Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 88: Thái phó tô hiến thành

Thái phó Tô Hiến ThànhGIảNG VĂNTIếT 88Trích " Đại Việt sử lược"1. Đại Việt sử lược.2. Nhân vật lịch sử Tô Hiến Thành.- Tác giả: không rõ- Thể loại sử học- Nội dung: ghi chép lịch sử nước ta từ thời Triệu Đà - cuối thế kỷ III – TCN đến năm 1225 - đời Lý Chiêu Hoàng.- Cấu tạo: 3 quyển- ( ? – 1179)- Là vị đại thần nổi tiếng nhà Lý3. Đoạn trích: “ Thái phó Tô Hiến Thành”- Xuất xứ: trích từ quyển 3 – kỷ nhà Lý trong “ Đại Việt sử lược”- Hướng khai thác: 2 sự kiện1. Sự kiện năm 1175: phế lập Long Cán.a, Tình hình triều Lý:- Lý Anh Tông mất- Lý Cao Tông ( Long Cán) lên ngôi lúc 2 tuổi, Thái phó Tô Hiến Thành phụ chính.- Thái hậu có ý phế Long Cán lập Long Xưởng ( Bảo Quốc Vương)=> Sử gia đã đặt Tô Hiến Thành vào vận mệnh đất nước để khẳng định nhân cách của ông.b, Cuộc đấu tranh trong triều.Thái hậuTô Hiến Thành- B1 hành động: đem vàng, lụa hối lộ Lã Thị ( vợ Tô Hiến Thành)-> Tính toán, mưu lợi.- Thuyết phục vợ: + Nghĩa vụ thiêng liêng+ Trách nhiệm với nhân dân+ Lương tâm không cho phép-> Lụa, vàng không thể mua được.- B2 lời nói trực tiếp: + Ca ngợi chữ trung+ Phân tích có tình, có lý -> Khôn ngoan, mánh khoé, tinh vi.- lời nói trực tiếp: + Mượn lời Khổng Tử để khẳng định lòng mình+ Nhắc lại di chúc của Tiên vương+ Yếu tố công luận: qua câu hỏi tu từ-> Giàu sang không làm cho đắm chìm- B3 hành động: sai triệu gấp Bảo Quốc Vương Lý Long Xưởng vào cung. -> Bất trung , trái đạo.- Hành động: mời các quan đô chức đến- Lời nói: cứng rắn, thuyết phục-> Trung nghĩa, đặt lợi ích dân tộc lên trênNX: Thông qua hành động và lời nói, Thái hậu là người xảo trá, nhiều thủ đoạn, chuyên quyền, chỉ nghĩ đến quyền lợi cá nhân.NX: Thông qua hành động và lời nói, Tô Hiến Thành là bậc trung thần, hiền đức cương trung, giữ nguyên kỷ cương phép nước.2. Sự kiện năm 1179: chọn người kế vị Tô Hiến Thành.- Yêú tố thời gian, sự kiện chính xác.- Tình huống: Tô Hiến Thành ốmVũ Tán ĐườngGần gũi, gắn bó, ân tình ân nghĩaNhà ( tình nghĩa) Trần Trung TáXa cách do điều kiện công việcNước ( trung hiếu) Cách lựa chọn của Tô Hiến Thành- Lời hỏi: nếu có mệnh hệ nào ai thay ông.Thái hậuTô Hiến Thành-> Vấn đề người thay thế- Đề cử Trần Trung Tá.-> Chí công vô tư, biết người biết việc, sáng suốt.- Nhắc đến ân tình của Vũ Tán Đường: Căn cứ vào quan hệ tình cảm thông thường giữa cá nhân.- Đáp: “ người thay thần”, “ Người hầu hạ phụng dưỡng thần” -> Nghệ thuật chơi chữ.+ Chỉ cho Thái hậu hai vấn đề khác nhau: công – tư, nước – nhà.+ Trân trọng tấm lòng tận tuỵ của Vũ Tán Đường-> Ân tình, ân nghĩa, đầy trách nhiệm với đất nước.- Khen nhưng không làm theo: đặt quyền lợi gia đình, cá nhân lên trên quyền lợi dân tộc.NX: Thông qua lời nói, Thái hậu là người có tầm nhìn hạn hẹp, ích kỷ, cá nhân.NX: Thông qua lời nói dí dỏm, thuyết phục: Tô Hiến Thành là người trí công vô tư, sáng suốt, hóm hỉnh, đầy trách nhiệm với đất nước cho đến hơi thở cuối cùng.Tổng kết1. Nội dung: ngợi ca con người Tô Hiến Thành – chí công vô tư, uy vũ không khuất phục, danh lợi không làm đổi lòng, suốt đời vì dân vì nước2. Nghệ thuật: viết sử của người xưa- Lối viết hàm súc, khách quan, chính xác, hấp dẫn- Khắc hoạ chân dung nhân vật lịch sử: sự kiện điển hình, lời nói, hành động tiêu biểu. Bày tỏ thái độ khen chê rõ ràng.Bài tậpViết cảm nghĩ của em về nhân vật Tô Hiến Thành?