Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 40: Đọc tiểu thanh kí (độc tiểu thanh kí)

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO Kiểm tra bài cũ:Đọc thuộc bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi và phân tích vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi?TIẾT: 40Đọc văn:ĐỌC TIỂU THANH KÍ(Độc Tiểu Thanh kí) -Nguyễn Du-A.Tìm hiểu chung:  - Nguyeãn Du (1765-1820) tự là Toá Nhö , hiệu là Thanh Hiên, quê ở Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Ông xuất thân trong một gia đình đại quý tộc thời Lê, có truyền thống văn học. - Ông có kiến thức sâu rộng, am hiểu văn hoá dân tộc và văn chương TQ. Cuộc đời từng trải, đi nhiều, tiếp xúc nhiều đã tạo cho ông một vốn sống phong phú và niềm cảm thông sâu sắc với những đau khổ của con người.Em hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Du?I. Tác giảII. Tác phẩm:2.Hoàn cảnh ra đời: Xác định thể loại và hoàn cảnh ra đời của bài thơ?1. Thể loại: TNBCĐL Tiểu Thanh - một cô gài tài sắc ở đầu thời Minh(Trung Quốc). Nàng họ Phùng lấy làm lẽ một người cũng tên là Phùng. Vợ cả ghen hành hạ, nàng đau khổ chết năm 18 tuổi. Nay ở Cô Sơn (Chiết Giang), cạnh Tây Hồ còn mộ Tiểu Thanh. Thơ văn của nàng bị vợ cả đốt đi còn sót lại vài bài. Nguyễn Du đã đọc những bài thơ còn sót lại của nàng, cảm thương nên viết bài thơ này.B. Đọc hiểu văn bảnI. Đọc: II. Tìm hiểu văn bản: 1. Hai câu đề: Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, Độc điếu song tiền nhất chỉ thư (Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang Thổn thức bên sông mảnh giấy tàn)Câu thơ đầu cho người đọc biết điều gì? Đứng trước cảnh đó, tâm trạng của tác giả như thế nào?Câu thơ thứ hai gợi cho ta thấy tư thế và cảm xúc gì của Nguyễn Du?2. Hai câu thực: Chi phấn hữu thần liên tử hận Văn chương vô mệnh lụy phần dư. ( Son phấn có thần chôn vẫn hận, Văn chương không mệnh đốt còn vương)Hai câu thực cho em biết gì về số phận của nàng Tiểu Thanh?Giải nghĩa từ “Son phấn” và “Văn chương”?3. Hai câu luận: Cổ kim hận sự thiên nan vấn,   Phong vận kì oan ngã tự cư, ( Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,  Cái án phong lưu khách tự mang)Nỗi hờn mà Nguyễn Du nhắc đến là gì?Đứng trước mối hận ấy, Nguyễn Du nghĩ gì về bản thân?4. Hai câu kết:Bất tri tam bách dư niên hậu, Thiên hạ hà nhân khấp Toá Nhö ? (Bất tri tam bách dư niên hậu,  Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?"Từ quy luật nghiệt ngã đó, Nguyễn Du nghĩ gì về cuộc đời mình? Em có nhận xét gì về giọng điệu hai câu cuối?C. TỔNG KẾT- LUYỆN TẬP:I. Tổng kết:Nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ?1. Nội dung: Ghi nhớ (SGK-134)2. Nghệ thuật: Ngôn ngữ hàm súc, trữ tình, cảm xúc dào dạt, chân thành.II. Luyện tập: 1.Tự luận: Mạch vận động của tứ thơ trong bài thơ như thế nào?2. Trắc nghiệm: Có thể khái quát chủ đề bài thơ” đọc Tiểu Thanh kí” bằng từ nào trong các từ sau? A. Cảm thông. B. Nhớ tiếc. C. Khóc . D. Thương người- thương mình.Hướng dẫn và yêu cầu về nhà: Bài cũ: 1. Đọc thuộc lòng bài thơ ở cả 2 phần: nguyên âm và dịch thơ. 2. Nắm nội dung và nghệ thuật qua phần phân tích. 3. Hoàn thành bài tập luyện tập (sgk) và bài tập 1,2(sách bài tập). Hướng dẫn và yêu cầu về nhà:Bài mới: Đọc thêm: 1. “Hứng trở về” - Nguyễn Trung Ngạn. 2. “Cáo bệnh bảo mọi người” – Mãn Giác.Y/c: - Đọc phần tiểu dẫn(sgk): Nắm vài nét về tgiả. - Đọc 2 văn bản: + Xác định thể loại VB. + Soạn câu hỏi số 3(141) và 1(142).Xin c¶m ¬n sù theo dâi cña quý ThÇy, C«!chóc quý thÇy c« vµ c¸c em søc kháe!