Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Nhàn - Nguyễn Bỉnh Khiêm

NHAØNNGUYEÃN BÆNH KHIEÂMTượng Nguyễn Bỉnh Khiêm tại xã Lí Học, Vĩnh Bảo, Hải PhòngNHÀN Nguyễn Bỉnh KhiêmI. GIỚI THIỆU CHUNG 1. Tác giả 2. Văn bảnII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc, giải nghĩa từ khó 2. Đọc hiểu chi tiếtIII. TỔNG KẾTI/ GIỚI THIỆU CHUNG1/ Taùc giaû: (SGK) Sống gần trọn vẹn thế kỉ XVI – một thế kỉ đầy biến động của chế độ phong kiến Việt Nam: Lê – Mạc xưng hùng, Trịnh – Nguyễn phân tranh. Là người có uy tín và ảnh hưởng lớn với thời đại, đồng thời là một nhân vật có nhiều huyền thoại. Là nhà thơ lớn của dân tộc.Nét đặc sắc của thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm: đậm chất triết lí, giáo huấn, ngợi ca chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn, đồng thời phê phán những điều xấu xa trong xã hội.2/ Văn bảna/ Xuaát xöù: Baøi thô Noâm trích trong “Baïch Vaân quoác ngöõ thi taâp”b/ Theå loaïi: thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaätI/ GIỚI THIỆU CHUNG1/ Taùc giaû: (SGK)II. ÑOÏC – HIEÅU VĂN BẢN.Moät mai, moät cuoác, moät caàn caâuThô thaån duø ai vui thuù naøoTa daïi ta tìm nôi vaéng veû Ngöôøi khoân tìm ñeán choán lao xaoThu aên maêng truùc, ñoâng aên giaùXuaân taém hoà sen, haï taém aoRöôïu ñeán coäi caây ta seõ uoángNhìn xem phuù quyù töïa chieâm bao.HOẠT ĐỘNG NHÓMNHÓM 1: Hai câu đềPhát hiện và phân tích những tín hiệu nghệ thuậtNHÓM 2: Hai câu thựcNHÓM 3: Hai câu luậnNHÓM 4: Hai câu kết Moät mai, moät cuoác, moät caàn caâu Thô thaån daàu ai vui thuù naøoHai câu đề Moät mai/ moät cuoác/ moät caàn caâu, Thô thaån/ daàu ai/ vui thuù naøo.Lieät keâ 3 danh töø: mai, cuoác, caàn caâu, keát hôïp vôùi ñieäp soá từ: moät Nhịp thơ: 2/2/3Töø laùy: thô thaån + từ ngữ mang tính khẳng định: dầu aiGợi tả cuộc sống thuần hậu, chất phác của một lão “nông tri điền”. Thể hiện trạng thái ung dung, tự tại, thảnh thơi. Bộc lộ thái độ lựa chọn dứt khoát.Hai câu thực Ta daïi, ta tìm nôi vaéng veû, Ngöôøi khoân, ngöôøi tìm choán lao xao.- Ngheä thuaät ñoái: ta daïi/ ngöôøi khoân vaéng veû/ lao xaoHình ảnh ước lệ, tượng trưng: nơi vắng vẻ chốn lao xao- Cách nói tự trào, hóm hỉnh; cách nói ngược Khẳng định thái độ sống, quan ñieåm soáng: laùnh xa choán bon chen, danh lôïi.Hai câu luận Thu ăn maêng truùc, ñoâng aên giaù, Xuaân taém hoà sen, haï taém ao.- Nghệ thuật đối: Thu: măng trúc; đông: giá xuaân: taém hoà sen, haï: taém ao- Hình ảnh giản dị Mạch thơ trôi chảy, nhẹ nhàngGợi tả cuoäc soáng vaø sinh hoạt đạm bạc mà thanh cao, hoøa hôïp tuyeät ñoái vôùi thieân nhieân. Thể hiện nhân cách cao đẹp của một bậc danh nhoHai câu kết Röôïu, ñeán coäi caây, ta seõ uoáng, Nhìn xem phuù quyù töïa chieâm bao.Sử dụng điển tíchNghệ thuật bồi thấnNghệ thuật đảo ngữNhịp thơ: 1/3/3; 2/5 Khẳng định, nhấn mạnh: phú quý chỉ là phù du Khẳng định thái độ sống dứt khoát đoạn tuyệt với công danh phú quý.Laøm ngöôøi coù daïi môùi neân khoânChôù daïi ngaây si chôù coù khoân Khoân ñöôïc ích mình, ñöøng reû daïi Daïi thì giöõ phaän, chôù tranh khoân Khoân maø hieåm ñoäc laø khoân daïi Daïi voán hieàn laønh aáy daïi khoân Chôù caäy raèng khoân khinh keû daïi Gaëp thôøi, daïi cuõng hoaù neân khoân. (Thô Noâm – baøi 94) III. TOÅNG KEÁT1. Ngheä thuaät- Ngoân ngöõ giaûn dò, töï nhieân maø saâu saéc- Keát hôïp nhip ñieäu linh hoạt, phuø hôïp vôùi muïc ñích dieãn taû- Sử dụng điển tích - Nghệ thuật đối lập 2. Noäi dungNhaøn soáng hoaø hôïp vôùi töï nhieân phủ nhận danh lợi giöõ coát caùch thanh caoNhaøn Vẻ đẹp cuộc sống Vẻ đẹp nhân cách Vẻ đẹp trí tuệ