Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi)

Giỏo ỏn văn 10Cảnh ngày hốNguyễn Trói3. Vẻ đẹp hùng tráng của người anh hùng được thể hiện qua câu: a. Vận khí anh hùng ẩm hận đa b. Vô cùng thiên địa nhập hàm ca c. Thời lai đồ điếu thành công dị d. Kỉ độ long tuyền đái nguyệt maKiểm tra bài cũ: “Cảm Hoài” (Đặng Dung)1. Đặng Dung từng giao chiến với ai? a. Quân Nam Hán b. Quân Tống c. Quân Nguyên – Mông d. Quân Minhd. Quân Minh2. Hình ảnh “phù địa trục”, “vãn thiên hà” có ý nghĩa gì? a. Muốn nâng đỡ giang sơn b. Muốn khôi phục đất nước c. Cả hai đúng d. Cả hai saic. Cả hai đúng d. Kỉ độ long tuyền đái nguyệt ma(Bảo kính cảnh giới, 43 ) - Nguyễn Trãi Người anh hùng dân tộc, nhà văn hóa lớn Người đặt nền móng cho thơ ca cổ viết bằng tiếng ViệtCảnh ngày hèDựa vào “Tiểu dẫn”,em hãy nêu những nét chính về cuộc đời Nguyễn Trãi?I. Tìm hiểu chung: 1. Đọc văn bản: 2. Tác giả: (1380-1442)3. Tác phẩm: a. Xuất xứ: - Quốc âm thi tập: + 254 bài thơ Nôm + Tư tưởng nhân nghĩa, tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước thương dân - Bài 43, Bảo kính cảnh giới.Bài thơ này được trớch từ đõu? Em biết gỡ về tập thơ này?b. Thời điểm sáng tác: 1438-1439 Trông coi chùa Tư Phúc ở Côn Sơn.Căn cứ vào nội dung bài thơ, em cú thể phỏng đoỏn bài thơ được sỏng tỏc trong thời điểm nào?c. Thể loại: Thất ngôn bát cú xen lục ngôn Việt hóa thơ Đường luậtBài thơ được viết theo thể thơ nào?d. Bố cục:Sáu câu đầu: Bức tranh ngày hèHai câu cuối: Niềm mong ước của nhà thơ Hóy cho biết kết cấu của bài thơ thất ngụn bỏt cỳ? Căn cứ vào nội dung bài thơ cú thể chia làm mấy phần? í chớnh từng phần?Nhịp thơ: Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ Hồng liên trì đã tiễn mùi hương  Tạo thêm vẻ rộn ràng cho cảnh vậtÂm thanh: + “Lao xao” đảo + “ Dắng dỏi” ngữ  Tăng thêm không khí nhộn nhịp của chiều hè  Lòng người vui đầy náo nứcTỡm hiểu cõu 1: Đọc cõu thơ giải thớch từ khú, cho biết cỏch ngắt nhịp? Từ đú cho biết tõm hồn nhà thơ?II. Tỡm hiểu văn bản: 1. Bức tranh ngày hố: Cõu 1: Rồi húng mỏt thuở ngày trường  Tõm hồn thư thỏi, thanh thản  Nhàn tản bất đắc dĩEm cú nhận xột gỡ về hoàn cảnh đi dạo, ngắm cảnh của Nguyễn Trói lỳc này?Cảnh ngày hố được miờu tả với những hỡnh ảnh,chi tiết nào? (khoõng gian,ủửụứng neựt,maứu saộc,tửứ ngửừ,nhũp thụ,aõm thanh)Câu 2, 3, 4, 5, 6: Cảnh ngày hèKhông gian: Sân - hiên - ao - chợ - lầu  Bao quát từ gần đến xaĐường nét: “Tán rợp giương”  Khối to trònMàu sắc: + Hòe: lục + Lựu: đỏ + Sen: hồng + Nắng chiều: vàng  Rực rỡ, tươi thắmTừ ngữ: “đùn đùn”, “giương”, “phun”, ”tiễn”  Sống động, căng tràn sức sống. - Cảnh vật đẹp, tươi vui, đầy sức sống. Sự cảm nhận rất tinh tế của nhà thơ đối với thiên nhiên. Tình yêu thiên nhiên, niềm lạc quan yêu đời yeõu cuộc sống.Sơ kết: Qua phần phõn tớch trờn, em cú nhận xột gỡ về bức tranh mựa hố?Nhà thơ đó cảm nhận bức tranh bằng những giỏc quan nào? Từ đú, em cú nhận xột gỡ về tõm hồn của nhà thơ?Em hóy đọc và giải thớch cõu 7. Qua đú hóy nờu lờn suy nghĩ của nhà thơ?2. Khỏt vọng của nhà thơ: Hai câu cuối: + “Dẽ có Ngu cầm...”: đáng lẽ đã có Niềm tiếc nuối của nhà thơ vì chưa thực hiện được tâm nguyện. + “Dân giàu đủ khắp đòi phương”: nhân dân khắp nơi được no đủCâu thơ 6 chữ + nhịp 3/3: cảm xúc dồn nén Khát vọng đem lại cuộc sống hạnh phúc cho nhân dânEm hóy nhận xột về số chữ và cỏch ngắt nhịp của cõu 8? Nờu giỏ trị nghệ thuật của nú?IV. Tổng kết 1. Nội dung: - Tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu cuộc sống. - Lý tưởng yêu nước thương dân cao đẹp. 2. Nghệ thuật: - Sử dụng chữ Nôm, Việt hóa thơ Đường luật  í thức dân tộc cao. - Từ ngữ có chọn lọc, cách ngắt nhịp phù hợp góp phần thể hiện nội dung tư tưởng cho bài thơ.Qua bài thơ em hiểu được gỡ về vẻ đẹp tõm hồn của Nguyễn Trói?Bài thơ cú những thành cụng nào về mặt nghệ thuật?Cõu 1: Bài thơ “Cảnh ngày hố” được sỏng tỏc trong hoàn cảnh nào? a. Giữa cuộc khỏng chiến chống quõn Minh. b. Cuộc khỏng chiến chống quõn Minh kết thỳc. c. Lỳc tỏc giả giỳp vua Lờ xõy dựng đất nước. d. Tỏc giả đang sống ở Cụn Sơn.Củng cố:d. Tỏc giả đang sống ở Cụn Sơn.Cõu 2: Cõu thơ lục ngụn ở cuối bài cú ý nghĩa gỡ? a. Tạo giai điệu hài hũa, ờm ỏi. b. Tạo nhịp điệu mạnh mẽ, gấp gỏp. c. Ngắn gọn, dồn nộn cảm xỳc. d. Dón nhịp cho dũng thơ.c. Ngắn gọn, dồn nộn cảm xỳc.Củng cố:Cõu 3: Những õm thanh ngày hố gợi khụng khớ như thế nào cho bức tranh? a. Thanh bỡnh, yờn vui. b. Tưng bừng, nỏo nhiệt. c. Rộn ràng, tấp nập. d. Sụi động, ồn ào.b. Tưng bừng, nỏo nhiệt.Củng cố:Dặn dũ:Học bài: + Học thuộc bài thơ. + Phõn tớch đặc điểm bức tranh mựa hố. + Vẻ đẹp tõm hồn nhaứ thơ.Chuẩn bị bài: + Bài “Vận nước”: Vận nước được so sỏnh với hỡnh ảnh gỡ? + Bài “Cỏo tật thị chỳng”: Giữa hoa và người trong 4 cõu đầu cú quan hệ gỡ? + Bài “Quy hứng”: Nờu nội dung bài thơ.CHAÂN THAỉNH CAÛM ễNQUYÙ THAÀY COÂ VAỉ CAÙC EM HOẽC SINH ẹAế THAM Dệẽ BUOÅI HOẽC NAỉY .CHUÙC QUYÙ THAÀY COÂ DOÀI DAỉO SệÙC KHOÛECHUÙC CAÙC EM HOẽC SINH HOẽC TAÄP TOÁT