Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Tác gia Tố Hữu (Tiết 3)

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TINTRONG DẠY HỌCMÔNNGỮ VĂNTỐ HỮUBÀI GIẢNG ĐIỆN TỬTác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬI- VÀI NÉT VỀ TIỂU SỬDựa vào SGK, quan sát những hình ảnh sau đây để tóm tắt tiểu sử của nhà thơ Tố HữuNỘI DUNGTác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬNỘI DUNGTác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬ* Tên thật: Nguyễn Kim Thành (1920 - 2002)* Quê hương: * Gia đình:* Cuộc đời:}tạo nên bản sắc thơ Tố HữuTố Hữu được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (đợt I - 1996).Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬ"... đồng chí Tố Hữu - người chiến sĩ cộng sản trung kiên, nhà hoạt động chính trị, nhà văn tài năng, người có những cống hiến nổi bật trên mặt trận tư tưởng, văn hóa của Đảng, nhà thơ lớn của nền thơ ca cách mạng, đóng góp xứng đáng cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và của dân tộc."Tổng Bí thư NÔNG ĐỨC MẠNHTác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠ Những tập thơ nào trong các tập thơ sau là tác phẩm của Tố Hữu ??1-Từ ấy2-Về Kinh Bắc3-Việt Bắc4-Mây đầu ô5-Gió lộng6-Người chiến sĩ7-Ra trận8- Ánh sáng và phù sa9- Bài thơ cuộc đời10-Máu và Hoa11-Hoa dọc chiến hào12-Một tiếng đờn13-Ta với ta14-Di cảo thơTác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠ1-Từ ấy2-Về Kinh Bắc3-Việt Bắc4-Mây đầu ô5-Gió lộng6-Người chiến sĩ7-Ra trận8- Ánh sáng và phù sa9- Bài thơ cuộc đời10-Máu và Hoa11-Hoa dọc chiến hào12-Một tiếng đờn13-Ta với ta14-Di cảo thơTác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠ Các tập thơ của Tố Hữu chính là các chặng đường thơ Tố Hữu, luôn gắn bó song hành với các giai đoạn cách mạng.Dựa vào SGK, hãy tóm tắt con đường thơ của Tố Hữu theo các gợi ý trên phiếu học tập.?Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠ1-Từ ấy2-Việt Bắc3- Gío lộng4-Ra trận -Máu và hoa5-Một tiếng đờn -Ta với ta1. Tập thơ: Từ ấy* Thời gian: 1937 – 1946* Nội dung chính* Gía trị nghệ thuật* Tác phẩm tiêu biểuNiềm hân hoan của một tâm hồn trẻ gặp ánh sáng lý tưởng, tìm thấy lẽ sống, sự trưởng thành vững vàng của người thanh niên cách mạng. Chất lãng mạn trong trẻo của một cái tôi trữ tình mới; giai điệu thiết tha, sôi nổi, chân thành.Từ ấy, Khi con tu hú, Nhớ đồng, Tâm tư trong tù, Tiếng hát đi đày,...Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47I. TIỂU SỬII. CON ĐƯỜNGTHƠ1.Từ ấy2.Việt Bắc3. Gío lộng4. Ra trận -Máu và hoa5. Một tiếng đờn -Ta với ta2. Tập thơ: Việt Bắc* Thời gian: 1947 - 1954* Nội dung chính* Gía trị nghệ thuật* Tác phẩm tiêu biểuPhản ánh cuộc KC chống thực dân Pháp của dân tộc, phát hiện vẻ đẹp của nhân dân, thể hiện những tình cảm lớn của con người VN mà bao trùm là lòng yêu nước.Tiếng hát ân tình, thủy chung của cái tôi chiến sĩ; cuối giai đoạn này thơ Tố Hữu phát triển trong cảm hứng sử thi - trữ tình.Việt Bắc, Ta đi tới, Sáng tháng Năm, Bầm ơi, Lượm, Hoan hô chiến sĩ Điện Biên.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠ1-Từ ấy2-Việt Bắc3- Gío lộng4-Ra trận -Máu và hoa5-Một tiếng đờn -Ta với ta3.Tập thơ : Gío lộng* Thời gian: 1955 - 1961* Nội dung chính* Gía trị nghệ thuật* Tác phẩm tiêu biểuNgợi ca cuộc sống mới, con người mới, ngợi ca Đảng - Bác Hồ; cổ vũ cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà; khẳng định tình cảm quốc tế vô sản...Cảm hứng lãng mạn, khuynh hướng sử thi, cái tôi trữ tình công dân, nhân danh Đảng và dân tộc.30 năm đời ta có Đảng, Mẹ Tơm, Người con gái VN, Bài ca xuân 61, Từ Cu Ba...Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠ1-Từ ấy2-Việt Bắc3- Gío lộng4-Ra trận -Máu và hoa5-Một tiếng đờn -Ta với ta4. Tập thơ : Ra trận – Máu và hoa* Thời gian: 1962-1971 ; 1972 - 1977* Nội dung chính* Gía trị nghệ thuật* Tác phẩm tiêu biểuLà khúc ca ra trận; là ngợi ca chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.Đậm tính chính luận và chất sử thi, mang âm hưởng hùng ca; cái tôi trữ tình công dân, nhân danh Đảng và dân tộc.Mẹ Suốt, Kính gửi cụ Nguyễn Du, Bài ca xuân 68, Bác ơi, Theo chân Bác, Nước non ngàn dặm.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠ1-Từ ấy2-Việt Bắc3- Gío lộng4-Ra trận -Máu và hoa5-Một tiếng đờn -Ta với ta5. Tập thơ : Một tiếng đờn – Ta với ta* Thời gian: 1977 - 1992 ; 1993 - 1999* Nội dung chính* Gía trị nghệ thuật* Tác phẩm tiêu biểuChiêm nghiệm về cuộc sống, về lẽ đời hướng tới những quy luật phổ quát và kiếm tìm những giá trị bền vững.Cái tôi nội cảm; giọng thơ trầm lắng, thấm đượm chất suy tư. Đảng và thơ, Hôn Anh, Một tiếng đờn, Lòng Anh,...Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47CHẶNG ĐƯỜNG THƠTừ ấyGío lộngMột tiếng đờnTa với taViệt BắcRa trậnMáu và hoa Năm1937-> 1946 Năm1947-> 1954 Năm1955-> 1961Năm62 -> 7172 -> 77 Năm77 -> 9293 -> 99 Từ ấyBài ca Xuân 61Theo chân BácTác gia TỐ HỮUTIẾT 47Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47 I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠIII . PHONG CÁCH NGHỆ THUẬTIII-PHONG CÁCH NGHỆ THUẬTDựa vào phiếu học tập, nhìn theo cột Nội dung chính và Giá trị nghệ thuật thơ Tố Hữu, hãy khái quát những nét nổi bật về phong cách thơ Tố Hữu.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47 I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠIII-PHONG CÁCH NGHỆ THUẬTIII. PHONG CÁCH NGHỆ THUẬT1. Tố Hữu là nhà thơ của lý tưởng cộng sản, tiêu biểu cho khuynh hướng thơ trữ tình - chính trịVai trò của nhà thơ : chiến sĩ - thi sĩ. Nguồn cảm hứng nghệ thuật (nhận định của Chế Lan Viên - Trang 151, dòng 2↓).Nội dung trữ tình - chính trị: lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của cách mạng và con người cách mạng.Tố Hữu đã đưa thơ chính trị lên đến trình độ là thơ rất đỗi trữ tình. (Xuân Diệu)Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47 I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠIII-PHONG CÁCH NGHỆ THUẬTIII. PHONG CÁCH NGHỆ THUẬT2. Thơ Tố Hữu thiên về khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạnSự vận động của cái tôi trữ tình: cái tôi trữ tình → cái tôi chiến sĩ, nhân danh cộng đồng, Đảng và dân tộc.Nhân vật trữ tình đại diện cho phẩm chất của giai cấp, dân tộc, thời đại.Cảm hứng hướng vào tương lai, khơi dậy niềm vui, lòng tin tưởng và niềm say mê.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47 I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠIII-PHONG CÁCH NGHỆ THUẬTIII. PHONG CÁCH NGHỆ THUẬT3. Giọng thơ tâm tình ngọt ngào tha thiết.Nguyên nhân: Ảnh hưởng từ điệu tâm hồn con người xứ Huế.Quan niệm thơ: "Thơ là chuyện đồng điệu..., thơ là tiếng nói đồng ý, đồng tình, tiếng nói đồng chí".Biểu hiện:Lời tâm sự, trò chuyện, kêu gọi, nhắn nhủ.Tố Hữu là ca sĩ của cách mạng, của thời đại Hồ Chí Minh.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47 I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠIII-PHONG CÁCH NGHỆ THUẬTIII. PHONG CÁCH NGHỆ THUẬT4. Thơ Tố Hữu giàu tính dân tộc.Nội dung: Sự gắn bó hòa nhập giữa tình cảm chính trị, đạo lý cách mạng với truyền thống tinh thần tình cảm và đạo lý của dân tộc.Nghệ thuật:Khai thác và sáng tạo trong thể thơ, cách lập ý, cách diễn ý, tính nhạc của thơ ca truyền thống.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47 I- TIỂU SỬII-CON ĐƯỜNGTHƠIII-PHONG CÁCH NGHỆ THUẬTIV. KẾT LUẬNHãy nêu cảm nhận chung của em về nhà thơ Tố Hữu ?Xin tạm biệt đời yêu quý nhấtCòn mấy vần thơ, một nắm troThơ gửi bạn đường, tro bón đấtSống là cho mà chết cũng là cho.Bài thơ cuối cùng của Tố HữuTrong Nhật ký Đặng Thùy Trâm có chép một sốcâu thơ sau:Nhớ gì như nhớ người yêu Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương.Năm qua thắng lợi vẻ vang Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to Vì độc lập, vì tự do Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào.Ai chiến thắng mà không hề chiến bại Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47Ai viết tên em thành liệt sĩ Bên những hàng bia trắng giữa đồng Nhớ nhau anh gọi em: đồng chí Một tấm lòng trong vạn tấm lòng.Có nơi đâu trên trái đất này Như miền Nam đắng cay chung thủy Như miền Nam gan góc dạn dày.Bằng hiểu biết của mình, em hãy chỉ ra đâu là câuthơ của Tố Hữu ? Từ đó em có suy nghĩ gì về sứcmạnh thơ ca nói chung và thơ Tố Hữu nói riêng ?Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47TÀI LIỆU THAM KHẢOCHUẨN BỊ TIẾT 48: VIỆT BẮC - TỐ HỮU 1.Hoàn cảnh sáng tác bài thơ? Cảm hứng chủ đạo ?2. Nhận xét về cách kết cấu của bài thơ ? Cách kết cấu ấy có gì gần gũi với ca dao dân ca và có tác dụng như thế nào ?3. Phân tích hình ảnh Việt Bắc kháng chiến được tái hiện trong kỷ niệm và nỗi nhớ của nhà thơ.4. Phân tích những biểu hiện của tính dân tộc của bài thơ.5. Học thuộc những đoạn thơ hay.CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNGHUẾ, 3-2007Lẽ sống, niềm tin mong ước lớn Và tình thương ân nghĩa bao la.Ôi sáng xuân nay, xuân 41 Trắng rừng biên giới nở hoa mơ Bác về, im lặng. Con chim hót Thánh thót bờ lau vui ngẩn ngơ.Kháng chiến ba ngàn ngày Không đêm nào vui bằng đêm nay Đêm lịch sử. Điện Biên sáng rực Trên đất nước mình như huân chương trên ngực Dân tộc ta, dân tộc anh hùng.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47Bác sống như trời đất của ta. Yêu từng ngọn lúa mỗi cành hoa Tự do cho mỗi đời nô lệ Sữa để em thơ, lụa tặng già.Có những phút làm nên lịch sử Có cái chết hóa thành bất tử Có những lời hơn mọi lời ca Có con người như chân lý sinh ra.Ngôi sao, chân lý của đời Việt Nam, vàng của lòng người hôm nay Càng nhìn ta lại càng say Biển Đông lồng lộng gió lay ngọn cờ.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47Đẹp vô cùng Tổ quốc ta ơi...Huế ơi quê mẹ của ta ơi !Chao ôi thương nhớ, chao thương nhớ. Ôi mẹ già xa đơn chiếc ơi !Con ong làm mật yêu hoa Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trời Con người muốn sống con ơi Phải yêu đồng chí yêu người anh emEm ơi Ba Lan mùa tuyết tan Đường bạch dương sương trắng nắng tràn...Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47Tôi kể ngày xưa chuyện Mỵ Châu...Tiếng thơ ai động đất trời Nghe như non nước vọng lời ngàn thu Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày.Đường về xứ Huế quê ta Mấy sông cũng lội, mấy xa cũng gần.Mùa xuân đó con chim én mới Rộn đồng chiêm, chấp chới trời xanh Đời ta gương vỡ lại lành Cây khô cây lại đâm cành nở hoa.Tác gia TỐ HỮUTIẾT 47 TRƯỜNG THPT CHUYÊN PHIẾU HỌC TẬP LƯƠNG VĂN CHÁNH BÀI HỌC: Tác gia TỐ HỮU Lớp: 12....... TIẾT 47 Học sinh:...................... I/ Vài nét về tiểu sử: . . .......................................................................................... II/ Con đường thơ của Tố Hữu:Tên tập thơ Thời gian Nội dung chính Giá trị nghệ thuật Tác phẩm tiêu biểu . . .. . .. . . . . . . . .III/ Phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu: . . ...................................................................................