Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 12 - Sóng - Xuân Quỳnh (Tiếp)

 ( XUÂN QUỲNH)SÓNGI/. ĐỌC HIỂU KHÁI QUÁT1/ Tác giả: Nguyễn Thị Xuân Quỳnh(1942-1988)Một trong những tên tuổi tiêu biểu nhấtcủa lớp nhà thơ trẻ thời kỳ chống Mỹ, và cũng là gương mặt thơ đáng chú ý của nền thơ ca VN hiện đại.Một thi sỹ thông minh , xinh đẹp,tài năng và giàu nghị lựcTác phẩm chínhTơ tằm- Chồi biếc (1963)Hoa dọc chiến hào (1968)Gió Lào cát trắng (1974)Lời ru trên mặt đất (1978)Bầu trời trong quả trứng (1982)Tự hát (1984)Hoa cỏ may (1989)Truyện Lưu Nguyễn ( truyện thơ)Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn gắn bó tha thiết với cuộc đời với con người, khao khát tình yêu , trân trọng chăm chút cho hạnh phúc bình dị đời thường. Thơ Xuân Quỳnh dung dị hồn nhiên và chân thật nên có sức rung động mạnh.Thơ tình yêu là một mảng đặc sắc và tiêu biểu cho hồn thơ Xuân Quỳnh. Xuân Quỳnh là nhà thơ đem đến cho thơ VN có một tiếng nói trực tiếp bày tỏ những khao khát sôi nổi, mãnh liệt mà chân thành, tự nhiên của một trái tim phụ nữ đang yêu Phong cách 2.Tác phẩmKết quả chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền , Thái Bình cuối năm 1967In trong tập Hoa dọc chiến hào- tập thơ riêng đầu tiên của XQ (1968)3/ Đọc và cảm nhận chung:a/Thể thơ: 5 chữNhịp thơ đều đặn:2/3, ,3/2.... trở đi trở lại như sự hoàn bồi của sóng, tạo ra nhịp điệu và âm hưởng của bài thơ, góp phần diễn tả nhịp bên trong của tâm hồn.b/Bố cục: 4 đoạnNghĩ về đặc tính của sóng và tình yêu của em.(2 khổ đầu)Nghĩ về sóng và nguồn gốc của tình yêu( khổ 3,4) Nghĩ về sóng và nỗi nhớ của em, tình yêu chung thuỷ.(khổ 5,6,7)Nghĩ về sóng và khát vọng tình yêu vĩnh hằng( khổ8.9)c/ Kết cấu hình tượngSóng là hình tượng bao trùm, là hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu.Sóng có mối quan hệ đặc biệt với hình tượng “em”=> Tạo nên vẻ đẹp độc đáo cho TP.Mô phỏng nhịp điệu của tiếng sóng: sôi nổi, dịu êm, ồn ào, lặng lẽ => Mang ý nghĩa biểu tượng nhịp tâm hồn của trái tim người phụ nữ đang yêu, đang soi vào sóng để thấy rõ mình hơn, nhờ sóng để gửi gắm những trạng thái tình cảm, những suy tư trăn trở và những khát vọng mãnh liệt của lòng mình.1/ Nghĩ về đặc tính của sóng và tình yêu của em. a/ Đặc tính của sóngDữ dội và dịu êmỒn ào và lặng lẽĐặc tính của sóngTâm lý của những cô gái đang yêu đỏng đảnh , khó hiểu, khó chiềuII/ ĐỌC HIỂU CHI TIẾT:b/ Sóng và tình yêu của emSóng theo sông ra biển rộng,hoà nhậpcùng sóng đại dương mới hiểu hết mọi cung bậc của sóng để hiểu hết chính bản thân mình.Tâm hồn đang yêu tự nhân thức về những biến động khác thường của lòng mìnhvà khát khao vượt ra khỏi những giới hạn chật chội tìm đến những miền bao la như sóng tìm thấy rõ mình hơn.*Nghĩ về sóng, để nhận thức về tình yêu trong lòng mình dẫn đến một lý giải: quy luật tự nhiên của tâm lý- Quy luật vận động của tình yêu,của muôn đời và vĩnh hằng.Bằng trực cảm, bằng tất cả lòng mình XQ đã nói được quy luật sâu xa của tình yêu rất thành thực , rất hồn nhien mà ý nhị và sâu sắc.Đặt câu hỏi và tìm câu trả lời về tình yêu:Khi nào ta yêu nhau ?Em cũng không biết nữa?Nghĩ đến sóng và hiện tượng tự nhiên, nhận ra quy luật của thiên nhiên là vô cùng vô tận =>quy luật tình cảm của con người cũng vậy, tình yêu cũng vậy.Sự bất lực của em trong câu tự trả lời=> Câu trả lời cho một vấn đề nan giải  nhìn thẳng vào lòng mình tự thú nhận sự bất lực của trí tuệ chỉ nhận thức được bằng tình cảm, trái tim.2/Nghĩ về sóng và nguồn gốc của tình yêu 3/ Nghĩ về sóng- Tình yêu nỗi nhớ, sự vượt mình và thuỷ chung.Vẫn bắt đầu cảm xúc và suy nghĩ từ hình tượng sóng để nói về emTình yêu bao giờ cũng đựơc thử thách trong KG&TGXQ liên hệ đến sóng, nhân hoá sóng: sóng thao thức nhớ bờ không ngủEm còn hơn thế nữa: cả trong mơ còn thức =.>. Nhấn mạnh cái phi lý nhưng rất có lý trong TYNhớ về anh,hướng về anh, thuỷ chung với anh không biết mệt mỏi, không nghĩ về mình, đầy sự chia sẽ và hi sinh.4/ Nghĩ về sóng và khát vọng TY cao cả vĩnh hằngTừ những suy nghĩ về TY, sự hi sinh và chung thuỷ trong TY =>XQ mở rộng hơn về mối quan hệ:- giữa cái vô hạn và hữu hạn,- giữa con người và cuộc đời , - giữa TY lứa đôi và cuộc đời chungvà thiên nhiên vô tận Câu hỏi day dứt thể hiện khao khát TY cao cả bất tử tìm cách thực hiện được mong muốn được tan ra được hoá thân hoà nhịp thành trăm ngàn con sóng vỗ giữa biển lớn TY của nhân dân và nhân loại.IV/ TỔNG KẾT1/ Nội dung: 2/ Nghệ thuật:III/ GHI NHỚ: SGK