Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 10 - Tiết 1: Rèn năng lực phân tích và thực hành tạo lập văn bản

Tiết 1 Lớp dạy:10A4, Tiết .... Ngày dạy:.../ 09/ 2009, Sĩ số:..., Vắng: Lớp dạy:10A5, Tiết .... Ngày dạy:.../ 09/ 2009, Sĩ số:..., Vắng: Lớp dạy:10A6, Tiết .... Ngày dạy:.../ 09/ 2009, Sĩ số:..., Vắng rèn năng lực phân tích và thực hành tạo lập Văn bản A. Mục tiêu bài học: Giúp hs: - Củng cố kiến thức về văn bản. - Rèn luyện các kĩ năng phân tích văn bản, liên kết văn bản và hoàn chỉnh văn bản. - Có ý thức tạo lập, sử dụng các loại văn bản phù hợp (đặc biệt là văn bản hành chính). B. Phương tiện thực hiện: - Sgk, sgv. - Hs đọc trước bài học. - Gv thiết kế dạy- học. C. Cách thức tiến hành: Gv yêu cầu 3 hs lên bảng làm các bài tập 1, 3, 4. Các em khác tự hoàn thiện vào vở bài tập của mình, nhận xét, bổ sung bài làm của các bạn làm trên bảng. Gv định hướng hoàn chỉnh. Riêng bài tập 2, gv cho hs trao đổi thảo luận, vấn đáp đàm thoại trả lời. D. Tiến trình dạy- học: 1.Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Nêu các chặng của cuộc quyết chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây? Qua cuộc chiến đó, em nhận thấy những vẻ đẹp gì của hình tượng Đăm Săn? 2. Bài mới: * Giới thiệu bài mới: ở tiết học về văn bản trước, các em đã biết được khái niệm, đặc điểm, các loại văn bản phân chia theo lĩnh vực và mục đích giao tiếp. Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ vận dụng các kiến thức lí thuyết đó vào làm các bài tập cụ thể. Hoạt động của gv và hs Yêu cầu cần đạt Gv yêu cầu hs lên bảng làm các bài 1, 3, 4 " nhận xét, khẳng định đáp án. a. Phân tích tính thống nhất về chủ đề của đoạn văn? b. Phân tích sự phát triển của chủ đề trong đoạn văn (từ ý khái quát đến cụ thể qua các cấp độ?) c. Đặt nhan đề cho đoạn văn? Hs đọc yêu cầu của đề, thảo luận trả lời. Gv nhận xét, khẳng định đáp án. Gv có thể gọi một vài em nhận xét, bổ sung cho đoạn văn của bạn làm trên bảng, đọc đoạn văn của các em dể cả lớp nhận xét, bổ sung hoàn thiện. Gv yêu cầu hs đặt tiêu đề cho đoạn văn của mình. Gv yêu cầu 1 hs trả lời các câu hỏi trong sgk trên bảng, các em khác viết mẫu lá đơn xin phép nghỉ học vào vở. Gv yêu cầu một vài hs đọc lá đơn xin phép nghỉ học của mình, nhận xét, định hướng hoàn thiện. Luyện tập: 1. Bài 1: a. Đoạn văn có một chủ đề thống nhất, câu chốt (câu chủ đề) đứng đầu đoạn văn, được làm rõ ở các câu tiếp. b. Sự phát triển chủ đề: * Câu chủ đề: Giữa cơ thể và môi trường có ảnh hưởng qua lại với nhau. * Các luận cứ: - Hai luận cứ lí lẽ: + Môi trường có ảnh hưởng tới mọi đặc tính của cơ thể. + So sánh các lá mọc trong các môi trường khác nhau. - Bốn luận chứng (dẫn chứng): + Lá cây đậu Hà Lan" tua cuốn. + Lá cây mây" tua móc có gai bám. + Lá cây xương rồng" gai. + Lá cây lá bỏng" chứa nhiều nước. c. Nhan đề: - Mối quan hệ giữa cơ thể và môi trường. - ảnh hưởng qua lại giữa cơ thể và môi trường. 2. Bài 2: - Sắp xếp: 1-3-5-2-4. - Nhan đề: Bài thơ Việt Bắc. 3. Bài 3: - Câu chủ đề: Môi trường sống của loài người hiện nay đang bị huỷ hoại nghiêm trọng. - Các luận cứ: + Rừng đầu nguồn đang bị chặt phá, khai thác bừa bãi là nguyên nhân gây ra lũ lụt, hạn hán kéo dài. + Các sông suối ngày càng bị ô nhiễm. + Rác thải, chất thải công nghiệp và sinh hoạt chưa được xử lí. + Các loại thuốc trừ sâu sử dụng ko theo quy định đảm bảo an toàn cho môi trường... - Tiểu kết: Thực trạng trên làm cho nạn ô nhiễm môi trường sống đang ở mức báo động. - Tiêu đề: Môi trường sống kêu cứu. 4. Bài 4: Đơn xin phép nghỉ học. a. Người nhận: Thầy (cô) giáo chủ nhiệm và các thầy (cô) bộ môn. - Người viết: Học trò. b. Mục đích: Xin phép được nghỉ học trong một thời gian nhất định. c. Nội dung: Cần nêu rõ: - Họ và tên, lớp, trường. - Lí do xin nghỉ học. - Thời gian xin nghỉ. - Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập khi phải nghỉ học. d. Kết cấu: - Quốc hiệu, tiêu ngữ. - Tên đơn. - Người nhận, đơn vị công tác của người nhận. - Họ và tên, lớp, trường của hs. - Lí do xin nghỉ học. - Thời gian xin nghỉ. - Lời hứa thực hiện đầy đủ các công việc học tập khi phải nghỉ học. - Địa điểm, thời gian viết đơn. - Kí tên. - Xác nhận của phụ huynh hs. 3. Củng cố, dặn dò: - Củng cố kiến thức về văn bản. - Rèn luyện các kĩ năng phân tích văn bản, liên kết văn bản và hoàn chỉnh văn bản. - Có ý thức tạo lập, sử dụng các loại văn bản phù hợp (đặc biệt là văn bản hành chính).