Bài giảng môn Hóa - Tiết 13 - Bài 10: Hóa trị

hãa häc líp 8TR­êNG THCS Hµ NinhKIỂM TRA BÀI CŨViết CTHH và tính PTK của các chất sau:Tên chất Thành phần phân tửCTHHPTK khí CloNướcAxit sunfuricMuối2Cl2H, 1O2H, 1S, 4O1Na, 1ClVới O = 16đvC; Cl = 35,5đvC; H = 1đvC; S = 32đvC; Na = 23đvCCl2H2OH2SO4NaCl71đvC18đvC98đvC58,5đvCChẳng hạn một hợp chất 2Al; 3S; 12O. Ta viết là Al2S3O12,??? Hoàn toàn không có chất này trong thực tế mà chỉ có CTHH là Al2(SO4)3Vậy thì làm cách nào để chúng ta Biết cách lập CTHH trên??Muối nhôm sunphat Tiết 13. Bài 10Hóa trịBài 10.Tiết 13: HÓA TRỊI- Hóa trị của một nguyên tố được xác định như thế nào?1- Hóa trị là gì?Tên gọi CTHHCấu tạoHóa trịGiải thíchAxit clohidricHClH - ClNướcH2OAmoniacNH3Hãy cho biết hóa trị của các nguên tố Cl, O, N dựa vào số hóa trị của H là I, theo bảng sau??OHHNHHH(Quy ­íc: mçi v¹ch ngang gÜ­a 2 kÝ hiÖu biÓu thÞ 1 ho¸ trÞ cña mçi bªn nguyªn tö)Mô hình phân tửHClH2ONH3HClH2ONH3HClH2OHClH2OTên gọi CTHHCấu tạoHóa trịGiải thíchAxit clohidricHClH - ClNướcH2OAmoniacNH3Hãy cho biết hóa trị của các nguên tố Cl, O, N dựa vào số hóa trị của H là I, theo bảng sau??OHHNHHHCl hóa trị IO hóa trị IIN hóa trị IIIXung quanh Cl có 1 liên kếtXung quanh O có 2 liên kếtXung quanh N có 3 liên kết HOÁ TRỊ (TiÕt 1)Tiết 13I. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?? Hãy xác định số nguyên tử H trong các hợp chất trªn: CTHHSè nguyên tử HHoá trị các nguyên tè( Cl,O,N ) trong hîp chÊt HCl H2O NH31. Cách xác định:123 Cl ( I)O ( II)N ( III)a)quy ­íc H ho¸ trÞ I? NhËn xÐt sè nguyªn tö H vµ ho¸ trÞ cña nguyªn tè trong hîp chÊt t­¬ng øng HOÁ TRỊ (TiÕt 1)Tiết 13Dùa vào kh¶ năng liªn kÕt víi nguyªn tö H. Nghĩa là:Mét nguyªn tö nguyªn tè kh¸c(nhãm nguyªn tö) liªn kÕt ®­îc víi bao nhiªu nguyªn tö H thì nãi nguyªn tè ®ã (nhãm nguyªn tö) cã ho¸ trÞ bÊy nhiªu. 1, C¸ch x¸c ®Þnh: a, Quy ­íc :H ho¸ trÞ II. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYªN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?Mét sè nhãm nguyªn tö th­êng gÆp: Hi®r«xit(OH), Nitrat(NO3),Sunfat(SO4),Cacbonat(CO3),Photphat(PO4)Tiết 13:HOÁ TRỊI. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?1. Cách xác định:- Ho¸ trÞ cña nguyªn tè ®­îc x¸c ®Þnh theo ho¸ trÞ cña H chän lµm ®¬n vÞHNO3: Axit nitricCTCT: H - NO3 (I)(?)H2SO4: Axit sunfuricCTCT: H SO4IIH(?)(II)Hóa trị của một số nhóm nguyên tử.Nhóm: Nitrat: NO3 (I) Hiđroxit: OH (I) Sunfat: SO4 (II) Photphat: PO4 (III))( HOÁ TRỊ (TiÕt 1)Tiết 13I. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?1. Cách xác định:Na2OCO2b)Dùa vµo sù liªn kÕt víi Oxi (O ho¸ trÞ II)O ho¸ trÞ IIO ho¸ trÞ IIDựa vào cách xác định trên ta biết Oxi có hóa trị II. Em hãy xác định hóa trị của các nguyên tố khác khi liên kết với Oxi??Tên gọi CTHHCấu tạoHóa trịGiải thíchNatri oxitNa2OOCanxi oxitCaOCa=OCacbon đioxitCO2O=C=ONaNaNa hóa trị ICa hóa trị IIC hóa trị IVXung quanh Na có 1 liên kếtXung quanh Ca có 2 liên kếtXung quanh C có 4 liên kết(Quy ­íc: mçi v¹ch ngang gÜ­a 2 kÝ hiÖu biÓu thÞ 1 ho¸ trÞ cña mçi bªn nguyªn tö)Tương tự nhanh hơn, ta cũng dựa vào số nguyên tử O mà tính hóa trị của các nguyên tố khác.TD 1: SO3 thì S có hóa trị VI (vì 1 nguyên tử O có hóa trị II mà S liên kết với 3 nguyên tử O)TD 2:X¸c ®Þnh ho¸ trÞ cña Fe, S, K trong c¸c hîp chÊt sau: FeO , SO2 , K2O®¸p ¸n: Fe(II) vì 1 nguyªn tö Fe liªn kÕt víi 1 ngyªn tö O S(IV) vì 1 nguyªn tö S liªn kÕtvíi 2 nguyªn tö O K(I) vì 2 nguyªn tö K liªn kÕt víi 1 nguyªn tö OTiết 13:HOÁ TRỊI. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?1. Cách xác định:- Ho¸ trÞ cña nguyªn tè ®­îc x¸c ®Þnh theo ho¸ trÞ cña H chän lµm ®¬n vÞ- Ho¸ trÞ cña nguyªn tè ®­îc x¸c ®Þnh theo ho¸ trÞ cña O chän lµm hai ®¬n vÞ Tiết 13:HOÁ TRỊI. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?2. KÕt luËn :- Ho¸ trÞ cña nguyªn tè ( hay nhãm nguyªn tö ) lµ con sè biÓu thÞ khả năng liªn kÕt cña nguyªn tö ( hay nhãm nguyªn tö).1. Cách xác định:- Ho¸ trÞ cña nguyªn tè ®­îc x¸c ®Þnh theo ho¸ trÞ cña H chän lµm ®¬n vÞ- Ho¸ trÞ cña nguyªn tè ®­îc x¸c ®Þnh theo ho¸ trÞ cña O chän lµm hai ®¬n vÞ Vậy Hóa trị là gì?B¶ng hãa trÞKim lo¹iPhi kimNhãm nguyªn töHãa trÞNa, K, Ag, Hg...H, ClOH, NO3IMg, Ca, Ba, Cu, Hg, Zn, Fe......S, N ,C, OSO4, CO3IIAl, FeN, PPO4IIIS, C, Si IVN, PVSVIBµi tËp 2a: ( SGK) Hãy cho biết hoá trị của lần lượt các nguyên tố K, S, C từ các công thức hoá học:KHH2SCH4(I)(I)K - HCTCT: H - S - H(I)H C HIIIIHH(II)(IV)FeOAg2OSiO2Bµi tËp 2 Hãy cho biết hoá trị của lần lượt các nguyên tố Fe, Ag, Si , vµ nhãm CO3 từ các công thức hoá học:(II)Fe = OCTCT: Ag - O - Ag(II) Si = O IIO(II)(II)(II)(I)(IV)H2CO3H – CO3 - H(I)(II)Bài 10. HÓA TRỊP2O5 Hóa trị P là NO2Hóa trị N làN2O3Hóa trị N làN2O5Hóa trị N làN2OHóa trị N làSO3Hóa trị S làFe2O3Hóa trị Fe làFeSO4Hóa trị Fe làFe(OH)3Hóa trị Fe làAl2(SO4)3Hóa trị Al là-Dựa vào bảng 1 và 2 SGK trang 42,43 xác định hóa trị của P, N, S, Fe, Al trong công thức sau: P2O5, NO2, N2O3, N2O5, N2O, SO3, Fe2O3, FeSO4, Fe(OH)3, Al2(SO4)3 Tiết 13:HOÁ TRỊI. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?II. QUY TẮC HOÁ TRỊNH3(III)CO2(IV)AxBy(a)(b)(I)(II)* Thí dụ:x. ay. bNH3CO21 x III 3 x I1 x IV2 x IIVậy em nào hãy rút ra qui tắc hóa trị?QUI TẮC HÓA TRỊ:Trong công thức hóa học, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia.Theo QTHT: x x a = y x b Lưu ý: Công thøc chung: AxBy a b x x a ≠ y x b ------> Công thức ho¸ häc sai a,b: là ho¸ trị của A,Bx,y: là chỉ số của A,BThí dụ:CTHHx  ay bAlCl CO4IIIVIIIISAI ≠4 x II1 x IV ≠1 x I1 x III ≠Bài 10. HÓA TRỊP2O5 Hóa trị P là NO2Hóa trị N làN2O3Hóa trị N làN2O5Hóa trị N làN2OHóa trị N làSO3Hóa trị S làFe2O3Hóa trị Fe làFeSO4Hóa trị Fe làFe(OH)3Hóa trị Fe làAl2(SO4)3Hóa trị Al làVIVIIIVIVIIIIIIIIIIII-Dựa vào bảng 1 và 2 SGK trang 42,43 xác định hóa trị của P, N, S, Fe, Al trong công thức sau: P2O5, NO2, N2O3, N2O5, N2O, SO3, Fe2O3, FeSO4, Fe(OH)3, Al2(SO4)3 (a) (b)Trong hợp chất AxBy: (Trong đó a, b lần lượt là hoá trị của A và B) Trong công thức hoá học, tích của chỉ số và hoá trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hoá trị của nguyên tố kia. Chú ý: Quy tắc này được vận dụng chủ yếu cho các hợp chất vô cơx. a = y. b Quy tắc này đúng cả khi A hoặc B (thường là B) là một nhóm nguyên tử1. Quy tắc:Tiết 13:HOÁ TRỊI. HOÁ TRỊ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ ĐƯỢC XÁC ĐỊNH BẰNG CÁCH NÀO?II. QUY TẮC HOÁ TRỊBài tập: Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trốngHóa trị của(hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị.... ............của nguyên tử (hay ) đượcxác định theochọn làm đơn vị và hóa trị của O là Nhóm nguyên tử nguyên tốhai đơn vịkhả năng liên kếthóa trị của HBài tập 3b(Sgk ): Biết CTHH K2SO4, trong đó K( I ), nhóm SO 4 (II)Hãy chỉ ra CTHH trên là công thức phù hợp đúng theo QTHT. (I)( II )2.I1.II = K2(SO4)1Vậy, CTHH trên phù hợp với quy tắc hoá trịTa cóBài tập3.Em h·y chØ ra trong c¸c c«ng thøc ho¸ häc sau ®©y c«ng thøc nµo sai:FeO2 , Fe2O3 , SO3 , HSO4, SO2 , SO, S2O6, C2H6.Tr¶ lêi: C«ng thøc sai: FeO2HSO4 , SO , S2O6. Tiết 13 BÀI 10 (2 tiết): HÓA TRỊI. Hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng cách nào?II. Quy tắc hóa trị: 1. Quy tắc 2. Vận dụng: a. Tính hóa trị của một nguyên tố Td: Tính hóa trị của S trong SO3, biết oxi có hóa trị II.Giải Gọi hóa trị của S trong SO3 là x. Theo quy tắc hóa trị ta có: 1x x = 3 x II x = VI Vậy hóa trị của S trong SO3 là: VIBài ca hoá trịKali,Iot,Hidro,Natri với Bạc clo một loài Hoá trị I em ơi,học đi cho kỹ kẻo rồi phân vân,Magiê với kẽm thuỷ ngân, Oxi, đồng đấy cũng gần Bari Cuối cùng là chú Canxi hoá trị II đó có gì khó khănSắt kia kể cũng quen tên II, III lên xuống thật phiền lắm thayLưu huỳnh lắm lúc chơi khăm xuống II lên VI khi nằm ở IVBác nhôm hoá trị III lần , ghi sâu vào trí khi cần có ngayNito rắc rối nhất đời I,II , III, IV khi thời ở V.