Bài giảng Luyện tập xây dựng và trình bày luận điểm

Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn trình bày luận điểm? - Thể hiện rõ ràng, chính xác nội dung của luận điểm trong câu chủ đề. - Vị trí câu chủ đề: đầu đoạn (đoạn văn diễn dịch), cuối đoạn (đoạn văn quy nạp). - Tìm đủ các luận cứ cần thiết, tổ chức lập luận theo một trật tự hợp lí. - Diễn đạt trong sáng hấp dẫn để sự trình bày luận điểm có sức thuyết phục. Bài mới Xây dựng hệ thống luận điểm: Đề bài: Hãy viết một bài báo tường để khuyên một số bạn trong lớp cần phải học tập chăm chỉ. Nhận xét hệ thống luận điểm có sẵn trong SGK về các mặt: sự phù hợp, chính xác theo yêu cầu của đề bài. Nêu cách sắp xếp lại cho đúng đắn khoa học hơn . - Nội dung cần làm sáng tỏ: Cần phải học tập chăm chỉ. - Đối tượng: Các bạn học cùng lớp. VD: Luận điểm a thừa ý “lao động tốt”. thiếu một số luận điểm nên mạch văn còn đứt đoạn, vấn đề chưa được làm sáng rõ. Cần sắp xếp các luận điểm chưa hợp lý: b,d. => Có thể bổ sung và sắp xếp lại như sau: a. Đất nước đang rất cần những người tài giỏi để đẩy nhanh nhịp độ xây dựng, phát triển về mọi mặt. b. Quanh ta có nhiều bạn học sinh phấn đấu học giỏi, để đáp ứng được yêu cầu của đất nước. c. Muốn học giỏi, đòi hỏi người học phải chăm chỉ, tự giác. d. Trong lớp ta, một số bạn còn ham chơi, chưa chăm học, làm cho thầy cô và cha mẹ phiền lòng. e. Các bạn ấy chưa thấy rằng, nếu bây giờ càng chơi bời, không chịu học thì sau này càng khó gặp niềm vui trong cuộc sống. g. Vậy, các bạn nên bớt vui chơi, chịu khó học tập chăm chỉ để trở thành người có ích cho cuộc sống, và nhờ đó, tìm được niềm vui chân chính và lâu bền.ï Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm: Đọc lại luận điểm (e) trong SGK: ? Cách nêu luận điểm trên học tập của ai? Trong bài nào? Cách 1: Tốt vì nó có tác dụng chuyển đoạn, nối đoạn lại vừa giới thiệu được luận điểm mới, đơn giản và dễ làm theo. Cách 2: Không được vì từ “do đó” dùng để mở đầu câu không có tác dụng chuyển đoạn thực sự. Cách 3: Rất tốt vì 2 câu văn trên không chỉ giới thiệu được luận điểm mới, nối với luận điểm trước đó mà còn tạo ra giọng điệu thân mật, gần gũi giọng đối thoại, trao đổi trong văn nghị luận. Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm: *Giới thiệu luận điểm: - Nhưng rất đáng tiếc, đáng buồn là một số bạn trong lớp ta chưa thấy rằng... - Một số bạn lại phát biểu công khai:tuổi học trò là tuổi vui chơi, tội gì không vui chơi cho thoải mái đi (các bạn ấy chưa thấy rằng...) - Học tập cần phải gắn liền với vui chơi thì mới hài hoà, phát triển cân đối con người. Dựa vào lý lẽ ấy để không chịu học hành nghiêm chỉnh. Các bạn ấy chưa thấy rằng... Nên chọn cách giới thiệu ngắn gọn, chú ý đến sự liên kết với đoạn trước nó. * Sắp xếp hệ thống luận cứ Cần chú ý trình tự các luận cứ để luận điểm được trình bày rành mạch, rõ ràng. Có thể còn các cách sắp xếp khác (2), (3), (1), (4) nhưng cần thay đổi cách viết câu cho phù hợp. VD: Trong xã hội ấy -> trong xã hội hiện đại, làm việc gì... Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm: *Giới thiệu luận điểm: Kết đoạn có thể có, có thể không, tuỳ nội dung, tính chất, kiểu loại của đoạn văn, không gò bó, máy móc. Các em có thể học theo cách viết của Trần Quốc Tuấn đã làm để kết đoạn. Lúc bấy giờ, các bạn muốn vui chơi nữa liệu có được không? Hoặc: Lúc bấy giờ, các bạn không muốn vui chơi thoải mái nữa liệu có được hay không? 1. Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm *Giới thiệu luận điểm: Sắp xếp hệ thống luận cứ * Kết đoạn: Có thể kết đoạn theo cách khác: VD: + Tóm lại, không thể không thừa nhận như một chân lý hiển nhiên rằng người học sinh hôm nay càng ham chơi... + Bởi vậy, với người học sinh hôm nay, học chăm , tự giác không chỉ là nhiệm vụ cần thiết mà còn là niềm vui, niềm tin cho ngày mai, cho tương lai. + Một kết luận ngược có thể rút ra là không chăm chỉ học tập là con đường đi vào ngõ cụt đối với tuổi trẻ học đường. Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm Sau này, khi lớn lên,bạn sẽ sống trong thời đại mà trình độ khoa học- kĩ thuật và văn hoá- nghệ thuật ngày một nâng cao. Trong xã hội ấy, làm việc gì cũng cần phải có tri thức. Muốn có tri thức thì phải chăm chỉ học tập, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Do đó, người học sinh hôm nay càng ham chơi, không chăm học thì ngày mai càng khó có thể làm được việc gì có ý nghĩa, và do đó, càng khó có được niềm vui trong cuộc sống. Đoạn văn viết theo cách diễn dịch hay quy nạp? Vì sao? Nếu chuyển cách trình bày thành đoạn diễn dịch em sẽ thực hiện như thế nào? Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm Các bạn cần hiểu rằng, người học sinh hôm nay càng ham chơi, không chăm học thì ngày mai càng khó có thể làm được việc gì có ý nghĩa, và do đó, càng khó có được niềm vui trong cuộc sống. Bởi vì sau này, khi lớn lên,bạn sẽ sống trong thời đại mà trình độ khoa học- kĩ thuật và văn hoá- nghệ thuật ngày một nâng cao. Trong xã hội ấy, làm việc gì cũng cần phải có tri thức. Vì vậy, muốn có tri thức thì phải chăm chỉ học tập, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm ? Muốn chuyển đổi đoạn văn từ diễn dịch sang quy nạp có thể làm được không? Ví dụ: Muốn học giỏi, đòi hỏi người học phải chăm chỉ, tự giác. Vì hiện nay lượng kiến thức nhiều, nếu chúng ta không thường xuyên học bài và làm bài tập sẽ không nắm được lý thuyết và các kỹ năng thực hành. Lâu dần sẽ khó tiếp thu các kiến thức mới, tạo nên các lỗ hổng về kiến thức cơ bản.Còn nếu chúng ta chỉ học đối phó, thiếu tính tự giác thì khi lên lớp thầy cô, bạn bè không kiểm tra sẽ trở nên lười biếng. Các bạn phải thấy việc tự giác học là một thú vui, cảm thấy sung sướng khi giải được một bài toán khó, viết được bài văn hay thì lúc đó học mới có hiệu quả. Xác định cách trình bày nội dung đoạn văn? ? Muốn chuyển đổi đoạn văn trên thành đoạn văn trình bày theo cách quy nạp em thực hiện như thế nào? Chuyển thành đoạn quy nạp: Hiện nay lượng kiến thức nhiều, nếu chúng ta không thường xuyên học bài và làm bài tập sẽ không nắm được lý thuyết và các kỹ năng thực hành. Lâu dần sẽ khó tiếp thu các kiến thức mới, tạo nên các lỗ hổng về kiến thức cơ bản.Còn nếu chúng ta chỉ học đối phó, thiếu tính tự giác thì khi lên lớp thầy cô, bạn bè không kiểm tra sẽ trở nên lười biếng. Các bạn phải thấy việc tự giác học là một thú vui, cảm thấy sung sướng khi giải được một bài toán khó, viết được bài văn hay thì lúc đó học mới có hiệu quả. Do đó, muốn học giỏi người học phải chăm chỉ, tự giác Chuyển thành đoạn quy nạp: Hiện nay lượng kiến thức nhiều, nếu chúng ta không thường xuyên học bài và làm bài tập sẽ không nắm được lý thuyết và các kỹ năng thực hành.(…) Các bạn phải thấy việc tự giác học là một thú vui, cảm thấy sung sướng khi giải được một bài toán khó, viết được bài văn hay thì lúc đó học mới có hiệu quả û. Do đó, muốn học giỏi người học phải chăm chỉ, tự giác. Muốn học giỏi, đòi hỏi người học phải chăm chỉ, tự giác. Vì hiện nay lượng kiến thức nhiều, nếu chúng ta không thường xuyên học bài và làm bài tập sẽ không nắm được lý thuyết và các kỹ năng thực hành.(… )Các bạn phải thấy việc tự giác học là một thú vui, cảm thấy sung sướng khi giải được một bài toán khó, viết được bài văn hay thì lúc đó học mới có hiệu quả. Việc chuyển đổi có thể làm được nhưng cần đảm bảo các yêu cầu: - Không thay đổi nội dung cơ bản của đoạn văn. - Các mối quan hệ ngữ pháp và các ý nghĩa của các luận cứ phải chặt chẽ và phù hợp. Muốn thế cần: - Thay đổi vị trí câu chủ đề, có khi phải thêm bớt câu, có khi phải viết lại cho phù hợp. - Các câu khác trong đoạn có thể giữ nguyên,hoặc có khi phải thay đổi vị trí sắp xếp ,có thể thêm bớt một hai từ ngữ cho thích hợp với đoạn mới. Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm * Thay đổi cách trình bày đoạn văn * Luyện tập ở nhà: - Phát triển và trình bày luận điểm: Đọc sách là công việc vô cùng bổ ích. Vì nó giúp ta hiểu biết thêm về đời sống. - Gợi ý: + Hiểu biết thêm về đời sống là về những mặt nào của đời sống? Thiên nhiên, xã hội, con người,... - Vô cùng bổ ích vì sao? + Đọc sách không chỉ đem lại hiểu biết mà còn bồi dưỡng tâm hồn, tự giáo dục nhân cách thẩm mỹ. + Sách là một người thầy lớn đối với con người. Vì sao? Xây dựng hệ thống luận điểm 2. Trình bày luận điểm: Chuẩn bị bài mới: Ôn lại các bài về luận điểm, giờ sau viết bài tập làm văn số 6. GIỜ HỌC KẾT THÚC CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM CHÚC QUÝ THẦY CÔ VUI, KHOẺ CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!