Bài giảng lớp 9 môn học Đại số - Tiết 19: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số

Kiểm tra bài cũ* Hãy chọn các cụm từ trong bảng sau điền vào chỗ còn thiếu cho đúng?1/ Nếu đại lượng y.....................vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được..................... giá trị tương ứng của y thì y được gọi là.................... của x, x gọi là...................chỉ một ; biến số ; phụ thuộc ; hàm số ; phụ thuộcchỉ mộthàm sốbiến sốKhi nào thì đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x?1. Khái niệm hàm số.Chương II: Hàm số bậc nhấtTiết 19: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số * Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y gọi là hàm số của x , và x là biến số.Ví dụ 1: a/ y là hàm số của x được cho bởi bảng sau: 1246y4321x b/ y là hàm số của x cho bởi công thức:y = 2xy = 2x + 3 * Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc bằng công thức. Bài tập1: Bảng sau ghi các giá trị tương ứng của x và y. Bảng nào xác định y là hàm số của x? Vì sao? aix124578y359111517bx34358y684816x* Khi y là hàm số của x Ta viết : y = f(x) ; y = g(x) + Hàm số y = 2x ; y = 2x + 1 xác định mọi giá trị của x thuộc R+ Hàm số y = chỉ xác định khi x 0+ bảng a và b đều phải y là hàm số của x . Vì mỗi giá trị của x thay đổi chỉ xác định được một giá trị tương ứng của y-Ví dụ : y = 2x + 1 viết y = f(x) = 2x + 1-Giá trị y = f(x) tại x0 ; x1 kí hiệu : f(x0) ; f(x1) Ví dụ : y = f(x) = 2x + 1 . Ta có f(1) = 2.1 + 1 = 3cx13457y33333? Hàm số được cho bởi bảng c có gì đặc biệt?* Khi x luôn thay đổi mà y luôn nhận 1 giá trị không đổi thì hàm số y được gọi là hàm hằng?1Cho hàm số y = f(x) = x + 5.Dãy 1Dãy 2f(0) = f(1) =f(2) =f(3) =f(-2) = f(-10) = 55,566,5- 40a) Biểu diễn các điểm sau trên mặt phẳng toạ độ Oxy ??2Cả lớp tự làm vào vởC ( 1 ; 2 )D(2 ; 1 )2. Đồ thị của hàm sốF(4;1/2) -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 xA(1/3;6)B(1/2;4)C(1;2)D(2;1)E(3;2/3)y 6 54321b) Vẽ đồ thị của hàm số y = 2x.A(1;2)-2 -1 0 1 2 x y 2 1-1-2* Hướng dẫn cách vẽ:Với x = 1 thì y = 2* Vậy đường thẳng OA là đồ thị của hàm số y = 2x.=> Điểm A(1; 2) thuộc đồ thị.*Hãy tự vẽ vào vở* Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ được gọi là đồ thị của hàm số y = f(x)? Đồ thị của hàm số y = f(x) là gì ?x-2,5-2-1,5-1-0,500,511,5a)y = 2x+1b)y = -2x+1-4-3-2-1012346543210-1-23. Hàm số đồng biến, nghịch biến.?3. Tính giá trị y tương ứng của các hàm số y = 2x + 1 và y = -2x + 1 theo giá trị đã cho của biến x rồi điền vào bảng* Hai hàm số trên xác định mọi x thuộc R+ Hàm số y = 2x + 1 khi cho x tuỳ ý . .thì y tương ứng cũng. Ta nói hàm số y = 2x + 1 đồng biến trên R+ Hàm số y = -2x + 1 khi cho x tuỳ ý thì y tương ứng lại cũng . Ta nói hàm số y = - 2x + 1 nghịch biến trên R* Dựa vào bảng hãy điền vào chỗ trốngTăng lênTăng lênTăng lênGiảm điTổng quát: a / Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) cũng tăng lên thì hàm số y = f(x) được gọi là đồng biến trên R. b / Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) lại giảm đi thì hàm số y = f(x) được gọi là nghịch biến trên R.Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x thuộc R.* Cách khác : Với x1 , x2 bất kì thuộc R- Nếu x1 f(x2) thì hàm số y = f(x) nghịch biến trên RBài tập : Trong bảng các giá trị tương ứng của x và y, bảng nào cho ta hàm số đồng biến? nghịch biến? (Với y là hàm số của x ).a/x-2-1012y8421-1b/x23467y12578c/x13457y33333 Bảng a: khi giá trị của x tăng lên thì giá trị tương ứng của y giảm đi nên y là hàm số nghịch biến. Bảng b: khi giá trị của x tăng lên thì giá trị tương ứng của y tăng lên vậy y là hàm số đồng biến. Bảng c: khi giá trị của x tăng lên thì giá trị tương ứng của y không thay đổi vậy y là hàm số không đồng biến , không nghịch biến. Hàm hằng không đồng biến, không nghịch biến* Cần nắm được: 1) Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x , ta luôn chỉ xác định được một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x , và x là biến số2) Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng ( x; f(x) ) trên mặt phẳng toạ độ gọi là đồ thị hàm sốCủng cố3 )Tổng quát (sgk): a / Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) cũng tăng lên thì hàm số y = f(x) được gọi là đồng biến trên R. b / Nếu giá trị của biến x tăng lên mà giá trị tương ứng f(x) lại giảm đi thì hàm số y = f(x) được gọi là nghịch biến trên R.Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x thuộc R.Với x1, x2 bất kì thuộc R:Nếu x1 f (x2) thì hàm số y = f( x) ......................trên R.đồng biếnnghịch biến Nói cách khác:Bài 7: SGK tr 46.Cho hàm số y = f(x) = 3x.Cho x hai giá trị bất kì x1, x2 sao cho x1 0do đó f(x2) - f(x1) = 3( x2 - x1) ?....0Vậy f(x2) ?.f(x1)Vì x1 < x2 mà f(x1) < f(x2) nên hàm số.Hàm số y = f(x) = 3x xác định với mọi x thuộc RHướng dẫn về nhà* Về nhà làm 1 , 2 , 3 , 4 , 5 – tr 44 , 45bài học hôm nay kết thúc