Bài giảng Lịch sử 8 - Bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873-1884) (Tiếp theo) - Nguyễn Danh Hoàng

II- THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884 LỊCH SỬ 8 GV thực hiện: NGUYỄN DANH HOÀNG Bài 25 - Tiết 39 KIỂM TRA BÀI CŨ 1 . Quân Pháp đánh thành Hà Nội vào thời gian nào? a. 25-4-1882 b. 21-12-1873 c. 15-3-1874 d. 20-11-1873 2. Theo Hiệp ước Giáp Tuất, triều đình Huế đã: Thừa nhận 3 tỉnh miền Đông Nam Kì thuộc Pháp. Thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì. Bồi thường 288 vạn lạng bạc chiến phí cho Pháp. Thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì Hoàn toàn thuộc Pháp. d. 20-11-1873 KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) (Tiếp theo) II- THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884 Bài 25 Tiết 39 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882) Tại sao thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai? * Thực dân Pháp + Thực hiện kế hoạch xâm lược Việt Nam. + Rất cần nguồn tài nguyên khoáng sản ở Bắc Kì. - Nguyên nhân sâu xa 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882) Tình hình nước ta sau Hiệp ước Giáp Tuất như thế nào? * Thực dân Pháp + Thực hiện kế hoạch xâm lược Việt Nam. + Tư bản Pháp rất cần nguồn tài nguyên khoáng sản ở Bắc Kì. * Tình hình nước ta: - Nhân dân phản đối Hiệp ước. - Kinh tế kiệt quệ, nhân dân cực khổ, giặc cướp hoành hành. - Triều đình khước từ mọi đề nghị cải cách, duy tân đất nước. - Nguyên nhân sâu xa Pháp lấy cớ gì để đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai? 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882) - Nguyên nhân sâu xa * Thực dân Pháp + Thực hiện kế hoạch xâm lược Việt Nam. + Tư bản Pháp rất cần nguồn tài nguyên khoáng sản ở Bắc Kì. * Tình hình nước ta: - Nhân dân phản đối Hiệp ước. - Kinh tế kiệt quệ, nhân dân cực khổ, giặc cướp hoành hành. Triều đình khước từ mọi đề nghị cải cách, duy tân đất nước. - Nguyên nhân trực tiếp: + Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874 + Ngày 3-4-1882, quân Pháp do đại tá Ri-vi-e chỉ huy, đã đổ bộ lên Hà Nội Diễn biến cuộc xâm lược như thế nào? 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882) - Nguyên nhân Quân Pháp đánh thành Hà Nội - Diễn biến Ngày 25-4-1882, quân Pháp đánh thành Hà Nội lần thứ hai Hoàng Diệu (1829-1882) “Thần là một kẻ thư sinh, biết đâu việc binh bị mà Bệ hạ lại giao cho cái chức vụ quá quan trọng. Làm sao tin được lòng giặc, nên thần lo sửa soạn đề phòng. Việc chưa xong thì binh Pháp kéo đến. Thần trộm nghĩ, Hà Nội là cuống họng của Bắc Kì, nên thần thường tâu về triều xin thêm binh, nhưng lại bị Bệ hạ quở trách...Một mình thề với Long thành, nguyện theo Nguyễn Tri Phương nơi suối vàng vậy”. Đã tay cầm bút lại cầm binh Suối vàng chắc hẳn mài gươm bạc Muôn dặm giang sơn nặng một mình Lòng đỏ đành đem gửi sử xanh Thờ chúa, chúa lo, lo với chúa Di biểu nay còn sôi chính khí Giữ thành, thành mất, mất theo thành Khiến người thêm trọng bút khoa danh. Phó bảng Nguyễn Trọng Tịnh 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882) - Nguyên nhân Nghe tin Hà Nội thất thủ, triều đình có hành động gì? Vì sao? - Diễn biến + Ngày 25-4-1882, quân Pháp đánh thành Hà Nội lần thứ hai, -Vì quyền lợi ích kỷ của dòng họ, ảo tưởng vào con đường thương lượng, chống lại nhân dân của triều đình. Tác hại của hành động đó như thế nào? - Tạo điều kiện cho Pháp chiếm phần còn lại của Bắc Kì. + Tiếp đó chiếm nốt Hòn Gai, Nam Định và các tỉnh thuộc đồng bằng Bắc Kì. 2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp + Ở Hà Nội Nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc Hàng nghìn người dân tụ tập thành đội ngũ, gươm giáo chỉnh tề... Nhân dân không bán lương thực cho Pháp, phối hợp với đồng bào các vùng xung quanh đào hào, đắp luỹ, lập các đội dân dũng, bất chấp lệnh giải tán của triều đình. Nhân dân Bắc Kì đã phối hợp với quân đội triều đình để kháng chiến chống Pháp như thế nào? (SGK) 2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp + Ở Hà Nội Ngày 19-5-1883, chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai Nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy... Nhân dân Bắc Kì đã phối hợp với quân đội triều đình để kháng chiến chống Pháp như thế nào? + Ở Các địa phương (SGK) (SGK) 2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp + Ở Hà Nội Ngày 19-5-1883, chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai + Ở Các địa phương (SGK) Cầu Giấy 2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp + Ở Hà Nội Ngày 19-5-1883, chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai + Ở Các địa phương (SGK) Tại sao thực dân Pháp không nhượng bộ triều đình Huế sau khi Ri-vi-e bị giết tại trận Cầu Giấy năm 1883? Pháp có thêm viện binh Pháp biết triều đình Huế không cương quyết chống lại. 7-1883, vua Tự Đức qua đời, nội bộ triều đình Huế lục đục. Chủ nghĩa tư bản Pháp đang trên đà phát triển, muốn kết thúc cuộc xâm lược. 7-1883 Pháp tấn công Thuận An - cửa ngõ Kinh thành Huế CHIẾN TRƯỜNG HUẾ 7-1883 3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884) Chiều 18-8-1883 Pháp bắn phá Thuận An. 20-8 Triều đình xin đình chiến. - Ngày 25-8-1883, triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Hác-măng (Hiệp ước Quí Mùi) Nội dung hiệp ước Hác-măng? Trìều đình Huế chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh - Nghệ -Tĩnh được sát nhập vào Bắc Kì. Triều đình cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế. Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ. Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung quốc) đều do người Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì. Cuộc tấn công kinh thành Huế diễn ra như thế nào? Trìều đình Huế chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh - Nghệ -Tĩnh được sát nhập vào Bắc Kì. Triều đình cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều ph ả i thông qua viên Khâm sứ Pháp ở Huế. Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ. Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung quốc) đều do người Pháp nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung Kì. Đất bảo hộ Đất nửa bảo hộ Đất thuộc Pháp Vùng đất cai quản của triều đình Huế Nội dung hiệp ước Hác-măng? 3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884) Nhân dân đẩy mạnh phong trào kháng chiến chống Pháp. Nhiều sĩ phu văn thân là quan lại triều đình ở các địa phương... đã phản đối lệnh bãi binh của triều đình. Phái chủ chiến trong triều đình Huế, do Tôn Thất Thuyết cầm đầu, mạnh tay hành động. - Thái độ của nhân dân ta khi triều đình Huế kí các Hiệp ước đầu hàng thực dân Pháp như thế nào? 3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884) - Ngày 25-8-1883, triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Hác-măng (Hiệp ước quí Mùi) Hiệp ước Pa-tơ-nốt có nội dung cơ bản giống Hiệp ước Hác-măng, chỉ sửa đổi đôi chút về ranh giới khu vực Trung Kì. Nội dung Hiệp ước Pa-tơ-nốt - Ngày 6-6-1884, triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Đất bảo hộ Đất thuộc Pháp Hiệp ước Hác-măng Vùng đất cai quản của triều đình Huế Đất bảo hộ Đất thuộc Pháp cai quản của Vùng đất triều đình Huế Thằng Tây nó ở bên Tây Bởi vua chúa Nguyễn rước thầy đem sangCho nhà, cho nước tan hoang. Cho thiếp ngậm đắng, cho chàng ăn cay.Cha đời mấy đứa theo TâyMồ cha mả bố voi dày biết chưa? (Thơ ca yêu nước TKXIX) Bắt đầu từ đây, Việt Nam trở thành thuộc địa của Pháp! Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Đất bảo hộ Đất thuộc Pháp Vùng đất cai quản của triều đình Huế SƠ KẾT BÀI HỌC Từ giữa những năm 70 của thế kỷ XIX, nước Pháp tiến nhanh sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa, nên quyết tâm chiếm bằng được Việt Nam. Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì dấy lên trong khi nhà Nguyễn chỉ tìm cách hòa hoãn với Pháp, vì vậy không xoay chuyển được tình thế, mặc dù đã giành được chiến thắng Cầu giấy lần thứ hai. Hiệp ước Hác-măng và Hiệp ước Pa-tơ-nốt đã đặt dấu chấm hết chế độ phong kiến độc lập ở Việt Nam, chuyển sang chế độ nửa thuộc địa, nửa phong kiến. CỦNG CỐ BÀI HỌC 1. Thời gian Pháp đánh thành Hà Nội Lần thứ hai? a. 3-4-1882 b. 25-4-1882 c. 19-5-1883 d. 18-8-1883 2. Lực lượng tạo nên chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai? a. Đội quân của Phạm Văn Nghị b. Đội quân của Nguyễn Mậu Kiến. c. Đội quân Hoàng Tá Viêm và Đội quân Cờ Đen Lưu Vĩnh Phúc. d. Đội quân của Hoàng Tá Viêm. 3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt khác Hiệp ước Hác-măng ở điểm nào? a. Thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Trung Kì và Bắc Kì. b. Cắt Thanh-Nghệ-Tĩnh ra khỏi Bắc Kì, Cắt Bình Thuận ra khỏi Nam Kì thuộc Pháp, nhập trở lại Trung kì, do triều đình Huế cai quản. c. Cắt Thanh-Nghệ-Tĩnh nhập vào Bắc Kì, Cắt Bình Thuận nhập vào Nam Kì thuộc Pháp. d. Mọi việc giao thiệp với nước ngoài đều do người Pháp nắm. b. 25-4-1882 CÔNG VIỆC VỀ NHÀ Học bài ( các câu hỏi SGK) Làm bài tập 1, 2 SGK 3. Chuẩn bị bài 26, phần I CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” Gợi ý chuẩn bị bài: Nguyên nhân, diễn biến cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế? Phong trào Cần vương bùng nổ và phát triển như thế nào? Tiết học đến đây kết thúc,  chúc các em học tập tốt !