Bài giảng Lịch sử 6 - Tiết 12, Bài 11: Những chuyển biến về xã hội (1 tiết )

TIẾT 12 BÀI 11 NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Em hãy nhắc lại những phát minh lớn ở thời Phùng Nguyên - Hoa lộc ? Gợi ý Cánh đ ồng lúa Cục đ ồng , xỉ đ ồng Con người thời Phùng Nguyên - Hoa Lộc đã phát minh ra thuật luyện kim và nghề nông trồng lúa nước . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Học sinh quan sát 3 bức tranh sau : Đá: Ghè , đ ẽo , mài Gốm : Tìm đ ất sét -> nhào ->tạo hình ->Cho vào lò nung Đ ồng : Tìm xỉ đ ồng -> Nung nóng chảy -> chắt lấy đ ồng nguyên chất ->Đổ vào khuôn đ úc Thảo luận nhóm : 3->5’ Em có nhận xét gì về việc đ úc một đồ dùng bằng đ ồng hay làm một bình bằng đ ất nung , so với việc làm một công cụ bằng đá? Tr ả lời : Việc đ úc môt đồ dùng bằng đ ồng hay làm một bình bằng gốm phức tạp hơn , đ òi hỏi nhiều công đoạn hơn , kỹ thuật cao hơn và nhiều người hơn . Nhưng nhanh chóng hơn , sắc bén hơn . - Nhiều hình dạng hơn , đáp ứng nhu cầu lao đ ộng sản xuất . Rìu đ ồng Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Vậy việc làm đồ gốm hay đ úc một công cụ bằng đ ồng có phải ai cũng làm đư ợc hay không ? Tr ả lời : - Không phải ai cũng làm đư ợc một công cụ bằng đ ồng hay đồ gốm . Vì đó là một công việc khó , không có chuyên môn th ì không làm đư ợc . Trong khi đó sản xuất nông nghiệp ai cũng có thể làm đư ợc . ? Trong trồng trọt , muốn có thóc lúa , người nông dân cần phải làm những công việc gì? Em hãy nêu những hiểu biết của em về các bước trồng cây lúa nước từ khi cầy ruộng đ ến khi thu hoạch? Tr ả lời : Các bước : + Làm đ ất : Cầy , bừa ... + Gieo hạt. + Chăm sóc : bón phân , làm cỏ , phun thuốc sâu + Thu hoạch: Gặt,phơi ... Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Sản xuất phát triển , số người lao đ ộng ngày càng tăng , tất cả mọi người lao đ ộng cùng lúc vừa lo sản xuất ngoài đ ồng , vừa lo rèn đ úc công cụ đư ợc không ? Tr ả Lời : Không cùng một lúc vừa sản xuất ngoài đ ồng vừa rèn đ úc công cụ mà phải có sự phân công lao đô ng ( chuyên môn hoá). Ai làm đ úc đ ồng , gốm , dệt th ì chuyên làm đ úc đ ồng , gốm , dệt -> Những nghề này gọi là nghề thủ công Ai cầy cấy , trồng trọt th ì chuyên cầy cấy , trồng trọt -> Những nghề này gọi là nghề nông nghiệp “ Sự phát triển của trình độ luyện kim nói riêng và nghề luyện kim nói chung thời Hùng Vương không những đã làm thay đ ổi về chất và nâng cao hiệu qu ả của công cụ sản xuất , thúc đ ẩy sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế mà còn tạo nên bước chuyển biến quan trọng trong quan hệ sản xuất xã hội , đưa đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Một số thợ thủ công tách khỏi nông nghiệp .” ( Trích : Đại cương Lịch sử Việt Nam) Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Học sinh quan sát tranh . Người nông dân vừa lo việc đ ồng á ng , vừa lo việc nh à đư ợc không ? Tr ả lời : - Có nhưng sẽ vất vả. Do vậy cần có sự phân công lao đ ộng ở nh à và ngoài đ ồng . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Theo truyền thống dân tộc đàn ô ng lo việc ngoài đ ồng hay lo việc trong nh à? Vì sao ? Tr ả lời : Đàn ô ng lo việc ngoài đ ồng , đàn bà lo việc trong nh à th ì hợp lý hơn . Bởi lao đ ộng ngoài đ ồng nặng nhọc hơn , cần có sức khoẻ của người đàn ô ng . Lao đ ộng ở nh à, công việc nhẹ nhàng hơn , nhưng đa dạng, phức tạp, tỉ mỉ , người phụ nữ đảm nhiệm sẽ hợp lý hơn . Nh ư vậy xã hội còn có sự phân công lao đ ộng theo giới tính nh ư thế nào ? - Sự phân công theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà Phân công lao đ ộng theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà. + Đàn ô ng : Nghề thủ công , nông nghiệp , đá nh bắt... + Đàn bà: Việc nh à, sản xuất nông nghiệp , đồ gốm , dệt vải ... -> Sản xuất thuận lợi , hiệu qu ả. Người đàn ô ng ngày càng quan trong hơn trong gía đì nh và xã hội . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Học sinh quan sát tranh Phân công lao đ ộng theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà. Qua quan sát tranh em hãy cho biết người đàn ô ng và người đàn bà thường làm những công việc gi ? Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? Với sự phát triển sản xuất và phân công lao đ ộng , cuộc sống con người tiến thêm một bước đó là sự chuyến biến trong đ ời sống xã hội . Quan hệ xã hội nh ư thế nào thầy cùng các em đi tìm hiểu phần 2. Học sinh quan sát tranh Vậy qua quan sát tranh em thấy xã hội có gì đ ổi mới ? - Cuộc sống ổn đ ịnh , họ đ ịnh cư lâu dài nên dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản ). Do cuộc sống đ ịnh cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản .) Nhiều chiềng , chạ ( làng bản ) có quan hệ chặt chẽ với nhau th ì gọi là gì? - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? Do cuộc sống đ ịnh cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản .) - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là bộ lac . Em hãy cho biết thường những công việc nặng nhọc do ai làm ? Do những người đàn ô ng làm . Vì vậy vị trí của người đàn ô ng ngày càng tăng lên . Người đ ứng đ ầu thị tộc , bộ lạc là nam giới , không phải là nữ giới nh ư trước nữa . Đ ứng đ ầu thị tộc là tộc trưởng ( gi à làng ). Đ ứng đ ầu bộ lạc là tù trưởng . Chế độ mẫu hệ chuyển sang chế độ phụ hệ . - Học sinh quan sát tranh - ở Làng Cả( Việt Tr ì- Phú Thọ ) thuộc giai đoạn Đô ng Sơn.Các nh à khảo cổ học đã tìm thấy 305 ngôi mộ cổ , trong đó có tới : +, 84,1% ngôi mộ không có hiện vật , +, 10,1% ngôi mộ có từ 1-> 2 hiện vật , +, 4,8% số ngôi mộ có từ 11->15 hiện vật . +, 1% ngôi mộ có từ 16 hiện vật trở lên Em có suy nghĩ gì về sự khác nhau giữa các ngôi mộ này về công cụ chôn theo ? - Có sự phân hoá giàu nghèo . - Xã hội có sự phân hoá giàu nghèo . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Lược đồ các di chỉ khảo cổ Việt Nam ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển nào ? Đụng Sơn ( Thanh Hoỏ ) Sa Huỳnh ( Quảng Ngói ) ểc Eo (An Giang ) Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ ? Trong ba nền văn hoá th ì nền văn hoá nào phát triển cao nhất ? Đô ng Sơn Vì sao? - Vì Đô ng Sơn là vùng ven Sông Mã thuộc Thanh Hoá, nơi phát hiện hàng loạt đồ đ ồng tiêu biểu cho giai đoạn phát triển cao của người nguyên thuỷ thời đó, do đó gọi chung cho nền văn hoá đ ồng thau . Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ Học sinh quan sát tranh Giáo đ ồng-Đông Sơn Lười liềm và dao găm Lưỡi xẻng Lưỡi cầy vai nhọn ? Theo em công cụ nào góp phần tạo nên bước chuyển biến trong xã hội ? - Công cụ đ ồng gần nh ư thay thế công cụ đá Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ - Công cụ đ ồng gần nh ư thay thế công cụ đá Lược đồ các di chỉ khảo cổ Việt Nam ? Nền văn hoá Đô ng Sơn đã đư ợc hình thành trên những lưu vực các con sông nào ? S.Hồng S.Mó S.C ả ? Chủ nhân của các lưu vực sông đó là cư dân nào ? Cư dân Lạc Việt . - Cư dân thuộc văn hoá Đô ng Sơn là người Lạc Việt ( sống tập trung ở đ ồng bằng Sông Hồng , Sông Mã và sông Cả) Tiết 12 Bài 11 Những chuyển biến về xã hội 1. Sự phân công lao đ ộng đã đư ợc hình thành nh ư thế nào ? Sản xuất phát triển dẫn đ ến sự phân công lao đ ộng trong xã hội . Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp . Phân công lao đ ộng theo giới tính : Đàn ô ng , đàn bà. + Đàn ô ng : Nghề thủ công , nông nghiệp , đá nh bắt... + Đàn bà: Việc nh à, sản xuất nông nghiệp , đồ gốm , dệt vải ... -> Sản xuất thuận lợi , hiệu qu ả. Người đàn ô ng ngày càng quan trong hơn trong gía đì nh và xã hội . 2. Xã hội có gì đ ổi mới ? Do cuộc sống đ ịnh cư lâu dài đã dần hình thành các chiềng , chạ ( làng bản .) - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ chặt chẽ với nhau gọi là Bộ lac . Đ ứng đ ầu thị tộc là tộc trưởng ( gi à làng ). Đ ứng đ ầu bộ lạc là tù trưởng . Chế độ mẫu hệ chuyển sang chế độ phụ hệ . - Xã hội có sự phân hoá giàu nghèo . 3. Bước phát triển mới về xã hội đư ợc nảy sinh nh ư thế nào ? Từ TK VIII đ ến TK I TCN trên đ ất nước ta đã hình thành những nền văn hoá phát triển : Đô ng Sơn ( Thanh Hoá) ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ . - Sa Huỳnh ( Quảng Ngãi ) ở Nam Trung Bộ . - ó c Eo ( An Giang ) ở Tây nam Bộ - Công cụ đ ồng gần nh ư thay thế công cụ đá - Cư dân thuộc văn hoá Đô ng Sơn là người Lạc Việt ( sống tập trung ở đ ồng bằng Sông Hồng , Sông Mã và sông Cả) (Sơ lược toàn bài ) Bài 2. Khi sản xuất phát triển , con người phải : A. Đ ịnh cư lâu dài . B. Thường xuyên thay đ ổi chỗ ở. C. Thay đ ổi chỗ ở sau mỗi mùa thu hoạch. C. Cả ba ý trên đ ều sai . A Bài tập củng cố : Bài1.Khi sản xuất phát triển , sự phân công lao đ ộng diễn ra nh ư thế nào ? - Hãy nối cột (A) với cột (B) cho phù hợp với câu hỏi trên . (A) (B) Đàn ụng Phụ nữ Dệt vải - Chế tạo cụng cụ lao động Chăn nuụi gia sỳc Đỏnh bắt cỏ Nấu cơm,trụng trẻ - Cày bừa ruộng đất Trò chơi ô ch ữ 1 Từ kho á 2 3 4 5 6 - Đây là nền văn hoá tiêu biểu của TK VIII đ ến TK I TCN. Đ Ô N G S Ơ N - Chế độ này thay thế chế độ mẫu hệ . P h ụ h ệ - Nhiều làng bản trong một vùng có quan hệ với nhau gọi là ... b ộ l ạ c - Công cụ bằng Đ ồng thay thế loại công cụ này . đ á - Đây là một nghề tách khỏi nghề nông nghiệp . t h ủ c ô n g - Tên cư dân văn hoá Đô ng Sơn đư ợc gọi là .... n g ư ờ i l ạ c v i ệ t - Một trong số những nghề thủ công tạo nên bước chuyển biến trong xã hội . đ ú c đ ồ n g Hướng dẫn về nh à - Về nh à học bài . - Tr ả lời 3 câu hỏi cuối bài 11, SGK trang 35. - Đ ọc bài 12 tìm hiểu sự ra đ ời của nh à nước Văn Lang.