Giáo án Lịch sử 7 - Bài 16, Tiết 30: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỷ XIV

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ! Tiết 30 Bài 16 SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦNCUỐI THẾ KỶ XIV Lịch sử : 7 Năm(A ) (B) Cuộc khởi nghĩa 1344 a. Khởi nghĩa Nguyễn Thanh – Nguyễn Kỵ ( Thanh Hóa ) 2. 1379 b. Khởi nghĩa Phạm Sư Ôn ( Sơn Tây ) 3. 1380 c. Khởi nghĩa Ngô Bệ ( Hải Dương ) 4. 1390 d. Khởi nghĩa Nguyễn Nhữ Cái ( Sơn Tây ) 5. 1399 Kiểm tra bài cũ : Điền các chữ cái ( a,b,c,d ) vào cột B sao cho phù hợp với cột A Năm(A ) (B) Cuộc khởi nghĩa 1. 1344 c a . Khởi nghĩa Nguyễn Thanh – Nguyễn Kỵ ( Thanh Hóa ) 2. 1379 a b. Khởi nghĩa Phạm Sư Ôn ( Sơn Tây ) 3. 1380 c . Khởi nghĩa Ngô Bệ ( Hải Dương ) 4. 1390 b d. Khởi nghĩa Nguyễn Nhữ Cái ( Sơn Tây ) 5. 1399 d Kiểm tra bài cũ : Điền các chữ cái ( a,b,c,d ) vào cột B sao cho phù hợp với cột A Tiết 30, Bài 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV ( tt ) 7 M«n lÞch sö II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quí Ly Nhà Hồ thành lập . - Cuối thế kỷ XIV nhà Trần suy yếu . - Xã hội khủng hoảng sâu sắc . - Nguy cơ ngoại xâm đe dọa .  1400 Hồ Quý Ly phế truất vua Trần lập nên nhà Hồ đổi quốc hiệu là Đại Ngu . Tiết 30, Bài 16 SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦNCUỐI THẾ KỶ XIV Em hãy cho biết tình hình nước ta cuối thế kỷ XIV như thế nào ? Hồ Quý Ly(1336-?) là cháu bốn đời của Hồ Liêm(Hồ Liêm từ quê Nghệ An ra Thanh Hóa được một viên quan đại thần họ Lê nhận làm con nuôi ). Ông là người có tài năng , lại có hai người cô là phi tần của vua Trần Minh Tông và sinh hạ được ba vị vua cho nhà Trần , nhờ đó ông rất được vua Trần trọng dụng . Hồ Quí Ly đã nắm giữ được chức vụ cao nhất trong triều đình . Sau vụ một số quý tộc mưu giết Hồ Quý Ly không thành , năm 1400 Ông phế truất vua Trần và lên làm vua , đổi quốc hiệu là Đại Ngu . II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quí Ly Nhà Hồ thành lập . 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. Tiết 30, Bài 16: SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦNCUỐI THẾ KỶ XIV Hồ Quý Ly tiến hành cải cách ở những lĩnh vực nào ? Chính trị Kinh tế tài chính Quân sự Văn hóa , giáo dục Xã hội Những cải cách của Hồ Quý Ly THẢO LUẬN  Hãy nêu những biện pháp cách của Hồ Quí Ly? Lĩnh vực Các biện pháp cải cách Chính trị ( Nhóm 1) Kinh tế , tài chính ( Nhóm 2) Xã hội ( Nhóm 3) Văn hoá , giáo dục ( Nhóm 4) Quân sự ( Nhóm 5) Về chính trị : Chính trị Cải tổ hàng ngũ võ quan . Đổi tên đơn vị hành chính,quy định cách làm việc của bộ máy các cấp. Cử quan triều đình về thăm hỏi đời sống nhân dân . Về kinh tế , tài chính : Kinh tế , tài chính Quy định lại thuế đinh , thuế ruộng . Ban hành chính sách hạn điền . Phát hành tiền giấy thay tiền đồng . Năm 1396 Hồ Quý Ly cho ban hành tiền giấy gọi là “ thông bảo hội sao ” gồm bảy loại : 10 đồng , 30 đồng , 1 tiền , 2 tiền , 3 tiền , 5 tiền , 1 quan đều có hình in khác nhau “ giấy 10 đồng vẽ rau tảo , 30 đồng vẽ sóng nước , giấy 1 tiền vẽ mây , giấy 2 tiền vẽ con rùa , giấy 3 tiền vẽ con lân , giấy 5 tiền vẽ con phượng , giấy 1 quan vẽ con rồng ”. Cấm dùng tiền bằng đồng , ai có tiền bằng đồng , phải đem đổi cho nhà nước lấy tiền giấy . * Quy định lại thuế đinh , thuế ruộng : Năm 1402 định lại các lệ thuế và tô ruộng. Trước đây, mỗi mẫu thu 3 thăng thóc, nay thu 5 thăng. Bãi dâu, trước thu mỗi mẫu 9 quan hoặc 7 quan tiền, nay thu hạng thượng đẳng mỗi mẫu 5 quan tiền giấy, hạng trung đẳng mỗi mẫu 4 quan tiền giấy, hạng hạ đẳng 3 quan tiền giấy. Tiền nộp hằng năm của đinh nam trước thu 3 quan, nay chiếu theo số ruộng, người nào chỉ có 5 sào ruộng thì thu 5 tiền giấy; từ 6 sào đến 1 mẫu thì thu 1 quan; 1,1 mẫu đến 2 mẫu thu 2 quan; từ 2,1 mẫu đến 2,5 mẫu thu 2 quan 6 tiền; từ 2,6 mẫu trở lên thu 3 quan. Đinh nam không có ruộng hay trẻ mồ côi, đàn bà góa thì dẫu có ruộng cũng không thu . Về kinh tế , tài chính : Kinh tế , tài chính Quy định lại thuế đinh , thuế ruộng . Ban hành chính sách hạn điền . Phát hành tiền giấy thay tiền đồng . Về mặt xã hội : Thực hiện chính sách hạn nô . Xã hội Bắt nhà giàu thừa thóc bán cho dân đói Tổ chức nơi chữa bệnh cho dân . Nhà Hồ thiết lập sở "Quảng tế“ (như sở y tế ngày nay). Về mặt xã hội : Thực hiện chính sách hạn nô . Xã hội Bắt nhà giàu thừa thóc bán cho dân đói Tổ chức nơi chữa bệnh cho dân . Văn hóa giáo dục : Văn hóa , giáo dục Sửa đổi chế độ thi cử , học tập . Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm . Bắt nhà sư dưới 50 tuổi hoàn tục . Về văn hóa : - Hồ Quý Ly là vị vua Việt Nam đầu tiên quyết định dùng chữ Nôm để chấn hưng nền văn hóa dân tộc, cho dịch các kinh, thư, thi. Chính ông đã biên tập thiên "vô dật" để dạy cho con cái nhà quan và soạn ra 14 thiên Minh đạo dâng lên Trần Nghệ Tông khi trước.- Năm 1395 dịch thiên "Vô dật" (Không lười biếng) trong Kinh thư ra chữ Nôm nêu tấm gương của các vua hiền thời xưa để dạy vua Thuận Tông. Về giáo dục : -Năm 1396, Hồ Quý Ly cho sửa đổi chế độ thi cử, đặt kỳ thi hương ở địa phương và thi hội ở kinh thành. Những người đã thi hội phải làm thêm một bài văn sách do vua đề ra để định thứ bậc. Trong bốn trường thi, Hồ Quý Ly bỏ trường thi ám tả văn cổ thay bằng thi kinh nghĩa. Năm 1404, ông đặt thêm trường thứ 5, thi viết chữ và toán pháp.-Năm 1397, ban hành chính sách khuyến học cho mở trường đến các phủ châu, ban quan điền để chi về việc học. Cải tiến thi cử, mở nhiều khoa thi kén chọn người tài. Chỉ riêng khoa thi Thái học sinh năm 1400 đã có 20 người thi đỗ, trong đó có những danh nho như Nguyễn Trãi, Lý Tử Tấn, Vũ Mộng Nguyên, Nguyễn Mộng Tuân... Văn hóa giáo dục : Văn hóa , giáo dục Sửa đổi chế độ thi cử , học tập . Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm . Bắt nhà sư dưới 50 tuổi hoàn tục . Về quân sự : Quân sự Làm lại sổ đinh . Chế tạo súng , lâu thuyền . Xây thành kiên cố . Phòng thủ nơi hiểm yếu . SÚNG THẦN CÔNG Về quân sự : Quân sự Làm lại sổ đinh . Chế tạo súng , lâu thuyền . Xây thành kiên cố . Phòng thủ nơi hiểm yếu . II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quí Ly 3. Ý nghĩa , tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly. a.Tác dụng : - Hạn chế tập trung ruộng đất của quý tộc , địa chủ . - Làm suy yếu thế lực nhà Trần . - Tăng nguồn thu nhập cho nhà nước . - Cải cách văn hóa , giáo dục có nhiều tiến bộ . Tiết 30 Bài 16 SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦNCUỐI THẾ KỶ XIV Những cải cách của Hồ Quý Ly có tác dụng gì ? II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quí Ly 3. Ý nghĩa , tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly. a. Tác dụng : b. Ý nghĩa : Đưa đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng . Tiết 30 Bài 16 SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦNCUỐI THẾ KỶ XIV Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly có ý nghĩa như thế nào ? Những cải cách của Hồ Quý Ly còn hạn chế gì ? II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quí Ly 3. Ý nghĩa , tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly. Tiết 30 Bài 16 SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦNCUỐI THẾ KỶ XIV c. Hạn chế : Các chính sách chưa triệt để , chưa phù hợp với tình hình thực tế và chưa đáp ứng được yêu cầu bức thiết của đông đảo nhân dân . Em có nhận xét , đánh giá như thế nào về nhân vật Hồ Quý Ly? Trả lời : Mặc dù còn nhiều hạn chế song với tinh thần dân tộc chỉ trong thời gian tương đối ngắn ngủi , Hồ Quý Ly đã thực hiện cải cách khắp mọi lĩnh vực . Tư tưởng nào của ông cũng mới mẻ , hành động nào của ông cũng trọng đại có tác dụng thúc đẩy xã hội đổi mới . Điều đó chứng tỏ ông là một nhà cải cách có tài và là người yêu nước thiết tha . Bài tập Sau khi v­¬ng triÒu TrÇn sôp ®æ, triÒu ®¹i nµo ®­ îc thµnh lËp ? Thêi gian ? Quèc hiÖu ? H·y ® iÒn tiÕp vµo « trèng . Quốc Hiệu .. Nhà Năm Hồ 1400 Đại Ngu B E C Hoan hô ! Em chọn đúng rồi ! Tiếc quá ! Em chọn sai rồi ! D A Vì muốn xoá bỏ mọi thành quả của nhà Trần . Làm lại Đáp án Vì Đại Việt đang lâm vào khủng hoảng sâu sắc . Vì đời sống nhân dân cực khổ , triều đình rối ren , tài chính kiệt quệ . Vì nguy cơ giặc ngoại xâm đe doạ . Vì tất cả nguyên nhân trên . Tại sao khi lên nắm quyền cao nhất trong triều , Hồ Quý Ly đã phải thực hiện cải cách toàn diện ? Hãy chọn câu trả lời đúng . Đọc trước bài : Lịch sử địa phương . Học bài , trả lời câu hỏi SGK Hướng dẫn về nhà Bài học kết thúc cám ơn các thầy cô giáo và các em học sinh! GV: Đặng Thị Thanh Hoàn