Bài giảng Hóa học 9 - Bài 36: Metan - Nguyễn Công Thương

TRÖÔØNG THCS NGHĨA TRUNG Giáo viên : Nguyễn Công Thương PHÒNG GD&ĐT BÙ ĐĂNG NhiÖt liÖt chµo mõng quý thÇy, c« gi¸o về chấm thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện năm học 2013-2014 häc tËp h¨ng say x©y dùng líp ®ua tµi g¾ng søc gióp non s«ng m u oá i s aé t m aï c h c a c b o n 1 2 3 4 5 TROØ CHÔI OÂ CHÖÕ n g y eâ n t öû 1 - Loaïi hôïp chaát thu ñöôïc baèng caùch cho nöôùc bieån bay hôi ? 2 - .. laø nhöõng haït voâ cuøng nhoû vaø trung hoøa veà ñieän . 3 - Moät kim loaïi vöøa coù hoùa trò II vöøa coù hoùa trò III. 4 - Trong hôïp chaát höõu cô , nhöõng nguyeân töû cacbon coù theå lieân keát tröïc tieáp vôùi nhau taïo thaønh .. 5 - Moãi hôïp chaát höõu cô coù moät traät töï xaùc ñònh giöõa caùc nguyeân töû trong phaân töû . l i eâ n k eá t ?1 ?2 ?3 ?4 ?5 METAN Baøi 36: Bieát phaân töû Metan goàm 1 nguyeân töû cacbon vaø 4 nguyeân töû hiñro . Haõy nêu coâng thöùc phaân töû vaø tính phaân töû khoái cuûa metan ? CTPT : PTK : CH 4 16 ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: Khí haàm biogaz Khí buøn ao H ầm khai thác than Khai th ác khí thiên nhiên CH 4 METAN Baøi 36:  - Metan có nhiều trong các mỏ khí , mỏ dầu , mỏ than, trong bùn ao , trong khí bioga . Vậy trong töï nhieân metan coù nhieàu ôû ñaâu ? ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: (CTPT : CH 4 , PTK :16 )  - Metan có nhiều trong các mỏ khí , mỏ dầu , mỏ than, trong bùn ao , trong khí bioga . a)Hàm lượng metan trong mỏ khí thiên nhiên b)Hàm lượng metan trong khí mỏ dầu METAN Baøi 36: - Metan có nhiều trong các mỏ khí , mỏ dầu , mỏ than, trong bùn ao , trong khí bioga . Quan sát lọ đựng me tan, vaø cho bieát moät soá tính chaát vaät lí cuûa metan ? Hãy kết luận về tính chất vật lý của Metan ? - Metan là chất khí , không màu , không mùi , nhẹ h ơ n không khí , ít tan trong n ư ớc . I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý II.Cấu tạo phân tử : Em hãy cho biết hóa trị cuûa cacbon vaø h iđro trong hợp chất hữu cơ ? Cacbon : IV Hiđro : I ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý : II.Cấu tạo phân tử : Hoạt động nhóm : 2 phút . Lắp mô hình phân tử metan daïng roãng . Từ mô hình , hãy viết CTCT của phân tử metan . H C H H H Trong phân tử metan có 4 liên kết đơn C - H . Nhận xét về đặc điểm cấu tạo của metan ? Vieát goïn : CH 4 109,5 o Lieân keát ñôn ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý : II.Cấu tạo phân tử : H C H H H Trong phân tử metan có 4 liên kết đơn C - H . 109,5 0 Moâ hình phaân töû Metan Daïng roãng Daïng ñaëc Vieát goïn : CH 4 ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý : II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) CH 4 CH 4 CH 4 Quan sát hình , hãy dự đoán tính chất hóa học của metan ? METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý : II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : Làm thí nghiệm theo nhóm Dụng cụ : - Đế sứ - Kẹp oáng nghieäm ( 2 cái ) - Ống nghiệm ( 2 cái ) - Đèn cồn - Quẹt ga Ống nhỏ giọt Bình thủy tinh Hóa chất : - Natri axetat ; Natri hiđroxit ; Canxioxit - Nước vôi trong ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý : II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : Cách tiến hành : Lắp ráp dụng cụ như trong hình 1 2 3 Chú ý : - Quan sát ống nghiệm 2 tiến hành thí nghiệm ? - Quan sát màu nước vôi trong trước khi tiến hành thí nghiệm và sau khi sau khi cho vào ống nghiệm 2 và lắc đều . ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : Hiện tượng : - Ở ống nghiệm thu saûn phaåm cuûa phản ứng thấy ..  sản phẩm tạo thành có nước . - Khi cho nước vôi trong vào lắc đều ta thấy saûn phaåm tạo thành coù khí cacbonic . có hơi nước nước voâi trong vẩn đục Kết luận gì veà tính chaát hoùa hoïc cuûa metan ? 1.Tác dụng với oxi : Vieát phuông trình phaûn öùng xaûy ra ? CH 4(k) + O 2(k)  CO 2(k) + H 2 O (l) t o 2 2 ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : 1.Tác dụng với oxi : Phương trình hóa học : CH 4(k) + 2O 2(k)  CO 2(k) + 2H 2 O (l) t o Löu yù : - Hoãn hôïp metan vaø oxi laø moät hoãn hôïp noå vaø noå maïnh nhaát khi tỷ lệ V : V = 1 : 2 - Phản ứng cháy của Metan toả rất nhiều nhiệt . CH 4 O 2 ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) METAN Baøi 36: I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : 1.Tác dụng với oxi : Phương trình hóa học : CH 4(k) + 2O 2(k)  CO 2(k) + 2H 2 O (l) t o Löu yù : - Hoãn hôïp metan vaø oxi laø moät hoãn hôïp noå vaø noå maïnh nhaát khi tỷ lệ V : V = 1 : 2 - Phản ứng cháy của Metan toả rất nhiều nhiệt . CH 4 O 2 Các hiđrocacbon đều cho phản ứng cháy ( tác dụng với oxi ) tạo sản phẩm là nước và cacbonic ( CTPT : CH 4 , PTK :16 ) THÍ NGHIEÄM Hoãn hôïp CH 4 ,Cl 2 Aùnh saùng Nöôùc Quyø tím METAN Baøi 36: (CTPT: CH 4 , PTK :16) I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : 1.Tác dụng với oxi : Thảo luận 1/ Metan taùc duïng vôùi Clo khoâng ? Neáu coù thì phaûn öùng xaûy ra ôû ñieàu kieän naøo ? 2/ Haõy moâ taû laïi hieän töôïng neáu coù . Traû Lôøi Metan taùc duïng vôùi Clo khi coù aùnh saùng . Khi ñöa ra aùnh saùng , maøu vaøng nhaït cuûa Clo maát ñi , giaáy quyø tím chuyeån sang maøu ñoû . 2.Tác dụng với clo : H Cl C + H Cl H H ás ’ METAN Baøi 36: (CTPT: CH 4 , PTK :16) I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : 1.Tác dụng với oxi : Thảo luận Traû Lôøi 2.Tác dụng với clo : 3/ Metan taùc duïng vôùi Clo taïo ra nhöõng saûn phaåm naøo ? ( Bieát raèng coù 1 saûn phaåm laøm quyø tím hoùa ñoû .) Saûn phaåm taïo thaønh laø : metyl clorua CH 3 Cl vaø axit Clohidric HCl 4/ Viết phương trình hóa học ? Cl C H H H + H Cl ás ’ PTHH: ( Quaù trình xaûy ra phản ứng tạm moâ phoûng nhö sau ) ¸ nh s¸ng H H H H C Cl Cl Cl H Cl C H H H + + CH 4(k) + Cl 2(k)  CH 3 Cl (k) + HCl (k ) ás - Viết gọn : Nguyên tử clo có thể lần l ượt thay thế cả 4 nguyên tử hi đ ro trong phân tử Metan 2.Tác dụng với clo : Phản ứng trên thuộc loại phản ứng nào ? Vì sao ?  METAN Baøi 36: Trong phaûn öùng treân , nguyeân töû Hidro trong phaân töû Meâtan bò nguyeân töû Clo thay theá vaø nguyên tử C lo coù theå theá heát các nguyên tử Hidro trong phaân töû Metan . CH 4 + Cl 2 CH 3 Cl + HCl Aùnh saùng Metyl Clorua CH 3 Cl + Cl 2 CH 2 Cl 2 + HCl Aùnh saùng Metilen Clorua CH 2 Cl 2 + Cl 2 CHCl 3 + HCl Aùnh saùng Clorofom CHCl 3 + Cl 2 CCl 4 + HCl Aùnh saùng Cacbon tetraclorua PTHH: ¸ nh s¸ng H H H H C Cl Cl Cl H Cl C H H H + + CH 4(k) + Cl 2(k)  CH 3 Cl (k) + HCl (k ) ás - Viết gọn : METAN Baøi 36: (CTPT: CH 4 , PTK :16) I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : 1.Tác dụng với oxi : 2.Tác dụng với clo : Phaûn öùng theá laø phaûn öùng ñaëc tröng cuûa metan vaø laø phaûn öùng ñaëc tröng cuûa lieân keát ñôn . ( Phaûn öùng theá ) METAN Baøi 36: (CTPT: CH 4 , PTK :16) I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý : II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : 1.Tác dụng với oxi : 2.Tác dụng với clo : IV.Ứng dụng : Dựa vào tính chất và söï hiểu biết về metan , em hãy nêu những ứng dụng của metan ? Metan được dùng làm nhiên liệu trong đời sống và trong sản xuất . II. Cấu tạo phân tử III. Tính chất hoá học 1. Tác dụng với oxi 2. Tác dụng với clo IV. Ứng dụng - Metan là nguyên liệu để điều chế hiđro , bột than, dung môi hữu cơ CH 4 + 2H 2 O  CO 2 + 4H 2 t o xt Metan được dùng làm nhi ên liệu trong đời sống và trong sản xuất CH 4 C CH 3 Cl CHCl 3 METAN Baøi 36: (CTPT: CH 4 , PTK :16) I. Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý METAN Baøi 36: (CTPT: CH 4 , PTK :16) I.Trạng thái tự nhiên , tính chất vật lý : II.Cấu tạo phân tử : III.Tính chất hóa học : 1.Tác dụng với oxi : 2.Tác dụng với clo : IV.Ứng dụng : Metan được dùng làm nhiên liệu trong đời sống và trong sản xuất . - Metan là nguyên liệu để điều chế hidro . CH 4(k) + 2H 2 O (k) CO 2(k) + 4 H 2(k) Metan dùng để điều chế bột than và nhiều chất khác . xóc t¸c nhiÖt ñoä Caâu1 : Haõy choïn caùc caâu ñuùng : Metan chaùy taïo thaønh hôi nöôùc vaø khí löu huyønh ñioxit . a Metan taùc duïng vôùi Clo khi coù aùnh saùng . b Metan laø chaát khí , khoâng maøu , khoâng muøi , naëng hôn khoâng khí . c Trong phaân töû Metan coù boán lieân keát ñôn C H. d Caâu 2 : Haõy choïn nhöõng caâu sai : Phaûn öùng hoùa hoïc giöõa Metan vaø Clo ñöôïc goïi laø phaûn öùng theá . a Trong phaûn öùng hoùa hoïc giöõa Metan vaø Clo , chæ coù duy nhaát moät nguyeân töû Hidro cuûa Metan coù theå ñöôïc thay theá bôûi nguyeân töû Clo . b Hoãn hôïp goàm hai theå tích Metan vaø moät theå tích Oxi laø hoãn hôïp noå maïnh . c Metan chaùy toûa nhieàu nhieät neân noù ñöôïc duøng laøm nhieân lieäu trong ñôøi soáng vaø trong saûn xuaát . d HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 2/ Làm bài tập 14 SGK trang 116 . 3/ Xem trước bài 37 Etilen . Chú ý: So sánh xem phân tử metan và etilen có điểm gì giống và khác nhau : + Về thành phần phân tử + Về đặc điểm cấu tạo ( liên kết ) Từ đó dự đoán xem etilen có tính chất nào giống và khác so với metan . Nguyên nhân dẫn tới sự giống và khác đó . - Tìm hiểu ứng dụng của etilen trong thực tế . 1/ Hoïc baøi 36: METAN . Môû roäng CH 3 COONa + NaOH CH 4 + Na 2 CO 3 C + 2H 2 CH 4 Điều chế metan t o CaO , t o häc tËp h¨ng say x©y dùng líp ®ua tµi g¾ng søc gióp non s«ng BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC TRAÂN TROÏNG CAÛM ÔN QUÍ THAÀY, COÂ VAØ CAÙC EM HOÏC SINH CHÚC QÚI THẦY, CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH MẠNH KHỎE .