Bài giảng Công nghệ 11 Bài 28: Hệ thống cung cấp nhiên liệu và không khí trong động cơ Diezen

1 I. KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG CUNG CẤP NHIÊN LIỆU VÀ KHÔNG KHÍ TRONG ĐỘNG CƠ ĐIÊZEN 2 1. NHIỆM VỤ CỦA HỆ THỐNG Hệ thống cung cấp nhiên liệu và không khí trong động cơ điêzen có nhiệm vụ gì? Lọc sạch không khí trước khi hút vào động cơ. Bơm cao áp cung cấp nhiên liệu cao áp và điều khiển vòi phun, phun nhiên liệu đúng lúc vào trong xilanh động cơ. Số lượng, kích thước và phương hướng của các tia nhiên liệu phải phù hợp với hình dạng và kích thước của buồng cháy . 3 2. SƠ ĐỒ CẤU TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG Hệ thống có cấu tạo như thế nào? a. Sơ đồ cấu tạo. 9 5 12 6 14 3 15 3: Vòi phun nhiên liệu. 5: Bình lọc thô. 6: Bình lọc tinh. 9: Bình chứa dầu. 12: Bơm nhiên liệu. 14: Bơm cao áp. 15: Bơm tay. Gồm: b. Nguyên tắc hoạt động. 4 Thùng dầu Bầu lọc tinh Bơm dầu Bầu lọc không khí Xilanh Ống xả Bơm cao áp Bầu lọc thô Vòi phun 2. SƠ ĐỒ CẤU TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG b. Nguyên tắc hoạt động. 5 Nhận xét: Trong kì nạp chỉ là không khí sạch. Sự hình thành hỗn hợp trong thời gian ngắn, nên buồng cháy phải có cấu tạo thích hợp để tạo ra dòng xoáy lốc của không khí. 2. SƠ ĐỒ CẤU TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG b. Nguyên tắc hoạt động. Từ nguyên tắc hoạt động của hệ thống, rút ra nhận xét gì? 6 Ii. các cụm chi tiết của hệ thống 7 1. BƠM CHUYỂN NHIÊN LIỆU Bơm chuyển nhiên liệu có nhiệm vụ gì? a. Nhiệm vụ. Đưa nhiên liệu từ thùng chứa đến khoang hút của bơm cao áp nhằm tạo ra áp suất ổn định. 8 1. BƠM CHUYỂN NHIÊN LIỆU Dựa vào sơ đồ cấu tạo hãy nêu các bộ phận chính của bơm? b. Sơ đồ cấu tạo. 1 2 5 6 11 10 3 A B 1: Piston. 2: Thân bơm. 3: Van xả. 5: Con đội. 6: Đũa đẩy. 10: Van hút. 11: Lò xo. 9 1. BƠM CHUYỂN NHIÊN LIỆU c. Nguyên tắc hoạt động. Qua sơ đồ cấu tạo hãy nêu nguyên tắc hoạt động? Piston đi lên là nhờ lực đẩy của bánh lệch tâm, đi xuống là nhờ lực đẩy của lò xo. Khi piston đi xuống: Phía dưới của piston đẩy dầu tới khoang hút của bơm cao áp. Phía trên của piston hút, mở van hút cho dầu tràn vào trong xilanh. Khi Piston đi xuống, không gian trên và dưới của Piston như thế nào? 1 2 5 6 11 10 3 A B 10 1. BƠM CHUYỂN NHIÊN LIỆU c. Nguyên tắc hoạt động. Khi piston đi lên: Một phần dầu đi vào không gian bên dưới của Piston. Khi Piston đi lên, không gian trên và dưới của Piston như thế nào? 1 2 5 6 11 10 3 A B Phía trên của piston nén, đóng van hút, mở van xả đẩy dầu tới bơm cao áp. Tiếp tục lặp lại các hành trình của Piston như trên. 11 Bơm tay dùng để bơm nhiên liệu và xả không khí ra khỏi hệ thống, dùng xong phải khóa cán bơm lại (chỉ dùng bơm tay khi khởi động động cơ). Bơm tay trên thân bơm dùng để làm gì? 1. BƠM CHUYỂN NHIÊN LIỆU 12 2. BƠM CAO ÁP Bơm cao áp có nhiệm vụ gì? a. Nhiệm vụ. Cung cấp nhiên liệu có áp suất cao vào trong xilanh theo đúng tải trọng và tốc độ của động cơ. Cung cấp nhiên liệu vào một thời điểm quy định theo một quy luật xác định. Lượng nhiên liệu phải đồng đều trong tất cả các xilanh. 13 2. BƠM CAO ÁP Qua sơ đồ cấu tạo, hãy nêu cấu tạo của bơm cao áp? b. Cấu tạo. 1: Thanh răng 3: Lò xo. 4: Van hút. 5: Van 1 chiều. 6: Con đội. 1 3 8 6 7 5 11 12 14 4 7: Van xả. 8: Con đội. 11: Xi lanh. 12: Piston. 14: Đế van. Gồm: 14 2. BƠM CAO ÁP b. Cấu tạo. 1 3 8 6 7 5 11 12 14 4 Khi động cơ làm việc piston chuyển động tịnh tiến trong xilanh. Hành trình đi lên là do vấu cam đẩy con đội. Đi xuống là do lực đẩy của lò xo 3 thông qua đĩa tì lò xo đẩy con đội tì lên mặt thấp của vấu cam. 15 2. BƠM CAO ÁP b. Cấu tạo. 1 3 8 6 7 5 11 12 14 4 Cấu tạo của piston và xilanh trên phần tử bơm có đặc điểm như thế nào? Đầu piston có một rãnh xoắn, rãnh này ăn thông với lỗ khoan ở giữa đỉnh của piston. Trên đầu của xilanh có một lỗ hút và một lỗ xả nhiên liệu. 16 2. BƠM CAO ÁP 1 3 8 6 7 5 11 12 14 4 Qua sơ đồ, cấu tạo của bơm cao áp hãy nêu nguyên tắc hoạt động? Khi piston đi xuống nhiên liệu qua lỗ hút 4 vào trong xilanh. c. Nguyên tắc hoạt động. 17 2. BƠM CAO ÁP 1 3 8 6 7 5 11 12 14 4 Khi piston đi lên nhiên liệu được đi như thế nào? Khi piston đi lên đóng lỗ hút ép nhiên liệu phía trên đẩy mở van một chiều 5 đưa nhiên liệu tới vòi phun. Đến khi rãnh xoắn mở lỗ xả 7, nhiên liệu phía trên piston trở về bơm chuyển nhiên liệu. c. Nguyên tắc hoạt động. Lò xo 5 đóng van một chiều, áp suất nhiên liệu tụt nhanh vòi phun ngừng hoạt động. 18 2. BƠM CAO ÁP 1 3 8 6 7 5 11 12 14 4 Qua nguyên tắc hoạt động của bơm cao áp rút ra nhận xét gì? Hành trình có ích của piston được tính từ lúc mép trên của piston đóng lỗ hút đến khi mép trên của rãnh xoắn mở lỗ xả. Nhận xét: 19 2. BƠM CAO ÁP 1 3 8 6 7 5 11 12 14 4 Nhận xét: Thanh răng trên bơm cao áp dùng để làm gì? Muốn thay đổi hành trình có ích của piston qua đó làm thay đổi lượng nhiên liệu đưa vào trong xilanh chỉ cần kéo thanh răng làm xoay ống xoay của bơm cao áp. 20 3. VÒI PHUN VÀ ỐNG DẪN NHIÊN LIỆU Nhiệm vụ của vòi phun làm gì? a. Nhiệm vụ. Phun nhiên liệu vào buồng cháy dưới dạng xương mù, để nhiên liệu hòa trộn đều với không khí và bốc cháy. 21 3. VÒI PHUN VÀ ỐNG DẪN NHIÊN LIỆU Qua sơ đồ hãy nêu cấu tạo của bơm cao áp? b. Sơ đồ cấu tạo. 2: Vít điều chỉnh. 3: Êcu hãm vít. 4: Lò xo; 8: Đũa đẩy 11: Kim phun. 9: Đường NL vào. 10:Thân. 15: Không gian. 16: Đường hồi nhiên liệu. 2 4 5 8 10 11 15 9 2 3 16 22 3. VÒI PHUN VÀ ỐNG DẪN NHIÊN LIỆU b. Sơ đồ cấu tạo. Điều chỉnh vít 2 để thay đổi lực đẩy của lò xo. 2 4 5 8 10 11 15 9 2 3 16 Lò xo 4 thông qua đũa đẩy 8 ép kim 11 tì lên đế bịt kín lỗ phun. 23 3. VÒI PHUN VÀ ỐNG DẪN NHIÊN LIỆU Qua sơ đồ cấu tạo hãy nêu nguyên tắc hoạt động của bơm cao áp? c. Nguyên tắc hoạt động. Nhiên liệu từ đường cao áp đi qua đường 9 vào không gian 15. Aùp suất nhiên liệu đẩy vào mặt côn của kim 11 đẩy kim đi lên (lực này thắng lực lò xo 4), kim phun bị đẩy lên mở đường thông, phun nhiên liệu vào xi lanh. 2 4 5 8 10 11 15 9 2 3 16 24 3. VÒI PHUN VÀ ỐNG DẪN NHIÊN LIỆU c. Nguyên tắc hoạt động. Khi bơm cao áp không cung cấp nhiên liệu, áp suất trong không gian 15 giảm, lò xo 4 đẩy kim 11 tì lên đế đóng kín đường thông. 2 4 5 8 10 11 15 9 2 3 16 25 4. BÌNH LỌC KHÔNG KHÍ Bình lọc không khí có nhiệm vụ gì? a. Nhiệm vụ. Lọc sạch các hạt bụi bẩn trong không khí trước khi hút vào trong xi lanh. 26 4. BÌNH LỌC KHÔNG KHÍ Qua sơ đồ hãy nêu cấu tạo của bình lọc không khí? b. Cấu tạo . (Hình 36 SGK) Tầng 1: Lọc theo nguyên tắc quán tính. Tầng 2: Bụi được giữ lại trên mặt dầu. Tầng 3: Lọc qua lõi lọc tẩm dầu. 27 4. BÌNH LỌC KHÔNG KHÍ Qua sơ đồ, cấu tạo của bình lọc không khí hãy nêu nguyên tắc hoạt động? c. Nguyên tắc hoạt động: Không khí bị hút vào và quay làm những hạt bụi lớn văng ra ngoài thành (lọc khoảng 2/3 bụi), dòng khí đi xuống dưới đáy rồi đổi chiều 180 0 lướt trên mặt dầu, những hạt bụi lớn do lực quán tính dính vào mặt dầu lắng xuống đáy. Những hạt bụi nhỏ nhẹ được lọc sạch ở lõi lọc tẩm dầu. 28 Iii. những hư hỏng thường gặp đối với hệ thống cung cấp nhiên liệu và không khí của động cơ điêzen 29 III. NHỮNG HƯ HỎNG THƯỜNG GẶP Động cơ điêzen có những hư hỏng thường gặp nào? a. Nhiệm vụ. Rò nhiên liệu, bẩn và tắc bình lọc. Bơm cao áp bị tắc hoặc không khí lẫn vào trong nhiên liệu. Góc phun sớm, tia nhiên liệu không tơi. Tụt công suất bỏ nổ khói đen hỏng đầu phun. 30 31