Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn Lớp 9 - Tuần 20 - Năm học 2020-2021

Ngày soạn: 22/ 01/ 2021. Tiết 96,97 NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ A.MỤC TIÊU. Giúp HS: 1. Kiến thức: Giúp hs nắm được yêu cầu và nội dung của bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng nhận diện và tìm hiểu bài nghị luận về môt vấn đề tư tưởng đạo lí 3. Thái độ: Giáo dục hs tư tưởng đạo lí làm người qua các văn bản. B. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Giáo án. - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ: Kiểm tra vở soạn của tổ 1 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cơ bản Hoạt động 1: GTB Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là như thế nào? Yêu cầu của bài văn này là gì? Chúng ta cùng làm quen. Hoạt động 2. T/h bài nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng đạo lý. - GV gọi hs đọc văn bản ở SGK. I. Tìm hiểu bài nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng đạo lý: ? Văn bản trên bàn về vấn đề gì ? 1. Ví dụ : Tri thức là sức mạnh. - Hs : Giá trị của tri thức. 2. Nhận xét : ? Văn bản trên có thể chia làm mấy - Bàn về : Giá trị của tri thức khoa phần? Nội dung của từng phần? học và người trí thức. - Hs: 3 phần - VB gồm : 3 phần. + Mở bài: Đoạn 1: Nêu vấn đề. + Thân bài: Đoạn 2,3: Chứng minh giải thích vấn đề. + Kết bài: Đoạn 4: Phê phán để khẳng định lại vấn đề. ? Tìm các câu mang luận điểm của - Luận điểm: văn bản? Nhận xét ? + MB: mang luận điểm. ? Phép lập luận nào được dùng chủ + Tri thức đúng là sức mạnh. yếu trong văn bản trên? Tác dụng ? + Tri thức cũng là sức mạnh của CM. - Hs : Chứng minh, dẫn chứng cụ thể, + Không ít người chưa biết quý lập luận chính xác trọng tri thức. → Luận điểm đúng đắn, sáng tỏ . - Phép lập luận: Chứng minh, dẫn chứng cụ thể, lập luận chính xác → Sức thuyết phục cao. ? So sánh bài nghị luận này với bài * So sánh : nghị luận về một sự việc hiện tượng - Nghị luận XH: Từ sự việc hiện đời sống? tượng để nêu ra tư tưởng ( chủ yếu - Hs : + Nghị luận XH : Từ sự việc phân tích, bình luận). hiện tượng để nêu ra tư tưởng ( chủ - Nghị luận tư tưởng đạo lí: Làm sáng yếu phân tích, bình luận). tỏ một tư tưởng, đạo lí bằng dẫn + Nghị luận tư tưởng đạo lí : chứng lí lẽ (Chủ yếu bằng chứng Làm sáng tỏ một tư tưởng, đạo lí minh). bằng dẫn chứng lí lẽ (Chủ yếu bằng chứng minh). ? Qua tìm hiểu văn bản trên, em hiểu thế nào là nghị luận về tư tưởng, đạo lí ? - Hs: Bàn về vấn đề thuộc lĩnh vực 3. Kết luận: (Ghi nhớ : SGK) tư tưởng đạo lí. ? Nêu yêu cầu nội dung và hình thức của văn bản trên ? - Hs: Ghi nhớ ( SGK ) - Gv gọi hs đọc toàn bộ ghi nhớ. Hs: Đọc Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập. II. Luyện tập: - GV cho hs thảo luận nhóm BT ở 1. Bài tập 1: Thời gian là vàng SGK. a. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng Ghi vào phiếu học tập . đạo lí. - Sau 7p đại diện các nhóm, trình bày, b. Nghị luận : Giá trị của thời gian. nhận xét, bổ sung. - Luận điểm : Thời gian là vàng. - Gv chữa bài tập bằng bảng phụ. + TG là sự sống. + TG là thắng lợi. + TG là tiền. + TG lá tri thức. c. Phép lập luận chủ yếu : Chứng minh ? Qua BT này, em rút ra bài học gì TG là tiền, sự sống.. cho bản thân ? + Phân tích : Giá trị của thời gian. - Hs : Phải biết quý trọng thời gian. - Lập luận ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, tính thuyết phục cao. 4. Cũng cố, dặn dò: - GV nhấn mạnh sự khác biệt giữa nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống với nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. - Học thuộc ghi nhớ . - Nắm chắc yêu cầu nội dung, hình thức của bài nghị luận. - Chuẩn bị “Cách làm bài văn về một vấn đề.. ”. Ngày soạn: 22/ 01/ 2021. Tiết 98 CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÝ A.MỤC TIÊU. Giúp HS: 1. Kiến thức: - Ôn tập kiến thức về văn nghị luận nói chung, nghị luận về một vấn đề tư t- ưởng, đạo lí nói riêng. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng làm một bài văn về một vấn đề tư tưởng đạo lí. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh thái độ nghiêm túc trong học tập. B. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Giáo án. - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ: ? Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí? ? Yêu cầu về nội dung và hình thức như thề nào? 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cơ bản Hoạt động 1: GTB Chúng ta đã tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. Cách làm bài văn này như thế nào? Có gì khác với các bài văn khác ? Tiết này chúng ta sẽ tìm hiểu cách làm bài. Hoạt động 2. T/h đề bài nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng đạo lý. Y/c HS tìm hiểu 1 vấn đề trong sgk I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. ? Các đề bài trên có điểm gì giống và 1. Ví dụ: khác nhau 2. Nhận xét: - Giống: Yêu cầu nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí - Khác: +Dạng đề bài kèm theo mệnh lệnh(1),(3),(10). ? Hãy ra một số đề tương tự ? +Dạng đề bài không kèm theo mệnh lệnh2, 4, 5, 6, 7, 8, 9. -Một số đề: +Kèm theo mệnh lệnh: Bàn về chữ hiếu +Không kèm theo mệnh lệnh: Ăn vóc học hay Hoạt động 3: Tìm hiểu cách làm bài văn nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng đạo lý II.Cách làm bài văn nghị luân về tư Cho hoc sinh đọc đề bài ở SGK tưởng đạo lí Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “Uống n- ước nhớ nguồn” 1.Tìm hiểu đề và tìm ý ? Đề bài thuộc thể loại gì? a.Loại đề: Nghị luận về một vấn đề ? Yêu cầu về nội dung là gì? tư tưởng đạo lí GV: thực chất phân tích cách cảm, b. Yêu cầu về nội dung: Nêu suy nghĩ hiểu và bài học về đạo lí rút ra từ câu về câu tục ngữ tục ngữ cách thuyết phục c.Tri thức cần có: +Vốn sống thực tế: ? Tri thức cần có là gì? +Vốn sống gián tiếp: GV chốt ý d.Giải thích nghĩa -Nghĩa đen: +Nước là sự vật tự nhiên, thể lỏng, ? Nghĩa đen của câu tục ngữ là gì? mềm, mát, linh hoạt trong mọi địa Gọi HS trả lời hình, có vai trò quan trọng trong đời sống. +Nguồn: Nơi bắt đầu của dòng chảy. -Nghĩa bóng: ? Nghĩa bóng của câu tục ngữ? +Nước: Những thành quả mà con người được hưởng thụ bao gồm cả giá trị vật chất lẫn tinh thần. +Nguồn: tổ tiên, tiền nhân tiền bối những người có công lao tạo dựng thành quả. ? Ngày nay đạo lí ấy có ý nghĩa như -Ý nghĩa: thế nào? +Nhân tố tạo nên sức mạnh tinh thần của dân tộc. +Nguyên tắc đối nhân xử thế mang vẻ đẹp văn hoá dân tộc. 4. Cũng cố, dặn dò: - Các bước làm văn nghị luận - Học bài lập dàn bài cho các đề còn lại - Chuẩn bị phần lập dàn ý, viết bài. Ngày soạn:22/ 1/ 2021. Tiết 99 CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÝ (tiếp) A.MỤC TIÊU. Giúp HS: 1. Kiến thức: Ôn tập kiến thức về văn nghị luận nói chung, nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí nói riêng. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng làm một bài văn về một vấn đề tư tưởng đạo lí. 3. Giáo dục: Giáo dục học sinh thái độ nghiêm túc trong học tập. B. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Giáo án. - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cơ bản Hoạt động 1: GTB Chúng ta đã tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. Cách làm bài văn này như thế nào? Có gì khác với các bài văn khác ? Tiết này chúng ta sẽ tìm hiểu cách làm bài qua hai bước còn lại là lập dàn bài và viết bài. Hoạt động 2. T/h cách làm bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý. II.Cách làm bài văn nghị luân về tư ? Phần mở bài yêu cầu phải nêu được tưởng đạo lí những gì? Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “Uống n- ước nhớ nguồn” 1.Tìm hiểu đề và tìm ý 2.Lập dàn bài ? Phần thân bài cần đề cập đến những a. Mở bài: nội dung nào? Giới thiệu và nêu tư tưởng chung của câu tục ngữ - Đi từ chung đến riêng - Đi từ thực tế đến đạo lí - Dẫn một câu danh ngôn b. Thân bài: - Giải thích câu tục ngữ + Nghĩa đen ? Phần kết bài cần có những nội dung + Nghĩa bóng gì? - Nhận định đánh giá GV nhận xét, chốt ý - Nêu đạo lí làm người Yêu cầu học sinh viết phần thân bài + Khẳng định truyền thống tốt đẹp GV bổ sung của dân tộc GV giúp HS sửa lỗi về bố cục liên kết +Khẳng định nguyên tắc đối nhân xử từ ngữ chính tả thế GV chốt ghi nhớ +Nhắc nhở trách nhiệm của mọi người trong dân tộc c. Kết bài: Thể hiện một vẻ đẹp văn hoá của dân tộc Việt Nam 3.Viết bài 4.Kiểm tra và sửa chữa * Ghi nhớ (SGK) Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập. Hướng dẫn tìm hiểu đề. III. Luyện tập: - Gv gọi hs đọc đề bài ở SGK. Đề bài: Tinh thần tự học. ? Nêu tính chất và nội dung của đề 1. Tìm hiểu đề và tìm ý : bài trên? a. Tìm hiểu đề : - Hs: Nghị luận về tinh thần thần tự - Tính chất : NL về vấn đề tư tưởng học. đạo lí. ? Với đề bài trên cần giải quyết - Nội dung : Bàn luận về vấn đề tinh những vấn đề nào? Giải thích “Tự thần tự học. học” b. Tìm ý : Đánh giá vai trò của “tự học”. - Giải thích thế nào là tự học ? - Cần có tinh thần tự học như thế nào ? Hướng dẫn lập dàn ý. - Đánh giá vai trò của tự học đối với - Gv cho hs thảo luận nhóm phần lập quá trình học tập của con người. dàn ý. 2. Lập dàn ý : - Sau đó đại diện các nhóm trình bày. a. Mở bài: Nêu thực trạng học tập - Gv hoàn chỉnh dàn bài. hiện nay và khái quát vai trò của tự học. b. Thân bài : - Giải thích: + Tự học: Học một cách chủ động, tự tích luỹ kiến thức, tự tìm hiểu bài mới. + Tinh thần tự học phải cao, tự giác, tự nguyện vì mục đích trau dồi kiến thức - Vai trò của tự học: Hướng dẫn viết đoạn văn. + Kiến thức nhiều, tự học để nâng cao - Gv gọi hs đọc các đoạn văn đã viết trình độ và tích luỹ. ở nhà +Tự học sẽ có hứng thú, nắm được (MB, TB, KB) bài nhanh, rộng.. - Hs: đọc, các hs khác nhận xét, sửa c. Kết bài: Khẳng định lại vai trò của lỗi. tự học và hướng rèn luyện của bản thân. 3. Viết bài: 4. Cũng cố, dặn dò: - Nắm chắc cách làm bài nghị luận. - Viết hoàn chỉnh cho đề bài trên. - Tìm hiểu về tình hình ATGT ở Hà Tĩnh. Tiết 100 HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TLV ( SẼ LÀM Ở NHÀ): Tìm hiểu tình hình an toàn giao thông ở Hà Tĩnh. A.MỤC TIÊU. Giúp HS: 1. Kiến thức: - Tìm hiểu tình hình vi phạm luật GT, tai nạn GT ở địa phương mình. - Thống kê tổng hợp phân tích Các hiện tượng, các sự kiện đó để nêu ý kiến của mình dưới dạng nghị luận về tình hình an toàn giao thông ở Hà Tĩnh. 2. Kĩ năng: RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt bµi nghÞ luËn, vÒ mÆt sù viÖc, hiÖn t­îng ë ®Þa ph­¬ng. 3. Thái độ: Thông qua các sự việc, hiện tượng nghị luận để giáo dục đạo đức cho hs. 4. Tích hợp môi trường: Ra đề liên quan đến môi trường. B. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Giáo án, sưu tầm về tình hình vi phạm luật GT, tai nạn GT ở địa phương. - Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định lớp 2. Bài cũ: - Trình bài các bước làm một bài văn nghị luận? - Nêu dàn ý chung của bài văn nghị luận về một sự việc hiện tượng đời? 3. Bài mới: Hoạt động 1: GTB Hoạt động 2: Tìm hiểu tình hình an toàn giao thông ở Hà Tĩnh. 1. Thực trạng, biểu hiện : Tình hình vi phạm giao thông đến mức gây tai nạn ở địa phương em như thế nào? Tại Hà Tĩnh, trong 6 tháng đầu năm, lực lượng chức năng lập biên bản, xử lý 29.159 trường hợp vi phạm ATGT đường bộ, phạt tiền gần 22,3 tỷ đồng. Cơ quan chức năng tiến hành truy tố 28 vụ, 28 bị can và xét xử 27 vụ, 27 bị cáo vi phạm các quy định về ATGT. Toàn tỉnh xảy ra 86 vụ TNGT, làm 75 người chết, 72 người bị thương, tăng 1 vụ, tăng 8 người chết, giảm 7 người bị thương so với cùng kỳ năm ngoái. Trạm kiểm soát trọng tải xe đã cân 10.717 xe, lập biên bản 375 trường hợp vi phạm quá tải trọng, phạt tiền các chủ xe và lái xe gần 4 tỷ đồng. Chỉ tính riêng 10 tháng đầu năm nay, toàn tỉnh đã xảy ra 146 vụ TNGT, làm chết 116 người và bị thương 118 người (giảm 5 vụ, 2 người chết và 18 người bị thương so cùng kỳ năm trước). Đáng báo động là những tháng cuối năm, tình trạng TNGT lại có xu hướng gia tăng. Đặc biệt, những “điểm đen” về ATGT trên tuyến QL 1A thuộc các xã Kỳ Trinh, Kỳ Liên, Kỳ Phương đã trở thành nỗi ám ảnh của người dân sống xung quanh khu vực và các phương tiện lưu thông trên đường. Đó cũng chính là lý do để Kỳ Anh trở thành một trong những địa bàn gia tăng đột biến về TNGT với 29 vụ, làm chết 32 người; tăng 7 vụ, 9 người chết so với cùng kỳ. Còn ở Hương Sơn em thì tình hình này như thế nào? ( Học sinh trả lời) Hãy kể tên một vài trường hợp vi phạm điển hình ở Hương sơn trong thời gian gần đây mà em biết ? ( Học sinh nêu tình trạng và hậu quả) 1. Nguyên nhân: Theo em nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng trên? - Khách quan: + Do dân số tăng nhanh. + Phương tiện giao thông càng nhiều. + Hệ thống đường sá chưa đáp ơngs yêu cầu. - Chủ quan: + Hiểu biết Pháp luật về giao thông chưa cao. + Ý thức chấp hành giao thông chưa tốt. + Sử dụng chất kích thích khi tham gia giao thông. + Xử lý tình huống còn yếu. Nguyên nhân nào quan trọng nhất? Cách khắc phục? ( Học sinh trả lời) 2. Hậu quả: Hậu quả của tình hình vi phạm giao thông? Gây hậu quả nghiên trọng về: + Kinh tế. + Con người. + Tinh thần. 3. Biện pháp: Để giảm thiểu tình hình trên ta cần có những biện pháp gì? + Nâng cao kiến thức về ATGT. + Nghiêm chỉnh chấp hành luật giao thông. + Tuyên truyền nhắc nhở mọi người cùng thực hiện. + Xử lý nghiêm khắc những người vi phạm luật GT. Trường em đã có những hoạt động nào để tuyên truyền giao thông? ( Học sinh trả lời) 4. Bài học nhận thức và hành động của bản thân: Em có nhận xét gì về tình hình an toàn giao thông ở địa phương? Em có suy nghĩ gì trước tình hình đó? ( Học sinh trả lời) Hoạt động 3: Luyện tập. Hãy trình bày tình hình an toàn giao thông ở địa phương và nêu ý kiến của bản thân bằng một bài văn nghị luận (khoảng 1000 chữ.) 1.Yêu cầu về nội dung. -Sự việc hiện tượng được đưa vào phải trung thực, có tính khách quan, không cường điệu, không sáo rỗng. -Phân tích nguyên nhân phải bảo đảo tính khách quan và có sức thuyết phục. -Nội dung bài viết phải giản dị, dễ hiểu, tránh dài dòng không cần thiết. 2.Yêu cầu về cấu trúc. - Bài viết gồm đủ 3 phần: MB-TB-KB - Bài viết phải có luận điểm, luận cứ, lập luận rõ ràng Lớp trưởng thu bài vào tuần sau. 4. Củng cố, dặn dò: Hoµn thµnh bµi viÕt ë nhµ Xem lại cách làm bài văn nghị luận xã hôi để những tiết sau luyện đề.