Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 8 - Tuần 7 - Năm học 2021-2022

Ngày soạn 16/10/2021 Tiết 22: ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ (M.Xec-van-tét) A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức : - Đặc điểm thể loại truyện với nhân vật,sự kiện diễn biến truyện qua một đoạn trích trong tác phẩm Đôn-ki-hô- tê. - ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ Đôn Ki-hô-tê; Xan-chô Pan-xa tương phản về mọi mặt; đánh giá đúng đắn các mặt tốt, xấu của 2 nhân vật ấy, từ đó rút ra bài học thực tiễn 2. Kỹ năng: - Nắm bắt diễn biến sự kiện trong đoạn trích. - Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách nhân vật được miêu tả trong đoạn . 3. Thái độ. Giáo dục học sinh lòng ngưỡng mộ và khâm phục nhân vật Đôn -ki - hô-tê có hoài bão, ước mơ B. Chuẩn bị của GV và HS - GV: Đọc toàn bộ tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê, sưu tầm ảnh chân dung tác giả Xec- van-tét và tranh minh hoạ Đôn Ki-hô-tê đánh cối xay gió. -HS: Đọc kỹ đoạn trích và mục chú thích. C.Các hoạt động lên lớp. 1. Tổ chức 2. Kiểm tra bài củ ? Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được tác giả An-đéc-xen sử dụng trong truyện''Cô bé bán diêm '' là gì ? Phân tích một vài dẫn chứng. ? Tại sao trong 4 lần trước, em bé chỉ đánh 1 que diêm, còn ở lần cuối cùng em lại đánh hết tất cả những que diêm còn lại trong bao. 3.Bài mới. Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức - Giới thiệu ảnh chân dung I. Đọc, chú thích - Học sinh đọc chú thích* trong SGK 1. Tác giả ? Em hiểu gì về nhà văn Xec-van- Xec-van-tét (1547-1616) là nhà văn TBN vào tét.và tác phẩm Đôn-ki-hô-tê. thời đại phục hưng. - Giáo viên giới thiệu tác phẩm : 2. Tác phẩm + Phần 1-52 chương (XB 1605) Đoạn trích là chương 8/126 chương + Phần 2-74 chương (XB 1615) ? Các từ trên là từ thuần Việt hay từ 3. Từ khó mượn. giải thích ''truyện kiếm hiệp'' II.Đọc, hiểu văn bản 1. Đọc , tóm tắt văn bản ? Tóm tắt đoạn truyện này theo chuỗi các sự việc chính. -Gọi học sinh tóm tắt, học sinh khác + Đôn Ki-hô-tê gặp những chiếc cối xay gió giữa nhận xét. Giáo viên đánh giá. đồng và chàng liền nghĩ đó là những tên khổng lồ xấu xa. + Mặc cho Xan-chô Pan-xa can ngăn, chàng vẫn đơn thương độc mã xông tới, cánh quạt đã làm cả người lẫn ngựa trọng thương. + Trên đường đi, Đôn Ki-hô-tê vì danh dự của hiệp sĩ và vì nhớ tình nương đã không rên rỉ, Chỉ ra 3 phần của truyện không ăn, không ngủ trong khi Xan-chô Pan-xa cứ việc ăn no ngủ kỹ. 2. Bố cục - Phần I: Nhìn thấy và nhận định về những chhiếc cối xay gió. - Phần II: Thái độ và hành động của mỗi người. - Phần III: Quan niệm và cách sử sự của mỗi người khi bị đau đớn, chung quanh chuyện ăn; chuyện ngủ - Kẻ bảng nháp làm 2 phần- 2 nhân vật 3. Tìm hiểu chi tiết văn bản ? Dựa vào phần chú thích nhắc lại a. Nhân vật Đôn Ki-hô-tê. hình ảnh nhân vật này. * Xuất thân : dòng dõi quý tộc nghèo Em hãy tìm những chi tiết giới thiệu * Ngoại hình, tuổi tác: 50 tuổi, gầy gò, cao lênh về Đôn-ki-hô-tê? khênh, cưỡi một con ngựa còm, * Trang phục: mình mặc áo giáp, đội mũ sắt, vai vác giáo dài. * Vũ khí: Toàn những thứ han gỉ của tổ tiên được lão đánh bóng lại. ? Vì sao Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với * Đầu óc: Mê muội cối xay gió.? Thái độ của lão trước * Tính cách: Bỏ ngoài tai sự thật hiển nhiên mà những lời của Xan-chô Pan-xa Xan-chô Pan-xa đã giải thích, tự tin vào suy đoán ? Trận đánh của Đôn Ki-hô-tê diễn ra của mình -> dũng cảm. như thế nào ? Kết quả như thế nào. * Khát vọng: quét sạch cái giống xấu xa này khỏi * Hậu quả tất nhiên của cuộc chiến mặt đất-> to lớn , giúp ích cho đời. đấu điên rồ, không cân sức nhưng không giúp Đôn Ki-hô-tê tỉnh ngộ. * Hành động: Khiên che kín thân, tay lăm lăm ? Trên đường đi tiếp, ta còn thấy Đôn ngọn giáo , phi thẳng tới chiếc cối xay gió. Ki-hô-tê bộc lộ thêm gì. - Ngọn giáo gẫy tan tành; người ngựa ngã văng ?Qua phân tích em hãy nhận xét khái ra xa. quát về nhân vật này. * Sau khi đánh nhau với cối xay gió: - Dù bị đau cũng không rên la. Theo em đặc điểm tính cách của nhân - Không quan tâm đến việc ăn ngủ vật Đôn-ki-hô-tê đáng khen hay đáng - Thức suốt đêm để nghĩ tới tình nương chê? Bài học rút ra từ tính cách này là -> tư tưởng phiêu lưu hiệp sĩ. gì. Hành động suy nghĩ trái ngược với người bình thường đến mức điên rồ. III. Luyện tập 4. Củng cố Đánh giá của em về nhân vật Đôn –ki –hô-tê ? 5.Hướng dẫn về nhà Liệt kê các sự việc chủ yếu của văn bản? Tiết 23: ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ (TT) (M.Xec-van-tét) A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức : - ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ Đôn Ki-hô-tê; Xan-chô Pan-xa tương phản về mọi mặt; đánh giá đúng đắn các mặt tốt, xấu của 2 nhân vật ấy, từ đó rút ra bài học thực tiễn 2. Kỹ năng: - Nắm bắt diễn biến sự kiện trong đoạn trích. - Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách nhân vật được miêu tả trong đoạn . 3. Thái độ - Giáo dục học sinh lòng ngưỡng mộ và khâm phục nhân vật Đôn -ki -hô-tê có hoài bảo , ước mơ. - Có cái nhìn và đánh giá về hai nhân vật bất hủ. B. Chuẩn bị của GV và HS - GV: soạn bài, máy chiếu - HS: Tìm hiểu trước về hai nhân vật Xan-chô-pan-xa và Đôn-ki-hô-tê C.Các hoạt động lên lớp. 1. On định: 2. Kiểm tra bài cũ: Tóm tắt đoạn trích: Đánh nhau với cối xay gió Chỉ ra những mặt đáng khan và mặt đáng chê về nhân vật Đôn-ki-hô-tê? 3. Bài mới: Hoạt động của GVvà HS Nội dung kiến thức Tìm những chi tiết giới thiệu 3.Tìm hiểu chi tiết: về giám mã Xan-chô-pan- b. Nhân vật Xan-chô Pan-xa xa? - Nguồn gốc: 1 bác nông dân * Ngoại hình: béo ,lùn, nhận làm giám mã cho Đôn Ki- hô-tê vì hi vọng sau này bác sẽ được làm thống đốc cai trị vài hòn đảo. Bác cưỡi trên con lừa mang theo bầu rượu và túi đựng thức ăn. ? Em nhận thấy bác là người * Tính cách , hành động: can ngăn , thuyết phục chủ nói như thế nào khi Đôn Ki-hô-tê chẳng phải các tên khổng lồ đâu mà chỉ là các cối xay gió dũng cảm giao tranh. đầu óc bác hoàn toàn tỉnh táo Không theo chủ giao tranh với cối xay gió ích kĩ, hèn nhát. ? Khi Đôn Ki-hô-tê không ăn - Hơi đau là rên ngay thực thà không ngủ, thức cả đêm... thì - vô tư ngồi thật thoải mái trên lưng lừa vừa đi vừa ung Xan-chô Pan-xa như thế nào dung đánh chén, ngủ một mạch trong lúc chủ đang bị đau . thích ăn uống, ngủ thoải mái thực dụng, tầm thường và chỉ nghĩ đến bản thân mình. ? Bác đi theo Đôn Ki-hô-tê * Khát vọng: nghĩ đến ngày làm chúa đảo mhằm mục đích gì. * Bác thích danh vọng hão huyền, mục đích vừa thực dụng vừa hoang tưởng. - Bình: Con người cần tỉnh táo nhưng không vì thế mà quá thực dụng, tầm thường ? Nhận xét về cách xây dựng III. Tổng kết 2 nhân vật của truyện. 1. Nghệ thuật: Bình: Cách xây dựng 2 nhân Đôn Ki-hô-tê Xan-chô Pan-xa vật vừa song song, vừa tương - Dòng dõi quí tộc - Nguồn gốc nd phản, đối lập lại vừa bổ sung - Mong giúp ích cho đời - Chỉ nghĩ đến cá nhân cho nhau tạo nên sự hấp dẫn, mình độc đáo của truyện - Mê muội - Tỉnh táo - Hão huyền - Thiết thực - Dũng cảm - Hèn nhát - Gầy gò, cao lênh khênh - Béo lùn lại ngồi trên cưỡi trên lưng con lừa lưng lừa càng lùn tịt còm + Nghệ thuật tương phản , đối lập , hài ước, phóng đại ? Nội dung của đoạn trích. 2.Nội dung: - Cho h/s đọc ghi nhớ. Đoạn trích đã thể hiện tài năng và nghệ thuật xây dựng cặp nhân vật bất hủ của nhà văn Xéc-van –tex là Đôn-ki- hô-tê và Xan-chô-pan-xa tương phản về mọi mặt và đánh giá đúng đắn các mặt tốt xấu của hai nhân vật ấy. Theo em đặc điểm tính cách IV.Luyện tập: nào của mỗi nhân vật đáng - Con người muốn tốt đẹp không được hoang tưởng và khen, đáng chê nhất. thực dụng mà cần tỉnh táo và cao thượng Bài học rút ra từ 2 tính cách - Sử dụng tiếng cười khôi hài để giễu cợt cái hoang tưởng này là gì? và tầm thường đề cao cái thực tế và cao thượng Em hiểu gì về nhà văn Xéc- van-téc từ 2 nhân vật nổi tiếng đó? 4. Củng cố Qua đoạn trích em có cảm nhận gì về Đôn-ki-hô-tê? Biện pháp nghệ thuật song song, tương phản đã có tác dụng lớn như thế nào đối với việc khắc họa hai nhân vật? 5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc ghi nhớ, tìm đọc tiểu thuyết ''Đôn Ki-hô-tê''. - Soạn ''Chiếc lá cuối cùng'' Tiết 24: TÌNH THÁI TỪ A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức - Khái niệm và các loại tình thái từ - Cách sử dụng tình thái từ phù hợp với tình huống giao tiếp 2. Kỹ năng: Dùng tình thái từ trong giao tiếp. 3. Thái độ . Giáo dục học sinh khi sử dụng tình thái từ phù hợp với các tình huống giao tiếp trong cuộc sống. B. Chuẩn bị của GV và HS - GV: soạn bài - HS: tìm hiểu bài trước C.Các hoạt động lên lớp. 1. Ổn định: 2. Kiểm tra 15 phút : Câu 1. Cho 3 trợ từ , 3 thán từ và đặt câu với các từ đã cho. Câu 2.Viết 1 đoạn văn về tình mẫu tử,trong đoạn văn có sử dụng một trường từ vựng về người ruột thịt? Đáp án: Câu 1: H/s nêu được và đặt đúng và hay (4đ) Câu 2: Học sinh viết được đoạn văn theo chủ đề và có sử dụng trường từ vựng (6đ) 3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức - Cho học sinh đọc ví dụ sgk mục I I. Chức năng của tình thái từ 1. Ví dụ: - Ví dụ a: Nếu lược bỏ ''à'' thì câu này không còn là câu nghi vấn nữa. ? Nếu bỏ từ in đậm trong các câu a, b, - Ví dụ b: Nếu không có từ ''đi'' thì câu này không c thì ý nghĩa của câu có gì thay đổi còn là câu cầu khiến nữa. không. - Ví dụ c: Nếu không có từ ''thay'' thì câu cảm ? Vì sao. thán không tạo lập được. + ''à'' là từ tạo lập câu nghi vấn ? Vậy vai trò của các từ in đậm này là + ''đi'' là từ tạo lập câu cầu khiến gì. + ''thay'' là từ tạo lập câu cảm thán ? ở ví dụ d, từ ''ạ'' biểu thị sắc thái tình - ''Em chào cô'' và ''Em chào cô ạ'' đều là câu cảm gì của người nói. chào nhưng câu sau thể hiện mức độ lễ phép cao hơn. ? Những từ in đậm kể trên là tình thái 2. Kết luận từ, vậy thế nào là tình thái từ. Tình thái từ là những từ dùng để tạo các kiểu câu VD: 1. Anh uống chè. phân loại theo mục đích nói ( câu nghi vấn, câu 2. Anh uống chè đi! cầu khiến, câu cảm thán ) và để biểu thị tình cảm 3. Anh uống chè à? ,cảm xúc ,cách ứng xử của người nói. à, ư , hư, hả, chăng ( NV), đi , nào, với (CK), thay, sao (CT) ? Các tình thái từ in đậm được dùng II. Sử dụng tình thái từ trong những hoàn cảnh giao tiếp khác 1. Ví dụ nhau như thế nào . - Bạn chưa về à? (hỏi thân mật, = vai nhau) - Thầy mệt ạ ? (hỏi kính trọng, người dưới đối với người trên) - Bạn giúp tôi một tay nhé ! (cầu khiến, thân mật, bằng vai) - Bác giúp cháu một tay ạ ! (cầu khiến, kính trọng, lễ phép, người dưới với người trên) ? Khi sử dụng tình thái từ cần chú ý 2. Kết luận: điều gì. - Các tình thái từ khác nhau có thể tạo ra các kiểu ? Qua tìm hiểu trên em rút ra kết luận câu khác nhau và biểu thị các sắc thái khác cảm cách sử dụng tình thái từ . xúc cũng khác nahu nên khi sử dụng chú ý lựa chọn sao cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp : quan hệ xã hội, quan hệ thứ bậc , tình cảm... III. Luyện tập ? Trong các câu đã cho, từ nào là tình 1. Bài tập 1 thái từ, từ nào không phải là tình thái Các câu sử dụng tình thái từ: b( nào) ,c (chứ) , từ? e ( với) ? Đặt câu với các tình thái từ mà, đấy, 2. Bài tập 2: chứ lị, thôi, cơ, vậy a. chứ: nghi vấn, dùng trong trường hợp điều - Học sinh đặt câu muốn hỏi đã ít nhiều khẳng định. b. chứ: nhấn mạnh điều vừa khẳng định cho là không thể khác được. c. ư: hỏi, với thái độ phân vân. d. nhỉ: thái độ thân mật g. vậy: thái độ miễn cưỡng. h. cơ mà: thái độ thuyết phục. 3. Bài tập 3: + Chú ý: Cần phân biệt tình thái từ ''mà'' với quan hệ từ''mà'', tình thái từ ''đấy'' với chỉ từ ''đấy'', tình thái từ ''thôi'' với ĐT ''thôi'', tình thái từ ''vậy'' với đại từ ''vậy'' 4.Củng cố Thế nào là tình thái từ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Làm bài tập 4,5; Hướng dẫn làm bài tập 1(Luyện tập - tr28) - Soạn bài: Chiếc lá cuối cùng Tiết 25: CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG O-Hen ri A. Mục tiêu cần đạt . 1. Kiến thức: - Nhân vât, sự kiện ,cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mĩ. - Lòng cảm thông ,sự chia sẻ giữa những người nghệ sỹ nghèo 2. Kỹ năng: - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc-hiểu tác phẩm. Phát hiện phân tích về đặc điểm nổi bật về n/thuật kể chuyện của nhà văn 3. Thái độ: Giáo dục lòng yêu thương con người. B. Chuẩn bị của GV và HS - GV: Tham khảo tập truyện ngắn của O Hen-ri, ảnh chân dung O Hen-ri.Máy chiếu - HS : Sưu tầm các bức tranh minh hoạ''Chiếc lá cuối cùng'' C. Các hoạt động lên lớp 1. Ổn định: 2. Bài cũ: ? Phân tích những ưu, nhược điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan- chô Pan-xa trong đoạn trích ''Đánh...xay gió''? Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được sử dụng trong tác phẩm? 3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức Hoạt động2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích ? Em hiểu gì về cuộc đời O Hen-ri I. Tìm hiểu chung. -Giáo viên giới thiệu thêm cho HS xem 1. Tác giả: O Hen-ri (1862-1910) nhà văn ảnh chân dung tác giả Mĩ chuyên viết truyện ngắn. - Đề tài phong phú đa dạng nhưng truyện của ông thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo cao cả, tình thương yêu người nghèo khổ, rất cảm động - Ông thường sử dụng nghệ thuật đảo ngược tình thế 2 lần 1 cách đột ngột, bất ngờ 2.Tác phẩm: Đoạn trích là phần cuối của ''Chiếc lá cuối - Kiểm tra việc nắm bắt chú thích của cùng'' học sinh 3. Từ khó ? Em hiểu gì về văn bản được học. II. Tìm hiểu chi tiết . ? Hãy tóm tắt nội dung văn bản ''Chiếc 1. Đọc, tóm tắt văn bản lá cuối cùng'' bằng 1 đoạn văn ngắn. 2. Tìm hiểu chi tiết văn bản - Gọi học sinh tóm tắt ,nhận xét ? Hãy tìm bố cục của đoạn trích. Nhân vật Giôn –xi được tác giả giới a.Nhân vật Giôn-xi. thiệu qua những chi tiết nào? - Giôn-xi là một họa sĩ trẻ, sống với cô bạn Xiu và ông già Bơ –men ở trong khu ổ chuột ? Phần tóm tắt và đoạn trích giới thiệu - Bệnh tình: cô đang mắc chứng bệnh sưng Giôn-xi đang ở trong tình trạng như thế phối nặng. nào . ? Tình trạng đó khiến cô có tâm trạng - Tâm trạng: Bệnh tật và đói nghèo khiến cô như thế nào. Và trong tình trạng ấy cô chán nản , tuyệt vọng. có suy nghĩ gì? Nguyên nhân nào dẫn - Suy nghĩ , hành động: tới cô có tâm trạng như vậy? + Cô nghĩ khi chiếc lá cuối cùng trên cây ? Tại sao tác giả lại viết ''Khi trời vừa thường xuân phía ngoài cửa sổ rụng chính là hửng sáng thì Giôn-xi, con người tàn lúc cô lìa đời nhẫn lại ra lệnh kéo mành lên'' . Hành + Cô ra lệnh cho Xiu kéo mành lên để nhìn thấy động này thể hiện tâm trạng gì của cô? chiếc lá. + Cô nghĩ số phận mình cũng như chiếc lá. Suy nghĩ ấy càng ám ảnh khi mà ngoài trời gió bấc ào ào và mưa nặng hạt. - Giôn-xi tàn nhẫn, thờ ơ, lạnh lùng , buông xuôi với chính mình, với cuộc sống -> cô chán sống. Điều đó là do cô bệnh tật và thiếu nghị lực. ? Sau đêm mưa gió dữ dội, cô phát hiện * Sau đêm mưa: chiếc lá vẫn còn ra điều gì.? Tâm trạng của cô thay đổi - Ngạc nhiên, nhìn nó hồi lâu, gọi Xiu quấy như thế nào. cháo, muốn uống một chút rượu, muốn vẽ, cô đã muốn sống, đã vui và đã sống - Học sinh thảo luận: - Cô khâm phục sự gan góc, kiên cường sức ? Nguyên nhân làm Giôn-xi khỏi bệnh sống mãnh liệt, bền bỉ bám lấy cuộc sống của ? Việc đó nói lên điều gì. chiếc lá, trái ngược với sự yếu đuối , buông xuôi muốn chếtt của cô. Nó đã đem lại sự nhiệt huyết cho tuổi trẻ, cho cô, chính cô đã tự chữa bệnh cho mình bằng chiếc lá, bằng sự thay đổi tinh thần - Cách kết thúc như vậy truyện sẽ có dư âm, để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ và những dự đoán. Viết đoạn văn ngắn phát biểu cảm nghĩ III. Luyện tập về nhân vật Giôn-xi. HS tự viết 4.Củng cố Diễn biễn tâm trạng của Giôn -xi . Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật Giôn- xi? 5.Hướng dẫn về nhà - Nắm các sự việc chính trong văn - Tiếp tục chuẩn bị phần tiếp theo của VB