Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 7 - Tiết 52 đến 55 - Năm học 2021-2022 - Nguyễn Duy Đại

Ngữ văn 7 Ngày soạn: 04 - 12 - 2021 Tiết 52:53: Tiếng việt ĐIỆP NGỮ I. Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức: - Khái niệm điệp ngữ. - Các loại điệp ngữ. - Tác dụng của điệp ngữ trong VB. 2. Kĩ năng: - Nhận biết phép điệp ngữ. - Phân tích tác dụng của điệp ngữ - Sử dụng phép điệp ngữ phù hợp với ngữ cảnh. 3. Thái độ: Có ý thức sử dụng phép điệp ngữ khi nói và viết. II.Chuẩn bị: 1.GV: Soạn bài ; Bảng phụ 2. HS: Chuẩn bị bài-tìm hiểu ví dụ trong bài. III.Tiến trình lên lớp: 1.Ổn định lớp 2.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn 3.Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt -Hs đọc khổ thơ đầu và khổ thơ cuối bài thơ I-Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ Tiếng gà trưa. ?Những từ ngữ nào được lặp đi lặp lại trong 2 khổ thơ này? ?Cách lặp lại ở đây là ngẫu nhiên hay có dụng ý? * Xét các ví dụ. ?Lặp lại các từ “Nghe”, “ Vì” như vậy có tác - Khổ đầu:Từ nghe được lặp lại 3 lần -> nhấn dụng gì? mạnh cảm giác khi nghe tiếng gà trưa. -Yêu cầu HS lấy ví dụ điệp ngữ. - Khổ cuối:Từ vì được lặp lại 4 lần –> nhấn mạnh ?GV lấy thêm Các VD khác: ng/nhân chiến đấu của người c/sĩ. +Lặp câu :Tiếng gà trưa -> 4 lần ở đầu 4 . khổ thơ ->Khơi gợi kỉ niệm tuổi thơ của tuổi thơ tác giả,nối liền mạch cảm xúc ?Từ các ví dụ -em hiểu thế nào là điệp ngữ ? Sử dụng điệp ngữ có tác dụng gì ? –Hs đọc ghi nhớ(1). => Điệp ngữ là việc sử dụng lặp đi lặp lại từ ngữ(hoặc cả câu)để làm nổi bật ý hoặc gây -Gv: Điệp ngữ được dùng nhiều trong thơ ca, cảm xúc mạnh. Cách lặp đi lặp lại như vậy gọi là văn xuôi NT và văn chính luận. phép điệp ngữ,từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ. *Lưu ý:Điệp ngữ khác với việc lặp do nghèo vốn từ... *Ghi nhớ(1) -So sánh điệp ngữ trong khổ thơ đầu của bài II-Các dạng điệp ngữ: Tiếng gà trưa với điệp ngữ trong 2 đoạn dưới * Xét các ví dụ: đây, tìm đ.điểm của mỗi dạng: 1. Nghe xao động nắng trưa ?Cho biết vị trí ,cách sắp xếp các từ ngữ(điệp ...Nghe gọi về tuổi thơ ngữ) trong từng ví dụ? -> Điệp ngữ cách quãng Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Ngữ văn 7 ?Có mấy dạng điệp ngữ? (3 dạng) 2.Anh đã tìm em rất lâu,rất lâu.... -Chốt ghi nhớ (2) ->Điệp ngữ nối tiếp. 3. Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy... ->Điệp ngữ chuyển tiếp (Điệp ngữ vòng). *Ghi nhớ (2). ?Tìm đ/ngữ trong những đ.trích sau đây và III-Luyện tập: cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì ? -Bài 1 (153 ): -Một DT đã gan góc(2 lần), ->Nhấn mạnh sự gan dạ, dũng cảm của DT VN trong cđ chống ngoại xâm và -Vì sao em biết đó là điệp ngữ ? - DT đó phải được(2 lần) ->nhấn mạnh ,khẳng định quyền được hưởng tự do, ĐL của DT ta. -Đi cấy(2lần), trông(9 lần) ->Nhấn mạnh nỗi lo -Tìm điệp ngữ trong đv sau và nói rõ đấy là n âu, trông mong cho thời tiết thuận lợi của người dạng điệp ngữ gì ? nông dân. -Điệp ngữ thường có những dạng nào ? -Bài 2 (153 ): -Xa nhau... xa nhau ->ĐN cách quãng. -Một giấc mơ. Một giấc mơ ->ch.tiếp. -Theo em, trong đv sau đây, việc lặp đi, lặp -Bài 3 (153 ): lại 1 số từ ngữ có td biểu cảm hay không ? a-Các từ ngữ được lặp lại trong đv không có td -Em hãy chữa lại đoạn văn trên cho mạch biểu cảm. Có thể lược bỏ các từ ngữ trùng lặp lạch , lưu loát hơn ? không cần thiết. b-Phía sau nhà em có một mảnh vườn, trồng rất nhiều loại hoa: hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày Quốc tế PN, em hái hoa ở vườn nhà để tặng mẹ, tặng chị em. * Củng cố - dặn dò - GV hệ thống hoá KT -Về nhà học bài, Làm BT 4 - Chuẩn bị bài “Luyện nói phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học” Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Ngữ văn 7 Ngày soạn: 04 - 12 - 2021 Tiết 54:55 :Văn bản MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON:CỐM - Thạch Lam - I. Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức: - Sơ giản về t/giả Thạch Lam - Phong vị đặc sắc ,nét đẹp truyền thống của người Hà Nội trong món quà độc đáo,giản dị - Cảm nhận tinh tế ,cảm xúc nhẹ nhàng,lời văn thanh nhã, giàu sức b/cảm của nhà văn Thạch Lam trong VB. 2. Kĩ năng: -Đọc -hiểu VB tuỳ bút có sử dụng yếu tố miêu tả và b/cảm. - Sử dụng các yếu tố b/c giới thiệu một sản vật của q/hương. 3. Thái độ: GD tình yêu và niềm tự hào về q/hương ,đất nước. II.Chuẩn bị: 1.GV: Tìm hiểu tư liệu liên quan, soạn giáo án. 2. HS: Soạn bài theo câu hỏi SGK. III. Tiến trình lên lớp: 1.Ổn định lớp 2.Kiểm tra bài cũ:(Xem vở soạn) 3.Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt -Dựa vào chú thích, em hãy nêu 1 vài nét về I. Đọc - tìm hiểu chung. tác giả, tp ? 1.Tác giả và tác phẩm. ?Văn bản MTQCLN: Cốm là 1 bài tuỳ bút - Thạch Lam (1910-1942) sinh tại Hà Nội. trữ tình. Em hiểu gì về thế tuỳ bút? - Là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn +HDđọc: Đọc giọng tình cảm thiết tha, trầm - Văn bản được rút từ tập: Hà nội băm sáu phố lắng, chậm. phường(1943). +Giải thích một số từ khó: 2. Thể loại: Tuỳ bút. -Để nói về đ.tượng ,tác giả ấy, tác giả đã sd n 3.Đọc – chú thích phương thức biểu đạt nào, phương thức nào 4. Bố cục : là chủ yếu ? (Miêu tả, th.minh, biểu cảm, P1: Từ đầu đến " như chiếc thuyền rồng" bình luận- nổi bật nhất vẫn là biểu cảm) P2: Tiếp theo đến " kín đáo và nhũn nhặn". -Bài văn có thể chia thành mấy phần ? Nội P3: Phần còn lại: dung chính của mỗi phần là gì ? -Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm được trình II. Đọc - hiểu VB: bày trong mấy đv ngắn ? Mỗi đoạn nói gì ? 1. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm: (2 đoạn: Đ1 nói về cội nguồn của cốm, Đ2 nói về nơi có cốm nổi tiếng). -Các bạn có ngửi thấy... lúa non không. -Cội nguồn của cốm là lúa đồng quê, điều đó -Trong cái vỏ xanh kia... ngàn hoa cỏ. được gợi tả bằng những câu văn nào ? -Dưới ánh nắng... trong sạch của trời. -Tác giả đã dùng cảm giác để miêu tả cội -> Cốm được làm từ hạt lúa đồng quê nguồn của cốm, hãy nêu td của cách miêu tả -Miêu tả bằng cảm giác – Vừa gợi hình, vừa gợi này ? cảm. Thể hiện sự tinh tế trong cảm thụ cốm của -T.sao cốm gắn với tên làng Vòng ? (Làng tác giả. Vòng là nơi nổi tiếng nghề cốm. Cốm Vòng ->Cốm gắn liền với vẻ đẹp của người làm ra dẻo thơm và ngon nhất). cốm. -Hình ảnh : Cô hàng cốm xinh2, áo quần gọn ghẽ với cái đòn gánh 2 đầu vút cong lên như ->Cốm trở thành nhu cầu thưởng thức của người chiếc thuyền rồng.có ý nghĩa gì ? HN. -Qua đv trên, đã cho ta thấy được những cảm =>Yêu quí, trân trọng cội nguồn trong sạch, đẹp Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Ngữ văn 7 xúc gì của tác giả ? đẽ, giàu sắc thái v.hoá DT của cốm +Hs chú ý phần 2 . 2. Cảm nghĩ về giá trị của cốm: -P2 được viết theo phương thức bình luận, - -Cốm là thức quà riêng biệt..... nội cỏ An Nam. lời bình luận thứ nhất: ->Cốm là quà tặng của đồng quê cho con người -Câu văn gợi cho em cách hiểu mới mẻ nào cốm là đ/sản của dân tộc về cốm ? Vì sao ? (Vì nó kết tinh hương vị -Hồng cốm tốt đôi... Một thứ thanh đạm, 1 thứ thanh khiết của đồng quê. Do đó cốm là quà ngọt sắc, 2 vị nâng đỡ nhau để hp được lâu bền. quê nhưng là thức quà thiêng liêng). ->Tác giả bình luận về v.đề dùng cốm để làm quà -Lời bình thứ 2:-Tác giả bình luận về v.đề gì sêu tết. ? =>Cốm góp phần làm cho nhân duyên của con -Sự hoà hợp tương xứng của hồng cốm được người thêm tốt đẹp – G.trị tinh thần, g.trị văn p.tích trên n p.diện nào ? (Hoà hợp tương hoá. xứng về màu sắc và hương vị) -Qua lời bình đó của tác giả, em hiểu thêm cốm còn có g.trị gì nữa ? 3. Cảm nghĩ về sự thưởng thức cốm: ?Qua đó tác giả muốn truyền tới ng /đọc tình -ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm cảm và thái độ gì trong ứng xử với cốm ? nghĩ. ->ăn như thế mới cảm hết được các thứ (Trân trọng và giữ gìn cốm như 1 vẻ đẹp văn hương vị đồng quê kết tinh ở cốm. hoá DT ). -> Cảm thụ bằng khứu giác, xúc giác, thị giác. +Hs theo dõi phần 3 =>Khơi gợi cảm giác của ng đọc về cốm, thể -Đv bàn về việc thưởng thức cốm trên những hiện sự tinh tế sâu sắc của tác giả. p/diện nào ? (ăn và mua cốm). -Cốm là lộc của trời, là cái khéo léo của người, là -Tác giả hd cách ăn cốm như thế nào ? Vì sự cố sức tiềm tàng và sự nhẫn nại của thần lúa. sao khi ăn cốm phải ăn chút ít, thong thả, =>Xem cốm như 1 g.trị tinh thần thiêng liêng ngẫm nghĩ ? đáng được trân trọng giữ gìn. -Tác giả đã thể hiện cách thưởng thức cốm *Tổng kết: bằng n giác quan nào ? 1.Nội dung: -Cách cảm thụ đó có td gì ? - Phong vị đặc sắc ,nét đẹp truyền thống của -Tác giả đã thuyết phục người mua cốm bằng người Hà Nội trong món quà độc đáo,giản dị: những lí lẽ nào ? Cốm. -N lí lẽ đó cho thấy tác giả có thái độ như thế 2. Nghệ thuật: nào đối với thứ quà của lúa non ? +Lời văn trang trọng , tinh tế , đầy chất thơ. -Gv: Tuy chưa được ăn cốm nhưng đọc văn + Chọn lọc chi tiết gợi nhiều liên tưởng , kỉ Th.Lam, chúng ta như đang được thưởng niệm. thức thứ quà thanh khiết... +Sáng tạo trong lời văn kể, tả mang tính chất -Bài văn có g.trị gì về ND và NT ? tâm tình , nhẹ nhàng -Hs đọc ghi nhớ. *Ghi nhớ: sgk -Qua bài văn, em hiểu thêm gì về tác giả Th.Lam ? *Dặn dò: -Về nhà học bài - Chuẩn bị các bài: Chơi chữ; Tập làm thơ lục bát. Giáo viên: Nguyễn Duy Đại