Kế hoạch bài dạy Lịch sử Lớp 8 - Tiết 13+14, Bài: Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn hóa thế kỉ XVIII-XIX - Năm học 2021-2022 - Nguyễn Duy Đại

Lịch sử 8 Ngày soạn 31 – 10 – 2021 Tiết 13,14 Chủ đề: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KỸ THUẬT, KHOA HỌC, VĂN HÓA THẾ KỶ XVIII - XIX I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu biết: - Giúp HS hiểu được những tiến bộ vượt bậc của KH-KT thế giới XVIII đến nửa đầu thế kỷ XX + Kỹ thuật + Khoa học tự nhiên và khoa học xã hội + Thấy được sự hình thành và phát triển của nền văn hoá mới – Văn hoá Xô Viết trên cơ sở tư tưởng chủ nghĩa Mác- Lê nin và sự kế thừa những tinh hoa văn hóa của nhân loại + Hiểu rõ những tiến bộ KHKT cần được sử dụng vì lợi ích của con người . 2. Thái độ : Giáo dục ý thức đấu tranh vì công bằng, bình đẳng 3. Kĩ năng: - Rèn luyện kỹ năng phân tích, so sánh, rút ra kết luận. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: năng lực tự học, năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác - Năng lực chuyên biệt: + So sánh, phân tích các sự kiện lịch sử bằng PP tư duy LS đúng đắn + Vận dụng kiến thức thực hành. II. PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn đề, đàm thoại, thảo luận nhóm, trực quan. III.PHƯƠNG TIỆN: Tranh ảnh, máy chiếu, bảng nhóm, phiếu học tập. IV. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Giáo án word và Powerpoint. - Tranh ảnh có liên quan. - Phiếu học tập. - Chuẩn bị sẵn sản phẩm bài học 2. Chuẩn bị của học sinh - Đọc trước sách giáo khoa. - Chuẩn bị nội dung sẵn nội dung mà GV giao về nhà trong tiết trước +Sự phát triển của KHKT thế giới nửa đầu thế kỷ XX . + Nền văn hoá Xô Viết hình thành và phát triển ntn? 3.Dự kiến tiết học Tiết 1: sự phát triển của kỉ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật thế kỉ XVIII- XIX Tiết 2 Sự phát triển của khoa học kỉ thuật và văn hóa thế giới nủa đầu thế kỉ XX V. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 1. Ổn định: kiểm tra sĩ số HS 2. Bài cũ: - Nêu hậu quả của chiến tranh thế giới II ? 3 phút 3.Bài.mới: 3.1 Hoạt động khởi động - Mục tiêu: Đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho HS đi vào tìm hiểu bài mới. Gv cho HS xem tranh và nêu câu hỏi và yêu cầu HS trả lời Đây là gì? ( Hình ảnh chiếc máy bay đầu tiên) Gv giới thiệu thêm và dẫn dắt vào bài. Nửa đầu thế kỉ XX nền KHKT thế giới có sự phát triển vượt bậc. Với sự ra đời của hàng loạt những phát minh vĩ đại của con người trong các lĩnh vực KHTN và văn học nghệ thuật. Vậy để biết được nền KHKT thế giới phát triển ntn chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. 3.2. Hoạt động hình thành kiến thức I. Sự phát triển của kỉ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật thế kỉ XVIII - XIX 1. Mục tiêu: + Sau thắng lợi của cách mạng tư sản, giai cấp tư sản đã tiến hành cuộc cách mạng công nghiệp, làm thay đổi toàn bộ nền kinh tế-xã hội. CNTB chỉ có thể thắng thế hoàn toàn chế độ phong kiến, khi nó thúc đẩy sự phát triển nhanh hơn của lực lượng SX làm tăng năng suất lao động, đặc biệt là ứng dụng thành tựu KH-KT. + Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế với sự xâm nhập của kĩ thuật tiên tiên tiến và tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội đã tạo điều kiện cho các ngành khoa học phát triển. + Bước đầu phân tích được vai trò của kĩ thuật ,khoa học, văn học, nghệ thuật đối với sự phát triển của lịch sử. 2.Nhiệm vụ học sinh Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản phẩm (Nội dung chính) - Mục tiêu: HS nắm được những thành tựu trong 1. Những thành tựu chủ yếu về kỹ các lĩnh vực : Công nghiệp, Giao thông vận tải, thuật Nông nghiệp, Quân sự. a. Công nghiệp - Phương pháp – kĩ thuật: trực quan, hoạt động - Kỹ thuật luyện kim nhóm, trình bày, nhận định, vấn đáp. - Nhiều máy chế tạo công cụ ra đời - Phương tiện: phiếu học tập, tranh ảnh. - Nhiều nguồn nhiên liệu mới - Thời gian: 17 phút - Máy hơi nước được sử dụng rộng rãi - Tổ chức hoạt động b. Nông nghiệp B1: Cả lớp chia thành 8 nhóm. GV giao nhiệm vụ - Phân hoá học Các nhóm nghiên cứu sgk, thảo luận và hoàn - Máy kéo, máy cày, máy gặt thành phiếu học tập: c. Giao thông vận tải - N1,2: Nêu những tiến bộ về lĩnh vực công - Tàu thuỷ chạy bằng động cơ hơi nước nghiệp. - Đầu máy xe lửa - N3,4: Nêu những tiến bộ về lĩnh vực nông - Máy điện tín nghiệp. d. Quân sự - N5,6: Nêu những tiến bộ về lĩnh vực GTVT - Nhiều vũ khí mới được sản xuất - N7,8: Nêu những tiến bộ về lĩnh vực quân sự B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu , khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó (bằng hệ thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt). -B3: HS: báo cáo thảo luận -B4: HS: phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của bạn (theo kĩ thuật 3-2-1). GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. (Trường hợp cần thiết). Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành Gv cho HS xem tranh một số thành tựu về kĩ thuật. Nội dung tích hợp giáo dục môi trường: ? Cách mạng công nghiệp có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường sống? - Mục tiêu: HS nắm được Những tiến bộ về khoa 2. Những tiến bộ về khoa học tự học tự nhiên, và KHXH. nhiên,vàKHXH - Phương pháp – kĩ thuật: trực quan, hoạt động a. Khoa học tự nhiên nhóm, trình bày, nhận định, vấn đáp. - Thuyết vạn vật hấp dẫn – Niutơn - Phương tiện: phiếu học tập, tranh ảnh. - Định luật bảo toàn Lô-mô-nô-xốp. - Thời gian: 15phút - Sự phát triển của thực vật - Puốc- Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 - Tổ chức hoạt động Hoạt động 2 : Nhóm ken-giơ * Tổ chức hoạt động: - Thuyết tiến hoá và di truyền – Đac- B1: Cả lớp chia thành 4 nhóm. GV giao nhiệm vụ uyn Các nhóm nghiên cứu sgk, thảo luận và hoàn b. Khoa học xã hội thành phiếu học tập: - CN duy vật và phép biện chứng – + N1,2: Trình bày những thành tựu về KHTN Phoi-ơ-bách và Hê-ghen + N3,4: Trình bày những thành tựu về KHXH - Chính trị kinh tế học TS ra đời – Xmít B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu , khi thực và Ri-các-đô hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, - CNXH không tưởng – Xanh-xi- hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó (bằng hệ mômg, phu-ri-ê, Ô-oen thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt). - CNXH khoa học – Mác và Ăng-ghen -B3: HS: báo cáo thảo luận -B4: HS: phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của bạn (theo kĩ thuật 3-2-1). GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. (Trường hợp cần thiết). Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành Nội dung tích hợp: ? Những thành tựu khoa học giúp con người hiểu biết gì về tự nhiên và xã hội ? II. Sự phát triển của khoa học kỉ thuật và văn hóa thế giới nửa đầu thế kỉ XX 1-Mục tiêu : - học sinh hiểu được những tiến bộ vượt bậc của khoa học-kĩ thuật thế giới nửa đầu thế kỉ XX - Thấy được sự hình thành và phát triển của nền văn hoá mới -văn hoá Xô Viết trên cơ sở tư tưởng Mác-Lênin và sự kế thừa những tinh hoa của di sản văn hoá nhân loại. - Giải thích được câu nói của A. Nô - ben 2-Nhiệm vụ: Khai thác nội dung kênh hình và kênh chữ để trả lời các câu hỏi dưới sự hướng dẫn của giáo viên 3. Các bước tiến hành: Hoạt động 1 : Nhóm 1. Tìm hiểu sự phát triển của khoa học * Tổ chức hoạt động: – kĩ thuật -B1: Cả lớp chia thành 6 nhóm. GV giao nhiệm vụ * Các thành tựu khoa học : Các nhóm nghiên cứu sgk, thảo luận và hoàn - Vật lí : Sự ra đời của lý thuyết nguyên thành phiếu học tập: tử hiện đại Nhóm 1+2+ 3: - Các khoa học khác : Hoá học, Sinh ? Em hãy nêu những thành tựu, những phát minh học, khoa học về Trái Đất đều đạt lớn của KH-KT? được những tiến bộ phi thường. Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 ? Em biết gì về Anhxtanh? ? Nêu những phát minh KH-KT mà em biết đầu * Tác dụng : thế kỉ XX? - Nâng cao đời sống con người Nhóm 4+5+6: - Sử dụng điện thoại, điện tín, ra đa, ? Cuối TK XIX-đầu TK XX những phát minh nào hàng không, điện ảnh được sử dụng? Những phát minh đó có tác dụng gì * Hạn chế : đến đời sống con người? - Lợi dụng để sản xuất phương tiện giết ? Bên cạnh những tác dụng , sự phát triển KH-KT người hàng loạt . còn có hạn chế gì? ? Đọc trích dẫn câu nói của Noben. Em biết gì về Noben và hiểu gì về câu nói của ông? Liên hệ giải Noben thế giới..., liên hệ chiến tranh ngàynay. .B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu , khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó (bằng hệ thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt). -B3: HS: báo cáo thảo luận -B4: HS: phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của bạn (theo kĩ thuật 3-2-1). GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. (Trường hợp cần thiết). Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. Hoạt động 2 : Cặp đôi 2. Nền văn hoá Xô Viết hình thành * Tổ chức hoạt động: và phát triển -B1: GV giao nhiệm vụ Các nhóm nghiên cứu a. Cơ sở hình thành sgk, thảo luận và hoàn thành phiếu học tập: - Tư tưởng của chủ nghĩa Mác – Lênin GV yêu cầu HS quan sát H82,83 và nhận xét - Tinh hoa văn hoá nhân loại ? Nền văn hoá Xô viết được hình thành trên cơ sở b. Thành tựu nào? - Xoá bỏ mù chữ, thất học. ? Nêu những thành tựu của công cuộc xây dựng - Sáng tạo chữ viết cho các dân tộc nền văn hoá Xô viết? trước đây chưa có chữ viết. ? Tại sao xoá nạn mù chữ là nhiệm vụ hàng đầu - Phát triển hệ thống giáo dục quốc trong việc xây dựng 1 nền VH mới? dân. ? Nêu những thành tựu trong nền văn hoá nghệ - Nền văn hóa – nghệ thuật đã có thuật? Kể tên các tác giả, tác phẩm văn học Liên những cống hiến xuất sắc vào kho tàng xô? văn hóa – nghệ thuật nhân loại. Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 ? Những thành tựu này có ý nghĩa gì? B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu, khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó (bằng hệ thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt). -B3: HS: báo cáo thảo luận -B4: HS: phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của bạn (theo kĩ thuật 3-2-1). 3.3 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (3’) - Mục tiêu: HS hệ thống kiến thức đã học, vận dụng kiến thức để thực hành + HS nắm được sự phát triển của KHKT thế giới nửa đầu thế kỷ XX + HS nắm được sự hình thành và phát triển nền văn hoá Xô Viết + HS nắm được nội dung của bài học và vận dụng để làm bài tập. - Phương thức tiến hành: thực hành. - Dự kiến sản phẩm: GV chuẩn bị đáp án đúng. Nếu HS trả lời sai thì HS khác và GV nhận xét chuẩn hóa kiến thức. . Lập bảng thống kê những thành tựu chủ yếu của kĩ thuật, khoa học, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – nửa đầu thế kỉ XX theo yêu cầu sau: Lĩnh vực Thành tựu Kĩ thuật Khoa học tư nhiên Khoa học xã hội Văn học, nghệ thuật Dự kiến sản phẩm Lĩnh vực Thành tựu Kĩ thuật Phơn-tơn (Mĩ): Đóng được tàu thủy chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên (1807). Xti-phen-xơn (Anh): Chế tạo được loại xe lửa chạy trên đường sắt kéo theo nhiều toa với tốc độ nhanh (1814). Moóc-xơ (Mĩ): Sáng chế ra bảng chữ cái cho điện tín gồm những gạch và chấm. Khoa học tự Niu-tơn (Anh): Tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn (đầu thế kỉ XVIII). nhiên Lô-mô-nô-xốp (Nga): Tìm ra định luật bảo toàn vật chất và năng lượng cùng nhiều phát minh lớn về vật lí, hóa học (giữa thế kỉ XVIII). Puốc-kin-giơ (Séc): Khám phá ra thuyết tế bào (1837). Đác-uyn (Anh): Nêu lên thuyết tiến hóa và di truyền (1859). Giáo viên: Nguyễn Duy Đại Lịch sử 8 Khoa học xã Phoi-ơ-bách, Hê-ghen (Đức): Chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng. hội Xmít, Ri-các-nô (Anh): Chính trị kinh tế học tư sản. Xanh Xi-mông, Phu-ri-ê (Pháp), Ô-oen (Anh): Chủ nghĩa xã hội không tưởng Mác, Ăng-ghen: Thuyết Chủ nghĩa xã hội khoa học. Văn học, Ban-dắc: “Tấn trò đời”, “Vỡ mộng”, “Trời không có mắt”, nghệ thuật Lép Tôn-xtôi: “Chiến tranh và hòa bình”, “Phục sinh”, Mô-da (Áo): Những bản concerto dành cho piano. Trai-cốp-xki (Nga): “Hồ thiên nga”, “Người đẹp ngủ trong rừng” Bét-tô-ven (Đức): Hàng loạt các bản giao hưởng nổi tiếng thế giới. 3.4. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG, VẬN DỤNG (2’) 1. Mục tiêu: HS tìm đọc các tác phẩm nổi tiếng . 2. Phương thức tiến hành: Giao bài tập cho HS về nhà tìm hiểu. Nêu một số tác phẩm văn học Xô viết mà em biết. Và giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm văn học tiêu biểu trong các thế kỉ XVIII – XIX. 2. Dự kiến sản phẩm: Chiến tranh và hòa bình (L. Tôn-xtôi). Bút ký người đi săn ( I.X. Turgeniev). Sông Đông êm đềm, Đất vỡ hoang (M. Sô-lô-khốp). Cánh buồm đỏ thắm (A. Grin). Thép đã tôi thế đấy (A-xtơ-rốp-xki). Lép Tôn-xtôi (1828-1910), nhà văn Nga, nổi tiếng với các tác phẩm: Chiến tranh và Hòa bình, An-na Ka-rê-ni-na, Phục sinh. Với chủ nghĩa hiện thực phê phán, qua các tác phẩm của mình, Tôn- x tôi đã chống lại trật tự xã hội phong kiến Nga hoàng, ca ngợi phẩm chất của người dân Nga trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Lê-nin đã đánh giá các tác phẩm của Tôn-xtôi như “tấm gương phản chiếu cách mạng Nga”. Dặn dò Ôn tập phần Lịch sử thế giới hiện đại. Lập bảng thống kê các sự kiện giai đoan lịch sử từ 1917-1945. Nêu 5 nội dung chủ yếu của giai đoạn này Giáo viên: Nguyễn Duy Đại