Kế hoạch bài dạy Lịch sử 9 - Tiết 8, Bài 6: Các nước Châu Phi - Năm học 2021-2022

Ngày soạn: 30/10/2021 Tiết 8 . Bài 6: CÁC NƯỚC CHÂU PHI I. Mục tiêu 1. Kiến thức: Sau khi học xong bài, học sinh - Biết được nét chính tình hình chung ở châu Phi sau Chiến tranh thế giới thứ hai. - Trình bày được kết quả cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Phi chống chế độ phân biệt chủng tộc (A-pac-thai). - Quan sát hình 13. Nen-xơn Man-đê-la và tìm hiểu thêm về cuộc đời và hoạt động của ông. - Xác định trên lược đồ vị trí một số nước tiêu biểu trong quá trình đấu tranh giành độc lập. 2. Kỹ năng - Rèn luyện kĩ năng tư duy lô gic, xâu chuỗi sự kiện, các vấn đề lịch sử. biết khai thác tư liệu tranh ảnh. - Kĩ năng thu thập và xử lý thông tin, thuyết trình, phân tích đánh giá, liên hệ thực tế. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh tinh thần đoàn kết, tươmg trợ, giúp đỡ, ủng hộ nhân dân Châu Phi trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Năng lực giao tiếp và hợp tác; tự học; giải quyết vấn đề. - Năng lực chuyên biệt + Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử. + Biết xác định trên lược đồ vị trí một số nước tiêu biểu trong quá trình đấu tranh giành độc lập. II. Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, nhóm, phân tích, tổng hợp IV. Chuẩn bị 1. Chuẩn bị của giáo viên - Bản đồ chính trị thế giới - Tranh ảnh về các nước Châu Phi - Bản đồ châu Phi. 2. Chuẩn bị của học sinh - Đọc trước sách giáo khoa và hoàn thành các nhiệm vụ được giao. - Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh các nước Châu Phi. V. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ (linh động) 3. Bài mới 3.1. Hoạt động khởi động - Mục tiêu: Giúp học sinh nắm được các nội dung cơ bản bước đầu của bài học cần đạt được đó là nhận xét được tình hình của Châu Phi qua clip, đưa học sinh vào tìm hiểu nội dung bài học, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn. - Thời gian: 3 phút. - Tổ chức hoạt động: GV chiếu clip về các nước châu Phi. Yêu cầu HS phát biểu suy nghĩa của mình sau khi xem clip. - Dự kiến sản phẩm: HS trả lời. Trên cơ sở đó GV dẫn dắt vào bài mới: Châu Phi là châu lục rộng lớn, dân số đông, sau Chiến tranh thế giới thứ hai phong trào đấu tranh chống CNTD giành độc lập của các nước châu Phi đã diễn ra sôi nổi rộng khắp. Đến nay hầu hết các nước châu Phi đều đã giành được độc lập nhưng trên con đường phát triển các nước châu Phi còn gặp nhiều khó khăn, vấn đề chủ yếu của các nước hiện nay là chống đói nghèo lạc hậu. Để hiểu rõ hơn về tình hình phát triển của châu Phi sau 1945 đến nay chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học hôm nay. 3.2. Hoạt động hình thành kiến thức 1. Hoạt động 1: 1. Tình hình chung - Mục tiêu: Biết được nét chính tình hình chung ở châu Phi sau Chiến tranh thế giới thứ hai, xác định trên lược đồ vị trí một số nước tiêu biểu trong quá trình đấu tranh giành độc lập. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn, thuyết trình, nhóm. - Thời gian: 15 phút - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến sản phẩm Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Sau Chiến tranh - HS đọc SGK mục 1. thế giới thứ hai, - Xác định trên lược đồ ví trí của các nước Châu Phi. phong trào giải - Thảo luận cặp đôi: Hãy trình bày tình hình chung của các phóng dân tộc đã nước châu Phi sau năm 1945. diễn ra sôi nổi ở Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập châu Phi. Năm HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học 1960 "Năm châu sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học Phi", với 17 nước tập, GV theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những bằng hệ thống châu Phi tuyên bố câu hỏi gợi mở: độc lập. Giáo viên: Giới thiệu về bản đồ châu Phi. - Sau khi giành - Châu Phi đứng thứ 3 thế giới về diện tích, đứng thứ 4 thế được độc lập, các giới về dân số. nước châu Phi bắt - Có tài nguyên phong phú. tay vào công cuộc Giáo viên: Trước chiến tranh hầu hết các nước châu Phi đều xây dựng đất nước là thuộc địa của đế quốc thực dân. và đã thu được ? Những nét nổi bật về tình hình châu Phi từ sau CTTG thứ nhiều thành tích. hai là gì? Tuy nhiên, nhiều ? Tại sao phong trào nổ ra sớm nhất lại ở Bắc Phi? (Nơi có nước châu Phi vẫn trình độ phát triển cao hơn các vùng khác). trong tình trạng ? Em hãy nêu những thắng lợi tiêu biểu của nhân dân châu đói nghèo, lạc hậu, Phi? thậm chí lại diễn HS: Quan sát Hình 12 - Xác định trên lược đồ vị trí một số ra các cuộc xung nước tiêu biểu trong quá trình đấu tranh giành độc lập? đột, nội chiến đẫm ? Em có nhận xét gì về hệ thống thuộc địa của đế quốc ở máu. châu Phi? (Hệ thống thuộc địa lần lượt tan rã, ra đời các quốc - Châu Phi đã gia độc lập). thành lập nhiều tổ GV: Sau khi giành được độc lập, các nước châu Phi tiến chức khu vực để hành công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế-xã hội các nước giúp đỡ, và thu được nhiều thành tích. hợp tác cùng nhau, ? Nguyên nhân tình hình châu Phi ngày càng khó nhăn và lớn nhất là Tổ không ổn định ? chức thống nhất Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận châu Phi – nay là - HS trình bày. Liên minh châu Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập Phi (viết tắt là HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả. AU). GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. 2. Hoạt động 2. 2. Cộng hoà Nam Phi - Mục tiêu: Trình bày được kết quả cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Phi chống chế độ phân biệt chủng tộc (A-pac-thai). Quan sát hình 13. Nen-xơn Man- đê-la và tìm hiểu thêm về cuộc đời và hoạt động của ông. - Phương pháp: Trực quan, phát vấn, nhóm. - Thời gian: 15 phút. - Tổ chức hoạt động Hoạt động của giáo viên và học sinh Dự kiến SP Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Chế độ phân - HS đọc mục 2 SGK. biệt chủng tộc - Chia lớp thành 6 nhóm và thảo luận: Kết quả cuộc đấu tranh (A-pac-thai) đã của nhân dân Nam Phi chống chế độ phân biệt chủng tộc (A- thống trị cực kì pac-thai). Quan sát hình 13. Nen-xơn Man-đê-la và tìm hiểu tàn bạo đối với thêm về cuộc đời và hoạt động của ông. người da đen và Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập da màu ở Nam HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học Phi hơn 3 thế kỉ. sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học - Dưới sự lãnh tập, GV theo dõi, hỗ trợ HS HS làm việc những bằng hệ thống đạo của tổ chức câu hỏi gợi mở: "Đại hội dân tộc Giáo viên: Giới thiệu vị trí và một số nét của Nam Phi trên Phi" (ANC), lược đồ. người da đen đã GV: Trước CTTG thứ hai, Liên bang Nam Phi nằm trong giành được khối Liên hiệp Anh. Năm 1961, Liên bang Nam Phi rút khỏi những thắng lợi khối Liên hiệp Anh và tuyên bố là nước Cộng hoà Nam Phi. có ý nghĩa lịch GV: Kéo dài hơn 3 thế kỉ (kể từ năm 1662, khi người Hà Lan sử. Năm 1993, tới đây), chế độ phân biệt chủng tộc (A-pác-thai) đã thống trị chế độ phân biệt cực kì tàn bạo đối với người da đen và da màu ở Nam Phi. chủng tộc được Giáo viên: Kể tên một số đạo luật. tuyên bố xoá bỏ. ? Trước những đạo luật đó người da đen và da màu phải sống - Năm 1994, cuộc ra sao? bầu cử dân chủ ? Cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Cộng đa chủng tộc lần hoà Nam Phi diễn ra như thế nào, kết quả? (Người da đen đã đầu tiên được tiến ngoan cường và bền bỉ đấu tranh chống chế độ phân biệt hành và Nen-xơn chủng tộc. Dưới sự lãnh đạo của tổ chức "Đại hội dân tộc Phi" Man-đê-la - lãnh (ANC), người da đen đã giành được những thắng lợi có ý tụ ANC được bầu nghĩa lịch sử. Năm 1993, chế độ phân biệt chủng tộc được và trở thành vị tuyên bố xoá bỏ). Tổng thống ? Sau khi giành được tự do nhân dân Nam Phi đã làm gì? người da đen đầu ? Việc Nen-xơn-man-đê-la trúng cử Tổng thống có ý nghĩa tiên ở Cộng hoà gì? Nam Phi. ? Chính quyền mới của Nam Phi đã làm gì để xây dựng đất nước? - Nam Phi đang ? Việc đưa ra chiến lược này nhằm mục đích gì? Kết quả? tập trung sức phát ? Men-xơn-man-đê-la có vai trò như thế nào trong phong trào triển kinh tế và xã chống chế độ Apácthai? (Ông là nhà hoạt động chính trị, là hội nhằm xoá bỏ lãnh tụ của ANC, là anh hùng chống chế độ phân biệt chủng "chế độ A-pac- tộc). thai" về kinh tế. Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Các nhóm trình bày. Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của các nhóm. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. 3.3. Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức là tình hình chung của các nước châu Phi. - Thời gian: 7 phút - Phương thức tiến hành: GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu hỏi. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo. Câu 1. Cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Cộng hòa Nam Phi đã đạt được những thắng lợi nào có ý nghĩa lịch sử to lớn? Câu 2. Hiện nay các nước châu Phi đang gặp những khó khăn gì trong công cuộc phát triển kinh tế, xã hội đất nước? - Dự kiến sản phẩm Câu 1 + Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, nhân dân Nam Phi dưới sự lãnh đạo của tổ chức "Đại hội dân tộc Phi" (ANC) đã bền bỉ tiến hành cuộc đấu tranh đòi thủ tiêu chế độ phân biệt chủng tộc. Thế giới ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Phi. + Kết quả: buộc chính quyền của người da trắng phải tuyên bố xoá bỏ chế độ Apacthai năm 1993. Nen-xơn Man-đê la - lãnh tụ của ANC đã được thả tự do và được bầu làm Tổng thống người da đen đầu tiên trong lịch sử nước Cộng hoà Nam Phi. Chế độ phân biệt chủng tộc vĩnh viễn bị xoá bỏ. + Sau khi chế độ phân biệt chủng tộc bị xoá bỏ, nhân dân Nam Phi bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước. Câu 2 + Xung đột, nội chiến, đói nghèo, nợ nần chồng chất và bệnh tật (từ năm 1987 đến năm 1997 có tới 14 cuộc xung đột và nội chiến ở Run-an-đa có tới 800 nghìn người chết và 1,2 triệu người phải lang thang, chiếm 1/10 dân số). + Hiện nay châu Phi có 57 quốc gia, nhưng 32 nước xếp vào nhóm nghèo nhất thế giới, 2/3 dân số châu Phi không đủ ăn, 1/4 dân số đói kinh niên (150 triệu người). + Tỉ lệ tăng dân số cao nhất thế giới. + Tỉ lệ người mù chữ cao nhất thế giới. + Đầu thập kỉ 90, châu Phi nợ chồng chất: 300 tỉ USD. 3.4. Hoạt động tìm tòi mở rộng, vận dụng - Mục tiêu: Nhận xét về tình hình châu Phi hiện nay. - Phương thức tiến hành: Các câu hỏi sau khi hình thành kiến thức mới. - Thời gian: 5 phút. * GV giao nhiệm vụ cho HS ? Cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc (Apácthai) của nhân dân Nam Phi có điểm gì giống và khác so với cuộc kháng chiến chống xâm lược của nhân dân Việt Nam (1945 - 1975)? Dự kiến sản phẩm Điểm giống nhau: Cả hai cuộc đấu tranh đều diễn ra để đòi lại quyền tự do, dân chủ, quyền con người. Điểm khác nhau: • Cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Phi là cuộc đấu tranh thủ tiêu chế độ phân biệt chủng tộc Apácthai của chính quyền thực dân da trắng. Cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam là cuộc đấu tranh chống đế quốc Mĩ và thực dân Pháp + Học bài cũ, soạn bài 8: Các nước Mỹ La Tinh. Nắm khái quát tình hình các nước Mỹ La Tinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sưu tầm những tranh ảnh, tư liệu về Mỹ La Tinh.