Kế hoạch bài dạy Lịch sử 8 - Tiết 16, Bài 12: Nhật Bản giữa thế kì XIX-Đầu thế kỉ XX - Năm học 2021-2022

Ngày soạn:7/11/2021 Tiet 16 Bài 12 NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỶ XIX - ĐẦU THẾ KỶ XX I. Yêu cầu cần đạt: 1. Kiến thức: - Cuộc Duy tân Minh Trị - Nhật Bản chuyển sang giai đoạn CNĐQ 2. Năng lực: -Năng lực tìm hiểu lịch sử + Quan sát. Nêu đôi nét về Thiên Hoàng Minh Trị + Quan sát lược đồ để chỉ phạm vi xâm lược các nước của NHật Bản + Nêu những biểu hiện của sự hình thành CNĐQ ở Nhật bản - Năng lực nhận thức tư duy lịch sử: + Trình bày nội dung, ý nghĩa của cuộc duy tân minh trị + Những cải cách tiến bộ của Thiên Hoàng Minh Trị năm 1868. Thực chất đây là cuộc cách mạng tư sản, đưa nước Nhật nhanh chóng phát triển sang giai đoạn tư bản chủ nghĩa. - Năng lực vận dụng: Liên hệ với Việt Nam trong giai đoạn này 3/ Phẩm chất: Chăm chỉ, yêu nước, sống có trách nhiệm III.Chuẩn bị: +GV: - Bản đồ nước Nhật cuối TK XIX- đầu TK XX. - Tranh ảnh sách giáo khoa. +HS: Sgk, soạn bài theo câu hỏi SGK - Thảo luận nhóm, đàm thoại III. Các bước lên lớp: 1.Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ 5p ? Trình bày khái quát quá trình xâm lược các nước Đông Nam Á của thực dân phương Tây? ? Những nét lớn về phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á? Vì sao các phong trào đều thất bại? A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG Mục tiêu: - Tạo tình huống mâu thuẫn giữa hiểu biết đã có của HS về đất nước Nhật bản cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX - Gợi cho HS hứng thú khi khám phá qua tranh ảnh, qua các phương tiên thông tin đại chúng . . . Nhiệm vụ: Dựa vào hiểu biết của em, hãy trao đổi với bạn những hiểu biết của mình về đất nước NHật Bản. Phương thức hoạt động: - GV có thể tổ chức cho HS hoạt động nhóm/ cá nhân. - HS huy động hiểu biết đã có của bản thân để hoàn thành nhiệm vụ học tập. Dự kiến các bước thực hiện tiến trình khởi động: Bước 1: - Giáo viên : cho HS xem các bức tranh: Hoa anh đào, Núi pusi, Hình ảnh Thiên hoàng Minh Trị ? Những bức tranh đó nói về đất nước nào? Em biết gì về đất nước đó? Bước 2: Học sinh: quan sát, tiếp nhận thực hiện nhiệm vụ: - HS: thực hiện nhiệm vụ giáo viên giao. Bước 3: Báo cáo kết quả và trao đổi, thảo luận: - Đại diện nhóm trình bày các nhóm khác lắng nghe, thảo luận thêm, bổ sung. Bước 4: Đánh giá: GV đánh giá, nhận xét kết quả hoạt động, tuyên dương các nhóm đã tích cực hoạt động. - Từ những hiểu biết đã có của HS, GV dẫn dắt vào nội dung bài mới. * Dẫn dắt: Trong bối cảnh chung của các nước phương Đông vào giữa thế kỉ XIX đứng trước nguy cơ xâm lược của chủ nghĩa tư bản thực dân phương Tây nhưng với Nhật Bản lại thoát ra số phận của một nước thuộc địa và phụ thuộc rồi trở thành một đế quốc hùng mạnh ở khu vực Châu á .Vậy xuất phát từ nguyên nhân nào mà Nhật Bản có được điều đó, bài học hôm nay cô cùng các em sẽ đi tìm hiểu . . . . B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 1, Mục tiêu : + HS trình bày được hoàn cảnh, những nội dung chính, ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị. Thực chất là cuộc cách mạng tư sản(chưa triệt để) mở đường cho CNTB phát triển Nhật chuyển nhanh,mạnh sang chủ nghĩa đế quốc. + Biết được những biểu hiện của sự hình thành của chủ nghĩa đế quốc ở Nhật Bản vào cuối thế kỉ XIX đầu XX + HS nhận thức được vai trò, ý nghĩa những chính sách cải cách tiến bộ đó đối với sự phát triển của xã hội. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN NỘI DUNG ĐẠT ĐƯỢC GV Sử dụng lược đồ"Đế quốc Nhật cuối I. Cuộc Duy Tân Minh Trị thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX" * Hoàn cảnh: Giới thiệu sơ lược về vị trí địa lí, diện Trước cuộc Duy Tân Nhật Bản là một tích, chế độ chính trị của Nhật Bản. nước Phong kiến lạc hậu . Là một quốc gia gồm có 4 đảo lớn, có - Các nước phương Tây tìm cách xâm DT là 377. 801 triệu Km vuông. DS: là lược Nhật Bản 124 triệu người -> Nhật Bản đứng trước 2 sự lựa chọn : ? Nhật Bản nửa sau thế kỷ XIXntn? + canh tân đất nước thoát khỏi tình GV hướng dẫn hs thảo luận : trạng bị xâm lược ? Em có nhận xét gì về tình hình nước + Tiếp tục duy trì chế độ pk bị các nước Nhật lúc bấy giờ?Theo em nước Nhật sẽ thực dân phương Tây xâm lược lựa chọn con đường nào ?Tại sao? => 1868 Thiên Hoàng Minh Trị tiến hành cải cách ?Em biết gì về Thiên Hoàng Minh trị? * Nội dung ? Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành - Về chính trị. trên những lĩnh vực nào? Nội dung cải - Về kinh tế: cách cụ thể? - Về quân sự: - GV tổ chức cho HS thảo luận - Về giáo dục: Nhóm 1 :?Em có nhận xét gì về cuộc -> là quyết định đúng đắn ,nhanh chóng Duy tân Minh trị? ,kịp thời phù hợp với hoàn cảnh lịch sử . Nội dung cải cách khá toàn diện, đồng bộ Nhóm 2:? Cuộc duy tân mang lại kết ,tiến bộ đáp ứng được yêu cầu của lịch sử. quả, ý nghĩa to lớn như thế nào ? Ý nghĩa to lớn + Kết quả ,ý nghĩa: Nhóm 3: Nêu tính chất cuộc cải cách -Đến cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Nhật Minh trị ?Vì sao nói cuộc cải cách Minh Bản từ 1 nước nông nghiệp lạc hậu đã trở Trị là một cuộc cách mạng tư sản? thành một nước tư bản công nghiệp phát ( GV liên hệ cuộc duy tân Minh trị đã triển. ảnh hưởng đến Việt Nam trong những -Mở đường cho CNTB phát triển năm cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX: -Nước Nhật chuyển nhanh ,chuyển mạnh Phong trào duy tân,Phan Bội Châu ) sang giai đoạn CNĐQ *Tính chất: Cải cách của Minh Trị là GV chuyển ý . cuộc cách mạng tư sản không triệt để. “ .Anh có thể đi đến Nhật trên chiếc II. Nhật Bản chuyển sang chủ nghĩa đế tàu thủy của hãng Mit xưi, tàu chạy quốc. bằng than đá của Mit xi, cập bến của - Thời gian: Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ Mit xưi, sau đó đi đến tàu điện của Mit XX. xưi đóng, đọc sách do Mit xưi xuất bản, Biểu hiện: dưới ánh bóng điện do Mit xưi chế tạo" 1. Kinh tế: -Xuất hiện nhiều công ty độc Qua đoạn trích đó kết hợp với phần chữ quyền-> chi phối kinh tế ,lũng đoạn về nhỏ SGK, các nhóm hãy Nêu những chính trị biểu hiện chủ yếu chứng tỏ Nhật chuyển - Phát triển công nghiệp, ngân hàng. sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc? 2. Chính trị -Đối nội :Bóc lột, đàn áp phong trào đấu - GV sử dụng lược đồ đế quốc Nhật bản tranh của công nhân,nhân dân lao động H49. - Đối ngoại :Thi hành chính sách chạy yêu cầu HS trình bày sự mở rộng thuộc đua vũ trang bành trướng xâm lược địa của đế quốc Nhật thuộc địa ?Theo em chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản mang đặc điểm gì? Chủ nghĩa đế quốc quân phiệt hiếu chiến. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP I. Mục tiếu: Hệ thống hóa kiến thức, cũng cố và hoàn thiện KTKN của toàn bài Đất nước Nhật Bản II. Nhiệm vụ: HS thực hành các bài tập theo yêu cầu của GV III. Các bước thực hiện: GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm trả lời Bài tập 1: Bài tập trắc nghiệm Cuộc duy tân Minh Trị được thực hiện vào thời gian: a. 1668 b 1768 c1868 d 1968 Nhật Bản chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc khi; a.Các công ty độc quyền ra đời b.Chạy đua vũ trang xâm lược thuộc địa c,Đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân d. Các công ty độc quyền ra đời Chạy đua vũ trang xâm lược thuộc địa Bài tập 2: Nguyên nhân nào làm cho Nhật Bản từ một nước PK lạc hậu trở thành một nước đế quốc chủ nghĩa, thoát khỏi thân phận một nước thuộc địa ? thực hiện trên giấy Ao Bài tập 3: Vì sao CNĐQ Nhật được mệnh danh là chủ nghĩa đế quốc quân phiệt hiếu chiến D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG + Mục tiêu: giúp HS vận dụng được các kiến thức kỉ năng đã học để giải quyết các tình huống cụ thể + Nhiệm vụ HS thảo luận nhóm và hoàn thành sản phẩm + Các bước thực hiện; 1. Quan sát trong thực tế em thấy hàng hóa của hãng Mit-xưu, Mit- su- bi si có mặt ở Việt Nam không? kể tên một vài mặt hàng đó? 2. Liên hệ tình hình Nhật Bản cuối thế kỷ XIX với tình hình Việt Nam ? 3. Theo em, công cuộc công nghiệp hóa-hiện đại hóa của Việt Nam hiện nay có thể học tập kinh nghiệm gì từ cuộc Duy Tân Minh Trị của Nhật Bản? Bài tập về nhà 1, Về nhà tìm hiểu nhân vật Thiên hoàng Minh Trị 2 Sưu tầm những tranh ảnh về nước Nhật hiện nay về các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, xã hội