Giáo án Vật lí Lớp 9 - Tiết 6: Đoạn mạch song song - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Mường Than

Ngày soạn: 22/09/2020 Ngày giảng: 24/09(9E) - 25/09(9C) - 26/09(9B) Tiết 6 - BÀI 5. ĐOẠN MẠCH SONG SONG. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - Viết được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở. - Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và bài tập đoạn mạch song song. 2. Kĩ năng: - Kĩ năng thực hành sử dụng các dụng cụ đo điện: Vôn kế, ampe kế. - Kĩ năng bố trí, tiến hành lắp ráp TN. 3. Thái độ: - Vận dụng các kiến thức được học để giải thích một số hiện tượng đơn giản có liên quan trong thực tế. - Yêu thích môn học. 3. Thái độ: - Yêu thích môn học. 4. Năng lực, phẩm chất. 4.1. Năng lực: - Năng lực chung: năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, chủ động sáng tạo - Năng lực chuyên biệt: HS được rèn năng lực tính toán, năng lực thực nghiệm, năng lực vận dụng, trao đổi thông tin 4.2. Phẩm chất: Tự tin, tự chủ, tự lập. II. CHUẨN BỊ CỦA GV- HS 1. Giáo viên: - Phương tiện: Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 5.1(SGK/14) gồm vôn kế, am pe kế, 3 điện trở 6, 10,15 ôm, dây nối - Phương pháp: gơi mở , tự nghiên cứu 2. Học sinh: - 3 điện trở mẫu, trong đó có một điện trở là điện trở tương đương của hai điện trở kia khi mắc song song. - 1 ampe kế, 1 vôn kế, 1 nguồn điện và 9 đoạn dây nối. III. TIẾN TRÌNH TIẾT HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: - Viết các công thức về cường độ dòng điện, về hiệu điện thế, về điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp? - GV cùng HS nhận xét cho điểm bạn. 3. Bài mới. * Hoạt động 1: Khởi động. - GV gọi HS nhắc lại kiến thức cũ: trong đoạn mạch gồm hai đèn mắc song song, hiệu điện thế và cường độ dòng điện của đoạn mạch có quan hệ thế nào với hiệu điện thế và cường độ dòng điện các mạch rẽ? - GV: Đối với đoạn mạch nối tiếp, chúng ta đã biết Rtđ bằng tổng các điện trở thành phần. Với đoạn mạch song song điện trở tương đương của đoạn mạch có bằng tổng các điện trở thành phần? Bài mới * Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới. Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song * Phương pháp: Thảo luận, vấn đáp, thuyết trình. * Kĩ thuật : Kĩ thuật đặt câu hỏi, hỏi đáp. * Năng lực : hợp tác, giao tiếp, tự học. - GV cho HS ôn lại kt đã học ở lớp 7 - GV nêu trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc song song. - I qua mỗi bóng đèn có mối liên hệ gì với I mạch chính? - U hai đầu đ mạch có mối liên hệ gì với hiệu điện thế hai đầu mỗi bóng đèn? - GV h/d HS tìm hiểu đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song. - GV vẽ hình 5.1 lên bảng và yêu cầu HS trả lời C1 - HS: - C1: và có 2 điểm chung chúng mắc theo cách song song + Mắc song song. Ampe kế đo I mạch chính; Vôn kế đo U hai đầu đoạn mạch. +Hệ thức (1) và (2) vẫn đúng với đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song - Cường độ dòng điện và hiệu điện thế của đoạn mạch này có đặc diểm gì? - GV nhấn mạnh lại - Yêu cầu HS thảo luận nhóm C2 - HS thảo luận nhóm và trả lời C2 - GV chốt lại kiến thức. I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song 1. Nhớ lại kiến thức ở lớp 7 - Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc song song thì: UAB = U1 = U2 (1) IAB = I1 + I2 (2) 2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song. C1. R1 // R2. (A) nt (R1 // R2) (A) đo cường độ dòng điện mạch chính. (V) đo HĐT giữa hai điểm A, B cũng chính là HĐT giữa 2 đầu R1 , R2. C2: áp dụng định luật Ôm cho mỗi đoạn mạch nhánh ta có: Vì nên .Theo định luật ôm ta có: ; = Hay (3) - Từ (3) ta có: Trong đoạn mạch song song cường độ dòng điện qua các mạch rẽ tỉ lệ nghịch với điện trở thành phần. HĐ2. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song. * Phương pháp: Thảo luận, vấn đáp, thuyết trình, thực hành, thảo luận nhóm, * Kĩ thuật : Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật chia nhóm, động não, hỏi đáp. * Năng lực : hợp tác, giao tiếp, tự học. -GV y/c HS thực hiện C3. Gợi ý: + Vận dụng định luật ôm. + Vận dụng hệ thức (1) và (2). + Vận dụng định nghĩa Rtđ + HS: Làm việc cá nhân câu C3 - GV h/d HS làm thí nghiệm + Tiến hành TN theo nhóm theo hướng dẫn của SGK. Đại diện nhóm trả lời KQ - GV gợi ý cách làm với 2 sơ đồ Sơ đồ 1 là hình 5.1 Sơ đồ 2 thay thế bằng sao cho với U ko đổi, I trong 2 sơ đồ bằng nhau.Tính I theo từng sơ đồ. - GV hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra các nhóm mắc mạch điện và tiến hành thí nghiệm nhóm Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm => KL. - GVchốt lại hay - HS phát biểu KL/ SGK - HS nghe - GV thông báo khái niệm I định mức như SGK. II. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song. 1. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song: C3: Vì IAB = I1 + I2 2. Thí nghiệm kiểm tra 3. Kết luận: Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở song song thì nghịch đảo điện trở tương đương bằng tổng nghịch đảo của các điện trở thành phần. * Hoạt động 3: Luyện tập Trong đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song: ? Cường độ dòng điện có đặc điểm gì. ? Hiệu điện thế có đặc điểm gì. ? Điện trở tương đương được tính như thế nào. ? Cường độ dòng điện qua mỗi điện trở có quan hệ gì với mỗi điện trở. Câu1: Biểu thức nào sau đây xác định điện trở tương đương của đoạn mạch có hai điện trở R1, R2 mắc song song? → Đáp án A Câu 2: Cho hai điện trở, R1 = 15 chịu được dòng điện có cường độ tối đa 2A và R2 = 10 chịu được dòng điện có cường độ tối đa 1A. Hiệu điện thế tối đa có thể đặt vào hai đầu đoạn mạch gồm R1và R2 mắc song song là: A. 40V B. 10V C. 30V D. 25V Đáp án B * Hoạt động 4: Vận dụng - GV yêu cầu HS thực hiện C4. C4: Mắc song song + Vì quạt trần và đèn dây tóc có cùng HĐT định mức 220V đèn và quạt được mắc song song vào nguồn 220V để chúng hoạt động bình thường. + Sơ đồ mạch điện: M + Nếu đèn không hoạt động thì quạt vẫn hoạt động vì quạt vẫn được mắc vào HĐT đã cho. C5: = Thay bằng =15 nhỏ hơn mỗi R thành phần . Vậy - GV chốt lại kiến thức cơ bản - HS ghi nhớ * Hoạt động 5: Tìm tòi mở rộng. -Tại sao: Những đường dây điện trung thế, cao thế chạy ngoài trời thường không có vỏ bọc cách điện. Chim chóc khi bay thường hay đậu lên những đường dây điện này mà không bị điện giật chết - Nên khi chim đậu lên đường dây điện, cơ thể chim tạo thành một điện trở mắc song song với đoạn dây điện giữa hai chân chim. Do điện trở Rc của cơ thể chim lớn hơn rất nhiều so với điện trở Rđcủa đoạn dây dẫn giữa hai chân chim nên cường độ dòng điện qua cơ thể chim rất nhỏ và không gây tác hại đến chim. V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ. - Học kĩ phần ghi nhớ SGK và đọc mục có thể em chưa biết. - Làm các bài tập 5.1; 5.2 và 5.6(SBT) - HD bài 5.5/SBT Từ công thức R= - Đọc trước bài 6 “ Bài tập vận dụng định luật ôm”.