Giáo án Vật lí Lớp 9 - Tiết 56: Mắt - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Pha Mu

Ngày soạn: Ngày dạy: /5/2020 TIẾT 56 : MẮT I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Nêu được chức năng của thuỷ tinh thể và màng lưới, so sánh được chúng với các bộ phận tương ứng của máy ảnh. - Trình bày được sơ lược khái niệm về sự điều tiết của mắt, điểm cực cận và điểm cực viễn. 2. Kĩ năng: Biết cách thử mắt. - Rèn kĩ năng tìm hiểu bộ phận quan trọng của cơ thể là mắt theo khía cạnh vật lí. - Biết cách xác định điểm cực cận và điểm cực viễn bằng thực tế. 3. Thái độ: Nghiêm túc nghiên cứu ứng dụng vật lí. 4. Định hướng năng lực a) Năng lực chung : Nêu và giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, tự học, thực hành, năng lực quan sát phân tích, năng lực tư duy sáng tạo... b) Năng lực chuyên biệt: Năng lực ngôn ngữ, năng lực khoa học II. CHUẨN BỊ 1. GV: - 1 tranh vẽ con mắt bổ dọc, 1 mô hình con mắt, 1 bảng thử mắt y tế. 2. HS: Theo hướng dẫn tiết trước. III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC 1. Phương pháp: Thảo luận, vấn đáp, thuyết trình, thực hành, thảo luận nhóm, 2. Kĩ thuật : Kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật chia nhóm, động não, quan sát. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu tên hai bộ phận quan trọng của máy ảnh và tác dụng của chúng? ĐS: Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối. +Vật kính là TKHT để tạo ra ảnh thật hứng trên màn ảnh. +Buồng tối để không cho ánh sáng ngoài lọt vào, chỉ có ánh sáng của vật sáng truyền vào tác dụng lên phim. 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG 1. Hoạt động khởi động * ĐVĐ: như SGK-128 HOẠT ĐỘNG 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt HĐ 1. Cấu tạo của mắt - Yêu cầu HS nghiên cứu SGK-128? HS: Đọc SGK-128. - Hai bộ phận quan trọng của mắt là gì? - Bộ phận nào của mắt đóng vai trò như TKHT. f của nó có thể thay đổi như thế nào? I. Cấu tạo của mắt 1. Cấu tạo - Hai bộ phận quan trọng của mắt: Thuỷ tinh thể và màng lưới. - Thuỷ tinh thể đóng vai trò như TKHT. - Ảnh của vật mà mắt nhìn thấy được hiện ở đâu? - Ở màng lưới. Màng lưới ở đáy mắt. - GV: Chốt lại cấu tạo của mắt. - Biện pháp bảo vệ mắt: + Làm việc khoa học, tránh những tác hại cho mắt + Làm việc nơi có đủ ánh sáng, không nhìn vào ánh sáng quá mạnh. + Giữ gìn môi trường trong lành + Kết hợp làm việc nghỉ ngơi, vi chơi để bảo vệ mắt 2. So sánh mắt và máy ảnh -Yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời C1 - Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy ảnh? -Thể thuỷ tinh đúng vai trò như bộ phận nào trong máy ảnh? Phim trong máy ảnh đúng vai trò như bộ phận nào trong con mắt? GV: Chốt lại sự giống và khác nhau của mắt và máy ảnh HĐ 2. Sự điều tiết - Yêu cầu HS đọc SGK-128-129. - Để nhìn rõ vật mắt phải thực hiện quá trình gì? - HS: Điều tiết mắt - Sự điều tiết của mắt là gì? - Yêu cầu 2 HS vẽ ảnh của vật trên võng mạc khi vật ở xa và gần => f của thuỷ tinh thể thay đổi như thế nào. Lưu ý: Phải giữ nguyên khoảng cách từ thuỷ tinh thể đến phim. HS khác thực hiện vào vở. - GV: Quan sát hướng dẫn HS cách vẽ GV: Thông báo về mắt tốt và bảng thị lực của mắt như SGK HS: Theo dõi SGK và nghe giảng Nó phồng, dẹt để thay đổi tiêu cự f. * Giống nhau: + Thuỷ tinh thể và vật kính đều là TKHT. + Phim và màng lưới đều có tác dụng như màn hứng ảnh. * Khác nhau: + Thuỷ tinh thể có f có thể thay đổi. + Vật kính có f không đổi. II. Sự điều tiết - Điều tiết mắt là sự thay đổi f của thuỷ tinh thể để ảnh rõ nét trên màng lưới. - Vật càng xa tiêu cự càng lớn. O B A I F A’ B’ B A I F O A’ B’ III. Điểm cực cận và điểm cực viễn - Yêu cầu HS đọc SGK. 1. Cực viễn - Điểm cực viễn là gì? - Khoảng cực viễn là gì? GV thông báo: Người mắt tốt khi nhìn xa mắt không phải điều tiết. - Yêu cầu HS đọc SGK. 2. Cực cận: - Điểm cực cận là gì.? - Khoảng cực cận là gì? - GV thông báo: Tại điểm cực cận mắt phải điều tiết tốt đa nên mỏi mắt. - Yêu cầu HS xác định điểm cực cận và khoảng cực cận của mình. - HS: Làm việc cá nhân xác định điểm cực cận và khoảng cực cận III. Điểm cực cận và điểm cực viễn + Điểm cực viễn: Là điểm xa nhất mà mắt nhìn thấy được. Kí hiệu:Cv + Khoảng cực viễn: là khoảng cách từ điểm cực viễn tới mắt. + Điểm cực cận là điểm gần nhất mà mắt còn nhìn rõ vật. Kí hiệu: Cc. + Khoảng cực cận: là khoảng cách từ điểm cực cận đến mắt. HOẠT ĐỘNG 3. Hoạt động luyện tập - Yêu cầu HS sử dụng kĩ thuật trình bày 1’ ? Nêu các bộ phận quan trọng của mắt. ? Thuỷ tinh thể là TK gì.? Điểm cực viễn là gì.? Khoảng cực viễn là gì.? Điểm cực cận là gì.? Khoảng cực cận là gì. - Yêu cầu HS đọc mục có thể em chưa biết. HOẠT ĐỘNG 4. Hoạt động vận dụng: - Yêu cầu nửa lớp làm C5, nửa còn lại làm C6 thời gian 5’ cả trình bày. - Yêu cầu HS thực hiện C5 theo các bước: + Tóm tắt. + Vẽ hình. + Chứng minh. - C5. + Tóm tắt: d = 20m; h = 8 m; d’ = 2cm h’ = ? + Hình vẽ + ĐS: h’ = 0,8cm - Yêu cầu HS thực hiện C6. - HS thảo luận cặp đôi C6: => Trả lời: + Khi nhìn vật ở điểm cực viễn thì f dài nhất. + Khi nhìn vật ở điểm cực cận thì f ngắn nhất. HOẠT ĐỘNG 5. Hoạt động tìm tòi mở rộng - Tìm hiểu thêm cách chữa bệnh về mắt trong thực tế V. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO TIẾT SAU - Học thuộc phần ghi nhớ. - Làm bài tập 48.1 – 48.6 (SBT). - Đọc trước bài 49. Mắt cận và mắt lão.