Giáo án Tiết 51 tập làm văn: đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh

Ngày soạn: 19/ 11/ 2013 Ngày dạy: 21/ 11/ 2013 Lớp 8E 23/ 11/ 2013 Lớp 8A Tiết 51.Tập làm văn: ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH. 1. MỤC TIÊU a. Về kiến thức: - Đề văn thuyết minh. - Yêu cầu cần đạt khi làm một bài văn thuyết minh. - Cách quan sát, tích luỹ tri thức và vận dụng các phương pháp để làm bài văn thuyết minh. b. Về kĩ năng: - Xác định yêu cầu của một đề văn thuyết minh. - Quan sát nắm được đặc điểm, cấu tạo, nguyên lí vận hành, công dụng….của đối tượng cần thuyết minh. - Tìm ý, lập dàn ý, tạo lập một văn bản thuyết minh. c. Về thái độ: - Giáo dục thái độ học tập nghiêm túc. 2. CHUẨN BỊ. a. Giáo viên: Giáo án, nghiên cứu tài liệu. b. Học sinh: Học bài cũ chuẩn bị bài mới. 3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY a. Kiểm tra bài cũ( 3’ ): Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS. * Đvđ( 1’ ): Để làm tốt bài văn thuyết minh trước hết các em cần tìm hiểu đề bài và cách làm bài. Tiết học hôm nay cô và các em cùng tìm hiểu … b. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Tg Hoạt động của học sinh GV: Gọi hs đọc các đề văn trong sgk ?Kh- Hãy xác định phạm vi về nội dung của đề a? ?TB- Em có nhận xét gì về phạm vi đề thứ hai? ?TB- Xác định phạm vi nội dung đề c? ?TB- Phạm vi đề d, e, g, h? ?Kh- Đề i, l yêu cầu vấn đề gì? ?TB- Qua tìm hiểu các đề văn trên theo em đề văn thuyết minh có nhiệm vụ gì? ?TB- Một em đọc VB “Xe đạp” sgk? ?TB- Đối tượng thuyết minh của bài văn trên là gì? ?Kh- Chỉ ra phần mở bài, thân bài kết bài và cho biết nội dung mỗi phần? ?Kh- Để giới thiệu về chiếc xe đạp, bài viết đã trình bày cấu tạo chiếc xe như thế nào? ( Xe gồm mấy bộ phận?Các bộ phận ấy là gì? Các bộ phận ấy được giới thiệu theo thứ tự nào? Có hợp lí không? Vì sao?) ?Kh- So với văn miêu tả có điểm gì khác? ?Kh- VB này có những yếu tố miêu tả không? Tại sao? ?Kh- Xác định phương pháp thuyết minh đã sử dụng trong văn bản? ?TB- Theo em khi làm một bài văn thuyết minh ta phải tiến hành các bước ntn? GV: Gọi HS đọc ghi nhớ. Chuyển ý ?Kh- Lập dàn ý cho đề bài :“ Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam” 10’ 13’ 15’ I, Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh 1, Đề văn thuyết minh a. Ví dụ - Hs đọc- nghe a, Giới thiệu một gương mặt thể thao trẻ tuổi Việt Nam... - Họ tên, môi trường sống, các biểu hiện năng khiếu... - Quá trình học tập rèn luyện phấn đấu... - Thành tích nổi bật và ý nghĩa của nó. b, Giới thiệu một tập truyện: - Tác giả, nhà xuất bản, năm xuất bản, dư luận chung về tập truyện. Giới thiệu những nét đặc sắc về nội dung nghệ thuật...của tập truyện. - Khẳng định những đóng góp tích cực của tập truyện. c, Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam: - Nguồn gốc chất liệu, cấu tạo, hình dáng, màu sắc... - Vai trò tác dụng của chiếc nón lá trong đời sống, sinh hoạt của người Việt Nam. d, Giới thiệu về chiếc áo dài Việt Nam: - Nguồn gốc, chất liệu, kiểu dáng, màu sắc... - Vai trò tác dụng, giá trị thẩm mĩ...của chiếc áo dài trong đời sống sinh hoạt của người Việt nam. e, Thuyết minh về chiếc xe đạp: - Chất liệu, cấu tạo nguyên lí vận hành... -Tác dụng của chiếc xe đạp đối với cuộc sống, sinh hoạt của người Việt Nam. g, Giới thiệu về đôi dép lốp trong kháng chiến: h, Giới thiệu một di tích, thắng cảnh nổi tiếng: i, Thuyết minh về một vật nuôi có ích: - Tên con vật, các đặc điểm nổi bật về hình dáng, tính nết... - Quan hệ và vai trò của con vật nuôi với đời sống của con người. l, Giới thiệu về hoa ngày tết ở Việt Nam: - Tên loài hoa, các đặc điểm nổi bật về hính dáng, màu sắc hương vị... - Quy trình chăm sóc uốn tỉa... Cách sử dụng, giá trị thẩm mĩ, ý nghĩa đối với ngày tết... 2. Bài học * Đề văn thuyết minh nêu các đối tượng để người làm bài trình bày tri thức về chúng * Ghi nhớ 1(sgk- 140) 2, Cách làm bài văn thuyết minh a. Ví dụ VB “ Xe đạp” - Hs đọc - nghe - Đối tượng của văn bản thuyết minh: Chiếc xe đạp - Cấu trúc văn bản gồm : 3 phần. * Mở bài: - Từ có một thời đến chuyển động nhờ sức người => Giới thiệu chiếc xe đạp * Thân bài: - Từ xe đạp do nhiều bộ phận tạo thành đến có chuông lắp gần chỗ tay cầm => Thuyết minh chi tiết về chiếc xe đạp * Kết bài: - Từ xe đạp là phương tiện giao thông rất tiện lợi đến vừa sạch sẽ vừa tiện lợi. => Vai trò của chiếc xe đạp trong hiện tại và tương lai. *Phân tích phần thân bài: a, Các bộ phận chính: Truyền động, điều khiển, chuyên chở - Hệ thống truyền động gồm: Khung, bàn đạp, trục, đĩa, răng cư, ổ llíp, bánh xe... - Hệ thống điều khiển gồm: Ghi đông, bộ phanh... - Hệ thống chuyên chở gồm : Yên xe, giá đèo hàng, giỏ đựng đồ... b, Các bộ phận phụ: Chắn bùn, chắn xích đèn... - Miêu tả thì phải chú trọng đến màu sắc, kiểu dáng, vẻ đẹp...của chiếc xe đạp - Khi miêu tả luôn có yếu tố cảm xúc như thích hay không thích, yêu mến hay rẻ rúng, tự hào hay tủi thân.... - Không. Vì: mục đích của văn bản trong sgk là giúp cho người đọc hiểu về cấu tạo và nguyên lí vận hành của chiếc xe đạp. * Phương pháp thuyết minh: - Phương pháp giải thích và phương pháp liệt kê 2. Bài học * Để làm bài văn thuyết minh, cần tìm hiểu kĩ đối tượng thuyết minh, xác định rõ phạm vi tri thức về đối tượng đó; sử dụng phương pháp thuyết minh thích hợp; ngôn ngữ chính xác dễ hiểu. - Bố cục một bài văn thuyết minh thường có ba phần: + Mở bài: Giới thiệu đối tượng thuyết minh + Thân bài: Trình bày cấu tạo, các đặc điểm lợi ích...của đối tượng. + Kết bài: Bày tỏ thái độ đối với đối tượng. * Ghi nhớ ( sgk- 140) II, Luyện tập - Hs lập dàn ý Dàn ý cho đề bài :“ Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam” a, Mở bài: Nêu định nghĩa về chhiếc nón lá Việt Nam b, Thân bài: Hình dáng của nón ntn? nón được làm bằng nguyên liệu gì? cách làm nón ra sao? nón thường được sản xuất ở đâu? Vùng nào nổi tiếng với nghề làm nón? ( VD: Huế, Quảng Bình, Hà Tây...) - Nón có tác dụng ntn trong cuộc sống của người Việt Nam? - Có thể dùng nón làm quà tặng nhau được không? - Em có biết một điệu múa tên là múa nón không? - Em có nghĩ rằng nón đã trở thành một biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam không? c, Kết bài: Cảm nghĩ về chhiếc nón lá Việt Nam. c. Củng cố( 2’ ): - Gv : Khi làm một bài văn thuyết minh ta phải tiến hành các bước ntn?. - Hs: Để làm bài văn thuyết minh, cần tìm hiểu kĩ đối tượng thuyết minh, xác định rõ phạm vi tri thức về đối tượng đó; sử dụng phương pháp thuyết minh thích hợp; ngôn ngữ chính xác dễ hiểu. Bố cục một bài văn thuyết minh thường có ba phần: + Mở bài: Giới thiệu đối tượng thuyết minh + Thân bài: Trình bày cấu tạo, các đặc điểm lợi ích...của đối tượng. + Kết bài: Bày tỏ thái độ đối với đối tượng. d. Hướng dẫn học sinh học và làm bài ở nhà(1’) - Học bài, hoàn thiện nốt bài tập. - Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương phần văn. * RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................