Giáo án tiết 30 văn bản: Bạn đến chơi nhà

Lớp 4 A Môn Ngữ văn NHIỆT LIỆT QUÝ CHÀO THẦY MỪNG CÔ TIẾT GIÁO VỀ DỰ HỌC HÔM NAY ! Giáo viên:Bạch Thị Lợi Trường THCS Long Bình Lớp : 7 A1 Giáo viên: Bạch Thị Lợi Đọc diễn cảm bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan? Nêu cảm nghĩ của em về bài thơ? TIẾT 30: VĂN BẢN BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ NGUYỄN KHUYẾN I.Đọc-tìm hiểu chung. Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ (Nguyễn Khuyến) 1.Tác giả,tác phẩm: a.Tác giả: b.Tác phẩm. Nguyễn Khuyến (1835 -1909) -Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. -Ông đỗ đầu cả 3 kì thi : Hương, Hội, Đình nên gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. -Là nhà thơ của hồn quê Việt Nam. -Bài thơ sáng tác khi nhà thơ cáo quan về ở ẩn tại quê nhà. -Là bài thơ hay nhất viết về đề tài tình bạn. I.Đọc-tìm hiểu chung. Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ (Nguyễn Khuyến) 2.Đọc: 1.Tác giả,tác phẩm: a.Tác giả: Đã bấy lâu nay, bác tới nhà Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. Ao sâu nước cả khon chài cá Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà Cải chửa ra cây, cà mới nụ Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa Đầu trò tiếp khách, trầu khong có Bác đén chơi đây, ta với ta! ( Nguyễn Khuyến trong hợp tuyển thơ văn Việt Nam tập IV, NXB Văn hóa Hà Nội, 1963 ) b.Tác phẩm. BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, (1) Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. (2) Ao sâu nước cả, khôn chài cá, (3) Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. (4) Cải chửa ra cây, cà mới nụ, (5) Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. (6) Đầu trò tiếp khách, trầu không có, (7) Bác đến chơi đây, ta với ta! (8) Đọc, tìm hiểu chung: 1. Tác giả- tác phẩm: a. Tác giả: b. Tác phẩm: 2. Đọ Bố cục: Chia làm 3 phần - Kết cấu: 1-6-1 + Câu đầu: Lời chào khi bạn đến + Sáu câu tiếp: Hoàn cảnh khi bạn đến + Câu cuối: Tình bạn chân thành của nhà thơ Hoøm saéc phong do nhaø vua ban cho Hoøm saùch, oáng quyeån thi Ñình, thi Höông Caâu hoûi thaûo luaän:Baøi thô “Baïn ñeán chôi nhaø” coù ñieåm naøo gioáng vaø khaùc so vôùi baøi thô “Qua Ñeøo Ngang”? I. Đọc-tìm hiểu chung. Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ (Nguyễn Khuyến) 1.Đọc: 2.Tác giả,tác phẩm: a.Tác giả: b.Tác phẩm. 3.Thể thơ. + nước cả : nước đầy, nước lớn + khôn : không thể, khó, e rằng khó + rốn : nhụy hoa, (cánh hoa bao bọc). 4.Từ khó. 5.Bố cục. Gồm 3 phần Gioáng Soá caâu, soá chöõ, caùch hieäp vaàn, ñoái thanh, ñoái yù. Khaùc Phaù boû raøng buoäc veà boá cuïc (2/2/2/2) Ñeà–Thöïc–Luaän–Keát -> Tạo ra một kết cấu độc đáo gồm ba phần (1-6-1) Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ (Nguyễn Khuyến) II.Tìm hiểu văn bản. §· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ, ..... 1.Cảm xúc khi bạn đến thăm. TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thời xa. Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸, V­ên réng rµo th­a, khã ®uæi gµ. C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô, BÇu võa rụng rèn, m­íp ®­¬ng hoa. §Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã, ..... 2.Cảm xúc về gia cảnh. Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ (Nguyễn Khuyến) II.Tìm hiểu văn bản. §· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ, TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thời xa. Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸, V­ên réng rµo th­a, khã ®uæi gµ. C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô, BÇu võa rụng rèn, m­íp ®­¬ng hoa. §Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã, ..... 1.Cảm xúc khi bạn đến thăm. 2.Cảm xúc về gia cảnh. Chỉ ra yếu tố nghệ thuật được sử dụng trong 6 câu thơ này ? Nhóm 1- 2 Nhóm 2, 3 Nhóm 5- 6 -Nghệ thuật: + Cách tạo tình huống. + Liệt kê. + Phép đối. + Nói quá. Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ ( Nguyễn Khuyến ) Cách tạo tình huống: Từ chuyện lâu ngày bạn mới đến chơi để tác giả được giãi bày tâm sự. Liệt kê: Cá, gà, cải, cà, bầu, mướp, trầu -> liệt kê tên các món ăn ngon muốn đãi bạn Phép đối :Câu 3 đối với câu 4. Câu 5 đối với câu 6 -> Tạo nhịp điệu cân đối cho bài thơ Nói quá :Sự thiếu thốn, đạm bạc được nói quá, cường điệu đến mức tối đa. Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ (Nguyễn Khuyến) II.Tìm hiểu văn bản. §· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ, 1.Cảm xúc khi bạn đến thăm. TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thời xa. Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸, V­ên réng rµo th­a, khã ®uæi gµ. C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô, BÇu võa rụng rèn, m­íp ®­¬ng hoa. §Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã, 2.Cảm xúc về gia cảnh. 3.Cảm xúc về bạn bè. B¸c ®Õn ch¬i ®©y, ta víi ta. - TrÎ – v¾ng - Chî – xa TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thêi xa Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸ V­ên réng, rµo th­a khã ®uæi gµ C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô BÇu võa rông rèn, m­íp ®­¬ng hoa §Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã 2. S¸u c©u th¬ tiÕp theo: kh«ng cã mãn cao sang ®·i b¹n Những thứ có sẵn - “cây nhà lá vườn” Thøc ngon, sang Mãn d©n d· Cã ®Çy ®ñ mäi thø Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸ V­ên réng, rµo th­a khã ®uæi gµ Cã c¸. Nh­ng Cã gµ. V­ên réng. Ao s©u . Khã b¾t Khã ®uæi + C¸ -ao s©u + Gµ - v­ên réng => Kh«ng cã mãn ngon v­ên nhµ ®·i b¹n C¶i chöa ra c©y, cµ míi nôBÇu võa rông rèn, m­íp ®­¬ng hoa  Kh«ng cã mãn ¨n d©n d· v­ên nhµ ®·i b¹n. Cã c¶i Cã cµ Cµ míi nô Ch­a ra c©y . Nh­ng Ch­a ¨n ®­îc Cải + C¶i chöa ra c©y + Cµ míi nô + BÇu võa rông rèn + M­íp ®­¬ng hoa... C¸ch nãi “vong bÇn l¹c ®¹o” Cã b¹n häc sinh ®­a ra ý kiÕn vÒ côm tõ : ta víi ta C©u th¬ ®Çu nhµ th¬ gäi b¹n lµ b¸c víi sù th©n mËt, kÝnh träng, vËy ®Ó thèng nhÊt trong c¸ch x­ng h« nhµ th¬ nªn viÕt: B¸c ®Õn ch¬i ®©y b¸c víi ta. Theo con cã nªn thay ®æi nh­ vËy kh«ng ? V× sao? Một vài hình ảnh về Phong tục tiếp bạn từ xưa đến nay DÊu x­a …thanh ®¹m, t×nh ng­êi thiÕt tha… Một vài hình ảnh về Phong tục tiếp bạn từ xưa đến nay TruyÒn thèng , hiÖn ®¹i hµi hoµ MiÕng trÇu , chÐn n­íc , mÆn mµ nªn duyªn. Một vài hình ảnh về Phong tục tiếp bạn từ xưa đến nay GÆp nhau tay b¾t , mÆt mõng Bao nhiªu kØ niÖm ®· tõng sÎ chia…. III.TỔNG KẾT Noäi dung: Ca ngôïi tình baïn chaân thaønh thaém thieát giöõa taùc giaû vaø baïn tri aâm. Ngheä thuaät: Xaây döïng tình huoáng ñoäc ñaùo, ñaëc bieät. Sử dụng pheùp đối - Söû duïng töø ngöõ thuaàn Vieät. - Gioïng thô hoùm hænh ñuøa vui. IV.LUYỆN TẬP THỂ LỆ CHƠI NHƯ SAU Cả lớp chia làm 2 đội: CHĂM NGOAN – HỌC GIỎI Mỗi đội lần lượt chọn ô hàng ngang tương ứng là một câu hỏi liên quan đến kiến thức đã học. Trả lời đúng mỗi ô hàng ngang được 10 điểm. Đội nào tìm ra từ chìa khóa (ô hàng dọc) trước được 40 điểm. T R A N N H A N T O N G B A N H C H U N G B A N H G I A Y M I N H H U E N G U Y E N T R A I T R I E U C O N T I N H L I T H U O N G K I E T T H U O N N T I N H Q U E M E C O Y E M D A O H U E T R A I B A N 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ai lµ t¸c gi¶ cña bµi th¬ “ Thiªn tr­êng v·n väng”? T¸c gi¶ cña bµi “ §ªm nay B¸c kh«ng ngñ”? C« g¸i trong v¨n b¶n “Nh÷ng c©u h¸t than th©n? vÝ m×nh víi h×nh ¶nh nµo? Ai lµ t¸c gi¶ bµi th¬ “S«ng nói n­íc Nam” §iÒn tõ vµo chç trèng: “N¬i ®©y sèng mét ng­êi tãc b¹c Ng­êi kh«ng con mµ cã …….” §iÒn tõ vµo chç trèng: “VÇn th¬ cña B¸c vÇn th¬ thÐp Mµ vÉn mªnh m«ng b¸t ng¸t …” T¸c gi¶ cña bµi th¬ “C«n S¬n ca” §iÒn tõ vµo dÊu ba chÊm: “§­êng v« xø…quanh quanh. Non xanh nước biếc như tranh họa đồ ” Nh©n vËt tr÷ t×nh xuÊt hiÖn trong bµi th¬ : ” C¸i cß lÆn léi bê s«ng Hìi …lÊy chó t«i ch¨ng” §iÒn tõ vµo dÊu ba chÊm: ”ChiÒu chiÒu ra ®øng ngâ sau Tr«ng vÒ … ruét ®au chÝn chiÒu” §iÒn tõ vµo dÊu ba chÊm: “V× mét lÏ … B¸c lµ Hå ChÝ Minh” Lo¹i b¸nh th­êng xuÊt hiÖn trong ngµy tÕt,truyÒn thuyÕt lµ do Lang Liªu lµm? TRÒ CHƠI GIẢI Ô CHỮ Gièng nhau:- Cïng lµ ba ch÷ : Ta víi ta- Cïng khÐp l¹i hai bµi th¬. ta víi ta §èi diÖn víi lßng m×nh, c« ®¬n, lÎ bãng gi÷a ®Ìo nói hoang s¬ ta víi ta Sù to¶ s¸ng cña t×nh b¹n tri kØ , cao ®Ñp thiªng liªng Bài 8 – Tiết 30 : BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ ( Nguyễn Khuyến )