Giáo án Tiết 22: văn bản: cô bé bán diêm ( tiếp) (trích) an- Đéc- xen

Ngày soạn: 27. 9. 2013 Ngày dạy : 30. 9. 203 Lớp 8A . 02. 10. 2013 Lớp 8E Tiết 22: Văn bản: CÔ BÉ BÁN DIÊM ( Tiếp) (Trích) An- đéc- xen 1. MỤC TIÊU a. Kiến thức - Nghệ thuật kể chuyện, các tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm. - Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh. b. Kỹ năng - Phân tích được một số hình ảnh tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau). - Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. c. Thái độ - Giáo dục lòng thương cảm với những con người bất hạnh. 2. CHUẨN BỊ. a. Giáo viên - Nghiên cứu tài liệu và soạn giảng. b. Học sinh - Học bài và chuẩn bị theo yêu cầu. 3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY a. Kiểm tra bài cũ (5’) * Câu hỏi: Kể tóm tắt truyện ngắn “ Cô bé bán diêm”? Nhận xét về hoàn cảnh của em bé bán diêm? * Đáp án- Biểu điểm: - HS kể tóm tắt (7đ) - Hoàn cảnh của em bé bán diêm thật đáng thương (3đ) * Đvđ (1’) GV tóm tắt nội dung chính tiết 21--> chuyển vào tiết 22. b. Bài mới. Hoạt động của giáo viên Tg Hoạt động của học sinh ? TB - Trong đêm tối đói rét đó em đã làm gì? ? TB - Cô bé đã quẹt diêm tất cả mấy lần? GV: Cho hs quan sát bức tranh ?Kh - Bức tranh gợi cho em suy nghĩ gì? ? TB - Khi quẹt lần thứ nhất hình ảnh nào hiện ra? ?TB - Đó là cảnh tượng ntn? ? Kh - Tại sao lần 1 lại là lò sưởi ?(Qua h/a lò sưởi gợi mơ ước gì của em?) ? TB - Ở lần quẹt diêm thứ 2 qua ánh lửa diêm cô bé thấy những gì? ? TB - Đó là một cảnh tượng ntn? ? TB - Điều này nói lên mong ước gì ở cô bé? ? Kh - Sau 2 lần quẹt diêm đó, thực tế thayy cho mộng tưởng ntn? ? TB - Sự sắp đặt song song cảnh mộng tưởng- cảnh thực tế đó có ý nghĩa gì? GV: Làm nổi rõ mong ước hạnh phúc chính đáng của em và thân phận bất hạnh của em. - Cho thấy sự thờ ơ, vô nhân đạo của XH--> người nghèo. ? TB - Điều gì đã diễn ra ở lần quẹt diêm thứ 3? Em thấy được mong ước nào của cô bé từ cảnh tượng ấy? ? TB - Cây thông nô-en? ( Chú thích 10- sgkT68). ? TB - Em đọc được những mong ước nào cuả cô bé từ cảnh tượng này? ? Kh - Có gì đặc biệt trong lần quẹt diêm thứ 4? ? TB - Khi nhìn thấy bà em bé reo lên: Bà ơi cháu van bà, bà... cho cháu về với bà” Khi đó cô bé đã mong ước điều gì? ? Kh - Em nghĩ gì về những mong ước của cô bé bán diêm từ 4 lần quẹt diêm ấy? ? Kh - Em nghĩ gì và thấy gì khi tất cả lần lượt các que diêm bùng cháy lên? ? G- Hình ảnh đó có ý nghĩa gì? ? Kh - Em có nhận xét gì về sự sắp xếp giữa các chi tiết thực tại và mộng ảo? ? Kh - Theo em trong số những mộng tưởng đó điều nào gắn với thực tế. điều nào thuần tuý chỉ là mộng tưởng? ? TB - Tất cả những điều đó giúp em hiểu gì về cuộc sống thực tại và mơ ước của em bé? GV: Mỗi lần quẹt diêm là một lần cô bé ước ao khát vọng, ước mơ thật giản dị trong sáng ngây thơ khát khao cuộc sống vật chất đầy đủ. ? TB - Kết thúc câu chuyện là cảnh nào? ? Tb - Tìm chi tiết hình ảnh nói về cái chết của cô bé bán diêm? ? Kh - Cái chết của em bé gợi cho em cảm xúc gì? ? TB - Thái độ của mọi người khi nhìn thấy cảnh tượng đó ntn? G: Hình ảnh đối lập thái độ lạnh lùng thờ ơ của mọi người khi chứng kiến cảnh thương tâm này. Chỉ có cái nhìn thông cảm thương tâm và lòng nhân hậu của tg. Cả XH lạnh lùng vô tâm trước cái chết của em bé Trong cái XH thiếu tình thương, An-đéc-xen viết truyện này với tất cả niềm cảm thông, thương yêu đối với em bé bất hạnh. Chính tình thương yêu ấy đã khiến nhà văn miêu tả thi thể em với đôi má hồng, đôi môi đang mỉn cười đồng thời hình dung ra cảnh huy hoàng của 2 bà cháu bay lên trời để đón lấy những niền vui đầu năm. Nhưng từ trong hiện thực cay đắng vẫn phải cay đắng thừa nhận rằng câu chuyện này thật thương tâm và cảm động. - GV liên hệ thực tế với XH ta ngày nay--> XH ưu việt, tốt đẹp luôn quan tâm tới người nghèo, những người có hoàn cảnh khó khăn. ? TB - Cảnh huy hoàng khi hai bà cháu bay lên trời đón niềm vui đầu năm mới là thật hay cũng chỉ là ảo ảnh? ? Kh - Em có nhận xét gì về nghệ thuật đặc sắc của truyện? ? TB - Qua câu chuyện nhà văn muốn gửi cho chúng ta thông điệp gì? G: Hãy biến những mộng tưởng trên đây thành hiện thực cho trẻ thơ. ? Kh - Tại sao có thể nói rằng VB là bài ca nhân ái, lòng yêu thương cho trẻ em? 20' 8' 2' 3' 3' 2. Cuộc sống thực tế và mộng tưởng của cô bé bán diêm - Quạt diêm . - 5 Lần : 4 lần đầu mỗi lần quẹt một que, lần 5 quẹt hết các que còn lại - Cảnh gió tuyết đói rét-> Sự khát vọng sống cao cả. + Lần 1: Cô bé ngồi trước lò sưởi rực hồng. Lò sưởi bằng sắt... lửa cháy... hơi nóng. - > Cảnh tượng sáng sủa, ấm áp thân mật. * Mong ước được sưởi ấm trong 1 mái nhà thân thuộc. + Lần 2: Bàn ăn...khăn...bát đĩa...ngỗng quay Phòng ăn có đồ đạc quý và ngỗng quay. - Cảnh tượng: sang trọng, đầy đủ, sung sướng. * Mong ước được ăn ngon trong 1 mái nhà thân thuộc. - Bần thần cả người chợt ngghĩ bố giao cho đi bán diêm- về thế nào cung bị mắng. + Chẳng có bàn thịnh soạn: phố vắng teo, lạnh buốt tuyết phủ trắng xoá,gió bấc vi vu người khách qua đường ấm áp vội vã đã đi đến nơi hẹn hò. Hoàn toàn lãnh đạm với cảnh nghèo khổ của em. - Mong ước chính đáng và số phận bất hạnh của em bé. + Lần 3: Cây thông nô-en. Những ngôi sao trên trời. Cây thông non... lộng lẫy, nến sáng rực lấp lánh...rực rỡ. * Mong ước được vui chơi đón nô en trong nhà của mình. + Lần 4: Bà nội hiện về và cười với em * Mong ước được mãi mãi ở cùng bà người ruột thịt duy nhất ở trên đời mong được che chở yêu thương. - Là mong ước chân thành chính đáng giản dị của bất cứ đứa trẻ nào trên thế gian này. + Lần 5: Bà câm lặng... bay vụt lên cao.. .chẳng đói rét, đau buồn họ về chầu thượng đế. - Cuộc sống trên TG chỉ là buồn đau đói rét đối với người nghèo khổ. Và chỉ có cái chết mới giải thoát được bất hạnh của họ. cái chết sẽ đưa linh hồn họ đến nơi hạnh phúc vĩnh hằng theo tín ngưỡng thiên chúa. - Thực tế và mộng tưởng xen kẽ với nhau khi que diêm cháy là lúc mộng tưởng hiện ra trong đầu em bé. Khi que diêm tắt là em trở lại với thực tại. Cái mộng tưởng diễn ra theo trình tự hợp lí. Rét- que diêm- lò sưởi, bàn ăn- đón giao thừa có bà. - Mộng tưởng: Lò sưởi bàn ăn cây thông nô en -> gắn với thực tế. - Ngỗng quay nhảy ra khỏi đĩa: Mộng tưởng hai bà cháu năm tay nhau bay lên trời. * Bị bỏ rơi, đói rét cô đơn * Luôn luôn khát khao được sống no ấm trong tình yêu thương. - Kể cả thú vui tinh thần, sống hạnh phúc êm ấm là ước mơ khát vọng chính đáng muôn đời của các em. 3. Cái chết của cô bé bán diêm. + Em gái... đôi má hồng... đôi môi mỉm cười... chết vì đói rét. - Cảnh đối lập - Hình ảnh đẹp ngây thơ > < gió lạnh TG thể hiện niềm thông cảm thương yêu đối với em bé, khiến nhà văn miêu tả như vậy. * Thái độ lạnh lùng thờ ơ của mọi người khi chứng kiến cảnh thương tâm này. - Cảnh cuối chuyện là cái chết đẹp, hình hài thể xác chết mà tinh thần khát vọng vẫn sống. Ảo ảnh. III. Tổng kết ghi nhớ 1. Nghệ thuật - Kể chuyện hấp dẫn đan xen hiện tại và mộng tưởng. - Kết cấu truyện theo lối tương phản - Trí tưởng tượng bay bổng 2. Nội dung - Tình yêu thương sự cảm thông sâu sắc dành cho trẻ em bất hạnh. - Mỗi chúng ta hãy yêu thương con trẻ, hãy dành cho trẻ một cuộc sống HP, hãy cho trẻ một mái ấm gđ. IV. Luyện tập - Thể hiện tình yêu thương niềm tin con người khát vọng những điều tốt đẹp nhất. - Thấm đẫm tính nhân đạo. nhân văn. c. Củng cố (2’) - Nội dung chính của văn bản “Cô bé bán diêm”? - Hs: Tình yêu thương sự cảm thông sâu sắc dành cho trẻ em bất hạnh. Mỗi chúng ta hãy yêu thương con trẻ, hãy dành cho trẻ một cuộc sống HP, hãy cho trẻ một mái ấm gđ. d. Hướng dẫn học sinh học và làm bài ở nhà (1’) - Học bài cũ. Cảm nghĩ của em về cô bé bán diêm. - Đọc thêm 1 số truyện của An-đéc-xen. - Chuẩn bị bài tiết sau: Trợ từ thán từ. .* Rút kinh nghiệm sau tiết dạy .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................