Giáo án Sinh học Lớp 8 (Phát triển năng lực) - Tiết 27+28 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Phúc Than

Ngày giảng: 4/11/2019 (8A2) 4/1/2019 (8A3) Tiết 27 - Bài 25: TIÊU HOÁ Ở KHOANG MIỆNG I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - HS biết được các hoạt động diễn ra trong khoang miệng. - HS biết được hoạt động nuốt và đẩy thức ăn từ trong khoang miệng qua thực quản xuống dạ dày. 2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng nghiên cứu thông tin, - Rèn kỹ năng quan sát tranh hình tìm kiếm kiến thức. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức vệ sinh, giữ gìn vệ sinh răng miệng, 4. Định hướng năng lực a) Năng lực chung : Tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo b) Năng lực đặc thù : Năng lực ngôn ngữ, khoa học, thẩm mĩ II. CHUẨN BỊ. 1. GV: Tranh phóng to hình 25.1; 25.3. 2. HS: Đọc trước bài mới, kẻ bảng 25 III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp : Dạy học đặt và giải quyết vấn đề, dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ 2. Kĩ thuật : Kĩ thuật chia nhóm, đặt câu hỏi, đọc tích cực IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1. Ổn định lớp : 2. KTBC : Vai trò của tiêu hoá là gì 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG 1 : Khởi động: + Khi nhai cơm, bánh mì lâu trong miệng thấy ngọt là vì sao? + Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yếu và có tác dụng gì? HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức, kĩ năng mới: Nội dung Hoạt động của GV và HS I, Tiêu hóa ở khoang miệng - Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, quan sát H 25.1 và trả lời câu hỏi: - Khi thức ăn vào miệng, có những hoạt động nào xảy ra? - HS tự nghiên cứu thông tin SGK, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi. + Các hoạt động như SGK. - Những hoạt động nào là biến đổi lí học, hoá học? + Biến đổi lí học: Tiết nước bọt, nhai, đảo trộn thức ăn, tạo viên thức ăn. + Biến đổi hoá học: Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt. - Khi nhai cơm, bánh mì lâu trong miệng thấy ngọt là vì sao? - Vận dụng kết quả phân tích hoá học để giải thích (H 25.2) Từ những thông tin trên, yêu cầu HS hoàn thành bảng 25. - HS đại diện nhóm thay nhau điền bảng Kết luận: Bảng 25: Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng Biến đổi thức ăn ở khoang miệng Các hoạt động tham gia Các thành phần tham gia hoạt động Tác dụng của hoạt động Biến đổi lí học - Tiết nước bọt - Nhai - Đảo trộn thức ăn - Tạo viên thức ăn - Các tuyến nước bọt - Răng - Răng, lưỡi, các cơ môi và má - Răng, lưỡi, các cơ môi và má - Làm ướt và mềm thức ăn - Làm mềm và nhuyễn thức ăn - Làm thức ăn thấm đẫm nước bọt - Tạo viên thức ăn và nuốt Biến đổi hoá học - Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt - Enzim amilaza - Biến đổi 1 phần tinh bột trong thức ăn thành đường mantozơ. II. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản - Nhờ hoạt động của lưỡi thức ăn được đẩy xuống thực quản. - Thức ăn từ thực quản xuống dạ dày là nhờ hoạt động của các cơ thực quản (cơ trơn). - Thời gian thức ăn qua thực quản ngắn (2- 4s) nên coi như thức ăn không bị biến đổi. - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, quan sát H 25.3, thảo luận và trả lời câu hỏi: (?) Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yếu và có tác dụng gì? (?) Lực đẩy viên thức ăn từ thực quản xuống dạ dày được tạo ra như thế nào? (?) Thức ăn qua thực quản có được biến đổi gì về mặt lí và hoá học không? + Lưu ý: viên thức ăn vừa phải để dễ nuốt, nếu quá lớn nuốt sẽ nghẹn. - GV chốt kiến thức. - Giải thích hiện tượng khi ăn đôi khi có hạt cơm chui lên mũi? Hiện tượng nghẹn? - Tại sao khi ăn không nên cười đùa? - HS hoạt động cá nhân và giải thích. - 1 HS giải thích, các HS khác bổ sung HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập: - Trả lời câu hỏi 2,3 SGK Câu 2: “Nhai kĩ no lâu” là khi nhai càng kĩ thì hiệu suất tiêu hoá càng cao, cơ thể hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng nên no lâu hơn. Câu 3: Với khẩu phần ăn đầy đủ, sau khi tiêu hoá ở khoang miệng và thực quản thì những chất trong thức ăn vẫn cần tiêu hoá tiếp: G, L, Pr. HOẠT ĐỘNG 4 : Vận dụng - Về nhà học bài và trả lời câu hỏi 4 SGK- Tr 83. - Câu 4: - Cháo thấm 1 ít nước bọt, 1 phần tinh bột trong cháo bị biến đổi thành đường mantozơ dưới tác dụng của enzim amilaza. - Với sữa thấm 1 ít nước bọt sự tiêu hoá hoá học không diễn ra ở khoang miệng do thành phần hoá học của sữa là Pr và đường đôi hoặc đường đơn HOẠT ĐỘNG 5 : Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo - Cảm nhận các hoạt động tiêu hóa trong khoang miệng, nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản thông qua bữa ăn trưa. - Đọc mục “Em có biết” V. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI HỌC TIẾT SAU - Chuẩn bị bài Thực hành : Tìm hiểu các hoạt động của ezim trong nước bọt + Dụng cụ và vật liệu như SGK/84 Ngày giảng: 8/11/2019 (8A2) 8/1/2019 (8A3) Tiết 28 - Bài 26 THỰC HÀNH - TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG CỦA ENZIM TRONG NƯỚC BỌT I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: HS hiểu được những điều kiện đảm bảo cho enzim hoạt động. HS biết kết luận từ những thí nghiệm đối chứng. 2. Kỹ năng:- Rèn luyện cho HS kĩ năng thao tác thí nghiệm chính xác. - HS biết kết luận từ những thí nghiệm với đối chứng. 3. Thái độ: Có ý thức giữ gìn răng miệng. 4. Định hướng năng lực a) Năng lực chung: Tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo b) Năng lực đặc thù : Năng lực ngôn ngữ, khoa học, thẩm mĩ, tính toán, công nghệ. II. CHUẨN BỊ: 1. GV : Dụng cụ và vật liệu như SGK 2. HS: trong 5 phút đầu giờ, mỗi nhóm chuẩn bị 24 ml nước bọt loãng (lấy 6 ml nước bọt + 18 ml nước cất lắc đều rồi lọc qua phễu và bông lọc) và hồ tinh bột. III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1. Phương pháp : Dạy học đặt và giải quyết vấn đề, dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ 2. Kĩ thuật : Kĩ thuật chia nhóm, đặt câu hỏi, đọc tích cực IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1. Ổn định lớp : 2. KTBC : Vai trò của enzim amilaza trong nước bọt ? 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG 1 : Khởi động: Các em đã biết, ăn cơm nhai kĩ ta thấy có vị ngọt. Vậy enzim trong nước bọt hoạt động như thế nào? ở điều kiện nào nó hoạt động tốt nhất? Chúng ta cùng tiến hành tìm hiểu bài thực hành hôm nay. GV ghi vào góc bảng: tinh bột + iốt xuất hịên màu xanh. đường + thuốc thử Strôme xuất hiện màu đỏ nâu. GV kiểm tra sự chuẩn bị nước bọt và tinh bột của các nhóm. HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức, kĩ năng mới: Nội dung Hoạt động của GV và HS 1. Bước 1: - GV phát dụng cụ thí nghiệm. - HS tự đọc trước nội dung thí nghiệm bài 26. - Tổ trưởng phân công công việc cho các nhóm trong tổ, + 2 HS nhận dụng cụ và vật liệu + 1 HS chuẩn bị nhãn cho ống nghiệm. + 2 HS chuẩn bị nước bọt hoà loãng, lọc, đun sôi. + 2 HS chuẩn bị bình thuỷ tinh đựng nước. 2. Bước 2 : - GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm như bước 1 và bước 2 SGK + GV lưu ý HS: khi rót hồ tinh bột không để rớt lên thành. - Các tổ quan sát và ghi kết quả vào bảng 26.1 Thống nhất ý kiến giải thích. - Đại diện nhóm lên bảng điền, nhận xét. - Đo độ pH trong các ống nghiệm để làm gì? - GV kẽ sẵn bảng 26.1 lên bảng, yêu cầu HS lên điền. + Lưu ý: Thực tế độ trong không thay đổi nhiều. - GV thông báo đáp án bảng 26.1 Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nước bọt Các ống nghiệm Hiện tượng độ trong Giải thích Ống A Ống B Ống C Ống D - Không đổi - Tăng lên - Không đổi - Không đổi - Nước lã không có enzim biến đổi tinh bột. - Nước bọt có enzim biến đổi tinh bột. - Nước bọt đun sôi đã làm mất hoạt tính của enzim biến đổi tinh bột. - Do HCl đã hạ thấp pH nên enzim trong nước bọt không biến đổi tinh bột. 3. Bước 3 : . - GV yêu cầu chia dd trong các ống A, B, C, D thành 2 phần. - YC thực hiện lô 1 - GV kẻ sẵn bảng 26.2 lên bảng, yêu cầu HS lên ghi kết quả. + Lưu ý: Các tổ thí nghiệm không thành công thì lưu ý điều kiện thí nghiệm. - GV nhận xét bảng 26.2 để đưa ra đáp án đúng, thông báo kết quả lô 2 Đáp án bảng 26.2- Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nước bọt Các ống nghiệm Hiện tượng (màu sắc) Giải thích - Ống A1 - Ống A2 - Màu xanh - Không màu - Nước lã không có enzim biến đổi tinh bột thành đường. - Ống B1 - Ống B2 - Không màu - Màu đỏ nâu - Nước bọt có enzim biến đổi tinh bột thành đường. - Ống C1 - Ống C2 - Màu xanh - Không màu - Emzim trong nước bọt bị đun sôi không có khẳ năng biến đổi tinh bột thành đường. - Ống D1 - Ống D2 - Màu xanh - Không màu - Enzim trong nước bọt không hoạt động ở môi trường axit nên tinh bột không bị biến đổi thành đường. Nội dung Hoạt động của GV và HS 4. Thu hoạch 1. Kiến thức - Enzim trong nước bọt có tên là amilaza. - Enzim trong nước bọt có tác dụng - Mỗi HS tự làm báo cáo thu hoạch ở nhà và nộp báo cáo cho GV đánh giá vào giờ sau, theo câu hỏi SGK biến đổi tinh bột thành đường mantozơ. - Enzim trong nước bọt hoạt động tốt nhất trong điều kiện độ pH = 7,2. và nhiệt độ = 37oC. 2. Kĩ năng - Trình bày thí nghiệm (HS tự làm). - So sánh kết quả ống nghiệm A và B cho phép ta khẳng định enzim trong nước bọt có tác dụng biến đổi tinh bột thành đường. - So sánh kết quả ống nghiệm B và C cho phép ta khẳng định enzim trong nước bọt hoạt động tốt nhất ở nhiệt độ = 37oC. Enzim trong nước bọt bị phá huỷ ở 100oC. - So sánh kết quả ống nghiệm B và D cho phép ta khẳng định enzim trong nước bọt hoạt động tốt nhất ở pH = 7,2. Enzim trong nước bọt không hoạt động ở môi trường axit. HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập: - GV nhận xét giờ thực hành: đánh giá về ý thức, kĩ năng thực hành. HOẠT ĐỘNG 4 : Vận dụng - Viết báo cáo thu hoạch. - Thu dọn vệ sinh lớp sạch sẽ. HOẠT ĐỘNG 5 : Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo - Tìm hiểu thêm về enzim amilaza qua mạng internet V. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI HỌC TIẾT SAU - Chuẩn bị bài : Tiêu hóa ở dạ dày + Cấu tạo dạ dày + Sự biến đổi thức ăn trong dạ dày : Kẻ bảng 27