Giáo án ngữ văn 8 học kỳ I năm học 2009- 2010

Ngày soạn: 20 / 08/09 Ngày giảng:24 / 08/09 Tuần 1 Tiết 1 bài 1: Văn bản: Tôi đi học ( Từ đầu đến… trên ngọn núi) (Thanh Tịnh) I . Mục tiêu Giúp cho HS : - Hiểu về tác giả Thanh Tịnh, tìm hiểu thể loại và bố cục văn bản. - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ của nhân vật tôi trên đường tới trường. II . Chuẩn bị. GV: Ngiên cứu soạn giáo án HS: Tìm hiểu bài theo hệ thống câu hỏi SGK III . Tiến trình dạy học. 1 . ổn định tổ chức 2 . Kiểm tra đầu giờ GV kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS 3 . Bài mới Hoạt động 1: Giới thiệu bài Trong cuộc đời của mỗi con người, những kỷ niệm buổi tựu trường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt càng đáng nhớ hơn là các kỷ niệm ấn tượng của ngày tựu trường đầu tiên. Đọc truyện ngăn Tôi đi học phần nào đưa chúng ta trở về với kỷ niệm của tuổi học trò. Văn bản có nd ntn... Hoạt động của GV và HS ND kến thức cần đạt Hoạt động 2 ? Trình bày hiểu biết của em về Thanh Tịnh? - Trong sự nghiệp sáng tác của mình Thanh Tịnh đã có nhiều bài viết trên nhiều lĩnh vực: Truyện ngắn, truyện dài, thơ, bút ký văn học. Thành công nhất ở truyện ngắn và thơ. ? Hãy nêu xuất xứ của văn bản? Phong cách đằm thắm tình cảm êm dịu - Thơ Thanh Tịnh nhẹ nhàng thấm sâu mang dư vị man mác buồn thương, vừa ngọt ngào quyến luyến. - TP in trong, dịu,tập Quê mẹ xuất bản năm 1941 GV nêu yêu cầu: Giọng chậm, dịu, hơi buồn. Đọc mẫu một đoạn. HS : 1- 2 hs đọc tiếp đến hết ? Qua tìm hiểu chú thích em hiểu thế nào là ông Đốc?lớp 3, lớp 5? Hoạt động 3 ? Có thể chia văn bản ra làm mấy phần? Nội dung chính của từng phần ? ND+ P1: Cảm nhận của nhân vật tôi trên đường đến trường + P2: Cảm nhận của nhân vật tôi trong sân trường + P3: Cảm nhận của nhân vật tôi ở trong lớp. ? Văn bản được kể theo ngôi thứ mấy? vì sao em biết? Việc kể theo ngôi thứ nhất có t/d gì? - Ngôi thứ nhất ngôi “tôi”-> Trực tiếp kể những gì mình nghe thấy trải qua tạo cho câu chuyện chân thực sâu lắng. ? Đọc văn bản em thấy những gì đã gơi lên trong lòng nhân vật “ tôi” - Những kỷ niệm của tg về buổi tựu trường đầu tiên. ? Những kỷ niệm này được nhân vật “ tôi” diễn tả theo trình tự nào. - Trình tự thời gian không gian: hiện tại quá khứ khi trên đường tới trường, sân trường trong lớp học ? Có ý kiến cho rằng những kỷ niệm trong buổi tựu trường là kỷ niệm để tg bộc lộ tâm trạng của mình. Em có nhất trí với ý kiến đó không? - Nhất trí đó là tâm trạng cảm giác của nhân vật tôi bộc lộ trong thời gian không gian. Trình tự ấy giúp người đọc như được cùng tg trở về ngày đầu của tuổi học trò với như ngx kỷ niệm sâu lắng. ? Nỗi nhớ buổi tựu trường đầu tiên được khơi nguồn từ thời điểm nào? Lúc ấy tâm trạng của tg ra sao? + Cứ.. cuối thu... lá rụng lòng tôi náo nức...tưng bừng...rộn rã. Tôi quên thế nào được...mỉm cười. ? Câu văn nào ghi lại cảm xúc? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Hãy phân tích để thấy được cảm gíac của ấtc giả ? - So sánh: Kỷ niệm mơn man náo nức của buổi tựu trường không hề bị thời gian vùi lấp trái lại cứ mỗi độ thu về lại nảy nở trong lòng đem đến bao cảm xúc vui sướng bồi hồi. - Trong lòng náo nức biết bao ý nghĩa ttình cảm xao xuyến mới lạ suốt đời không thể nào quên. I . Đọc hiểu văn bản 1 . Tác giả, tác phẩm - Tác giả :(1911- 1988 )ở Huế. - Viết văn và làm thơ từ năm 1933 - Tác phẩm: 2, Đọc và tìm hiểu chú thích. a) Đọc b) Chú thích II . Tìm hiểu văn bản 1 . Bố cục. 3 phần: +P1: Từ đầu ….trên ngọn núi +P2: Tiếp …trong các lớp + P3: Còn lại 2. Phân tích a) Tâm trạng của nhân vật Tôi trong ngày tựu trường đầu tiên. * Củng cố - Dặn dò ? Nhắc bố cục văn bản và nêu lại nội dung của từng phần văn bản. - Soạn tiếp các câu hỏi còn lại trong SGK. ************************** Ngày soạn: 22/ 08/09 Ngày giảng: 25 / 08/09 Tiết 2 bài 1: Văn bản: Tôi đi học ( tiếp theo) Phần còn lại (Thanh Tịnh) I . Mục tiêu Giúp cho HS: Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Thấy được ngòi bút văn xuôi giầu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. II . Chuẩn bị. GV: Ngiên cứu soạn giáo án HS: Học bài cũ, tìm hiểu bài theo hệ thống câu hỏi SGK. III . Tiến trình dạy học. 1 . ổn định tổ chức 2 . Kiểm tra đầu giờ ? Những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được tác giả diễn tả theo trình tự nào 3 . Bài mới. Hoạt động 1 Giới thiệu bài Những câu văn trong văn bản như cánh cửa mở ra dẫn người đọc vào một TG đầy ắp sự việc con người nhưng cũng bộc lộ tâm tư tình cảm rất đáng chia sẻ mà trung tâm là cậu bé học trò ngày đầu tiên đến trường Hoạt động của GV và HS ND kến thức cần đạt Hoạt động2 ? Trên con đường cùng mẹ tới trường cảnh vật được miêu tả qua hình ảnh chi tiết nào? + Buổi mai...sương thu...gió lạnh...con đường dài...hẹp ?Vì sao thời gian ấy không gian ấy trở thành kỷ niệm trong tâm trí tác giả? - Là thời điểm nơi chốn quen thuộc gần gũi gắn liền với tuổi thơ của t/g ? Trong khung cảnh ấy tâm trạng của tg được miêu tả ntn? + Con đường quen..lạ...cảnh vật thay đổi...lòng tôi thay đổi...trang trọng đứng đắn...quyển sách nặng...ghì chặt...xốc lên... ? Em hãy phân tích tâm trạng của tg qua các chi tiết trên? - Dấu hiệu thay đổi trong nhận thức, trong tình cảm-. Lòng có thay đổi lớn tôi đi học. ĐT miêu tả hành động của nhân vật ngộ nghĩnh ngây thơ đáng yêu. Đó là tâm trạng cảm giác rất tự nhiên. GV Tác giả; chắc chỉ có người thành thạo mới cầm nổi bút thước. ý nghĩ ấy thoảng qua...trên đời. ? Có ý kiến cho rằng đây là nt so sánh thú vị. Em thấy ntn? vì sao? Đối với một cậu bé chỉ biết chơi qua sông thả diều ra đồng chạy nhảy thì đi học quả là một sự kiện lớn, một thay đổi quan trọng đánh dấu bước ngoặt của tuổi thơ. Hình ảnh so sánh thú vị giàu hình ảnh gợi cảm giác với cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng diễn tả cảm xúc nổi bật ý nghĩ. ? Cảnh trước sân trường làng Mĩ lý lưu lại trong tâm trí tg có gì đặc biệt? + Dày đặc người...quần áo sạch sẽ...tươi vui sáng sủa. ? Cảnh tượng đó được nhớ lại có ý nghĩ gì? -Phản ảnh không khí đặc biệt của ngày khai trường. ? Trước cảnh đó ý nghĩ của tg về ngôi trường ra sao? + Trường... xa lạ...xinh xắn oai nghiêm như đình làng. ? Em hiểu ý nghĩ gì về sự so sánh của tg? - Chưa đi học là nơi cao ráo - Bắt đầu đi học so sánh với đình sự thiêng liêng cao ráo cất giữ những điều bí ẩn-> Diễn tả cảm giác trang nghiêm. ? Theo dõi đoạn tiếp theo em thấy những cậu học trò nhỏ tuổi lần đầu tiên đến trường được miêu tả ntn? ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ? - So sánh tinh tế gợi tâm lí của tuổi thơ ngây thơ, hồn nhiên như cánh chim đầy khát vọng bồi hồi lo lắng nghĩ tới chân trời học vấn mênh mang. ? Cách dùng từ đó biểu đạt nd gì? ? Khi nghe ông Đốc đọc bản danh sách h/s mới Tâm trạng của nhân vật “ tôi “ ra sao? Lúng túng như quả tim...ngừng đập giật mình lúng túng hơn...nặng nề...dúi đầu ...khóc. ? Vì sao nhân vật tôi bất giác dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc khi chuẩn bị vào lớp? Phần vì lo sợ khi phải rời người thân vì môi trường hoàn toàn mới lạ bạn bè thầy cô mới. ? Hành động đó bộc lộ tâm trạng gì? ? Theo dõi phần cuối văn bản cho biết vì sao khi xếp hàng định vào lớp n/v tôi lại cảm thấy “ trong thời ...xa mẹ như lần này” - Vì bắt đầu cảm nhận được sự độc lập của mình khi đi học. Bước vào lớp học là bước vào TG của riêng mình, phải tự mình làm tất cả. ? Khi vào lớp học tg có cảm giác gì? + Mùi hương lạ xông lên hay hay...bàn ghế...nhìn bạn không xa lạ. ? Em hãy lí giải cảm giác đó của nhân vật? - Không cảm thấy xa lạ với bàn ghế bạn bè ..ý thức được những điều đó sẽ gắn bó thân thiết với mình từ bây giờ và mãi mãi. ? Chú ý đoạn văn “ Một con chim...cảnh thật” Em thấy hình ảnh này có ý nghĩa gì? - Đây là phút sang trang của một tâm hồn thơ dại bước vào TG học trò. ? Có ý kiến cho rằng dòng chữ “ Tôi đi học” kết thúc truyện vừa khép lại bài văn vừa mở ra một TG mới. Em thấy nhận xét đó có thoả đáng không? tại sao? - Nhất trí . một TG mới, một chân trời mới, một tâm trạng mới, một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ. ? Những người lớn có tháu độ cử chỉ ntn đối với em bé lần đầu tiên cắp sách đến trường? + Mẹ...âu yếm nắm tay. + Ông Đốc...nói...nhìn...hiền từ... cảm động ...tươi cười nhẫn nại. + Thầy giáo trẻ... tươi cười...đón ? Em có cảm nhận gì về thái độ cử chỉ của các nhân vật này? Quan tâm chu đáo dịu dàng, tự tin bao dung, khuyến khích động viên. ? Qua đây em có suy nghĩ gì về vai trò của gđ, nhà trường và XH đối với thế hệ trẻ? - Hiện nay Đảng và nhà nước ta đã quan tâm đến thế hệ trẻ; Có quyền trẻ em, có luật gd... Hoạt động 3 ? Nhận xét gì về nt của truyện ngắn này? + Hồi tưởng tự sự xen miêu tả, biểu cảm so sánh. Bố cục theo dòng hồi tưởng +Tâm trạng hồi hộp cảm giác bỡ ngỡ trong buổi tựu trường đầu tiên. ? Nội dunng chính được đề cập qua văn bản là gì HS đọc ghi nhớ ? Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của nhân vật tôi? *) Khi trên đường tới trường. Cảnh vật chung quanh đều thay đổi Thấy mình trang trọng và đứng đắn hơn. => Non nớt ngây thơ hồn nhiên trong sáng. *) Khi ở sân trường. Cảnh trước sân trường: Đông người, người nào cũng đẹp. So sánh: Ngôi trường với dình làng Những cậu trò nhỏ như những con chim non => Rụt rè, e ngại - Xúc động hồi hộp. *) Khi vào lớp học. Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật, với người bạn bên cạnh b) Thái độ cử chỉ của những người lớn đối với các em trong ngày tựu trường. - Các bậc phụ huynh quan tâm chu đáo tự tay dắt con đến tôn trọng đại lễ khai giảng. III, Tổng kết Nghệ thuật. Nội dung. * Ghi nhớ( SGK) IV, Luyện tập. Náo nức tưng bừng rộn rã muốn thử sức, lo sợ vẩn vơ- bỡ ngỡ ngập ngừng. - Trở về thực tại đón nhận giờ học đầu tiên. * Củng cố - Dặn dò ? Cho biết những đặc sắc về NT và ND của văn bản HS học bài cũ chuẩn bị bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ ************************** Ngày soạn: 23/ 08/09 Ngày giảng: 26 08/09 Tiết 3 bài 1: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ I . Mục tiêu -Giúp cho HS: Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. - Thông qua bài học rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng. II . Chuẩn bị. GV: Ngiên cứu soạn giáo án HS: Học bài cũ, tìm hiểu bài theo hệ thống câu hỏi SGK. III . Tiến trình dạy học. 1 . ổn định tổ chức 2 . Kiểm tra đầu giờ ? Những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được tác giả diễn tả theo trình tự nào 3 . Bài mới. Hoạt động 1: Giới thiệu bài Em vận dụng kiến thức lớp 7 làm bài tập sau: Tìm hiểu mqh về nghĩa của các cặp từ sau: Trái- quả; Li ( già)-( Đại) hồi; Thức ăn- nem- rau sào Trái – quả: Cặp từ đồng nghĩa li- hồi: Cặp từ trái nghĩa Thức ăn- nem – rau xào: Không thuộc hai loại trên Vậy mqh về nghĩa của các cặp từ còn lại là gì? Hoạt động của GV và HS ND kến thức cần đạt Hoạt động 2 HS qua sát sơ đồ trên bảng phụ GV giải nghĩa của các từ: ĐV, thú, chim ,cá. + Động vật: Những sinh vật có cảm giác và tự vận động được. + Thú: ĐV có xương sống bậc cao có lông mao, tuyến vú, nuôi con bằng sữa. + Chim : ĐV có xương sống, đầu có mỏ, thân có lông vũ, có cánh để bay đẻ trứng + Cá: ĐV có xương sống sống dưới nước, thở bằng mang, bơi bằng vây. Vậy nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa các từ...đều là động vật. ? Về phạm vi nghĩa của từ ĐV và nghĩa của 3 từ thú, chim, cá ntn? Nghĩa của từ ĐV rộng hơn, khái quát hơn nghiã của từ chim, thú ,cá. - Nghĩa của từ thú, chim ,cá hẹp hơn nghĩa của từ ĐV. ? Vậy qua VD trên em hiểu phạm vi nghĩa của từ ngữ ntn? HS dựa SGK trả lời ? Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp hơn ngghĩa của từ voi, hươu? Nghĩa của từ chim rông hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ tu hú ,sáo? Tương tự nghĩa của từ cá... GV dùng sơ đồ vòng tròn để minh hoạ Qua phân tích VD em hiểu thế nào là từ ngữ nghĩa rộng? Nghĩa hẹp. ?Vậy em rút ra kết luận gì qua VD này? - Có trường hợp một từ ngữ vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp, Tính chất rộng hẹp của từ ngữ chỉ là tương đối.. GV cho HS làm bài tập nhanh ? Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ trong nhóm từ ngữ sau( Y phục , quần, áo, quần đùi, quần dài, áo dài, sơ mi.) Hoạt động 3. HS tự làm giống bài tập nhanh ? Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của các từ ở mỗi nhóm sau đây? Hs lên bảng làm , nhận xét GV Nhận xét ? Tìm từ ngữ có nghĩa được bao hàm trong phạm vi nghĩa của mỗi từ ngữ sau: ? Em hãy chỉ ra những từ ngữ không thuộc phạm vi nghĩa của mỗi nhóm từ sau đây? Tìm 3 ĐT thuộc một phạm vi nghĩa? I . Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp. 1 .Ví dụ Động vật > Thú, chim, cá Thú > Voi, hươu Chim > Tu hú, sáo Cá > Cá thu, cá rô 2. Ghi nhớ( SGK) Y phục Quần áo Quần đùi, quần dài. áo dài, sơ mi II, Luyện tập . Bài tập 1: Bài tập 2: a, Từ ngữ nghĩa rộng: Chất đốt b, Nghệ thuật c, Thức ăn d, Nhìn đ, Đánh Bài tập 3: Xe cộ > Ô tô, xe máy. xe đạp... Kim loại > Sắt, vàng, bạc, đồng Hoa quả> Na, chuối, nhãn... Bài tập 4: a, Thuốc lào c, Bút điện b, Thủ quỹ d, Hoa tai Bài tập 5: ĐT có nghĩa rộng; Khóc ĐT có nghĩa hẹp: Nức nở, sụt sùi * Củng cố - Dặn dò ? Thế nào là từ ngữ có nghĩa rộng, nghĩa hẹp HS học ghi nhớ, chuẩn bị bài tính thống nhất về chủ đề của văn bản ************************** Ngày soạn: 24/ 08/09 Ngày giảng: 26 / 08/09 Tiết 4 bài 1 Tính thống nhất về chủ đề của văn bản I . Mục tiêu Giúp học sinh - nắm được chủ đề của văn bản tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đè,biết xác định và duy trì đối tượng trình bày chọn lựa sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến cảm xúc của mình. II . Chuẩn bị. GV: Ngiên cứu soạn giáo án HS: Học bài cũ, tìm hiểu bài theo hệ thống câu hỏi SGK. III . Tiến trình dạy học. 1 . ổn định tổ chức 2 . Kiểm tra đầu giờ Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS . 3 . Bài mới. * Hoạt động 1: Giới thiệu bài Trong chương trình ngữ văn 7 ở phân môn TLV các em được làm quen một số kiến thức khái quát về phân môn TLV với liên kết văn bản, bố cục văn bản, mạch lạc trong văn bản...Lên lớp 8 chúng ta tiếp tục tìm hiểu một số khái quát về VB nhưng ở mức độ cao hơn... Hoạt động của GV và HS ND kến thức cần đạt Hoạt động 1 HS: Xem lại văn bản ? Các em đọc lại văn bản Tôi đi học và cho biết tg nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc nào trong lời thơ ấu của mình? - Những kỷ niệm sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên mẹ âu yếm dắt tay đưa đi trên con đường làng quen thuộc, cảm giác tâm trạng của mình lúc đó, nhớ lại hình ảnh người bạn cùng lớp. ? Sự gợi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tg? + Hình ảnh ông Đốc hiền dịu, tự tin bao dung. + Hình ảnh thầy giáo trẻ đầy tình thương. - ấn tượng tốt đẹp trong trẻo êm dịu khó quên trong lòng tg về buổi tựu trường đầu tiên. ? Nội dung trả lời các câu hỏi ấy chính là chủ đề của văn bản “ Tôi đi học” Hãy phát biểu chủ đề của văn bản này? . ? Từ nhận thức trên hãy cho biết chủ đề của văn bản là gì? - Chủ đề là vấn đề chủ yếu tư tưởng xuyên suốt TP. Chủ đề bao quát hơn đề tài, cònchủ đề trong văn bản nghị luận là một tư tưởng quan niệm của người viết đối với vấn đề đựơc bàn bạc Hoạt động 3 ? các em đã biết chủ đề của văn bản tôi đi học. Vậy căn cứ vào đâu em biết được văn bản “ Tôi đi học” nói lên những kỷ niệm của tg về buổi tựu trương đầu tiên? (GV gợi ý- Chú ý nhan đề các từ ngữ, các câu nào nhắc lại kỷ niệm buổi tựu trường đầu tiên? ) + Nhan đề của văn bản. Cho phép dự đoán VB nói về chuyện Tôi đi học. Là những kỷ niệm về buổi đi học của “ tôi”.Nên đại từ “tôi”, các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp đi lặp lại nhiều lần. Các câu đều nhắc tới kỷ niệm của buổi tựu trường đầu tiên. ? Hãy tìm những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng của tg in sâu trong suốt cuộc đời? + Hôm nay tôi đi học. + Hàng năm... tựu trường. +Tôi quên thế nào được. + Hai quyển vở mới...xuống đất. ? Hãy tìm các chi tiết nêu bật cảm giác lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật ‘ Tôi” Khi cùng mẹ đến trường, khi cùng các bạn vào lớp? Cảm nhận về con đường quen...thấy lạ cảnh vật xung quanh đều thay đổi. - Cảm giác lúng túng khi bước vào lớp - Trong lớp học thấy xa mẹ và nhớ. GV. Tất cả các chi tiết, các phương diện đều tập trung khắc hoạ, đậm cảm giác của nhân vật “tôi”. Đó là tính thống nhất về chủ đề của văn bản. ? Từ việc phân tích trên em hiểu thế nào là tính thống nhất về chủ đề của VB? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó. Hoạt động 4 Đọc VB ? Văn bản trên viết về đối tượng nào? về vấn đề gì? ? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề đó theo một thứ tự nào? Đoạn 1: Giới thiệu rừng cọ quê hương. Đoạn 2: Miêu tả cụ thể cây cọ. Đoạn 3: Miêu tả sự chan hoà của con người với rừng cọ Đoạn 4: Cảm nhận sự gắn bó của cuộc sống con người với cây cọ Đoạn 5: Dẫn câu nói về t/c của người đi xa luôn nhớ” Đoạn 6: Khẳng định lại t/c của người dân sông Thao với rừng cọ quê hương. ? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xếp này được không? - Không thay đổi vì là trật tự hợp lí nếu thay đổi văn bản sẽ thiếu tính liên kết mạch lạc không có tính thống nhất về chủ đề. ? Em hãy nêu chủ đề của VB trên? Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn VB Từ việc miêu tả rừng cọ, đến cuộc sống của người dân. Hãy CM điều đó? Chủ đề thể hiện trong toàn VB: Từ việc miêu tả rừng cọ, búp cọ, lá cọ, cây non được miêu tả chính xác sinh động, hết sức đáng yêu. Mùa hè rừng cọ lấp lánh...Mùa xuân cọ du dương...c/s của người dân được nói đến trong VB cũng thật gắn bó với rừng cọ quê hương. -> Cuộc sống con người luôn cần đến cọ. ? Tìm những từ ngữ, câu tiêu biểu thể hiện chủ đề đó? ? Hãy trao đổi theo nhóm xem ý nào sẽ làm cho bài viết lạc đề? ? Hẫy thảo luận cùng bạn để bổ sung lựa chọn điều chỉnh các từ các ý cho thật sát với yêu cầu của đề bài? HS Thảo luận nhóm, phát biểu, bổ sung GV: Nhận xét khái quát I . Chủ đề của văn bản * Ví dụ Văn bản: Tôi đi học - Chủ đề: Tâm trạng hồi hộp cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi trong ngày đầu tiên cắp sách đến trường => Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. II . Tính thống nhất về chủ đề của văn bản + Thay đổi hành vi: Lội qua sông thả diều, đi ra đồng nô đùa-> Đi học cố làm như một học trò thực sự. + Trên sân trường: Cảm nhận về một ngôi trường cao ráo, sạch sẽ xinh xắn oai nghiêm -. Lo sợ vẩn vơ. * Ghi nhớ( SGK) III . Luyện tập 1. Bài tập 1 * Văn bản : Rừng cọ quê tôi a, Vấn đề: Rừng cọ quê tôi và sự gắn bó giữa người dân S. Thao với rừng cọ . b, Tình cảm gắn bó với rừng cọ quê hương. c) Chủ đề: Rừng cọ quê tôi và sự gắn bó giữa người dân S. Thao với rừng cọ . 2. Bài tập2: ý b đúng Văn bản không đảm bảo tính thống nhất. 3. Bài tập 3: ý lạc chủ đề: c,g có ý hợp chủ đề song cách diễn đạt chưa tốt thiếu tập chung vào chủ đề b,c Điều chỉnh a, Cứ mỗi... b, Cảm thấy con đường... * Củng cố - Dặn dò Học bài, hoàn chỉnh bài tập 3. Soạn bài; Trong lòng mẹ. ************************** Ngày soạn: 25/ 08/09 Ngày giảng: 31 / 08/09 Tuần 2 Tiết 5 bài 2 Trong lòng mẹ ( Nhân vật bà cô) Nguyên Hồng I . Mục tiêu Giúp học sinh: - Đọc hiểu văn bản, xác định được bố cục của văn bản . - HS thấy được tâm địa độc ác của bà cô chú bé Hồng thông qua việc phân tích phần đầu văn bản. II . Chuẩn bị. GV: Ngiên cứu soạn giáo án HS: Học bài cũ, soạn bài theo hệ thống câu hỏi SGK. III . Tiến trình dạy học. 1 . ổn định tổ chức 2 . Kiểm tra đầu giờ ? Tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật Tôi trong ngày đầu tiên đi học thể hiện như thế nào. 3 . Bài mới. * Hoạt động 1: Giới thiệu bài Ai chưa từng xa mẹ một ngày, ai chưa từng chịu cảnh mồ côi cha chỉ còn mẹ mà mẹ cũng phải rời xa con thì không dễ dàng đồng cảm sâu xa với tình cảm đáng thương và tâm hồn nồng nàn tình cảm mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ khốn khổ của mình .Đoạn trích mà cô trò... Hoạt động của GV và HS ND kến thức cần đạt Hoạt động 2 ? Giới thiệu một vài nét về tác giả Nguyên Hồng *Là nhà văn của những người lao động cùng khổ ,lớp người dưới đáy XH. - Viết về TG này ông bộc lộ niềm yêu thương sâu sắc mãnh liệt lòng trân trọng những vẻ đẹp đáng quý. Là nhà văn của một trái tim dễ bị tổn thương dễ bị rung động đến cực điểm với nỗi đau và niềm hạnh phúc bình dị của con người. *Phong cách giàu chất trữ tình dạt dào cảm xúc chân thành thiết tha ->Ng Hồng sớm thấm thía nỗi cơ cực và gần gũi của những người nghèo khổ. ? Nêu xuất xứ của VB? Vị trí của đoạn trích? GV giới thiệu thêm Gv nêu yêu cầu; Giọng chậm, tình cảm. Giọng bà cô thể hiện sự giả dối, cay độc ; giọng bé Hồng cay đắng chua chát và sung sướng cực diểm khi gặp lại mẹ. Đọc mẫu một đoạn Hs 1 - đến 2 hs đọc tiếp đến hết Nhận xét GV hướng dẫn Hs tìm hiểu nghĩa một vài từ khó Hoạt động 3 ? Đoạn trích chia làm mấy phần? Giới hạn và ND của từng phần đó? P1: Cuộc đối thoại giữa ngưòi cô và chú bé Hồng .ý nghĩ cảm xúc của chú bé về người mẹ bất hạnh . P2 :Cuộc gặp lại bất ngờ với mẹ và cảm giác vui sướng cực điểm củ chú bé Hồng . ? Văn bản được viết theo thể loại nào GV Hồi kí là thể văn dùng ghi lại những truyện có thật đã xẩy ra trong cuộc đời 1 con người cụ thể. ? Đọc thầm đoạn 1. ? Em cho biết n/v bà cô có qh ntn với nhân vật bé Hồng? ? Tác giả để cho nhân vật bà cô xuất hiện trong hoàn cảnh nào? ->Trong cuộc gặp gỡ đối thoại với đứa cháu ruột mà bà cô chủ đọng tạo ra để nhằm mục đích riêng của mình . ? Cử chỉ đầu tiên của bà cô khi gặp bé Hồng là gì? + Gọi đến ...cười hỏi...có muốn vào chơi với mẹ mày không? ? Cử chỉ cười hỏi, nd câu hỏi có phản ánh đúng tâm trạng tình cảm của bà cô đối với bé Hồng không? -. Không Cười hỏi có vẻ quan tâm thương cháu lại đánh vào tính thích chuyện mới lạ thích đi xa của trẻ khiến người đọc vội vàng tưởng có thể đây là một bà cô tốt bụng thương anh chị, thương cháu, mồ côi, ? Vì sao em nhận ra điều đó? Từ ngữ nào biểu hiện thực chất của bà? + Giọng... ngọt ngào...sao lại...mộ phát tài...long lanh...chằm chặp nhìn...vỗ vai... cười...tao chạy tiền tàu...thăm em bé nữa. Nhưng chính bé Hồng bằng sự nhạy cảm đã nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói của bà cô. Em hiểu rất kịch nghĩa là gì? + Rất kịch Giống người đóng kịch trên sân khấu nhập vai biểu diễn rất giả rối, giả vờ. ? Sau lời từ chối của bé Hồng bà cô lại hỏi gì? Nét mặt và thái độ của bà ra sao? ? Qua Pt em có nhận xét gì vè bản chất? Tiếp đó cuộc đối thoại diễn ra ntn? ? Có ý kiến cho rằng trong lời nói của bà cô có sự mâu thuẫn tráo trở. ý kiến của em ntn? - Nhất trí vừa nói với bé Hồng: Mẹ phát tài... nhưng ngay sau đó đổi giọng kể lể bới móc. ? Đến đây giúp em hiểu thêm điều gì về bà cô? ? Trong phần đầu văn bản tác giả đã sử dụng biện pháp NT nào. Tương phản giữa tính cách hẹp hòi tàn nhẫn của người cô với tính cách trong sáng giầu tình thương cuẩ bé Hồng. ? Qua đây em có nhận xét gì về người cô của bé Hồng ? Theo em hình ảnh bà cô trong đoạn trích có ý nghĩa gì? - Tố cáo hạng người tàn nhẫn đến héo khô có tình cảm ruột thịt trong XH thực dân nửa PK xư kia, mặc dù không còn tồn tại đến XH ngày nay. GV- Hình ảnh bà cô thật là đáng sợ và đáng ghét, giọng cười và tiếng cười nham hiểm, từ những cử chỉ tâm lí sống động rất thực của người ấy I . Đọc hiểu văn bản 1. Tác giả, tác phẩm - Tác giả (1918 - 1982 ) Tác phẩm: Gồm 9 chương Đoạn trích là chương 4 của tác phẩm 2 . Đọc hiểu chú thích a) Đọc b) Chú thích II . Tìm hiểu văn bản Bố cục 2 phần : P1 Từ đầu …người ta hỏi đến chứ P2 Còn lại Phân tích * Thể loại : Hồi kí Nhân vật bà cô Những lời nói chứa đựng sự giả dối, mỉa mai, hắt hủi độc ác. - Lạnh lùng tàn nhẫn. NT: Tương phản => Là người đàn bà lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm. * Củng cố - Dặn dò ? Hình ảnh người cô của bé Hồng hiện lên trong đoạn trích như thế nào Soạn tiếp các câu hỏi còn lại trong văn bản ************************** Ngày soạn: 27/ 08/09 Ngày giảng: 1 / 09 /09 Tiết 6 bài 2 Trong lòng mẹ ( Tiếp theo) ( Nhân vật bé Hồng) Nguyên Hồng I . Mục tiêu Giúp học sinh: Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ Bước đầu hiểu văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng, thấm đượm chất trữ tình ,lời văn tự truyện chân thành giầu sứ