Giáo án Ngữ văn 10 tiết 67: Hưng đạo đại vương Trần Quốc Tuấn (Trích Đại Việt sử kí toàn thư ) Ngô Sĩ Liên

Tiết 67 HƯNG ĐẠO ĐẠI VƯƠNG TRẦN QUỐC TUẤN (Trích Đại Việt sử kí tòan thư ) Ngô Sĩ Liên I. Mục tiêu bài học Hs hiểu, cảm phục tài năng đức độ của TQT . Qua đó rút ra những bài học đạo lí- bài học làm người. Thấy được tính hấp dẫn của một tác phẩm văn học nhưng đậm chất văn chương . II. Phương pháp tiện SGK. SGV , TL tham khảo. Bài soạn. III. Phương pháp kết hợp các phương pháp: phát vấn, trao đổi thảo luận, truyền giảng. IV. Tiến trình lên lớp Oån định lớp Kiểm tra bài cũ Bài mới Họat đoộng của GV & HS Nội dung bài học Hs đọc phần tiểu dẫn SGK. Gv lưu ý một số nét cơ bản: Nhấn mạnh: TQT là nv lịch sử nhưng qua ngòi bút kể chuyện sinh đông của tg , nv hiện lên đậm chất vc. Đọan trích có thể chia làm mấy đoạn? (3 đoạn) Gọi hs đọc đoạn 1. TQT trình bày kế sách giữ nước với vua ntn? Gợi ý: tìm những chi tiết nói về sách lược giữ nước Qua lời trình bày của TQT em thấy ông là vị tướng ntn? Chuyển ý:nghệ thuật dẫn truyện ở đoạn 1 có gì đáng chú ý? Gv giảng: mở đầu đọan trích tg đưa ra 1 sự kiện , 1 hiện tượng , một cái mốc đáng chú ý: Tháng 6 ngày 24 sao sa ( điềm xấu dụ báo một nv có vai trò trọng yếu đối với quốc gia sắp từ trần). Điềm báo này ứng vào việc TQT ốm( sấp đặt tình tiết khéo léo jợp lí). Vậy TQT là ai? Đoạn 2, tg giới thiệu lai lịch của TQT. Em hãy nhận xét về nghệ thuật kể chuyện của tg? ( dẫn chuyện tự nhiên, sinh động) gv gọi hs đọc đoạn 2. Khi nghe lời cha dặn thái độ TQT ntn? Gv định huớng: cha TQT có hiềm khích với vua. Oâng bị đặt trong mối mâu thuẫn giữa hiếu và trung. Oâng quan niệm về chữ hiếu ntn? Chi tiết TQT đem lời cha dặn ra hỏi 2 người gia nô và hai người con và phản ứng của ông khi nghe câu trả lời của họ có ý nghĩa ntn? Gv diễn giảng , chuyển ý: Sau khi giới thiệu TQT với những nét riêng về xuất thân, tài mạo, hòan cảnh gia đình và những việc đáng chú ý trong đời, tg thông tin về việc TQT quaa đời và nhắc lại những công lao đức độ của ông. Đó là nội dung của đoạn 3. Ơû đoạn 3, tg tẩp trực tiếp ngợi ca những phẩm chất gì của TQT? Trong những câu chuyện được tg kể ở đoạn 3, câu chuyện , chi tiết nào tạo cho em nhiều xúc động nhất? Vì sao? Chi tiết về long tin của dân chúng vào sự hiển linh của HĐV qua hình ảnh “ tráp đựng kiếm có tiếng kêu” có ý nghĩa gì? (hs đưa ra nhiều ý kiến, gv có thể mở rộng và nâng cao) TQT được đặt trong những mối quan hệ tnt?( với vua, dân , tướng sĩ, con cái, bản thân) Như vậy, đoạn trích đã làm nổi bật những đặc điểm gì về nhân cách của TQT? I. Vài nét về tác giả, tác phẩm. II. Đọc – hiểu 1. Đoạn 1 ( Tháng 6 ngày 24 giữ nước vậy) - Kế sách: “ Nếu chỉ thấy dễ chế ngự. Nếu nó tiến chậm..khoan thư sức dân” . -> Tùy thời thế mà có sách lược phù hợp, vận dụng binh pháp linh hoạt, có tướng giỏi và quan trong nhất là phải đoàn kết toàn dân. ->TQT là vị tướng có tài, mưu lược , sáng suốt, trung quân ái quốc, thương dân , trọng dân. 2. Đọan 2 ( QT là con ASV cho QT vào viếng) TQT ghi để lời cha dặn trong lòng nhưng không cho là phải. Khi nghe câu trả lời của 2 gia nô TQT cảm phục đến khóc , khen ngợi 2 người. Nghe lời của HVV , ông cho là phải. Nghe câu trả lời của QT ông nổi giận. -> TQT đặt nợ nước lên trên tình nhà, một tấm lòng tận trung với vua, là con người khiêm tốn, biết lắng nghe ý kiến người khác, là con người chân thành, thẳng thắn, nghiêm khắc trong giáo dục con cái. 3. Đọan 3 (Mùa thu tháng 8 hết) -TQT kính cẩn giữ tiết làm tôi, dạy đạo trung, khéo tiến cử người tài giỏi cho đất nước. ->TQT là con người trung quân ái quốc, tài năng đức độ. Oâng đã để lại tấm gương sáng về đạo lí làm người. ->TQT là một nv lịch sử được khắc họa sống động bằng những câu chuyện kể, những chi tiết đặc sắc, chọn lọc, để lại nhiều ấn tượng sâu đậm. Đây là tp lịch sử đậm chất vc, thể hiện tính “văn sử bất phân” của văn học trung đại. 4. Nghệ thuật -Cách kể chuyện mạch lạc, nghệ thuật kể chuyện thể hiển ở sự phức hợp nhiều chiều thời gian, đan cài nhận xét khéo léo. -Nhân vật được xây dựng trong nhiều mối quan hệ. III. Tổng kết ( phần ghi nhớ SGK) IV. Củng cố: làm bài tập 1/45 SGK. V. Dặn dò : - học bài. - chuẩn bị bài mới.