Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 38 Đọc văn: Đọc tiểu thanh kí

Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trườngGiỏo viờn: Lờ Anh Dũng Mụn: Ngữ Văn 10Năm học 2012 - 2013Tiết 38 – Đọc vănĐỌC TIỂU THANH KÍ(độc tiểu thanh kí) - Nguyễn Du -Tiết 38 – ĐỌC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn Dui. Tìm hiểu chung2. Tác phẩm:Thể thơ: Nhân vật chính: Chủ đề: Nhan đề:Thất ngôn bát cú Đường luật.Phùng Tiểu Thanh - người con gái tài sắc, bạc mệnh.Sự đồng cảm với những kiếp người tài hoa bạc mệnh.Đọc tập thơ của Tiểu ThanhĐọc tập truyện viết về Tiểu Thanh1. Tác giảTiết 38 – ĐỌC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn Du(Dịch thơ) Đọc Tiểu Thanh kớTõy Hồ cảnh đẹp hoỏ gũ hoang,Thổn thức bờn song mảnh giấy tàn.Son phấn cú thần chụn vẫn hận,Văn chương khụng mệnh đốt cũn vương.Nỗi hờn kim cổ trời khụn hỏi,Cỏi ỏn phong lưu khỏch tự mang.Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khúc Tố Như chăng? Vũ Tam Tập(Phiờn õm Hỏn Việt) ĐỘC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn DuTõy Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.Chi phấn hữu thần liờn tử hậu,Văn chương vụ mệnh lụy phần dư.Cổ kim hận sự thiờn nan vấn,Phong vận kỡ oan ngó tự cư.Bất tri tam bỏch dư niờn hậu,Thiờn hạ hà nhõn khấp Tố Như?(Dịch nghĩa)Vườn hoa bờn Tõy Hồ đó tan thành bói hoang rồi,Chỉ viếng nàng qua một tập sỏch đọc trước cửa sổ.Son phấn cú thần chắc phải xút xa vỡ những việc sau khi chết, Văn chương khụng cú số mệnh mà cũng bị đốt dởNhững mối hận cổ kim, khú mà hỏi trời được,Ta tự thấy là người cựng một hội với kẻ mắc nỗi oan lạ lựng vỡ nết phong nhó.Khụng biết hơn ba trăm năm sau,Thiờn hạ ai người khúc Tố Như?Tiết 38 – ĐỌC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn DuTiết 38 – ĐỌC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn DuTiết 38 – ĐỌC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn DuTiết 38 – ĐỌC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn DuTiếng thơ ai động đất trờiNghe như non nước vọng lời ngàn thuNghìn năm sau nhớ Nguyễn DuTiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày...” (Tố Hữu)“Bất tri tam bách dư niên hậuThiên hạ hà nhân khấp Tố Như ?”(Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng ?)Tiết 38 – ĐỌC TIỂU THANH KÍ – Nguyễn DuBài học kết thúc, xin trân trọng cảm ơn các thầy cô cùng toàn thể các em học sinh!Tiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)ii. đọc - hiểu tác phẩm* Cảm nhận chung: Bài thơ là tiếng lòng xót thương của Nguyễn Du với số phận người con gái tài sắc bạc mệnh, từ đó xót thương cho những đấng tài hoa nói chung trong xã hội cũ.Tiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)ii. đọc - hiểu tác phẩm1. Hai câu đề- Hình ảnh:Tây Hồ gò hoang(tươi đẹp,nên thơ...)(hoang phế,lụi tàn ...)Quá khứHiện tại> Gợi lại cuộc đời và số phận bi thương của Tiểu Thanh.Tiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)ii. đọc - hiểu tác phẩm3. Hai câu luận:- Từ ngữ:Cổ kim hận sự: + Cổ:Mối hận của Tiểu ThanhMối hận của những người phụ nữ khác như nàng+ Kim:Mối hận của những người Hồng nhan bạc mệnh thời Nguyễn Du.Mối hận của thế hệ người có tài nhưng lại gặp những điều không may trong cuộc đời như N. Du. Phong vận kì oan:Nỗi oan lạ lùng vì nết phong nhã.Mối hận xưa nayTiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)ii. đọc - hiểu tác phẩm3. Hai câu luận:- Nghệ thuật:Đối Hận sự/ Kì oanThiênNgã Sự nhỏ bé, bế tắc của con người trước những bất công, phi lí của cuộc đời./ Từ niềm cảm thông với những kiếp hồng nhan, những người “tài hoa bạc mệnh”, Nguyễn Du khái quát về quy luật nghiệt ngã: “tài mệnh tương đố”, “hồng nhan bạc phận” và cũng tự nhận mình là kẻ “cùng hội cùng thuyền” với họ.Tiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)ii. đọc - hiểu tác phẩm4. Hai câu kết:- Từ ngữ:Tam bách dư niên: Tố Như: Tên chữ của Nguyễn DuCon số mang tính ước lệ, ý chỉ thời gian dài.ý thơ chuyển đột ngột từ “thương người” sang “thương mình” với khát vọng tìm được sự đồng cảm nơi hậu thế.( Giá trị nhân đạo)Tiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)iii. tổng kết1. Nội dung- Giá trị nhân đạo sâu sắc, mới mẻ, tiến bộ. - Hình ảnh thơ giàu ý nghĩa biểu tượng, hàm súc.2. Nghệ thuậtTiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)iv. Luyện tập1. Vì sao Nguyễn Du đồng cảm với số phận của Tiểu Thanh?Vì Tiểu Thanh nghèo khổ. Vì Tiểu Thanh bị áp bức, bóc lột. Vì Tiểu Thanh có tài nhưng bất hạnh.2. Anh (chị) hiểu gì về tâm sự của Nguyễn Du được gửi gắm trong bài thơ này? (Viết thành một đoạn văn ngắn.)Tiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)* Tác giả Nguyễn Du ( 1765 – 1820 ) Cuộc đời nhiều thăng trầm, có vốn hiểu biết sâu rộng về văn hoá, văn học dân tộc và văn học Trung Quốc. Đặc biệt thấu hiểu và đồng cảm với những đau khổ của nhân dân, nhất là với những người tài hoa bạc mệnh trong XHPK. Sáng tác cả chữ Hán và chữ Nôm với những tác phẩm có giá trị lớn về nội dung và nghệ thuật. Là bậc thiên tài văn học, nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn, có đóng góp to lớn cho sự phát triển của nền văn học Việt Nam.Tiết 39: Đọc tiểu thanh kí (Nguyễn Du)iii. tổng kết* Câu hỏi gợi ý tổng kết bài học:1. Biểu hiện của giá trị nhân đạo trong tác phẩm? 3. Qua bài thơ, em hiểu thêm điều gì về con người Nguyễn Du và đặc điểm sáng tác của ông? 2.Những biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng? Hiệu quả nghệ thuật của chúng?+ Tiểu Thanh đó chết rồi, nhưng linh hồn nàng vẫn đau đớn vỡ bị kẻ ỏc tiếp tục trả thự.+ Tiểu Thanh chết rồi, nhưng sắc đẹp và tài năng của nàng vẫn khiến bao người thương tiếc.+ Nguyễn Du trõn trọng, khẳng định sự vĩnh hằng của cỏi đẹp, tài năng và khỏt vọng của con người.“Tiếng thơ ai động đất trờiNghe như non nước vọng lời ngàn thuNghìn năm sau nhớ Nguyễn DuTiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày...” (Tố Hữu)“Bất tri tam bách dư niên hậuThiên hạ hà nhân khấp Tố Như ?”(Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng ?)Bài học kết thúc, xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh!