Giáo án môn Ngữ văn 10 - Tỏ lòng (thuật hoài)

Trân trọng chào mừng các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh Giáo viên: NguyÔn ThÞ Hoa Tập thể lớp 10A11TỎ LÒNGPhạm Ngũ Lão(THUẬT HOÀI)TỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.1. Tác giả.- Phạm Ngũ Lão (1255 – 1320), quê làng Phù Ủng, huyện Ân Thi, Hưng Yên- Là một danh tướng văn võ song toàn, có nhiều công lớn trong kháng chiến chống quân Mông Nguyên- Sự nghiệp sáng tác còn lại hai bài thơ: Tỏ lòng; Viếng thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại VươngCổng Đình thôn Châu (Thanh Liêm – Hà Nam), thờ Điện súy Tướng quân Phạm Ngũ LãoKhu lăng mộ Phạm Ngũ Lão (làng Phù Ủng, Hưng Yên)TỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.1. Tác giả.2. Tác phẩm Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt+ Hai câu đầu: Hình tượng người anh hùng và quân đội thời Trần+ Hai câu cuối: Nỗi lòng của tác giả Bố cục: TỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu* Hình tượng người anh hùng: Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu(Múa giáo non sông trải mấy thu) + Tư thế: “hoành sóc” (cầm ngang ngọn giáo)Bình thản, hiên ngang, vững chãi+ Không gian: “giang sơn” (non sông, đất nước)+ Thời gian: “kháp kỉ thu” (mấy thu)Bối cảnh rộng lớn, kì vĩ nâng tầm vóc người anh hùng sánh ngang vũ trụTỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.I. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu(Múa giáo non sông trải mấy thu)* Hình tượng người anh hùng:+ Bản dịch “múa giáo”: không lột tả được ấn tượng về sự bền bỉ, vẻ đẹp dũng mãnh, hào hùng của người tráng sĩ.TỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.* Hình tượng quân đội thời TrầnII. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu* Hình tượng người anh hùng: Tam quân tì hổ khí thôn ngưu(Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu)- Nghệ thuật so sánh, phóng đại Sức mạnh phi thường, khí thế dũng mãnh của quân đội nhà TrầnTỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu- Hai hình ảnh bổ sung cho nhau: hình ảnh, vẻ đẹp cá nhân lồng trong vẻ đẹp dân tộc“Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thuTam quân tì hổ khí thôn ngưu”TỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu2. Hai câu kết Nam nhi vị liễu công danh tráiTu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu(Công danh nam tử còn vương nợLuống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu)- “nợ công danh”+ thể hiện chí làm trai: lập công (để lại sự nghiệp), lập danh (để lại tiếng thơm).+ Trả xong nợ công danh là hoàn thành nghĩa vụ với đất nước Đây là lí tưởng sống tích cực, tiến bộ trong xã hội phong kiến Câu thơ thể hiện nỗi lòng trăn trở của nhà thơ về vai trò, trách nhiệm của cá nhân với non sông xã tắc.TỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản1. Hai câu đầu2. Hai câu kết- Nỗi “thẹn” khi nghe chuyện Vũ Hầu+ Vũ Hầu: Hán Thừa tướng Gia Cát Lượng+ Phạm Ngũ Lão “thẹn” bởi ông thấy mình chưa trả xong “nợ công danh” Sự khiêm tốn và khát vọng cống hiến của một nhân cách cao đẹpTỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bản1. NghÖ thuËt: +Bµi th¬ tø tuyÖt ng¾n gän , sóc tÝch + Sö dông linh ho¹t nhiÒu biÖn ph¸p nghÖ thuËt . + Bót ph¸p nghÖ thuËt hoµnh tr¸ng mang tÝnh sö thi víi h×nh t­îng th¬ lín lao , k× vÜ .2. Nội dung:Vẻ đẹp của người anh hùng hiên ngang, lẫm liệt với lí tưởng và nhân cách lớn lao Vẻ đẹp thời đại với sức mạnh và khí thế hào hùngIII. Củng cốTỎ LÒNG (THUẬT HOÀI)Phạm Ngũ LãoI. Tìm hiểu chung.I. Tìm hiểu chung.II. Tìm hiểu văn bảnIII. Củng cốIV. Dặn dòHọc thuộc văn bản, phân tích dể làm nổi bật vẻ đẹp của con người và thời đại nhà Trần.2. Soạn “Cảnh ngày hè”Trân trọng cảm ơn thầy cô giáo và các em học sinh