Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tiết 37, 38, 39 - Năm học 2019-2020 - Đinh Hồng Nhung

Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 Ngày soạn: 04/01/2020 Ngày giảng: 06/01/2020 (8A1) 07/01 (8A2,3) Tiết 37 - Bài 24 CUỘC KHÁNG CHIẾN TỪ NĂM 1858 ĐẾN NĂM 1873 I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Những nét chính về kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền Đông Nam Kì. - Thái độ và hành động của triều đình Huế trong việc mất ba tỉnh miền Tây. - Nêu, nhận xét về tinh thần kháng chiến chống Pháp của nhân dân Nam Kì. 2. Tư tưởng - HS thấy rõ bản chất tham lam tàn bạo của TDP. - Tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân ta. 3. Kĩ năng - HS có kĩ năng sử dụng lược đồ, các tư liệu lịch sử, văn học để minh họa. - Quan sát tranh ảnh, trình bày, nhận xét, các sự kiện lịch sử. 4- Định hướng năng lực hình thành: - Năng lực hình thành: Năng lực khai thác kênh hình trong SGK. - Năng lực hợp tác, tổng hợp, liên hệ sâu chuỗi các sự kiện lịch sử, phân tích đánh giá. II. CHUẨN BỊ 1.Giáo viên: + Lược đồ những cuộc khởi nghĩa chống Pháp ở Nam Kỳ. + Tranh ảnh về cuộc tấn công của nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đánh tàu Ét-pê-răng của Pháp. 2. Học sinh: - Đọc trước bài học, tự tìm thông tin trong SGK sách tham khảo, mạng để trả lời các câu hỏi trong SGK và các câu hỏi giáo viên giao về nhà cho HS tiết trước. + Sưu tầm thơ văn yêu nước cuối thế kỷ 19 . + Sưu tầm tranh ảnh liên quan phong trào đấu tranh của ND ta + Tập thuyết trình trước lớp. III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KT DẠY HỌC 1. Phương pháp: Thảo luận, đàm thoại, thuyết trình, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề động não, kĩ thuật mảnh ghép. 2. Kĩ thuật: Thông tin phản hồi trong quá trình dạy học, chia sẻ nhóm đôi, chia nhóm, đặt câu hỏi giao nhiệm vụ, mảnh ghép IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra đầu giờ H : Trình bày nguyên nhân, diễn biến, kết quả việc thực dân Pháp xâm lược nước ta tại chiến sự Đà Nẵng? Nhận xét về trách nhiệm của triều đình nhà Nguyễn? 3. Bài mới HĐ1: Khởi động: HĐ nhóm bàn 3’ ? Viết nhanh các tỉnh đã bị Pháp xâm lược? Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 ? Nói nhanh nội dung hiệp ước 1862? HS trình bày – Nhận xét – Bổ sung; GV NX. Tiết trước chúng ta đã thấy được quá trình xâm lược nước ta của TDP (1858 - 1862), triều đình Huế đã kí Hiệp ước 1862. Nhưng nhân dân ta quyết tâm đứng lên kháng chiến ngay từ những ngày đầu chúng nổ súng xâm lược ở Đà Nẵng, Gia Định. Hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu cuộc kháng chiến chống TDP của nhân dân ta từ năm 1858 - 1873. HĐ2: Hình thành kiến thức và kĩ năng mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức cơ bản GV: Yêu cầu HS nhắc lại những hành động xâm lược của thực dân Pháp. HS: Trả lời. H: Trước hành động xâm lược của Pháp nhân dân ta có thái độ như thế nào? - Nhân dân căm phẫn, nổi dậy đấu tranh. GV: Treo lược đồ lược thuật phong trào kháng chiến của nhân dân Đà Nẵng và 3 tỉnh miền Đông Nam Kì. HS: Tường thuật lại diến biến trên lược đồ. Theo dõi và ghi tóm tắt. GV: Sau khi thất bại Đà Nẵng, TD Pháp kéo vào Gia Định quân đội triều đình chống cự yếu ớt rồi tan rã, không chủ động đánh giặc thì nhân dân đại phương tự động tổ chức thành những đội ngũ chỉnh tề kháng Pháp ngay từ khi chúng đặt chân lên đất liền như: GV: Cho HS quan sát hình ảnh Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu chiến của Pháp và trình bày vài nét về sự hoạt động của nghĩa quân. HĐ cá nhân – động não 1’: Suy nghĩ của em về sự kiện Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu chiến của Pháp GV NX. GV: Cho HS quan sát hình ảnh Trương Định nhận phong soái và yêu cầu HS mô tả quang cảnh buổi lễ. GV: Tường thuật buổi lễ H: Em có nhận xét gì về hành động của Trương Định? II. Cuộc kháng chiến chống Pháp từ 1858 đến 1873 1. Kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ + Tại Đà Nẵng, nhiều toán nghĩa binh nổi dậy phối hợp với quân triều đình chống Pháp. + Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Hi Vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ Đông (10 - 12 - 1861). + Khởi nghĩa của Trương Định ở Gò Công làm cho quân Pháp khốn đốn và gây cho chúng nhiều thiệt hại. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 HS: Trả lời. GV: Kết luận và tường thuật ngắn gọn cuộc khởi nghĩa. HĐ nhóm bàn 2’: Em có nhận xét gì về phong trào kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền Đông Nam Kì? GV: Như vậy từ khi TDP xâm lược Đà Nẵng và 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ, nhân dân ta đã quyết tâm kháng Pháp, phong trào diễn ra sôi nổi, với những cách đánh rất hiệu quả (đánh pháo thuyền) của Nguyễn Trung Trực, KN Trương Định làm cho TDP lo sợ. GV: Cho HS theo dõi SGK đoạn "Sau khi kí Hiệp ước...không tốn một viên đạn". H: Nhận xét thái độ và hành động của triều đình sau Hiệp ước Nhâm Tuất? HS: Theo dõi trả lời. GV: Triều đình và tin tưởng vào "lương tâm hảo ý" của kẻ thù nên đã chiểu theo các điều ước đã kí mà thực hiện. Khi cho rằng mặt Nam đã yên, triều đình tập trung lực lượng đối phó với phong trào khởi nghĩa nông dân ở mặt Trung và Bắc, đồng thời mở cuộc ngoại giao... trong khi đó Pháp đang ráo riết chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây. HĐ nhóm 2 – (1’): Tại sao Pháp nhanh chóng chiếm được 3 tỉnh miền Tây mà không tốn một viên đạn? - Do thái độ nhu nhược sợ giặc của triều đình; tình hình Pháp có nhiều thuận lợi. H: Suy nghĩ của em về hành động của triều đình Nguyễn? HS: Nêu suy nghĩ, đánh giá. GV: Cung cấp thông tin và kết hợp chỉ lược đồ hình 68: Sau khi chiếm 3 tỉnh miền Tây Nam Kỳ, PT kháng chiến của ND 6 tỉnh diễn ra ở nhiều nơi... HS: Đọc một số đoạn văn, thơ của Nguyễn 2. Kháng chiến lan rộng ra 3 tỉnh miền Tây Nam Kì + Thái độ và hành động của triều đình Huế trong việc để mất ba tỉnh miền Tây: - Triều đình đã ngăn cản phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta ở Nam Kì, ra lệnh bãi binh... - Do thái độ cầu hòa của triều đình, Pháp đã chiếm được ba tỉnh miền Tây Nam Kì không tốn một viên đạn... Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 Đình Chiểu về cuộc kháng chiến chống Pháp "Chạy giặc", "Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc" GV: yêu cầu HS dựa vào lược đồ trình bày những nét chính về cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Nam Kì. Nhận xét về tinh thần kháng chiến chống Pháp của nhân dân Nam Kì? HS: Nhận xét. GV: Khái quát: Nhân dân Nam Kì nổi lên chống Pháp ở nhiều nơi, nhiều trung tâm kháng chiến thành lập... Phong trào tiếp tục phát triển đến 1875. + Phong trào đấu tranh chống Pháp diễn ra dưới nhiều hình thức phong phú: - Bất hợp tác với giặc, một bộ phận kiên quyết đấu tranh vũ trang, nhiều trung tâm kháng chiến ra đời: Đồng Tháp Mười, Tây Ninh. - Một bộ phận dùng thơ văn lên án thực dân Pháp và tay sai, cổ vũ lòng yêu nước: Phan Văn Trị, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Thông... HĐ 3: Luyện tập - Tinh thần kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta được thể hiện như thế nào? - Đánh giá về hành động của triều đình Nguyễn? HĐ 4: Vận dụng ?Nhận xét về tinh thần kháng chiến chống Pháp của nhân dân Nam Kì? ? Theo em, điều ước về việc Pháp trả lại thành Vĩnh Long có thực hiện được không? Tại sao? Viết ra quan điểm của em về điều này trong 5 dòng. HĐ 5: Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo 1. Bài học rút ra từ sau các cuộc đấu tranh của nhân dân? 2. Nhân dân ta phải làm gì để đối phó với cuộc xâm lược của TD Pháp? V. Hướng dẫn chuẩn bị bài học tiết sau - Bài cũ: Đọc lại vở ghi, SGK kết hợp với nội dung bài ghi để trả lời câu hỏi cuối bài. - Bài mới: Đọc và nghiên cứu bài mới 25. + Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì. + Tại sao phải đến 1873 Pháp mới khởi sự âm mưu đánh chiếm Bắc Kì. + Diễn biến thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất. + Cuộc kháng chiến của quân dân Hà Nội và các địa phương khác ở Bắc Kì chống thực dân Pháp lần thứ nhất. BỔ SUNG .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ........................................................................................... ................................................. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 Ngày soạn: 04/01/2020 Ngày giảng: 13/01/2020 (8A1) 14/01 (8A2,8A3) Tiết 38 - Bài 25 KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS nắm vững và thông hiểu các kiến thức: - Sơ lược về tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kì. - Âm mưu, diễn biến chính cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất của Pháp (1783). - Những nét chính về cuộc kháng chiến của quân dân Hà Nội và các địa phương khác ở Bắc Kì chống thực dân Pháp lần thứ nhất. Nội dung và hậu quả của Hiệp ước Giáp Tuất. 2. Tư tưởng - Giáo dục HS trân trọng và tôn kính những vị anh hùng dân tộc. - Căm ghét bọn TD Pháp tham lam tàn bạo và những hành động nhu nhược của triều đình Huế . - Có những nhận xét đúng đắn về trách nhiệm của triều đình Huế. - Củng cố lòng tự hào dân tộc trước những chiến công hiển hách của cha ông. 3. Kĩ năng - Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ, tường thuật những sự kiện lịch sử. - Trình bày, nhận xét một số vấn đề lịch sử điển hình. 4. Định hướng các năng lực - Năng lực chung: NL tự học, tự giải quyết vấn đề; NL hợp tác và giao tiếp - Năng lực đặc thù: NL ngôn ngữ II. CHUẨN BỊ 1.Giáo viên + Bản đồ hành chính Việt Nam cuối thế kỷ XIX . + Lược đồ TD Pháp đánh Bắc kỳ lần I. 2. Học sinh: Đọc, nghiên cứu trước bài và chuẩn bị các nội dung. III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1.Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại, nêu vấn đề, vấn đáp 2. Kĩ thuật: nhóm đôi, động não, lược đồ tư duy IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra đầu giờ: H: Trình bày cuộc kháng chiến ở Đà Nẵng và 3 tỉnh miền Đông nam Kì? 3. Bài mới HĐ1: Khởi động Thực dân Pháp nuôi âm mưu đánh chiếm Bắc Kì để phục vụ cho sự tư bản Pháp đang trên đà phát triển; HĐ nhóm bàn 2’ – HS lên bảng, thi tiếp sức ? Pháp đã xâm lược Bắc Kì như thế nào? ? Nhân dân ta chống Pháp ra sao? -> GV NX ->chúng ta cùng đi tìm hiểu bài hôm nay Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 HĐ2: Hình thành kiến thức, kĩ năng mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức cơ bản HS đọc mục 1 sgk. H: Tại sao TD Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây Nam Kỳ (1867) mà mãi tới 1873 chúng mới chiếm đánh Bắc Kỳ ? - Do phong trào kháng chiến của nhân dân Nam Kỳ phát triển mạnh mẽ khắp nơi, ngăn chặn quá trình xâm lược của chúng. H: Em hãy trình bày tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh Bắc Kỳ ? Nêu nhận xét? H: TD Pháp đã dùng những biện pháp gì để ổn định tình hình Nam Kỳ ? Nhận xét? HĐ nhóm 2 _3’: Hành động và thái độ của triều đình Nguyễn? Nhận xét, đánh giá về thái độ và hành động đó? - Tiếp tục thực hiện chính sách đối nội đối ngoại lỗi thời. Vơ vét tiền của dân để ăn chơi và bồi thường chiến phí. Kinh tế sa sút. Binh lực suy yếu. Mâu thuẫn xã hội sâu sắc hàng loạt các cuộc khởi nghĩa nổ ra. Tiếp tục thương lượng với TD Pháp để chia sẻ quyền thống trị với Pháp. GV kết luận: Với những chính sách đối nội, đối ngoại phản động, nhu nhược của triều đình nhà Nguyễn, thực lực quốc gia suy kiệt thúc đẩy nhanh quá trình xâm lược của TD Pháp. GV: Dùng bản đồ hành chính Việt Nam cuối TK XIX để minh họa quá trình bành I. Thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất. Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì. 1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ a. Thực dân Pháp: - Sau khi chiếm 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ, Pháp tiến hành thiết lập bộ máy cai trị làm cơ sở chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ và Cam-pu-chia. - Biện pháp: + Xây dựng bộ máy cai trị có tính chất quân sự. + Đẩy mạnh bóc lột tô thuế. + Cướp ruộng đất của dân. + Mở trường đào tạo tay sai. b. Triều đình nhà Nguyễn: - Thực hiện chính sách đối nội, đối ngoại phản động, nhu nhược. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 trướng xâm lược nước ta của Thực dân Pháp. GV: Giải thích: TD Pháp muốn nhảy vào Vân Nam TQ bằng con đường sông Mê Công nhưng không thành (do sông nhiều thác ghềnh), chúng đã chuyển sang do thám sông Hồng để nhảy vào Vân Nam TQ bằng con đường này. HS: Thực hành kĩ năng chỉ bản đồ. HS: Đọc thông tin SGK. HĐ nhóm bàn 3’: TD Pháp kéo quân ra Bắc trong hoàn cảnh nào? Tại sao Pháp lại xâm lược Bắc Kì? - Nhà Nguyễn yêu cầu Pháp đem tàu biển ra vùng vịnh Hạ Long dẹp giặc biển. TD Pháp biết rõ nội tình nhà Nguyễn ở Bắc Kỳ Chúng tìm nguyên cớ thuận lợi để đem quân ra Bắc, chúng bày đặt ra vụ Giăng Đuy - puy gây rối tại Hà Nội. GV: Giải thích thêm về vụ Giăng Đuy-puy gây rối tại Hà Nội. GV: Sử dụng lược đồ tường thuật diễn biến chiến sự tại Bắc Kì . ... Chưa đầy một tháng chúng đã chiếm được các tỉnh Hải Dương, Phủ Lý, Nam Định, Hưng Yên, Ninh Bình. GV: Dùng bản đồ TD Pháp xâm lược Bắc Kỳ lần thứ nhất để minh hoạ vấn đề này ( SGV/ 123 ) HS: Thực hành tường thuật diễn biến trên lược đồ. H: Nhận xét quá trình xâm lược Bắc Kì của Pháp? HS: Nhận xét. 2. TD Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất (1873 ) + Âm mưu của Pháp đánh ra Bắc Kì: - Lợi dụng việc triều đình nhờ Pháp đem tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp “hải phỉ”, chúng cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối ở Hà Nội. - Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử Gác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc. + Diễn biến: - Ngày 20 - 11 - 1873, quân Pháp nổ súng đánh và chiếm thành Hà Nội. Từ đó, chúng nhanh chóng đánh chiếm các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình, Nam Định. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 GV: Cung cấp: Sau khi chiếm thành Hà Nội, chiến sự ở các tỉnh Bắc Kỳ: - Ngay từ khi quân Pháp kéo đến Hà Nội, nhân dân đã anh dũng đứng lên kháng chiến bằng mọi thứ vũ khí sẵn có trong tay. Khi giặc chiếm thành Hà Nội, tổ chức nghĩa hội được thành lập (những người yêu nước). HĐ cá nhân –động não 1’: Tại sao quân triều đình ở Hà Nội đông gấp nhiều lần quân địch mà không thắng chúng ? - Vì quân triều đình không chủ động tấn công địch. Trang thiết bị lạc hậu. ? Em hãy trình bày phong trào kháng chiến của nhân dân Hà Nội năm 1873? HS: Nêu theo SGK. H: Trong thời kỳ này, quân và dân Hà Nội đã lập nên chiến thắng điển hình nào ? Em biết gì về chiến thắng đó? - Chiến thắng Cầu Giấy ngày 21 - 12 - 1873, quân Pháp bị thất bại, Gác-ni-ê bị giết. GV: Giải thích thêm: Sau trận Cầu Giấy, nhân dân Nam Định đánh mạnh hơn, quân Pháp đóng trong thành Nam Định toan bỏ chạy về Hà Nội sau đó tàu chiên yểm trợ, chúng mới dám ở lại. Lúc này chính giới Pháp gặp nhiều khó khăn, cho nên chúng muốn hoà, triều đình nhu nhược, không biết dựa vào dân chống giặc, đã ký kết với Pháp điều ước Giáp Tuất (1874). H: Em cho biết nội dung điều ước Giáp Tuất 1864? H: Tại sao nhà Nguyễn lại ký điều ước 1874? GV: Hướng dẫn HS thảo luận và trả lời. GV: Kết luận: 3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ (1873-1874) + Khi quân Pháp kéo vào Hà Nội, nhân dân ta anh dũng chống Pháp như trận chiến đấu ở Ô Thanh Hà (Quan Chưởng). + Tại các tỉnh đồng bằng, ở đâu Pháp cũng vấp phải sự kháng cự của nhân dân ta. Các căn cứ kháng chiến được hình thành ở Thái Bình, Nam Định... + Ngày 21 - 12 - 1873, quân Pháp bị thất bại ở Cầu Giấy, Gác-ni-ê bị giết. + Song triều đình Huế lại kí Hiệp ước Giáp Tuất (15 - 3 - 1874). - Nội dung: Pháp rút quân khỏi Bắc Kì; triều đình thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 + Vì sự nhu nhược của triều đình nhà Nguyễn. + Vì tư tưởng “chủ hoà” để bảo vệ quyền lợi của giai cấp và dòng họ. H: Hiệp ước Giáp Tuất để lại hậu quả gì? GV: Kết luận. -> Xác lập quyền kinh tế của Pháp khắp đất nước Việt Nam. HĐ 3: Luyện tập ?Tình hình Việt Nam như thế nào trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ? ? TD Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất (1873) như thế nào? ? Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì (1873-1874) ) như thế nào? HĐ 4: Vận dụng 1. Viết một đoạn văn ngắn chừng 10 dòng nêu suy nghĩ của em về cuộc kháng chiến của ND ta ở Bắc Kì? 2. Vẽ sơ đồ tư duy về quá trình xâm lược của Pháp tại Việt Nam. HĐ 5: Mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo 1. Bài học rút ra từ sau các cuộc tấn công của Pháp ở Nam Kì, Bắc Kì? 2. Là HS, em có suy nghĩ gì trước thái độ của triều đình nhà Nguyễn? V. Hướng dẫn chuẩn bị bài học tiết sau - Học bài theo vở ghi, kết hợp với SGK. - Chuẩn bị tiết 39 phần II. - Đọc và nghiên cứu phần II. Tìm hiểu các nội dung: + Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần 2. + Cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân. BỔ SUNG .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 Ngày soạn: 04/01/2020 Ngày giảng: 05/05 /2020 (8A2, 8A3) /5/2020 (8A1) Tiết 39 - Bài 25 KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873 - 1884) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức HS nhớ các kiến thức: - Âm mưu, diễn biến chính cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai của Pháp (1882). - Những nét chính về cuộc kháng chiến của quân dân Hà Nội và các địa phương khác ở Bắc Kì chống thực dân Pháp lần thứ hai. - Nội dung cơ bản của Hiệp ước Pa-tơ-nốt. - Đánh giá trách nhiệm của triều Nguyễn trong việc để mất nước. 2. Tư tưởng - Giáo dục các em lòng yêu nước, trân trọng những chiến tích chống giặc của cha ông tôn kính những anh hùng hy sinh vì nghĩa lớn: Hoàng Diệu. - Căm ghét bọn TD Pháp tham lam tàn bạo và những hành động nhu nhược của triều đình Huế. - Có những nhận xét đúng đắn về trách nhiệm của triều đình Huế. 3. Kĩ năng - Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ, tường thuật những sự kiện lịch sử. - Trình bày, nhận xét một số vấn đề lịch sử điển hình. 4. Định hướng các năng lực - Năng lực chung: NL tự học, tự giải quyết vấn đề; NL hợp tác và giao tiếp - Năng lực đặc thù: NL ngôn ngữ II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Lược đồ TD Pháp đánh Bắc kỳ lần thứ hai. - Bản đồ hành chính Việt Nam. Chân dung Hoàng Diệu. 2. Học sinh: Đọc, nghiên cứu trước bài và chuẩn bị các nội dung. III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT 1.Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại, nêu vấn đề, vấn đáp 2. Kĩ thuật: nhóm đôi, động não, lược đồ tư duy IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra đầu giờ H: Trình bày âm mưu, diễn biến TD Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất (1873)? 3. Bài mới HĐ1: Khởi động Sau khi đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất, gần 10 năm sau thực dân Pháp lại tiếp tục đánh chiếm Bắc Kì lần thức hai. Cuộc tấn công đó như thế nào? Quân và dân ta chống Pháp ra sao, chúng ta cùng đi vào tìm hiểu bài hôm nay. HĐ2: Hình thành kiến thức, kĩ năng mới Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức cơ bản HS: Đọc nội dung SGK HĐ nhóm bàn 3’: Vì sao TD Pháp đánh Bắc Kỳ lần 1 (1873) mà mãi tới 10 năm sau chúng mới đánh Bắc kỳ lần 2? - Do phong trào kháng chiến của nhân dân lên mạnh. Nước Pháp gặp nhiều khó khăn. Đầu những năm 80, nước Pháp tương đối ổn định, chính giới Pháp nhất trí đẩy mạnh xâm lược Bắc Kỳ. HS: Tự đọc thông tin SGK. H: Em suy nghĩ gì về câu thơ trên? - Cuộc khởi nghĩa đã nêu cao khẩu hiệu “phen này quyết đánh cả Triều lẫn Tây” Giặc cướp nổi lên khắp nơi, triều đình phải cầu cứu quân Thanh và quân Pháp để ổn định tình hình. H: Thực dân Pháp đánh Bắc Kỳ lần 2 trong hoàn cảnh nào ? HS: Dựa vào bài trước trả lời. H: Em biết gì về tình hình nước Pháp đầu thập kỷ 80? - Nước Pháp đang chuyển sang giai đoạn CNĐQ, nhu cầu xâm lược chiếm thuộc địa là thiết yếu. H: Nêu nguyên nhân TD Pháp đánh Bắc Kỳ lần 2 ? GV: Dùng lược đồ TD đánh Bắc Kỳ lần 2 để tường thuật diễn biến. II. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882 - 1884 1. TD Pháp đánh chiếm Bắc kỳ lần thứ hai (1882) * Âm mưu của Pháp: - Sau Hiệp ước 1874, Pháp quyết tâm chiếm bằng được Bắc Kì, biến nước ta thành thuộc địa. - Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước năm 1874, tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh, Pháp đem quân xâm lược Bắc Kì lần thứ hai. * Diễn biến: - Ngày 3 - 4 - 1882, quân Pháp do Ri- vi-e chỉ huy đã kéo ra Hà Nội khiêu khích. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 HS: Quan sát chân dung Hoàng Diệu nhận xét nhân vật lịch sử. GV: Sau khi chiếm thành Hà Nội khi TD Pháp đánh Bắc Kỳ lần II. HS: Tường thuật lại diễn biến trên lược đồ. HĐ nhóm đôi 2’: Sau khi thành Hà Nội thất thủ, thái độ của triều đình Huế ra sao? Nhận xét? - Sau khi mất thành Hà Nội, triều đình Huế rất lúng túng. Vội vàng cầu cứu nhà Thanh. Cử người ra Hà Nội thương thuyết với Pháp. Ra lệnh cho quân ta phải rút lên miền núi. H: Hậu quả của thái độ lúng túng, nhu nhược của triều đình Huế như thế nào? - Quân Pháp nhanh chóng chiếm Hòn Gai và một số nơi khác ở Bắc Kỳ. HS: Tự tìm hiểu thông tin. H: Phong trào kháng chiến của nhân dân Hà Nội và các địa phương khi TD Pháp đánh Bắc Kỳ lần II như thế nào? Nhận xét? So sánh với lần thứ nhất? - Quân ta chống trả quyết liệt, đến trưa thành Hà Nội thất thủ, Hoàng Diệu tự vẫn tại vườn Võ miếu. - Khi TD Pháp đánh Hà Nội, nhân dân tích cực phối hợp với quân triều đình kháng Pháp. H: Nhân dân Hà Nội đánh Pháp bằng - Ngày 25 - 4 - 1882, Ri-vi-e gửi tối hậu thư cho Tổng đốc thành Hà Nội là Hoàng Diệu buộc phải nộp thành. Không đợi trả lời, Pháp mở cuộc tiến công và chiếm thành Hà Nội, cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt từ sáng đến trưa, Hoàng Diệu thắt cổ tự vẫn. - Sau đó Pháp chiếm một số nơi khác như Hòn Gai, Nam Định... 2. Nhân dân Bắc Kỳ tiếp tục kháng chiến Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 những biện pháp gì ? Tác dụng? . HĐ nhóm bàn 2’ ?Nhận xét về phong trào kháng chiến của nhân dân các tỉnh Bắc kỳ phối hợp với quân đội triều đình đánh Pháp ? GV: Trình bầy trận Cầu Giấy lần thứ hai. HS: Trình bầy lại diễn biến trận Cầu Giấy. H: Ý nghĩa của chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai? GV: Kết luận. GV: Sử dụng bản đồ trình bày cuộc tấn công của TD Pháp vào Thuận An. + Chiều 18-8-1883, Pháp bắt đầu tiến công vào Thuận An, đến ngày 20-8, Pháp đổ bộ lên khu vực này. + Ngày 25-8-1883, triều đình Huế kí với Pháp Hiệp ước Hác-măng. HS: Trình bày diễn biến bằng bản đồ. H: Em cho biết nội dung cơ bản của hiệp ước Hác-măng? Hiệp ước Hác-măng dẫn đến hậu quả gì ? GV: Trước thái độ phản kháng mạnh mẽ của nhân dân ta, TD Pháp đối phó ... - Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn bước tiến của quân giặc. - Tại các nơi khác, nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy để ngăn bước tiến của quân Pháp. - Ngày 19-5-1883, quân ta giành thắng lợi lớn trong trận Cầu Giấy lần thứ hai, Ri-vi-e bị giết tại trận. - Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai làm cho quân Pháp thêm hoang mang, dao động, chúng định bỏ chạy nhưng triều đình Huế lại chủ trương thương lượng với Pháp hi vọng Pháp sẽ rút quân. 3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884) - Nội dung: Thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì, Trung Kì. + Sau Hiệp ước Hác-măng, Pháp chiếm hàng loạt các tỉnh Bắc Kì: Bắc Ninh, Tuyên Quang, Thái Nguyên... + Ngày 6-6-1884, Pháp buộc triều đình Huế kí Hiệp ước Pa-tơ-nốt. => Với hiệp ước này, nhà nước phong kiến Việt Nam với tư cách một quốc gia độc lập đã hoàn toàn sụp đổ. Đinh Hồng Nhung –Lịch sử 8 – Năm học 2019-2020 ? Tại sao hiệp ước Pa-tơ-nốt được ký kết ? HS: Đọc nội dung cơ bản của điều ước Pa- tơ-nốt. HĐ nhóm đôi 2’: Đánh giá về trách nhiệm của triều đình Nguyễn trong việc để mất nước? HS: NX đánh giá. GV: Nhận xét, khái quát. Sau Hiệp ước Pa-tơ-nốt nhà nước phong kiến Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc lập đã sụp đổ thay vào đó là chế độ thuộc địa nửa phong kiến. HĐ 3: Luyện tập - Âm mưu và thủ đoạn của TD Pháp trong việc đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhấ