Giáo án Địa lí Lớp 6 - Tiết 3: Tỉ lệ bản đồ - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Ta Gia

Ngày dạy: 6B- 24/09/2020 Tiết 3 : Bài 3: TỶ LỆ BẢN ĐỒ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Định nghĩa được đơn giản về bản đồ,biết phương hướng trên bản đồ và một số yếu tố cơ bản của bản đồ: tỉ lệ bản đồ, kí hiệu bản đồ,lưới kinh, vĩ tuyến 2. Phẩm chất: - Trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước. Tôn trọng ,chấp hành kỉ luật, pháp luật - Chăm chỉ: Ý thức chăm chỉ trong học tập và lao động 3. Năng lực a. Năng lực chung - Tự chủ, tự học: Có ý thức học tập bộ môn, biết tìm tòi mở rộng kiến thức cho bản thân - Giao tiếp và hợp tác: Biết sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp, sẵn sàng hợp tác với người khác trong giải quyết các vấn đề, công việc - Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Chủ động tìm tòi và giải quyết các vấn đề trong học tập b. Năng lực đặc thù - Sử dụng quả địa cầu: Sử dụng trong quan sát tìm hiểu hình dạng, kích thước trái đất II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Một số bản đồ có tỷ lệ khác nhau, thước tỷ lệ, máy chiếu 2. Học sinh: Tìm hiểu về tỉ lệ bản đồ III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT - Phương pháp: vấn đáp, trực quan, hoạt động nhóm - Kĩ thuật: thảo luận nhóm, chia nhóm, đặt câu hỏi IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1.Ổn định tổ chức - Giáo viên tổ chức lớp, kiểm tra nhanh sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ ? GV chiếu hình , yêu cầu hs xác định vị trí của Trái Đất, các đường kinh tuyến-vĩ tuyến... 3. Bài mới * Hoạt động 1: Khởi động - GV chiếu và giới thiệu bản đồ tự nhiên thế giới. - HS quan sát. ? Quan sát bản đồ em thấy được những yếu tố nào thể hiện trên bản đồ? - HS phát biểu. GV dẫn vào bài mới. * Hoạt động 2: Hình thành kiến thức Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức- kĩ năng - PP: vấn đáp, trực quan, hđ nhóm - KT: TL nhóm, chia nhóm, đặt câu hỏi 1. Ý nghĩa của tỉ lệ bản đồ GV đưa ví dụ về tỉ lệ: 1 ; 1 ; 1 20 50 100 ? Trong toán học gọi đây là gì ? ( tỉ số - trên là tử số - dưới là mẫu số ) GV dùng 2 bản đồ có tỉ lệ khác nhau giới thiệu vị trí phần ghi tỉ lệ. ? Tử số chỉ giá trị gì? Mẫu số chỉ gtrị gì? ? Từ đây em hiểu tỉ lệ bản đồ là gì ? ? Tỷ lệ bản đồ biểu hiện ở mấy dạng ? VD1: Tỉ lệ 1:100.000 có nghĩa là 1cm trên bản đồ bằng 100.000cm ( 1km) ngoài thực địa. ? Khoảng cách 1cm trên bản đồ có tỉ lệ 1:2000.000 bằng bao nhiêu km trên thực địa? ? Thế nào là tỉ lệ thước? -GV giao nhiệm vụ cho học sinh thảo luận theo bàn ? Quan sát hình 8 - 9 cho biết: Mỗi cm trên bản đồ tương ứng với bao nhiêu m ở ngoài thực địa ? ? Bản đồ nào có tỷ lệ lớn hơn ? ? Bản đồ nào thể hiện chi tiết hơn? - HS thực hiện nhiệm vụ - Nhóm thảo luận - Đại diện nhóm BC kết quả thảo luận - Các nhóm khác nhận xét bổ sung, GV chốt kiến thức ? Tỷ lệ bản đồ cho ta biết điều gì ? - Tỉ lệ bản đồ là tỷ số giữa khoảng cách trên bản đồ với khoảng cách ngoài thực địa. - Tỉ lệ bản đồ được biểu hiện ở 2 dạng:Tỉ lệ số và tỉ lệ thước. + Tỉ lệ số: Tỉ lệ số: Là 1 phân số, có tử số là 1, mẫu số càng lớn, tỉ lệ bản đồ càng nhỏ và ngược lại. VD2: Tỉ lệ 1:2000.000 có nghĩa là 1cm trên bản đồ bằng 2000.000cm ( 20km) ngoài thực địa. +Tỉ lệ thước: Được vẽ cụ thể dưới dạng 1 thước do đã tính sẵn, mỗi doạn đều ghi số đo độ dài tương ứng trên thực địa. VD: Hình 8 mỗi đoạn đều có ghi độ dài tương ứng là 75m. - H8: Mỗi cm trên bản đồ ứng với 7500cm ( 75m) ngoài thực địa. -H9: Mỗi cm trên bản đồ ứng với 15000cm ( 150m) ngoài thực địa. -Bản đồ H8 có tỉ lệ lớn hơn, các đối tượng địa lí chi tiết hơn - Ý nghĩa: Tỉ lệ bản đồ có liên quan đến mức độ thể hiện các đối tượng địa lí trên bản . Tỉ lệ càng lớn thì mức độ chi tiết của bản đồ càng cao. HĐ 2: - PP: vấn đáp, trực quan, hđ nhóm - KT: TL nhóm, chia nhóm, đặt câu hỏi ? Nêu các bước đo tính khoảng cách trên bản đồ. GV hướng dẫn hs cách đo tính khoảng cách theo tỉ lệ thước và tỉ lệ số. GV làm mẫu. GV giao nhiệm vụ cho học sinh thảo luận theo 4 nhóm - Đo tính kcách thực địa: N1: Từ KS Hải Vân → KS Thu Bồn. N2: Từ KS Hoà Bình → KS Sông Hàn. N3: Từ KS Hải Vân → KS Hoà Bình. N4: Từ KS Hải Vân → KS Sông Hàn - HS thực hiện nhiệm vụ - Nhóm thảo luận - Đại diện nhóm BC kết quả thảo luận - Các nhóm khác nhận xét bổ sung, GV chốt kiến thức 2. Đo tính các khoảng cách thực địa dựa vào tỉ lệ thước hoặc tỉ lệ số trên bản đồ. * Cách đo: - Theo thước tỉ lệ: + Đánh dấu khoảng cách giữa 2 điểm vào thước. + Đặt thước dọc theo thước tỉ lệ, đọc trị số. - Theo số tỉ lệ: + Đo khoảng cách. + Dựa vào số tỉ lệ để tính khoảng cách trên thực địa. * Bài tập: - Từ Hải Vân đến Thu Bồn: 5,5cm . 7500cm = 41.250cm= 412,5m - Từ HB đến Sông Hàn: 4cm . 7500cm = 30.000 cm = 300m * Hoạt động 3: Luyện tập Bài tập 2 SGK và bài tập bản đồ. + Theo tỉ lệ bản đồ,1cm ứng với 2km ,nên 5cm .200000= 1000.000cm( 10km) +Theo tỉ lệ bản đồ,1cm ứng với 60km,nên 5cm .6000000= 30.000000cm(300km) Bài tập 3 SGK và bài tập bản đồ. +105 km=10500.000cm +10500.000cm: 15cm= 700.000-> Vậy tỉ lệ bản đồ 1:700000( nghĩa là 1cm trên bản đồ ứng với 7km, khoảng cách giữa HN và HP đo được 15cm, nên khoảng cách HN-> HP là: 15cm.7km=105km) * Hoạt động 4: Vận dụng - Tập tính khoảng cách thực tế dựa vào tỉ lệ thước (hoặc tỉ lệ số) trên bản đồ trong Tập bản đồ địa lí 6. * Hoạt động 5: Mở rộng, bổ sung, phát triển sáng tạo - Đọc bài 2 sgk trrang 9 để tìm hiểu thêm về bản đồ. Hoàn thiện bài tập V. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ TIẾT SAU - Chuẩn bị bàiPhương hướng trên bản đồ, kinh độ, vĩ độ. Tọa độ dịa lí + Đọc bài + Trả lời các câu hỏi sgk