Giáo án Đại số 9 - Tiết 19: Nhắc lại và bổ sung các khái niệm về hàm số

Tiết 19: NHẮC LẠI VÀ BỔ SUNG CÁC KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ I-MỤC TIÊU :HS được ôn lại và nắm vững các nội dung sau : -Các khái niệm về hàm số ,biến số ,hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc công thức -Khi y là hàm số của x thì có thể viết y=f(x); y=g(x) ;…các giá trị của hàm số y=f(x) tại x0 được ký hiệu f(x0)… -Đồ thị của hàm hàm số y=f(x) là tập hợp các các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x))trên mp toạ độ -biết tính thành thạo các giá trị của hàm số khi cho trước biến số ,vẽ thành thạo đồ thị II-CHUẨN BỊ : -GV:bảng phụ vẽ VD1(a,) ; ?3 và bảng đáp án -HS:ôn lại phần hàm số đã học ở lớp 7 ,máy tính casio fx-220 hoặc fx-500A III- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1)ổn định :kiểm tra sĩ số học sinh 2) Các hoạt động chủ yếu : Hoạt động 1: Đặt vấn đề ,giới thiệu nội dung chươngII Hoạt động của HS GV: Lớp 7 chúng ta đã được làm quen với khái niệm hàm số và một số Vd về hàm số ,khái niệm mp toạ độ .đồ thị hàm số y=a.x.Ở lớp 9 ngoài ôn tập các kiến thức trên ta cón bổ sung thêm một số khái niệm :hàm số đồng biến , nghịch biến đường thẳng song song và một số hàm số cụ thể .tiết học này ta sẽ nhắc lại và bổ sung HS nghe GV trình bày và mở phần mục lục trang 129 sgk để theo dõi Hoạt động 2: khái niệm hàm số Hoạt động của HS Ghi bảng Gv nhắc lại kiến thức thông qua hệ thống câu hỏi -khi nào thì đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x? Hàm số có thể được cho bằng những cách nào ? -Gv yêu cầu HS tìm hiểu VD 1a,1b sgk/42 Gv đưa bảng phụ đã chuẩn bị . -VD 1a) y là hàm số của x được cho bằng bảng ,em hảy giải thích vì sao y là hàm số của x ? -VD1b) y là hàm số của x được cho bởi một trong 4 công thức(thêm ) Em hãy giải thích vì sao công thức y=2x là một hàm số ? còn lại tương tự -GV đưa bảng phụ ghi VD1c) bài 1b SBT/56 ? bảng này có xác định y là hàm số của x không vì sao? GV :qua VD trên ta thấy hàm số có thể được cho bằng bảng nhưng không phải bảng nào cũng xác định một hàm số -nếu hàm số được cho bởi công thức y=f(x) ta hiểu biến số x chỉ lấy những giá trị mà tại đó f(x) xác định -GV trở về VD1b) và hỏi : hàm số này thì biến x có thể lấy các giá trị nào ?vì sao ? ?em hiểu ntn về kí hiệu f(0)?;f(1)?… -GV yêu cầu hS làm ?1 ? Thế nào là hàm hằng ? cho VD? GV chốt lại vấn đề đặc biệt khái niệm hàm số cầnnêu rõ 2 ý -HS nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi gia` trị của x ta luôn xác định được một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hám số của x và x gọi là biến số Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc công thức -Vì có đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y . -HS trả lới như trên -Bảng VD1c) không xác định một hàm số vì ừng với một giá trị x=3 có 2 giá trị của y là 6 và 4 -là gtrị của hàm số tại x=0; x=1;…. F(0)=5; f(1)=5,5 F(a)=1/2 a+5 -Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trị không đổi là hàm hằng 1) khái niệm hàm số : SGK/42,43 ?1 Cho hàm số : * * * Hoạt động 3:đồ thị hàm số Hoạt động của HS Ghi bảng Gv yêu cầu HS làm ?2 -GV kẻ sẵn 2 hệ toạ độ Oxy lên bảng -GV gọi 2 HS đồng thời lên bảng mỗi HS làm 1 câu -Gv yêu cầu Hs làm ?2 vào vở Gv và HS cùng kiểm tra bài trên bảng ?Thế nào là đồ thị của hàm số y=f(x)? * Em hãy nhận xét các căp số của ?2 a lá của hs nào ?trong các VD trên ?Đồ thị của hàm số đó gì? -đồ thị hàm số y=2xlà gì ? ?2 :HS1: biễu diễn các điểm lên mp toạ độ -HS2: vẽ đồ thị y=2x Với x=1 =>y=2 =>A(1;2)thuộc đồ thị y=2x *tập hợp tất cả các điểm biễu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;f(x))trên mp toạ độ được gọi là đồ thị của hàm số y=f(x) ?2a là của hs cho bởi bảng trang 42 -Là tậphợp các điểmA;B C;D;E trong mp toạ độ -Là đường thẳng OA trong mp toạ độ 2)Đồ thị của hàm số : y A(1/3;6) B(1/2;4), C(1;2) D(2;1), E(3;2/3) F(4,1/2) 0 1 2 3 4 x *vẽ đồ thị y=2x: y A Với x=1 => y=2 =>A(1;2) đồ thị y=2x 0 1 x *Nhận xét :SGK Hoạt động 3: Hàm số đồng biến ; nghịch biến Hoạt động của HS Ghi bảng Gv yêu cầu HS làm ?3 -yêu cầu Hs cả lớp điền bút chì vào bảng ở sgk/43 -Gv đưa đáp án lên sẵn cho hs sữa bài VD:a) biểu thức 2x+1 xác đinh với những giá trị nào của x? ?khi x tăng dần gtị tương ứng của y ntn? -GV giới thiệu hàm số đồng biến trên R -Tương tự cho hs làm VDb -HS điền vào bảng trang 43 sgk HS đối chiếu và sữa chữa Xác định với mọi xthuộc R Khi x tăng dần thì giá trị tương ứng của y tăng -HS làm VD b -HS đọc phần tổng quát SGK/44 3): Hàm số đồng biến ; nghịch biến VD: ?3 sgk/43 a) y=2x+1 * hàm số y=2x+1 xác định với mọi x * Khi x tăng dần thì giá trị tương ứng của y tăng Ta nói hàm số y=2x+1 đồng biến trên R b)y=-2x+1 nghịch biến trên R * Tổng quát : sgk/44 Hoạt động 5: Dặn dò: - nắm vững khái niệm hàm số ,đồ thị ,hàm đồng biến ,nghịch biến -BVN: 1;2;3 sgk/44;45+ 1;3 SBT