Đề xuất một hướng dạy bài ôn tập văn học dân gian Việt Nam - Tiết 32 Ngữ văn 10 (Chương trình chuẩn)

i. Phần mở đầu .ii. nội dungiii. kết quảiv. những bài học kinh nghiệmv. Phần kết Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !vi. tài liệu tham khảođề xuất một hướng dạy i. Phần mở đầu 1. Lí do2. Phạm viKính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !đề xuất một hướng dạy 1. Những lựa chọn ban đầu- Phân nhóm nội dung và bài tập. Khắc sâu những kiến thức cơ bản trọng tâm.- Chọn phương pháp từ nội dung ôn tập đến bài tập theo trình tự trong sách giáo khoa, sử dụng một số hệ thống bảng biểu .ii. nội dungKính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !đề xuất một hướng dạy ii. nội dungVăn học dân gian1truyện cổ dân gian2tho ca dân gian31. Những lựa chọn ban đầuđề xuất một hướng dạy Sơ đồ hệ thống hoá nội dung ôn tập phần văn học dân gian Việt NamĐặc trưngHệ thống thể loạiTính tập thểTính truyềnmiệngTruyện cổ dân gianThần thoạiSửthiTruyềnthuyếtTruyệncổtíchTruyệnngụ ngônTruyệncườiTruyệnthơCâu nóiDGTụcngữCâuđốthơ ca dân gianca daoThanthânYêuthươngtình nghĩaHàihướcVèSKDGChèoTuồng...Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !đề xuất một hướng dạy ii. nội dung1. Những lựa chọn ban đầu Năm học 2007 – 2008 chuyên đề bài khó của tổ Văn vẫn tiếp tục chọn tiết 32 để thể hiện tiếp ở khối 102. Sự thể nghiệm tiếp theoKính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !- Tiết dạy này đi theo hướng ôn tập câu hỏi của SGK, sử dụng một hệ thống bảng biểu hệ thống hoá kiến thức về lí thuyết sau đó đi vào phần bài tập vận dụng. Phần củng cố bài là hệ thống những câu hỏi trắc nghiệm.- Thực hiện bằng giáo án điện tử.đề xuất một hướng dạy ii. nội dung1. Những lựa chọn ban đầu2. Sự thể nghiệm tiếp theoKính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !* ưu điểm:- Cả 2 tiết dạy trên, HS đã được hoạt động tích cực, nội dung kiến thức được ôn tập đầy đủ, chính xác.- Tiết kiệm được thời gian, giờ học sinh động hơn.* Nhược điểm:- Còn ôm đồm kiến thức, giáo viên khá vất vả, học trò được lôi cuốn nhưng chưa vươn lên tự sáng tạo trên nền những nội dung đã ôn tập.đề xuất một hướng dạy ii. nội dung3. Đề xuất một hướng dạy a. Hướng thực hiện - Phần bài tập ứng dụng thực hiện trước. Phần lí thuyết thực hiện sau khi đã ôn tập xong các bài tập , hoặc kết hợp ôn bài tập và lí thuyết . - Chủ yếu sử dụng phương pháp quy nạp ở các bài tập nhận biết, củng cố kiến thức. - Chia thời gian cụ thể cho từng phần- Tập hợp các bài tập theo nhóm: Nhóm bài tập nhận biết, củng cố nhóm bài tập nâng cao, nhóm bài tập ứng dụng thực tiễn.- Giáo viên phân công các nhóm học sinh thực hiện bài tập.đề xuất một hướng dạy ii. nội dung3. Đề xuất một hướng dạy a. Hướng thực hiệnb. Tiến trình thực hiện.* Phần bài tập: Kết hợp các nhóm bài tập.- Trên cơ sở HS đã làm bài tập ở nhà, trên lớp HS trình bày, HS khác nhận xét.- GV bổ sung, củng cố, chốt lại kỹ năng cần rèn cho HS: Phương pháp phân tích tác phẩm theo đặc trưng thể loại.- Các bài tập 2, 3, 4, 5, 6 GV bổ sung phần nâng cao và vận dụng.- Riêng bài tập 5 và 6 thực hiện theo hình thức trò chơi để hoạt động hoá giờ học.đề xuất một hướng dạy Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !đề xuất một hướng dạy Ví dụ 1Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ ! Em thích nhất chi tiết nào trong hai giai đoạn chuyển biến của hình tượng Tấm ? Hãy bình đôi nét về chi tiết đó ? ( Nếu HS trả lời chưa đạt yêu cầu GV nhận xét, sửa, bổ sung hoặc chiếu đoạn văn bình của cô.)đề xuất một hướng dạy Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !đề xuất một hướng dạy Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !Ví dụ 2 Từ 2 truyện cười đã học, về nhà các em chuyển thể thành kịch bản tiểu phẩm hài và tập diễn xuất. ( Ví dụ tiểu phẩm “ Tiếng cười chốn công đường” )đề xuất một hướng dạy Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !đề xuất một hướng dạy . Em hãy tìm tên tác giả sau mỗi câu thơ ? Xác định mối quan hệ giữa các câu thơ ở hai cột ? Nhận xét gì về mối quan hệ giữa Ca dao và Văn học viết ?Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !1. Ai đi muôn dặm non sôngĐể ai chứa chất sầu đong vơi đầy.2. Ai làm cho bướm lìa hoaCon chim xanh nỡ bay qua vườn hồng.3. Thân em như hạt mưa ràoHạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.4. Khăn thương nhớ aiKhăn rơi xuống đất ...a)Thiếp như hoa đã lìa cànhChàng như con bướm lượn vành mà chơi.b)Đất nước là nơi em đánh rơiChiếc khăn trong nỗi nhớ thầm.c)Sầu đong càng lắc càng đầyBa thu dọn lại một ngày dài ghê.d)Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước non.a)Thiếp như hoa đã lìa cànhChàng như con bướm lượn vành mà chơi.b)Đất nước là nơi em đánh rơiChiếc khăn trong nỗi nhớ thầm.c)Sầu đong càng lắc càng đầyBa thu dọn lại một ngày dài ghê.d)Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước non.đề xuất một hướng dạy ii. nội dung3. Đề xuất một hướng dạy b. Tiến trình thực hiện.+ Truyện dân gian:* Phần ôn kiến thức chung thể loại và tác phẩm:- GV chiếu bảng tổng hợp so sánh các truyện dân gian đã học ( theo mẫu câu hỏi 3 SGK trang 100)HS đối chiếu với sự chuẩn bị trong vở soạn – tự kiểm tra và điều chỉnh.+ Bảng hệ thống kiến thức văn học dân gian đã học- GV chiếu bảng với những ô trống, đồng thời in ra giấy A4 phát cho HS thảo luận nhóm (theo bàn). HS điền các thông tin vào ô trống, sau đó GV chiếu đáp án để HS đối chiếu.* Phần bài tập: Kết hợp các nhóm bài tập.đề xuất một hướng dạy ii. nội dung3. Đề xuất một hướng dạy b. Tiến trình thực hiện.* Phần ôn kiến thức chung thể loại và tác phẩm:* Phần bài tập: Kết hợp các nhóm bài tập.* Câu hỏi vận dụng :- Dựa vào bảng hệ thống hoá kiến thức cho biết thể loại , tác phẩm nào để lại trong em sự yêu thích đặc biệt ? Từ đó em rút ra được bài học gì đối với bản thân ?- Từ bài ôn tập em rút ra kinh nghiệm gì để đọc hiểu một tác phẩm văn học dân gian ?đề xuất một hướng dạy ii. nội dung3. Đề xuất một hướng dạy b. Tiến trình thực hiện.* Phần ôn kiến thức chung thể loại và tác phẩm:* Phần bài tập: Kết hợp các nhóm bài tập.* Chiếu câu hỏi vận dụng :* Bài tập vận dụng về nhà :- Sức hấp dẫn từ truyện Tấm Cám ?- Cảm nhận về một bài ca dao mà em yêu thích .đề xuất một hướng dạy Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !iii. Kết quả Sau khi ôn tập tiến hành khảo sát ba lớp có kết quả như sau : + 92 % HS thích học giờ dạy bằng giáo án điện tử .+ 85 % HS chọn cách học từ bài tập đến củng cố lí thuyết . - Sự chuẩn bị của trò và thầy phối hợp nhịp nhàng . Làm giảm đi sự căng thẳng tâm lý ở một giờ ôn tập bởi lượng kiến thức nhiều. Không khí giờ học vui và khá sinh động . HS được hướng dẫn và tự mình ôn tập. Đã lựa chọn thống nhất phương tiện dạy học tối ưu và phương pháp tiến hành ôn tập phù hợp với đối tượng học sinh Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !đề xuất một hướng dạy 1. Yếu tố mấu chốt dẫn đến thành công trong việc tổ chức một giờ ôn tập . a, Hướng dẫn và yêu cầu HS soạn các câu hỏi ôn tập trong SGK . b, Trong giờ giảng trên lớp, giáo viên lựa chọn và đưa ra một tiến trình và phương pháp tối ưu phù hợp với đối tượng HS .2. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng phương tiện dạy học hiện đại như giáo án điện tử vào một giờ ôn tập ngữ văn là rất cần thiết và quan trọng .iv. những bài học kinh nghiệm 3. Sử dụng kết hợp các phương pháp dạy học truyền thống: Nhóm phương pháp dùng lời, trực quan và thực hành .đề xuất một hướng dạy b, Trong giờ giảng trên lớp, giáo viên lựa chọn và đưa ra một tiến trình và phương pháp tối ưu phù hợp với đối tượng HS .2. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng phương tiện dạy học hiện đại như giáo án điện tử vào một giờ ôn tập ngữ văn là rất cần thiết và quan trọng .4. Tích cực hoá hoạt động học tập của HS qua hoạt động nhóm .5. Phân nhóm các bài tập trong SGK, bổ sung thêm các bài tập khác ở dạng nâng cao, vận dụng thực tiễn.6. Rèn kĩ năng: phương pháp tìm hiểu một tác phẩm văn học dân gian theo đặc trưng thể loại.iv. những bài học kinh nghiệm đề xuất một hướng dạy Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !iv. những bài học kinh nghiệm 7. Có những bài tập đã được thực hiện dưới một hình thức sinh động như chơi trò chơi ( Bài tập 5 + 6 ) giúp thay đổi không khí giờ học, giảm đi sự căng thẳng và nhàm chán . 8. Tất cả các giờ ôn tập muốn tiết kiệm được thời gian nên tận dụng một hệ thống bảng biểu khoa học, phù hợp .đề xuất một hướng dạy Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !V. phần kếtKính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !- Chúng tôi mạnh dạn đề xuất tiếp một vấn đề để được tham khảo ý kiến của đồng nghiệp . + Có thể sử dụng hoàn toàn các câu hỏi và bài tập trong SGK mà HS đã soạn ở nhà ( có sự kiểm tra của giáo viên ).+ Trên lớp đưa thêm những bài tập nâng cao và bài tập rèn kỹ năng, vận dụng thực tế .+ Đến phần củng cố sẽ hệ thống hai vấn đề cơ bản: Truyện dân gian và ca dao theo một bản tổng hợp hệ thống các kiến thức .đề xuất một hướng dạy V. phần kết- Trên đây là những việc chúng tôi đã suy nghĩ, đã làm đối với tiết 32 ôn tập văn học dân gian Việt Nam trong chương trình ngữ văn 10–chương trình chuẩn từ năm học 2006–2007 và 2007–2008. Kính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !- Chúng tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến , trao đổi của các đồng nghiệp .Xin trân trọng cảm ơn !đề xuất một hướng dạy vi. tài liệu tham khảoKính chúc quý thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh mạnh khỏe, chúc hội thảo thành công rực rỡ !2. Sách giáo viên Ngữ văn 10 tập 1 – NXB GD 2006.Sách giáo khoa Ngữ văn 10 tập 1 – NXB GD 2006.3. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên giáo viên THPT môn Ngữ văn NXB ĐHSP chu kì 2004 – 2007.4. Tạp chí giáo dục đầu năm 2007.đề xuất một hướng dạy