Chuyên đề Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây dựng giáo án điện tử dạy trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo

PHÒNG GD&ĐT CU LAO DUNG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG MẪU GIÁO HỌA MI Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Số /CĐMGHM --------***-------- An Thạnh 1, ngày tháng năm 2014 CHUYÊN ĐỀ Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây dựng giáo án điện tử dạy trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Sự bùng nổ công nghệ thông tin nói riêng và khoa học công nghệ nói chung đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội. Để đáp ứng được sự phát triển chung và nhu cầu thực tế của xã hội thì việc vận dụng công nghệ thông tin và các trang thiết bị hiện đại vào dạy học là hết sức cần thiết, giúp cho giáo viên truyền tải kiến thức nhanh nhất tới trẻ và luôn luôn được cập nhật thông tin một cách chính xác, hiệu quả. Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, ngành giáo dục Mầm Non là mắt xích đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng Công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Hiện nay các trường Mầm non, mẫu giáo có điều kiện đầu tư, trang bị Tivi, đầu video, xây dựng phòng đa năng với hệ thống máy tính, nối mạng Internet…tạo diều kiện cho người giáo viên ứng dụng Công nghệ thông tin vào trong giảng dạy. Công nghệ thông tin phát triển đã mở ra những hướng đi mới cho ngành giáo dục trong việc đổi mới phương pháp và hình thức dạy để nâng cao chất lượng dạy học. Trên thực tế, có những bài giảng nội dung kiến thức khó đòi hỏi phải có hình ảnh trực quan sinh động và chính xác, giáo viên lại không có điều kiện cho trẻ đi tham quan thực tế thì việc khai thác các tư liệu, phim ảnh trên Internet là một thành tựu có tính đột phá của nhân loại, là một công cụ vô cùng hiệu quả cho việc khai thác tư liệu hình ảnh, nội dung, tư liệu bài giảng giới thiệu cho trẻ mang tính chân thực, phong phú. Trong bài giảng điện tử trẻ có thể làm quen với những hiện tượng tự nhiên, xã hội mà trẻ ít có thể tự bắt gặp trong thực tế. Thông qua những giờ học có áp dụng công nghệ thông tin và sử dụng các bài giảng điện tử, những hình ảnh đẹp, sống động được chuyển tới trẻ một cách nhẹ nhàng góp phần hình thành cho trẻ nhận thức về cái đẹp, biết yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và những kỹ năng sống cần thiết đối với lứa tuổi mẫu giáo. Để đáp ứng được những yêu cầu trên, đòi hỏi mỗi giáo viên không ngừng nâng cao kiến thức, dành thời gian nghiên cứu các phần mềm ứng dụng để từ đó tìm ra các giải pháp để ứng dụng trong việc giảng dạy, tổ chức các trò chơi cho trẻ là đòi hỏi cấp thiết cho tất cả các giáo viên nói chung và giáo viên mầm non nói riêng về tin học để có thể sáng tạo tiết dạy cho sinh động hiệu quả nhưng phù hợp với từng môn học tránh lặp đi lặp lại một hình thức sẽ làm mất đi hứng thú của trẻ. Để góp phần nâng cao hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ và phần mềm tin học vào công tác dạy học trong trường mẫu giáo. Tổ khối Lá mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây dựng giá án điện tử dạy trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo”. II. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Cơ sở lý luận: Ngày nay, CNTT được ứng dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội. Ứng dụng CNTT là một nhiệm vụ ưu tiên trong chiến lược phát triển KT- XH, là phương tiện chủ lực để đi tắt đón đầu, rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước đi trước, tạo khả năng thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH - HĐH đất nước, đã và đang tạo đà cho những thay đổi cơ bản trong công tác giảng dạy ở tất cả các cấp học. *Những chủ trương của Đảng về ứng dụng CNTT trong giáo dục đào tạo: Chỉ thị số 58-CT/TW ngày 17/10/2000 của Bộ Chính trị nêu rõ: + Ứng dụng CNTT là một nhiệm vụ ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội, là phương tiện chủ lực để đi tắt đón đầu, rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước đi trước. + Phát triển nguồn nhân lực CNTT là yếu tố then chốt có ý nghĩa quyết định đối với việc ứng dụng và phát triển CNTT trong đó có nội dung: “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giáo dục và đào tạo ở các cấp học, bậc học, ngành học”. Quyết định số 698/QĐ-TTg ngày 1/6/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 cũng đặt ra mục tiêu: Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giảng dạy và trong quản lý giáo dục ở tất cả các cấp học. Đến năm 2020, toàn bộ học sinh các cơ sở giáo dục phổ thông và các cơ sở giáo dục khác được học ứng dụng CNTT. Giáo dục mầm non nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, do vậy là mắt xích đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực CNTT và đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào công tác giáo dục. Trong những năm qua, Ngành GD&ĐT cũng đã có rất nhiều những văn bản hướng dẫn thực hiện ứng dụng CNTT: - Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ngày 30/9/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2008-2012; - Thông tư số 08/2010/TT-BGDĐT ngày 01/03/2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về sử dụng phần mềm tự do mã nguồn mở trong các cơ sở giáo dục; + Công văn số 4960/BGDĐT-CNTT ngày 27/07/2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT năm học 2011 – 2012. Trong đó có đề cập đến vấn đề: Mỗi cán bộ và giáo viên có ít nhất một địa chỉ e-mail của ngành, có tên dưới dạng @tên-cơ-sở-giáo-dục.edu.vn, trong đó tên-cơ-sở-giáo-dục có thể là moet, tên sở, tên phòng. + Công văn số 4987/BGDĐT-CNTT ngày 2/8/2012 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT năm học 2012 - 2013. Trong đó có nội dung: - Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong điều hành và quản lý giáo dục Chỉ đạo ứng dụng CNTT trong học tập và giảng dạy theo hướng người học có thể học qua nhiều nguồn học liệu; hướng dẫn cho người học biết tự khai thác và ứng dụng CNTT vào quá trình học tập của bản thân, thay vì chỉ tập trung vào việc chỉ đạo giáo viên ứng dụng CNTT trong giảng dạy, trong tiết giảng. - Tiếp tục triển khai cuộc thi “Thiết kế hồ sơ bài giảng e-Learning” do Bộ GDĐT và Quỹ Laurence S. Ting tổ chức, với khẩu hiệu chung “Trong mỗi học kỳ, mỗi giáo viên xây dựng ít nhất một bài giảng điện tử”; - Tạo thư viện học liệu mở: Huy động giáo viên tham gia đóng góp các bài trình chiếu, bài giảng e-Learning. Cơ sở thực tiễn: Việc đầu tiên ta nhận thấy việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy trong ngành mầm non hoàn toàn có ích và mang lại không ít những hiệu quả thiết thực trong việc phát triển tư duy, kỹ năng sống và nhiều mặt khác ở trẻ mầm non. Một giáo án tích hợp công nghệ thông tin (sử dụng máy chiếu, các chương trình hỗ trợ như phần mềm power point, flash, ...). có thể cho trẻ có cái nhìn trực quan, sinh động hơn về bài học. Ví dụ: Trẻ có thể xem hình vẽ, đoạn phim mô tả hiện tượng, hay có thể xem các website nói về chủ đề đang học...(Điều này một giáo án thông thường không thể có được) Tuy nhiên, soạn một giáo án điện tử cũng đòi hỏi những quy tắc nhất định nhằm tạo nên hiệu quả khi soạn giáo án điện tử. Nên thận trọng trong việc sử dụng các kỹ xảo, hiệu ứng. Vì nếu dùng không hợp lý sẽ gây phản tác dụng. Nên dùng kỹ xảo, hiệu ứng vừa phải, phù hợp, làm nổi bật nội dung cần chuyển tải. Nếu dùng nhiều hiệu ứng, kỹ xảo không cần thiết sẽ gây mất tập trung, trẻ sẽ chẳng quan tâm tới nội dung mà cô cần chuyển tải nữa. Các phông nền cũng nên chọn đơn giản, phù hợp nội dung bài giảng Cho trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin và ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy ở trường Mầm Non được diễn ra rất linh hoạt theo hai hình thức chính: hình thức trong giờ hoạt động chung và các hoạt động khác. Việc lựa chọn hình thức cho trẻ làm quen và tiếp cận dựa trên đặc điểm tình hình của trẻ do đó buộc người giáo viên phải lựa chọn hình thức cho phù hợp với trẻ làm sao để trẻ dễ dàng tiếp thu. Qua đó ta thấy được sự cần thiết của việc cho trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin vào trong giảng dạy và lựa chọn hình thức cho trẻ làm quen với công nghệ thông tin là yếu tố tạo tiền đề cho sự thành công sau này. Từ những lý luận trên tôi đưa ra một số biên pháp ứng dụng trong việc xây dựng giáo án điện tử III. THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN: 1. Thuận lợi a. Về phía nhà trường: - Ban giám hiệu luôn luôn quan tâm tạo điều kiện môi trường thuận lợi: Trang bị tivi, thiết bị mạng internet giúp cho giáo viên có thể tiếp cận nhanh với công nghệ thông tin từ đó ứng dụng vào quá trình giảng dạy. - Ban giám hiệu luôn sát sao chỉ đạo giáo viên về chuyên môn, thường xuyên dự giờ thăm lớp để nâng cao chất lượng giảng dạy. - Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp học ngoại khóa nâng cao chuyên môn và phần mềm tin học: Phần mềm Giáo án điện tử. b. Về phía giáo viên:  - Giáo viên có kiến thức và trình độ về tin học - Ngày nay với sự phát triển mạnh mạng thông tin, truyền thông trên Internet giúp cho giáo viên rất thuận lợi, chủ động khai thác tìm kiếm nguồn tài nguyên phong phú cho việc lựa chọn những hình ảnh, âm thanh, phim sống động ... để xây dựng giáo án điện tử - Nội dung, tư liệu bài giảng giới thiệu cho trẻ mang tính chân thực, phong phú. Trong bài giảng điện tử trẻ có thể làm quen với những hiện tượng tự nhiên, xã hội mà trẻ khó có thể tự bắt gặp trong thực tế. - Việc tìm tòi ứng dụng phương tiện trong giảng dạy sẽ giúp chúng ta rất nhiều về các kỹ năng sử dụng máy và kiến thức của chúng ta sẽ được mở rộng hơn. - Khi tìm kiếm thông tin, hình ảnh trên Internet để xây dựng giáo trong giảng dạy là rất cần thiết và bổ ích nó sẽ giúp giáo viên rất nhiều trong việc giảng dạy đem lại hiệu quả cao trong việc tiếp thu kiến thức của học sinh và giảm bớt thời gian của chúng ta trong việc làm đồ dùng ngoài ra những tư liệu ấy còn được sử dụng lâu dài và nhân rộng. 2. Khó khăn: a. Về cơ sở vật chất: - Trường có 2 điểm: 1 điểm chính và 1 điểm lẻ. Cơ sở vật chất ở điểm lẻ đã xuống cấp, phòng học không đảm bảo an toàn trong việc bảo quản đồ dùng như: tivi, đàn,.. nên đối với các lớp ở điểm này chỉ dạy giáo án điện tivi khi có dự giờ, thao giảng. - Tuy giáo án điện tử mang lại nhiều tiện ích cho việc giảng dạy của giáo viên mầm non nhưng công cụ hiện đại này không thể hỗ trợ và thay thế hoàn toàn cho các phương pháp trực quan khác của người giáo viên. Đôi lúc vì là máy móc nên nó có thể gây ra một số tình huống bất lợi cho tiến trình bài giảng như là mất điện, máy bị treo, bị virus...và mỗi khi có sự cố như vậy người giáo viên khó có thể hoàn toàn chủ động điều khiển tiến trình bài giảng theo như ý muốn. b. Về bản thân tôi cũng như nhiều giáo viên trong trường: Trong thực tế việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các trường mầm non nói chung cũng như trường tôi nói riêng vẫn còn một số hạn chế sau: - Điều cần thiết đầu tiên là tiếng Anh. Tuy các nội dung tiếng Việt đang phát triển với tốc độ rất nhanh nhưng nguồn thông tin lớn nhất và phong phú nhất trên Internet là bằng tiếng Anh. Nếu không có ngoại ngữ, giáo viên bị hạn chế khá nhiều. - Kiến thức về lĩnh vực tin học của cá nhân tôi cũng như các giáo viên trong tổ, trong trường còn nhiều hạn chế, do vậy còn rất nhiều khó khăn trong quá trình ứng dụng các phần mềm vào việc xây dựng giáo án. - Một số giáo viên chưa trang bị được máy tính xách nên chưa đưa giáo án điện tử vào trong các tiết dạy. IV. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN: Qua thực trạng đó tôi bắt đầu thực hiện nghiên cứu một số hình thức ứng dụng công nghệ thông tin trong việc soạn giáo án điện tử như sau: - Tìm và khai thác các thông tin, hình ảnh, phim trên mạng Internet liên quan tới bài dạy sao cho phù hợp - Nghiên cứu các tài liệu, các phần mềm hỗ trợ trong việc xây dựng các giáo án điện tử. - Ứng dụng các phần mềm Power Point, phần mềm Photoshop,… để xây dựng giáo án điện tử 1.  Khai thác các tư liệu hình ảnh trên internet: Một trong các điều kiện quan trọng nhất để tăng cường hiệu quả giáo dục và chất lượng giảng dạy là tìm kiếm nguồn tư liệu phong phú, sống động, hấp dẫn hơn. Nếu trước đây giáo viên mầm non phải rất vất vả để có thể tìm kiếm những hình ảnh, biểu tượng, đồ dùng phục vụ bài giảng thì hiện nay với ứng dụng Công nghệ thông tin giáo viên có thể sử dụng Internet để chủ động khai thác tài nguyên giáo dục phong phú, chọn những con vật ngộ nghĩnh, những bông hoa đủ màu sắc, những hàng chữ biết đi và những con số biết nhảy theo nhạc hiện ngay ra với hiệu ứng của những âm thanh sống động ngay lập tức thu hút được sự chú ý và kích thích hứng thú của trẻ vì được chủ động hoạt động nhiều hơn để khám phá nội dung bài giảng.       Ngoài những thông tin có thể tìm kiếm trực tiếp trên website, hay giữa các đồng nghiệp với nhau có thể giúp cung cấp những tư liệu chuyên môn quý.        Khi tìm kiếm, lựa chọn tư liệu cho bài học điều quan trọng nhất là tính phù hợp. Tư liệu phù hợp là tư liệu liên qua đến nội dung giảng; có nội dung, hình thức đa dạng (thông tin, hình ảnh, video...) và được chọn lọc; lượng thông tin bổ sung vừa đủ không quá ít, không quá nhiều làm loãng nội dung.  Theo tình hình thực tế của các giáo viên trong trường thì đa số các Gv chưa tạo được cho mình một tài khoản trên trang violet (trang bài giáo án điện tử), do vậy chưa kịp thời nắm bắt thông tin, tham khảo ở trang này. Các bước hướng dẫn tạo 01 tài khoản trên trang violet. * Bước 1: Đăng nhập trang Violet: - Vào trang và gõ vào violet  - Nháy chuột chọn Thư viện trực tuyển VIOLET xuất hiện hộp thoại trang chính Violet. * Bước 2: Đăng ký tài khoản: - Đầu tiên nháy chuột vào nút ĐK thành viên ở bảng trên, xuất hiện hộp thoại như bảng dưới đây:  - Tiếp theo nhập đầy đủ thông tin vào trang đăng ký thông tin cuối cùng chọn vào nút chấp nhận và nháy nút Đăng ký. * Bước 3: Xác nhận địa chỉ Mail vừa đăng ký: - Nháy chuột vào dòng Mail ở bảng dưới đây hoặc vào địa chỉ mail của mình vừa đăng ký trên trang ĐK thành viên. - Sau khi mở Mail lên xong ta vào hộp thư đến và nháy chuột vào dòng chữ nhấn vào đây để xác nhận thông tin đăng ký là chính xác bên bảng phía dưới. * Bước 4: Đăng nhập tài khoản vừa đăng ký vào Violet: - Vào lại trang Violet như bước 1, tiếp theo là gõ tên truy cập và mật khẩu vào (đúng với tên và mật khẩu đã đăng ký), nháy tiếp vào nút Đăng nhập. Thế là đã hoàn tất việc đăng nhập.  HƯỚNG DẪN ĐƯA GIÁO ÁN LÊN TRANG VIOLET - Sau khi hoàn tất việc đăng nhập tài khoản vào trang Violet, ta có thể đưa giáo án lên để chia sẽ kiến thức cùng đồng nghiệp, mặt khác cũng tạo thêm điểm để tải tài liệu về tham khảo. - Ở đây có nhiều vị trí để đưa giáo án, tôi chỉ hướng dẫn cách đưa giáo án lên mục Mầm non – mẫu giáo. * Bước 1: Đầu tiên ta nháy chuột chọn vào mầm non – mẫu giáo bên phải màn hình chính và chọn khối lớp cần đưa bài giảng lên. * Bước 2: Nháy chuột vào mục Đưa bài giảng lên. Xuất hiện một hộp thoại mới - Tiêu đề: Đặt tên bài giảng cần hiển thị trên trang violet. - Bài giảng: Nháy nút Duyệt và chọn đường đẫn đến thư mục chứa tài liệu cần đưa lên. - Nguồn: để trống cũng được. - Ảnh đại diện: Nháy vào nút Duyệt để chọn 1 ảnh nào cũng được minh họa cho tài liệu của mình. - Cuối cùng nháy nút lúc Lưu lại phía dưới cùng. Đợi tải tài liệu lên 3-5 phút là hoàn tất. Để kiểm tra chúng ta vào lại sẽ thấy bài giảng của mình được đưa lên trang violet. 2. Nghiên cứu các phần mềm hỗ trợ trong việc xây dựng các giáo án điện tử: Mặc dù ứng dụng CNTT vào các hoạt động còn mới mẻ với Giáo dục Mầm non, chưa thực sự phổ biến nhưng bước đầu đã tạo ra một không khí học tập và làm việc khác hẳn cách học và cách giảng dạy truyền thống. Bởi vì việc giáo viên sử dụng máy vi tính để để làm phương tiện giảng dạy sẻ giúp cô giáo đỡ vất vả bởi vì chỉ cần “click” chuột. Thực ra muốn “click” chuột để bài học thực sự hiệu quả sinh động thu hút được trẻ thì người dạy cũng phải chịu bỏ nhiều công sức tìm hiểu và làm quen với cách soạn và giảng bài mới này. Cụ thể người thầy cần phải: Có kiến thức hiểu biết về sử dụng máy tính. Biết sử dụng phần mềm trình diễn PowerPoint. Biết cách truy cập Internet. Có khả năng sử dụng được một số phần mềm chỉnh sửa ảnh, cắt phim, cắt các file âm thanh, làm các ảnh động bằng Plash, Photosop,… Mới nghe thì có vẻ mới mẻ và phức tạp nhưng thực sự muốn ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy thì đơn giản là phải biết sử dụng máy vi tính. Nếu không có khái niệm gì về tin học thì không biết bật máy tính lên và chọn cho mình một chương trình làm việc và biết những thao tác đơn giản với máy tính, dù ít hay nhiều thì cũng phải sử dụng được máy tính theo ý riêng mình. Để giáo viên có kiến thức cơ bản về tin học. Nhà trường đã tạo điều kiện để GV có thời gian tham gia các khoá tập huấn do sở, phòng GD&ĐT tổ chức. Tổ chức lớp tập huấn tin học tại trường trong thời gian nghỉ hè tại trường để mọi giáo viên đều có cơ hội học tập như nhau. Ngoài ra nhà trường còn bồi dưỡng kiến thức tin học cho giáo viên vào các buổi sinh hoạt chuyên môn hàng tháng. Mời GV tin học hướng dẫn GV sử dụng chương trình Powerpoint, Photoshop để GV có thể tự soạn bài giảng trình chiếu trên Powerpoint, tự sáng tạo các trò chơi trên máy vi tính. Lấy bài giảng tin học từ mạng về truyền đạt lại cho GV. Internet đã là một thư viện không lồ, là nơi lưu chứa tri thức của toàn nhân loại với hàng tỷ tư liệu và các bài viết của mọi lĩnh vực, đặc biệt các thông tin trên đó luôn được cập nhật từng ngày, từng giờ. Như vậy một vấn đề quan trọng đối với giáo viên trong việc ứng dụng CNTT trong dạy học là phải biết khai thác nguồn tài nguyên phong phú trên Internet. Tôi hướng dẫn giáo viên sử dụng các công cụ tìm kiếm trên Internet như: Google hay Yahoo, hoặc các truy cập các nguồn tài nguyên phục vụ cho Giáo dục và Đào tạo như: Thư viện tư liệu giáo dục tại (cung cấp các tư liệu giúp giáo viên sử dụng vào bài giảng) và Thư viện bài giảng điện tử tại (cung cấp các bài giảng tham khảo có chất lượng để giáo viên học tập và chia sẻ kinh nghiệm trong giảng dạy). Thư viện tư liệu giáo dục và Thư viện bài giảng điện tử là các hệ thống mở, không những giúp giáo viên có thể download các tư liệu dạy học và các bài giảng mẫu mà còn cho phép giáo viên có thể đưa các tư liệu và bài giảng của mình lên để chia sẻ với mọi người. Việc sử dụng các hệ thống mở như trên hiện nay đang là xu hướng tất yếu của ngành CNTT, với những ưu điểm vượt trội là: Hoàn toàn miễn phí. Có hệ thống dữ liệu khổng lồ vì là do cộng đồng cùng xây dựng. Luôn được cập nhật thường xuyên, từng ngày, từng giờ. Nhiều tư liệu cũng như bài giảng có chất lượng cao vì được chọn lọc và tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau. Ngoài ra công ty Bạch Kim cũng luôn có một đội ngũ kỹ thuật thường xuyên xây dựng các tư liệu mới và bài giảng mới theo yêu cầu của giáo viên các nơi để đưa lên thư viện. Thư viện cũng là kênh kết nối các giáo viên trên cả nước, giúp mọi người học hỏi và chia sẻ với nhau nhiều vấn đề trong công việc của mình. Hướng dẫn giáo viên sử dụng các phần mềm, tiện ích phục vụ cho công tác giảng dạy học tập và quản lý giáo dục. Học sử dụng máy vi tính thực chất là học cách sử dụng các phần mềm vi tính. Có thể phân ra 2 loại là các phần mềm phổ thông (như soạn thảo văn bản, xử lý ảnh, bảng tính, gõ tiếng Việt, các phần mềm gửi thư điện tử...) và các phần mềm chuyên dụng, cụ thể đối với giáo viên đó là những phần mềm tạo bài giảng như Powerpoint, Violet, e-Learning * Các phần mềm phổ thông: Các phần mềm phổ thông là bắt buộc phải sử dụng thành thạo đối với tất cả mọi người, từ cấp quản lý đến giáo viên trong nhà trường. Trong đó một số phần mềm quan trọng có thể kể ra (chủ yếu nằm trong bộ phần mềm văn phòng Microsoft Office) Microsoft Word: Phần mềm soạn thảo văn bản, dùng để soạn công văn, báo cáo, kế hoạch và tất cả các giấy tờ tài liệu khác. Giáo viên có thể dùng để soạn giáo án vừa có thể in ra để sử dụng, lưu trữ trên máy tính hoặc chia sẻ trên mạng Internet. Microsoft Excel: Phần mềm tạo bảng tính để xây dựng các kế hoạch, các chi phí tài chính, hoặc lưu trữ và thông kê số liệu học sinh. Excel mạnh ở điểm là có thể đưa vào những phương pháp tính toán, thống kê tùy ý một cách rất dễ dàng. Adobe Photoshop: Là phần mềm xử lý ảnh thông dụng nhất, với rất nhiều tính năng từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp đều có thể sử dụng được. Với những chức năng cơ bản thì giáo viên và cán bộ quản lý cũng nên sử dụng được, vì nó hiện nay dù làm bài giảng hay báo cáo, kế hoạch cũng ít nhiều sử dụng các tư liệu ảnh (ảnh chụp hoặc hình vẽ). * Các phần mềm phục vụ cho giáo dục: Đối với giáo viên tôi khuyến khích học và sử dụng các phần mềm sau vì sẽ rất có ích trong việc xây dựng các bài giảng hỗ trợ cho việc giảng dạy. Microsoft PowerPoint: Phần mềm cho phép soạn các bài trình chiếu hấp dẫn. PowerPoint có thể sử dụng được các tư liệu ảnh phim, cho phép tạo được các hiệu ứng chuyển động khá hấp dẫn và chọn các mẫu giao diện đẹp. Hiện nay, phần lớn các bài giảng của giáo viên ở Việt Nam đều sử dụng phần mềm Powerpoint, tuy nhiên, xu hướng đang chuyển dần sang các phần mềm khác hiện đại hơn, dễ dùng hơn và không gặp phải vấn đề bản quyền. Phần mềm e-Learning: Dùng cho giáo viên có thể tự thiết kế và xây dựng được những bài giảng điện tử sinh động, hấp dẫn, để trợ giúp cho các giờ dạy học trên lớp, hoặc để đưa lên mạng Internet. Tương tự như Powerpoint nhưng e-Learning có nhiều điểm mạnh hơn, dễ dùng, có những khả năng chuyên dụng cho bài giảng như tạo các loại bài tập, các câu hỏi trắc nghiệm, chức năng thiết kế chuyên cho mỗi môn học, và đặc biệt là khả năng gắn kết được với các phần mềm công cụ khác. Squirlz Water Reflections là phần mềm miễn phí, sẽ giúp tạo các hiệu ứng chuyển động ấn tượng trên hình ảnh tĩnh, như hiệu ứng mưa rơi, tuyết rơi, mặt nước gợn sóng… Ngoài ra còn một số phần mềm khác như: Window Movie Maker (vào Start/ Program/Window Movie Maker) giúp giáo viên cắt đoạn nhạc, đoạn video theo ý muốn. Bài giảng sau khi được thiết kế sẽ được trình chiếu lên màn hình thông qua đầu Projector. Điều đó dù muốn hay không mỗi GV buộc phải biết cách sử dụng nó. Đây là một trong những yêu cầu bắt buộc đối với GV chỉ cần một vài thao tác lắp máy chiếu với Case của máy vi tính hoặc Laptop (máy tính xách tay) và điều chỉnh độ nét, độ lớn trên màn hình, lúc này GV chắc hẳn có một bài giảng chất lượng, các cháu sẽ có một tiết học thoải mái và sôi động. 3. Chọn bài giảng thích hợp:       Khi soạn giáo án điện tử giáo viên nên cân nhắc việc đưa công nghê thông tin vào bài giảng vì không phải bài nào cũng áp dụng được mà cần lựa chọn 1 cách hợp lý dựa vào nội dung mục đích yêu cầu cách tích hợp trong bài dạy. Ví dụ: Xây dựng giáo án điện tử áp dụng vào các loại tiết như Văn học, làm quen chữ viết, toán, tạo hình, trò chơi âm nhạc. Muốn làm được như vậy thì giáo viên phải nắm vững phương pháp của từng bộ môn, từng loại tiết theo từng độ tuổi. Tuy nhiên theo tôi, có ba điểm cơ bản để quyết định nên soạn bài bằng giáo án điện tử hay không: - Mong muốn của giáo viên tổ chức hoạt động học tập tích cực bằng cách liên kết hình ảnh với lời nói một cách tự nhiên, bằng cách vận dụng hình ảnh và ngôn từ cô đọng trên các slide Power Point để khơi gợi kích thích sự liên tưởng và tưởng tượng của trẻ. - Nội dung chủ yếu của bài dạy đòi hỏi phải mở rộng và chứa đựng một số ý tưởng có thể khai thác thành các tình huống có vấn đề dựa trên nhận thức của trẻ và phù hợp với từng độ tuổi. - Nguồn tư liệu hình ảnh phong phú liên quan đến nội dung bài dạy sẵn có (có thể truy cập từ Internet hay các nguồn tài nguyên khác như băng đĩa ghi âm, ghi hình, phim ảnh… và điều quan trọng hơn là ý tưởng sẵn có trong kinh nghiệm của người soạn GA). 4. Cách sử dụng phần mềm để thiết kế bài giảng: Đây là một hoạt động đòi hỏi nhiều kỹ thuật sử dụng máy tính, đặc biệt là phần mềm Power Point. Sau đây + Chọn phần AutoContent Wizard cho một phiên trình diễn chuyên nghiệp, không dùng các Slide rời vì mất nhiều thời gian. + Soạn một Slide nội dung thật hoàn chỉnh về mọi mặt: các Place holder, Textbox, các Animation tùy ý (hiệu ứng), các Font chữ và cỡ chữ, màu nền, màu ……Sau đó copy toàn bộ Slide này cho các trang sau, chỉ cần thay đổi phần Text nội dung, tất cả các tùy ý chọn sẽ được giữ nguyên, không cần chọn lại. + Cài đặt các đường dẫn đặc biệt cho các câu hỏi để có thể linh hoạt khi đặt câu hỏi hoặc trình bày minh hoạ cho bài giảng. Lúc cần, chúng ta có thể tự quyết định trình bày hay không trình bày, đặt câu hỏi hay không đặt câu hỏi, tùy từng lứa tuổi. + Đặt các hình ảnh, âm thanh trên các chương trình song song, không cần cắt chèn vào bài giảng, khi mở bài giảng ta có thể mở đồng thời các chương trình này. Thao tác chèn thường mất nhiều thời gian và gây nhiều biến động cho bài giảng khi chép đi chép lại. + Lưu file giáo án dưới dạng Slide Show để tránh mất thời gian khi phải mở từ đầu và chọn Slide Show cho từng bài giảng. + Một điều cần lưu ý nữa trong khi viết giáo án điện tử đó là nên hết sứ