Bài giảng Văn học 6 - Tiết 111: Câu trần thuật đơn

Nhiệt liệt chào mừng Các Thầy Giáo, Cô Giáo Về dự giờ lớp 6A4 Kiểm tra bài cũ Cõu 1: Thành phần chớnh của cõu là gỡ? Là những thành phần khụng bắt buộc phải cú mặt trong cõu. Là những thành phần được thờm vào để cõu thờm rừ nghĩa. Là những thành phần bắt buộc phải cú mặt để cõu cú cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn. Là những thành phần cú thể cú hoặc khụngcần thiết ở trong cõu. Cõu 2: Cho cõu văn : Mặt trời nhỳ lờn dần dần,rồi lờn cho kỡ hết. -Cõu trờn cú mấy vị ngữ? 1 vị ngữ C. 3 vị ngữ 2 vị ngữ D. 4 vị ngữ -Vị ngữ của cõu trờn trả lời cho cõu hỏi nào? Là gỡ? C. Làm gỡ? Làm sao? D. Như thế nào? C B `D Tiết 111 : câu trần thuật đơn I - Câu trần thuật đơn là gì ? 1) Tìm hiểu ví dụ Chưa nghe hết câu , tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài (1). Rồi , với bộ điệu khinh khỉnh , tôi mắng (2): - Hức(3)!Thông ngách sang nhà ta (4)? Dễ nghe nhỉ(5)! Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được (6).Thôi , im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi(7).Đào tổ nông thì cho chết (8)! Tôi về , không một chút bận tâm.(9) (Tô Hoài) 2)Nhận xét: - Câu có tác dụng kể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9 - Câu bộc lộ cảm xúc : câu 3; 5; 8 - Câu dùng để hỏi : câu 4 - Câu cầu khiến : câu 7 ? Các câu trong ví dụ dùng để làm gì ? Tiết 111 : câu trần thuật đơn I –Câu trần thuật đơn là gì ? 1) Tìm hiểu ví dụ 2) Nhận xét:- Câu có tác dụng kể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9 - Câu bộc lộ cảm xúc : câu 3; 5; 8 - Câu cầu khiến : câu 7 Tiết 111 : câu trần thuật đơn I –Câu trần thuật đơn là gì ? 1) Tìm hiểu ví dụ 2) Nhận xét:- Câu có tác dụngkể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9 - Câu bộc lộ cảm xúc : câu 5; 3; 8 - Câu cầu khiến : câu 7 Xác định chủ ngữ, vị ngữ: -Tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài. -Tôi mắng. - Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được. -Tôi về , không một chút bận tâm. CN VN CN VN CN VN CN VN CN VN Hãy xác định chủ ngữ và vị ngữ cho các câu sau ? Tiết 111 : câu trần thuật đơn I –Câu trần thuật đơn là gì ? 1) Tìm hiểu ví dụ 2) Nhận xét -Tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài.(1) CN VN -Tôi mắng. (2) CN VN - Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được. (6) CN VN CN VN -Tôi về , không một chút bận tâm. (9) CN VN Cõu (1), (2), (9) cú một cụm chủ vị, cõu (6) cú hai cụm chủ vị. Cỏc cõu (1), (2), (9) là cõu trần thuật đơn. * Ghi nhớ ( SGK) Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm C – V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến . Em hãy so sánh số lượng cụm chủ vị trong các câu trên? Em haừy cho bieỏt caõu traàn thuaọt ủụn laứ gỡ? Tiết 111: câu trần thuật đơn I - Câu trần thuật đơn là gì ? 1) Tìm hiểu ví dụ 2) Nhận xét * Ghi nhớ ( SGK) II- Luyện tập Bài tập 1 Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây.Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì ? Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo , sáng sủa.Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quân đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì , sau mỗi lần dông bão , bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy.Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt , nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa .Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão ,thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (Nguyễn Tuân) Đáp án bài tập1 Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô / là một ngày trong trẻo, sáng sủa. C V ->Dùng để giới thiệu , miêu tả về Cô Tô. 2.Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quân đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì , sau mỗi lần dông bão ,bao giờ bầu trời Cô Tô / cũng trong sáng như vậy C V -> Dùng để nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của Cô Tô sau trận bão. Bài tập 2 Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì? a) Ngày xưa ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân. (Con Rồng cháu Tiên) b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ. (ếch ngồi đáy giếng) c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều (Con hổ có nghĩa) Trả lời : Cả 3 câu a, b, c đều là câu trần thuật đơn. Có tác dụng giới thiệu nhân vật . Bài tập 3 Em hãy điền vào chỗ trống để tạo thành câu trần thuật đơn. Bầu trời......... Lớp em......... trong xanh. học rất chăm. Baứi taọp traộc nghieọm. Caõu 1: Caõu traàn thuaọt ủụn laứ gỡ? Laứ caõu do hai cuùm c-v soựng ủoõi taùo thaứnh. Laứ loaùi caõu do moọt cuùm c-v taùo thaứnh. Laứ caõu khoõng coự ủaày ủuỷ hai boọ phaõn chớnh. Laứ caõu chổ coự moọt boọ phaọn chớnh,khoõng phaõn bieọt ủửụùc ủoự laứ chuừ ngửừ hay vũ ngửừ. Caõu 2: Nhaứ vaờn Theựp Mụựi duứng caõu traàn thuaọt ủụn sau ủaõy ủeồ laứm gỡ? “caõy tre laứ ngửụứi baùn thaõn cuỷa noõng daõn Vieọt Nam, baùn thaõn cuỷa nhaõn daõn Vieọt Nam”. Duứng ủeồ giụựi thieọu Duứng ủeồ taỷ Duứng ủeồ keồ Duứng ủeồ neõu moọt yự kieỏn. B D Hướng dẫn học ở nhà -Học thuộc ghi nhớ trong SGK -Hoàn thiện bài tập vào vở bài tập ngữ văn. -Viết một đoạn văn (4-6 câu)tả cảnh trường em.Trong đó có sử dụng câu trần thuật đơn. -ẹoùc theõm : “ Lòng yêu nước ’’ -Soaùn baứi: Caõu traàn thuaọt ủụn coự tửứ laứ. Tiết 111 : câu trần thuật đơn I – Câu trần thuật đơn là gì ? 1) Tìm hiểu ví dụ (SGK) 2) Nhận xét: - Câu có tác dụng kể, tả, nêu ý kiến : câu 1; 2; 6; 9 - Câu bộc lộ cảm xúc : câu 3; 5; 8 - Câu cầu khiến : câu 7 Xác định chủ ngữ, vị ngữ -Tôi đã hếch răng lên , xì một hơi rõ dài. CN VN -Tôi mắng. CN VN - Chú mày hôi như cú mèo thế này , ta nào chịu được. CN VN CN VN -Tôi về , không một chút bận tâm. CN VN Cõu (1), (2), (9) cú một cụm chủ vị, cõu (6) cú hai cụm chủ vị. Cỏc cõu (1), (2), (9) là cõu trần thuật đơn. (Do một cụm C – V tạo thành ) *Ghi nhớ (SGK) II – Luyện tập