Bài giảng Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Ví dụ: Nước, khí và chất khoáng thường xuyên xâm nhập vào cơ thể sinh vật qua quá trình dinh dưỡng và quang hợp. Sinh vật cũng thường xuyên trả về môi trường những chất đó qua sự bốc hơi, hô hấp và sự phân huỷ xác của chúng. Khái niệm: Lớp vỏ địa lý là lớp vỏ Trái Đất, ở đó các lớp vỏ bộ phận xâm nhập và tác động lẫn nhau. Khái niệm: Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lý là quy luật về mối quan hệ quy định lẫn nhau giữa các thành phần và của mỗi bộ phận của lớp vỏ địa lí Nguyên nhân của quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lý: + Mọi thành phần của lớp vỏ địa lý đều đồng thời chịu tác động của nội lực và ngoại lực. + Chúng không tồn tại và phát triển một cách cô lập mà xâm nhập, tác động qua lại mật thiết với nhau để tạo nên một thể thống nhất hoàn chỉnh. ví dụ 1: Mùa mưa đến -> mùa lũ: + Nước sông lên cao. + Lưu lượng nước tăng. + Vận tốc dòng chảy tăng. + Mức độ xói mòn bờ tăng. Mùa mưa qua sông ngòi trở lại bình thường. ví dụ 2: Khí hậu thay đổi từ khô hạn sang ẩm ướt -> mưa nhiều làm cho: + Chế độ dòng chảy tăng. + Khả năng xói mòn tăng. + Thực vật phát triển mạnh hơn. + Quá trình phá huỷ đá và hình thành đất nhanh hơn. Năm 1963, chính quyền Xô viết cho xây dựng các công trình thuỷ lợi dẫn nước từ 2 con sông Xưa Đaria và Amu Đaria về tưới cho vùng hoang mạc Trung á. Nhờ có nước, nghề trồng cây ăn quả, bông vải, và chăn nuôi được phát triển thuận lợi. Giữa các hoang mạc khô cằn dần dần mọc lên các thị trấn, các khu dân cư cùng các cánh đồng xanh tươi, trong khi lượng nước đổ vào biển Aran giảm hẳn. Vào những năm 50 của Thế kỷ XX, khối lượng nước đổ vào biển Aran vào khoảng 55km2/năm nhưng đến đầu những năm 80 khối lượng đó đã không còn đáng kể. Biển cạn dần, diện tích mặt biển bị thu hẹp bờ biển lùi xa, nước biển mặn thêm, 24 loài cá gần như tuyệt chủng, biển Aran đang trở thành biển chết. Nguy hiểm hơn vùng đáy biển Aran bị khô cạn lộ ra trên mặt đất bị khô và hoá mặn độ ẩm không khí giảm xuống, các trận bão bụi tăng lên mang theo muối tới các vùng lân cận năng suất cây trồng giảm. Khí hậu quanh vùng trở nên khắc nghiệt hơn. Những hậu quả trên đã gây nguy hại lớn cho đời sống và sản xuất của dân cư trên các đồng bằng hạ lưu sông Amu Đaria và Xưa Đria. Tuy nhiên thật khó có thể trả lại nước 2 con sông cho vùng biển Aran vì vùng Trung á ngày nay đã có hàng chục triệu người sinh sống với bao nhiêu đô thị mọc lên ở đó. Đó là thảm học sinh thái trên vùng biển Aran