Bài giảng tuần 11: Câu ghép

Tuần: 11 B. Tiếng Việt Hướng dẫn ghi bài: Phần ghi bài là phần có biểu tượng sau:  ở đầu dòng. Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. (Thanh Tịnh, Tôi đi học) 1. T«i quªn sao ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh­ mÊy cµnh hoa t­¬i mØm c­êi gi÷a bÇu trêi quang ®·ng C1 C2 V1 Bæ ng÷ V2 V3 Bæ ng÷ C3 Côm C1 – V1 “ mÊy cµnh…quang ®·ng” BN cho §T “ n¶y në” Côm C2 – V2 “ nh÷ng c¶m gi¸c…quang ®·ng” BN cho §T “ quªn” Côm C3 – V3 “T«i….. quang ®·ng” lµm nßng cèt c©u Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: 2. Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s­¬ng thu vµ giã l¹nh, mÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®­êng dµi vµ hÑp C V => Mét côm C- V lµm nßng cèt c©u 3. C¶nh vËt chung quanh t«i ®Òu thay ®æi, v× chÝnh lßng t«i ®ang cã sù thay ®æi lín: H«m nay t«i ®i häc V3 C3 V2 C2 V1 C1 => C©u cã 3 Côm C- V kh«ng bao chøa nhau, t¹o thµnh 3 vÕ c©u Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: 2 1 3 Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: 2) Kết luận:  Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm C-V này được gọi là một vế câu. 1. H»ng n¨m cø vµo cuèi thu, l¸ ngoµi ®­êng rông nhiÒu vµ trªn kh«ng cã nh÷ng ®¸m m©y bµng b¹c, lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu tr­êng. C3 V3 C2 V2 C1 V1 => Dïng dÊu phÈy vµ quan hÖ tõ ®Ó nèi c¸c vÕ c©u. Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: II. Cách nối các vế câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: 2. H¾n lµm nghÒ ¨n trém nªn vèn kh«ng ­a l·o H¹c bëi v× l·o l­¬ng thiÖn qu¸. => Dïng cÆp quan hÖ tõ ®Ó nèi c¸c vÕ c©u. 3. T«i im lÆng cói ®Çu xuèng ®Êt: Lßng t«i cµng th¾t l¹i, khoÐ m¾t t«i ®· cay cay. => Dïng c¸c lo¹i dÊu c©u ®Ó nèi c¸c vÕ c©u. Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: II. Cách nối các vế câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: 4. N­íc s«ng cµng d©ng cao bao nhiªu th× ®åi nói cµng d©ng cao bÊy nhiªu. => Dïng cÆp phã tõ, ®¹i tõ, quan hÖ tõ ®Ó nèi c¸c vÕ c©u. 5. Anh ®i ®­êng nµy, em ®i ®­êng nä. => Dïng cÆp chØ tõ ®Ó nèi c¸c vÕ c©u I. Đặc điểm câu ghép: II. Cách nối các vế câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: Tuần: 11 B. Tiếng Việt: Cã hai c¸ch nèi c¸c vÕ c©u ghÐp: + Dïng tõ nèi: Quan hÖ tõ , cÆp quan hÖ tõ , cÆp ®¹i tõ, chØ tõ, phã tõ + Kh«ng dïng tõ nèi: DÊu phÈy, dÊu chÊm phÈy, dÊu hai chÊm Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: II. Cách nối các vế câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: 2) Kết luận:  Bài 1: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào? Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. (Ngô Tất Tố, Tắt đèn) 1. U van Dần, u lạy Dần! 2. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! 3. Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. 4. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lý vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. Không dùng từ nối (dùng dấu phẩy) Dùng từ nối(QHT) và dấu phẩy Tuần: 11 B. Tiếng Việt: Bài 1: Tìm câu ghép trong đoạn trích và cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào? C« t«i ch­a døt c©u, cæ häng t«i ®· nghÑn ø, khãc kh«ng ra tiÕng. Gi¸ nh÷ng cæ tôc ®· ®Çy ®ọa mÑ t«i lµ mét vËt nh­ hßn ®¸ hay côc thuû tinh, ®Çu mÈu gç, t«i quyÕt vå lÊy mµ c¾n, mµ nhai, mµ nghiÕn cho k× n¸t vôn míi th«i. ( Nguyªn Hång, Nh÷ng ngµy th¬ Êu) C1 C1 C2 C2 V1 V2 V2 V1 V3 V2 Tuần: 11 B. Tiếng Việt: Bài 2 + Bài 4 a, Vì Thúy nói lỡ lời nên bạn Nga giận b, Nếu ta chiếm được điểm cao này thì trận đánh sẽ rất thuận lợi c, Tuy gia đình rất khó khăn nhưng Lan vẫn vươn lên học giỏi a, Trời vừa hửng sáng, chúng tôi đã lên đường. b, Lũ tràn đến đâu, nhà cửa trôi đến đấy. c, Gió càng lớn,đám cháy càng mạnh. Một số câu tham khảo cho bài tập 4 Một số câu tham khảo cho bài tập 2 Tuần: 11 B. Tiếng Việt: * Bµi tËp 3: V× Nam ch¨m häc nªn b¹n Êy ®¹t kÕt qu¶ cao. C¸ch 1: + Nam ch¨m häc nªn b¹n Êy ®¹t kÕt qu¶ cao. + V× Nam ch¨m häc, b¹n Êy ®¹t kÕt qu¶ cao. C¸ch 2: Nam ®¹t kÕt qu¶ cao v× b¹n Êy ch¨m häc. Tuần: 11 B. Tiếng Việt: Tuần: 11 B. Tiếng Việt: I. Đặc điểm câu ghép: II. Cách nối các vế câu ghép: 1) Xét và phân tích ví dụ: 2) Kết luận: So s¸nh c©u ghÐp vµ c©u ®¬n cã dïng côm C- V ®Ó më réng thµnh phÇn. - Gièng : §Òu cã tõ 2 côm C- V trë lªn Kh¸c : + C©u ghÐp : Cã tõ 2 côm C- V lµm nßng cèt c©u + C©u ®¬n: ChØ cã 1 Côm C- V lµm nßng cèt c©u