Bài giảng truyện cổ tích: Tấm Cám

( TRUYỆN CỔ TÍCH ) TRUYỆN CỔ TÍCH I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Khái niệm 2. Phân loại truyện cổ tích : - Truyện cổ tích loài vật. - Truyện cổ tích thần kì. - Truyện cổ tích sinh hoạt. II. ĐỌC HIỂU: TẤM CÁM 1. Thân phận và con đường đi tìm hạnh phúc của Tấma. Thân phận của Tấm b. Con đường đi tìm hạnh phúc Chiếc yếm đỏ Con cá bống Lễ hội Hành động của Mẹ con Cám Thái độ- sự phản kháng của Tấm Lừa gạt cướp lấy giỏ tép Lén lút giết chết con bống Trắng trợn trộn thóc với gạo Khóc  Chịu đựng, nhường nhịn  Ý thức được thân phận Triết lí dân gian Chim vàng anh Cây xoan đào Quả thị  Từ sự bị động, yếu đuối, Tấm đã có những phản kháng mạnh mẽ và quyết liệt Gieo gió gặp bão Tìm cách tiêu diệt Tấm đến cùng  Sự tàn ác của Mẹ con Cám ngày càng tăng đồng thời với giá trị vật chất Ở hiền gặp lành Bản chất của mâu thuẫn: Mâu thuẫn gia đình: Mẹ ghẻ - con chồng Mâu thuẫn xã hội: Thiện – Ác Cách giải quyết mâu thuẫn: Tấm mất yếm đào: Bụt cho cá bống Tấm mất cá bống: Bụt cho hy vọng Tấm không được đi hội: Bụt cho đàn chim sẻ đến giúp Tấm chết hoá chim vàng anh, cây xoan đào, … Con đường đi tìm hạnh phúc của nhân vật thiện trong TCT là phải giải quyết mâu thuẫn. Mà cách giải quyết phổ biến nhất là sử dụng yếu tố kì ảo. 3. Bài học và ước mơ của nhân dân lao động - Bài học: Phải tự mình bảo vệ hạnh phúc của mình Không tìm hạnh phúc ở cõi nào khác mà tìm ngay ở cõi đời này - Ước mơ: Ước mơ về sự công bằng trong xã hội Ước mơ được đổi đời của những người lao động nghèo khổ II. Đặc điểm của truyện cổ tích thần kì - Tập trung phản ánh số phận của những con người bé nhỏ trong xã hội áp bức, bất công Vd: Tấm : hiền lành … nhưng mồ côi Thạch Sanh: dũng cảm … nhưng mồ côi Sọ Dừa: có tài … nhưng dị dạng - Sử dụng những yếu tố kì ảo - Nêu cao khát vọng ước mơ của người bình dân được sống tự do, hạnh phúc và công bằng. - Kết thúc có hậu, - Ý nghĩa giáo dục: Tinh thần lạc quan, tin vào cuộc sống. Củng cố niềm tin vào sự chiến thắng của cái thiện. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Nắm được thể loại truyện cổ tích. Tóm tắt truyện cổ tích Tấm Cám. Nắm được cuộc đấu tranh giữa Tấm và mẹ con Cám là cuộc đấu tranh giữa thiện và ác. Nhận biết được ước mơ và tư tưởng của dân gian qua những yếu tố kì ảo và cách kết thúc có hậu Luyện tập Căn cứ vào định nghĩa truyện cổ tích ở bài Khái quát văn học dân gian Việt Nam và mục Tiểu dẫn của bài học, hãy tìm trong Tấm Cám những dẫn chứng để phân tích , làm rõ các đặc trưng của cổ tích thần kì.