Bài giảng tiết 97: Văn bản- Nước đại việt ta ( trích Bình Ngô đại cáo)_ Nguyễn Trãi

1. Tác giả của văn bản Hịch tướng sĩ là ai? 2. Văn bản Hịch tướng sĩ được ra đời vào thời gian nào? A. Nguyễn Trãi B. Lí Công Uẩn C. Trần Quốc Tuấn D. Tố Hữu A. Tháng 9 - 1258 D. Tháng 9 - 1284 B. Tháng 9 - 1285 C. Tháng 9 - 1288 3. Đọc thuộc lòng một vài câu văn trong văn bản Hịch tướng sĩ mà em yêu thích? Nói rõ lí do yêu thích? Em còn nhớ những điều gì về thân thế, sự nghiệp Nguyễn Trãi. Hãy nói rõ những hiểu biết cơ bản về ông ? I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Chân dung Nguyễn Trãi Nguyễn Trãi (1380 – 1442) Nhà văn, nhà thơ lớn. - Người có vài trò lớn trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. - Người là anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới. I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Đền thờ Nguyễn Trãi Hãy nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm Bình Ngô đại cáo? Ra đời năm 1428 (sau chiến thắng quân xâm lược nhà Minh). I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Bình Ngô đại cáo I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Tác phẩm có tên Bình Ngô đại cáo. Em hiểu thế nào về nhan đề này ? Bình: Dẹp yên Ngô: Chỉ giặc Minh Đại cáo: Công bố sự kiện trọng đại Bình Ngô đại cáo : Tuyên bố sự nghiệp đánh dẹp giặc Minh Qua phần chuẩn bị bài hãy trình bày hiểu biết của em về thể cáo? - Nghị luận cổ, có tính hùng biện, lối văn biền ngẫu. - Vua chúa hay thủ lĩnh dùng để trình bày một chủ trương hay công bố kết quả một sự nghiệp. - Lời lẽ đanh thép, lí luận sắc bén, kết cấu mạch lạc. I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Em hãy nêu hiểu biết của mình về bố cục bài cáo nói chung và bố cục bài Bình Ngô đại cáo ? Văn bản nước Đại Việt ta nằm ở phần nào của tác phẩm ? - Phần đầu  Luận đề chính nghĩa Theo em đoạn trích này có bố cục như thế nào ? - Nguyên lý nhân nghĩa (hai câu đầu) - Chân lý về sự tồn tại độc lập chủ quyền của dân tộc Đại Việt (tám câu tiếp) - Sức mạnh nhân nghĩa, sức mạnh của độc lập dân tộc (sáu câu cuối) I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Đọc với giọng điệu trang trọng, hùng hồn, tự hào. Chú ý tính chất câu văn biền ngẫu cân xứng, nhịp nhàng. I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Đọc với giọng điệu trang trọng, hùng hồn, tự hào. Chú ý tính chất câu văn biền ngẫu cân xứng, nhịp nhàng. I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân Quân điếu phạt cốt lo trừ bạo” Em hiểu thế nào là nhân nghĩa ? -Là đạo lý, cách ứng xử, tình thương giữa con người với nhau. Cốt lõi tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi là gì ? thể hiện qua những từ ngữ nào? -Yên dân, trừ bạo Em hiểu thế nào là yên dân ? -Làm cho dân được an hưởng thái bình, hạnh phúc. I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết “Việc nhân nghiã cốt ở yên dân Quân điếu phạt cốt lo trừ bạo” Theo tác giả muốn yên dân thì phải làm gì ? -Phải trừ bạo Bạo ở đây là ai ? -Là giặc Minh cướp nước Hành động điếu phạt liên quan đến yên dân như thế nào ? -Mục đích của điếu phạt: đem lại hoà bình, yên ấm cho dân I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết “Việc nhân nghiã cốt ở yên dân Quân điếu phạt cốt lo trừ bạo” Từ đó em hiểu gì về tính chất cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi và Nguyễn Trãi lãnh đạo ? -Tính chất chính nghĩa, tính nhân dân, vì dân của cuộc kháng chiến Em có nhân xét gì về tư tưởng nhân nghĩa tác giả nêu ra ? -Tư tưởng: Thân dân, tiến bộ I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết … “Như nước Đại Việt ta từ trước Vốn xưng nền văn hiến đã lâu Núi sông bờ cõi đã chia Phong tục Bắc Nam cũng khác Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng Đế một phương Tuy mạnh yếu từng lú khác nhau Xong Hào Kiệt đời nào cũng có” ... I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Để khẳng định chủ quyền, độc lập dân tộc, tác giả đã dựa vào những yếu tố nào ? -Văn hiến -Lãnh thổ -Phong tục -Lịch sử Em có nhận xét gì về lý lẽ tác giả đưa ra? Những lý lẽ này nhằm khẳng định điều gì? -Sắc bén, thuyết phục  Khẳng định chủ quyền độc lập là hiển nhiên. I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Để khẳng định điều đó tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào ? Cách sử dụng như vậy có ý nghĩa gì ? - Câu văn biền ngẫu, liệt kê, so sánh, đối lập  tạo sự nhịp nhàng Thể hiện lòng tự tôn dân tộc - Khẳng định: Đại Việt là nước độc lập, có nền văn hiến riêng, có chủ quyền, ngang hàng với các triều đại phong kiến Trung Hoa. I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Nhiều ý kiến cho rằng, ý thức dân tộc ở đoạn trích “Nước Đại Việt ta” là sự tiếp nối và phát triển ý thức dân tộc ở bài “ Sông Núi nước Nam ”. Thảo luận nhóm : Em có đồng ý như vậy không ? Vì sao ? I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết 1. Tiếp nối : - Văn bản “ Nước Đại Việt ta ” cũng khẳng định dân tộc ta có lãnh thổ, chủ quyền như trong “ Sông núi nước Nam ”. - Cả hai văn bản đều thể hiện lòng tự tôn dân tộc ( “ Đế ”). Đáp án : I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết 2. Phát triển : - Văn bản “Nước Đại Việt ta ” còn khẳng định dân tộc ta là một dân tộc có văn hiến, phong tục, lịch sử. - Văn bản “ Sông núi nước Nam ” đề cao thần linh còn văn bản “ Nước Đại Việt ta ” đề cao vai trò của con người. Sức mạnh của chính nghĩa và chân lí độc lập dân tộc được chứng minh qua những sự kiện nào ? -Lưu Cung – Thất bại -Triệu Tiết – Lưu vong -Cửa Hàm Tử – Bắt sống Toa Đô -Sông Bạch Đằng – Giết tươi Ô Mã I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Em có nhận xét gì về cách nêu dẫn chứng của tác giả ? -Tiêu biểu trong lịch sử vẻ vang của dân tộc. Tư tưởng và tình cảm được người viết bộc lộ trong văn bản này là gì ? -Khẳng định tinh thần độc lập của dân tộc -Tự hào về truyền thống vẻ vang  Kết quả của sự thật không thể chối cãi I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết 1. Nghệ thuật Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích. 2. Nội dung Đoạn trích toát nên nội dung chủ yếu nào ? I. Vài nét về tác giả - tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm II. Đọc và tìm hiểu chú thích III. Đọc – hiểu văn bản 1. Nguyên lý nhân nghĩa 2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt 3. Sức mạnh của nguyên lý nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc IV. Tổng kết Hãy hoàn thành sơ đồ khái quát trình tự lập luận của đoạn trích Nước Đại Việt ta? (1) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (2) Văn Miếu – Quốc tử giám Chùa Một cột Tháp Phổ Minh Khu di tích Nguyễn Trãi Đền thờ Vua Đinh- Vua Lê Cố đô Hoa Lư Thành nhà Hồ Hồ Gươm - Đọc thuộc lòng đoạn trích Nước Đaị Việt ta. - Phát biểu cảm nhận của em về đoạn trích trên - Soạn bài: Bàn luận về phép học Người thiết kế: Bùi Thị Khuê Giáo viên trường ptCS đú sáng c