Bài giảng tiết 93+ 94: Hịch tướng sĩ

PHềNG GD & ĐT CƯMGAR TRƯỜNG THCS ĐOÀN THỊ ĐiỂM Mụn Ngữ văn 8 Giỏo viờn: Nguyễn Ngọc Quế Chào mừng quý thầy cụ đến dự giờ thăm lớp 8A4! KIỂM TRA BÀI CŨ: Câu1. Chiếu dời đô thể hiện tầm nhìn xa trông rộng và phản ánh khát vọng xây dựng đất nước độc lập, phồn thịnh của Lý Công Uẩn và nhân dân ta. A/Đúng. B/Sai. Câu 2. ý nào nói đúng nhất mục đích của thể chiếu? A Giãi bày tình cảm của người viết. B Kêu gọi cổ vũ mọi người hăng hái chiến đấu tiêu diệt kẻ thù. C.Miêu tả phong cảnh ,kể sự việc. D.Ban bố mệnh lệnh của nhà vua. CÁC EM HÃY QUAN SÁT CÁC HèNH ẢNH SAU CHỮ TRẦN Vậy vỡ sao khi nhắc tới đời Trần thỡ người ta lại núi tới cụm từ “Hào khớ đụng A”. CHỮ TRẦN Theo lối chiết tự, chữ Trần cũn cú thể đọc là Đụng A (vỡ được ghộp từ hai chữ Đụng (東) và A (阿)). Khi nhà Trần tại Việt Nam giành chiến thắng trong ba cuộc khỏng chiến chống quõn Mụng Nguyờn, khớ thế chiến đấu của quõn dõn nhà Trần cũn được gọi là "hào khớ Đụng A". tiết 93- 94: VĂN BẢN HỊCH TƯỚNG SĨ (TRẦN QUỐC TUẤN) I. Tỡm hiểu chung: HỊCH TƯỚNG SĨ a. Tỏc giả: (Trần Quốc Tuấn) Tiết 93-94 Văn bản: 1.Tỏc giả, tỏc phẩm: Tiết 93-94 Văn bản: HỊCH TƯỚNG SĨ a. Tỏc giả: - Trần Quốc Tuấn (tức Hưng Đạo Vương) năm sinh chưa rừ ràng(1226,1230,1231?-1300). ễng là con trai An Sinh Vương Trần Liễu, quờ ở Nam Định. - Là một danh tướng kiệt xuất thời Trần. - Là người cú phẩm chất cao đẹp, văn vừ song toàn và cú cụng lao lớn trong hai cuộc khỏng chiến chống quõn Mụng - Nguyờn. - Là cụng thần số một của nhà Trần, suốt đời vỡ dõn vỡ nước, được dõn gian suy tụn là “Đức Thỏnh Trần” và lập đền thờ ở nhiều nơi. Tượng đài TQT tại Vũng Tàu Tượng đài TQT tại Nam Định (Trần Quốc Tuấn) I. Tỡm hiểu chung: 1.Tỏc giả, tỏc phẩm: HỊCH TƯỚNG SĨ a. Tỏc giả: Đền thờ Đức thỏnh Trần ngày lễ hội thỏng tỏm õm lịch hằng năm tại xó Hưng Đạo (Chớ Linh, Hải Dương) Tiết 93-94 Văn bản: (Trần Quốc Tuấn) I. Tỡm hiểu chung: 1. Tỏc giả, tỏc phẩm: HỊCH TƯỚNG SĨ TRẦN QUỐC TUẤN a. Tỏc giả: b. Tỏc phẩm: Viết trước cuộc khỏng chiến chống Mụng-Nguyờn lần 2(1285). *. Hoàn cảnh ra đời: *. Thể loại: Hịch Hịch là thể văn nghị luận cổ xưa dựng để cổ vũ, kờu gọi, thuyết phục, động viờn, khớch lệ tinh thần quõn sĩ chống kẻ thự cũng cú khi khuyờn nhũ, răn dạy thần dõn và người dưới quyền. Bài Hịch gồm 4 phần: -Phần mở đầu cú tớnh chất nờu vấn đề. -Phần thứ hai nờu truyền thụng vẻ vang trong sử sỏch để gõy lũng tin tưởng. -Phần thứ ba nhận định tỡnh hỡnh, phõn tớch phải trỏi để gõy lũng căm thự. -Phần kết thỳc nờu chủ trương cụ thể và kờu gọi đấu tranh. Tiết 93-94 Văn bản: I. Tỡm hiểu chung: HỊCH TƯỚNG SĨ a. Tỏc giả: SGK/58 b. Tỏc phẩm: Viết trước cuộc khỏng chiến chống Mụng-Nguyờn lần 2(1285). *. Hoàn cảnh ra đời: *. Thể loại: Hịch Giống nhau Khỏc nhau Chiếu Hịch - Thuộc thể loại văn nghị luận xưa. dựng cho vua chỳa và người đứng đầu đất nước. - Kết cấu, lập luận chặt chẽ. Ban bố mệnh lệnh. Kờu gọi chiến đấu, viết khi đất nước cú giặc ngoại xõm. Hóy so sỏnh sự giống và khỏc nhau giữa Chiếu và Hịch? Tiết 93-94 Văn bản: (Trần Quốc Tuấn) I. Tỡm hiểu chung: HỊCH TƯỚNG SĨ (Trần Quốc Tuấn) a. Tỏc giả: b Tỏc phẩm: 2. Đọc, giải thớch từ khú: 3. Bố cục: 4 phần: -Phần1: Từ đầu….cũn lưu tiếng tốt.” Nờu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sỏch. -Phần2: “Huống chi… cũng vui lũng.”  Tố cỏo tội ỏc giặc Mụng-Nguyờn và nổi lũng của tỏc gỉa. -Phần 3: “Cỏc ngươi….khụng muốn vui vẻ phỏng cú được khụng?” Phõn tớch phải trỏi, làm rừ đỳng sai. -Phần 4: Phần cũn lại  Nờu nhiệm vụ cấp bỏch, khớch lệ tinh thần chiến đấu. Tiết 93-94 Văn bản: I. Tỡm hiểu chung: I. Tỏc giả, tỏc phẩm HỊCH TƯỚNG SĨ (Trần Quốc Tuấn) II. Phõn tớch: a) Nờu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sỏch: Tiết 93-94 Văn bản: Phần 1: Nờu gương trung thần nghĩa sĩ: - Kỉ Tớn đem thõn mỡnh chết thay, cứu thoỏt cho Cao Đế; Do Vu chỡa lưng chịu giỏo, che chở cho Chiờu Vương; Dự Nhượng nuốt than để bỏo thự cho chủ; Thõn Khoỏi chặt tay cứu nạn cho nước; Kớnh Đức thõn phũ Thỏi Tụng thoỏt khỏi vũng võy Thế Sung; Cảo Khanh khụng theo kế giặc; Nguyễn Văn Lập đường đường chống với quõn Mụng Kha đụng đến hàng trăm vạn; Xớch Tu Tư xụng vào chỗ lam chướng xa xụi nghỡn trựng, đỏnh bại quõn Nam Chiếu. I. Tỏc giả, tỏc phẩm HỊCH TƯỚNG SĨ (Trần Quốc Tuấn) II. Phõn tớch: a) Nờu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sỏch: -Liệt kờ, kết hợp cõu cảm thỏn, nghi vấn. - Kỉ Tớn, Cảo Khanh, Kớnh Đức, Dự Nhượng, …Xớch Tu… ( tướng súai, gia thần, sẵn sàng chết vỡ chủ, khụng sợ nguy hiểm). Khớch lệ lũng trung quõn ỏi quốc của cỏc tướng sĩ. Tiết 93-94 Văn bản: - Học thuộc lũng từ “Huống chi….ta cũng vui lũng”. Nắm tỏc giả, tỏc phẩm và thể hịch. Nắm được những tội ỏc của giặc Mụng- Nguyờn và tõm sự của tỏc giả. Soạn phần 2,3,4 của bài “Hịch tướng sĩ”: + Tỡm chi tiết tỏc giả dựng lớ lẽ, dẫn chứng để phõn tớch phải trỏi, làm rừ đỳng sai để cỏc tướng sĩ của mỡnh thấy rừ. + Từ tinh thần trỏch nhiệm và lũng yờu nước , ụng đó phờ phỏn nghiờm khắc tướng sĩ điều gỡ ? Vạch rừ những hậu quả tai hại ra sao? + Đồng thời tỏc giả cũn khẳng định những hành động đỳng nờn làm của tướng sĩ là gỡ? +Hóy phõn tớch nghệ thuật lập luận sắc bộn trong đoạn văn này ( giọng văn , cỏch núi , cỏch dựng thủ phỏp nghệ thuật, tỏc dụng) HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ I. Tỏc giả, tỏc phẩm HỊCH TƯỚNG SĨ (Trần Quốc Tuấn) II. Đọc- hiểu văn bản 1. Đọc, chỳ thớch 2. Bố cục: 3. Tỡm hiểu văn bản: a) Nờu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sỏch: -Liệt kờ, kết hợp cõu cảm thỏn, nghi vấn. -Kỉ Tớn,Cảo Khanh,Kớnh Đức,Dự Nhượng,…Xớch Tu… khụng sợ nguy hiểm). Khớch lệ lũng trung quõn ỏi quốc của cỏc tướng sĩ. ( tướng súai, gia thần, sẵn sàng chết vỡ chủ, b)Tố cỏo tội ỏc của giặc và tõm sự của tỏc giả: *Tố cỏo tội ỏc của giặc: + Đi lại nghờnh ngang… +Uốn lưỡi cỳ diều sỉ mắng triều đỡnh +Đem thõn dờ chú bắt nạt tể phụ. +..đũi ngọc lụa…,vột của kho cú hạn. - NT: Ẩn dụ, liệt kờ Thỏi độ khinh bỉ của tỏc giả, phơi bày bản chất xấu xa của quõn thự ( tham lam,bạo ngược, vụ đạo). => Khơi dậy lũng căm thự giặc, lũng tự tụn dõn tộc. Tiết 93-94 Văn bản: I. Tỏc giả, tỏc phẩm HỊCH TƯỚNG SĨ (Trần Quốc Tuấn) II. Đọc- hiểu văn bản 1. Đọc, chỳ thớch 2. Bố cục: 3. Tỡm hiểu văn bản: a) Nờu gương trung thần,nghĩa sĩ trong sử sỏch: -Liệt kờ, kết hợp cõu cảm thỏn, nghi vấn. -Kỉ Tớn,Cảo Khanh,Kớnh Đức,Dự Nhượng,…Xớch Tu… khụng sợ nguy hiểm). Khớch lệ lũng trung quõn ỏi quốc của cỏc tướng sĩ. ( tướng súai, gia thần, sẵn sàng chết vỡ chủ, b)Tố cỏo tội ỏc của giặc và tõm sự của t/g *Tố cỏo tội ỏc của giặc: + Đi lại nghờnh ngang… +Uốn lưỡi cỳ diều sỉ mắng triều đỡnh +Đem thõn dờ chú bắt nạt tể phụ. +..đũi ngọc lụa…,vột của kho cú hạn. - Ẩn dụ, liệt kờ Thỏi độ khinh bỉ của tỏc giả, phơi bày bản chất xấu xa của quõn thự (tham lam,bạo ngược, vụ đạo) => Khơi dậy lũng căm thự giặc, lũng tự tụn dõn tộc. *Tõm sự của tỏc giả: -Đoạn văn cấu tạo độc đỏo, một cõu dựng nhiều dấu phẩy, động từ mạnh; sử dụng điển cố điển tớch; biện phỏp phúng đại, giọng văn thống thiết chõn thành.  Căm thự giặc sõu sắc, yờu nước nồng nàn, quyết tõm trả thự giặc lờn đến đỉnh điểm. khơi gợi lũng yờu nước, căm thự giặc và sự đồng cảm của tướng sĩ. Tiết 93-94 Văn bản: Ta thường … tới bữa quờn ăn … nửa đờm vỗ gối … ruột đau như cắt … nước mắt đầm đỡa -…xả thịt lột da,… nuốt gan uống mỏu - …trăm thõn … phơi ngoài nội cỏ …nghỡn xỏc … gúi trong da ngựa I. Tỏc giả, tỏc phẩm HỊCH TƯỚNG SĨ (Trần Quốc Tuấn) II. Đọc- hiểu văn bản 1. Đọc, chỳ thớch 2. Bố cục: 3. Tỡm hiểu văn bản: c. Thỏi độ phờ phỏn nghiờm khắc đối với tướng sĩ. - Phờ phỏn thúi bàng quan vụ trỏch nhiệm của tướng sĩ (khụng biết lo, khụng biết thẹn, khụng biết tức, khụng biết căm) - Thẳng thắn vạch trần thúi ăn chơi hưởng lạc. - Nờu hậu quả: phỏc hoạ cảnh diệt vong. - Chỉ ra việc làm đỳng, huấn luyện binh sĩ.  Cỏch núi cú khi nghiờm khắc mang tớnh chất sỉ mắng, răn đe, cú khi chõn thành, tỡnh cảm; dựng thủ phỏp nghệ thuật so sỏnh tương phản và cỏch điệp từ, điệp ý tăng tiến.  Nhằm thức tỉnh lương tri của tướng sĩ. d.Lời kờu gọi : - Khẳng định binh phỏp đỳng đắn “Binh thư yếu lược”. -Vạch rừ ranh giới giữa hai con đường chớnh và tà, sống và chết. -Biểu lộ một thỏi độ dứt khoỏt: hoặc là địch hoặc là ta , khụng cú vị trớ chụng chờnh cho những kẻ bàng quan trước thời cuộc Kờu gọi mọi người học tập để chiến đấu với họa ngoại xõm đang tới gần Tiết 93-94 Văn bản: - Học thuộc lũng từ “Huống chi….ta cũng vui lũng”. Nắm tỏc giả, tỏc phẩm và thể hịch. Nắm được những tội ỏc của giặc Mụng- Nguyờn và tõm sự của tỏc giả. Soạn phần 3,4 của bài “Hịch tướng sĩ”: + Tỡm chi tiết tỏc giả dựng lớ lẽ, dẫn chứng để phõn tớch phải trỏi, làm rừ đỳng sai để cỏc tướng sĩ của mỡnh thấy rừ. + Từ tinh thần trỏch nhiệm và lũng yờu nước , ụng đó phờ phỏn nghiờm khắc tướng sĩ điều gỡ ? Vạch rừ những hậu quả tai hại ra sao? + Đồng thời tỏc giả cũn khẳng định những hành động đỳng nờn làm của tướng sĩ là gỡ? +Hóy phõn tớch nghệ thuật lập luận sắc bộn trong đoạn văn này ( giọng văn , cỏch núi , cỏch dựng thủ phỏp nghệ thuật, tỏc dụng) HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ