Bài giảng tiết 85: Ôn tập tập làm văn

Ng÷ v¨n 9 c¸c ThĨ lo¹i TËp lµm v¨n trong ch­¬ng tr×nh THCS: 1- V¨n tù sù. 2- V¨n miªu t¶. 3- V¨n biĨu c¶m. 4- v¨n nghÞ luËn. 5- v¨n thuyÕt minh. 6- V¨n b¶n ®iỊu hµnh (V¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vơ). Các nội dung lớn và trọng tâm: + Văn bản thuyết minh: trong tâm là luyện tập kết hợp giữa thuyết minh với các yếu tố nghị luận, giải thích, miêu tả. + Văn bản tự sự: Sự kết hợp giữa tự sự với biểu cảm, miêu tả nội tâm, giữa tự sự với nghị luận. + Một số nội dung mới trong văn bản tự sự như: đối thoại và đọc thoại nội tâm trong tự sự, người kẻ chuyện và vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự. So s¸nh néi dung v¨n b¶n Tù sù – TËp lµm v¨n 9 Nh÷ng néi dung v¨n b¶n tù sù – TËp lµm v¨n 9 c¬ b¶n: Líp 6: - Sù viƯc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù - Ng«i kĨ vµ lêi kĨ trong. v¨n b¶n tù sù. Líp 8: - Miªu t¶ vµ biĨu c¶m trong v¨n tù sù - KĨ chuyƯn theo ng«i kĨ kÕt hỵp víi miªu t¶ vµ biĨu c¶m. Líp 9: - Miªu t¶ trong v¨n tù sù. - Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. - NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. - §èi tho¹i,®éc tho¹i vµ ®éc tho¹t néi t©m trong v¨n b¶n tù sù - Tù sù kÕt hỵp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m. - Ng­êi kĨ chuyƯn trong v¨n b¶n tù sù Miªu t¶ néi t©m NghÞ luËn §èi tho¹i,®éc tho¹i vµ ®éc tho¹t néi t©m Ng­êi kĨ chuyƯn  V¨n b¶n Tù sù - Ng÷ v¨n 9 võa lỈp l¹i, võa n©ng cao c¶ VỊ kiÕn thøc vµ kü n¨ng so víi c¸c líp d­íi. KĨ chuyƯn theo ng«i kĨ kÕt hỵp víi miªu t¶ vµ biĨu c¶m. §èi tho¹i,®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù - Tù sù kÕt hỵp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m. Bµi tËp tr¾c nghiƯm: H·y khoanh trßn ch÷ c¸i ®Çu mçi ®¸p ¸n ®ĩng 1. C¸c yÕu tè then chèt t¹o thµnh v¨n b¶n tù sù: A- Nh©n vËt. C- LuËn ®iĨm. B- Sù viƯc. 2. Trong v¨n b¶n tù sù, yÕu tè miªu t¶ vµ biĨu c¶m cã vai trß g×? A- Lµm cho sù viƯc ®­ỵc kĨ sinh ®éng vµ hiƯn lªn nh­ thËt. B- Lµm cho sù viƯc ®­ỵc kĨ ®Çy ®đ. C- Giĩp ng­êi viÕt thĨ hiƯn ®­ỵc th¸i ®é cđa m×nh víi sù viƯc ®­ỵc kĨ. 3. Ng­êi kĨ chuyƯn trong v¨n tù sù kĨ theo ng«i nµo? A- ChØ kĨ theo ng«i thø nhÊt. B- ChØ kĨ theo ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø ba. C- Cã thĨ kÕt hỵp ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø ba. D- C¶ A, B, C ®Ịu ®ĩng. 4. NhËn ®Þnh nµo nãi ®ĩng nhÊt ®èi t­ỵng miªu t¶ néi t©m? A- Nh÷ng ý nghÜ cđa nh©n vËt. B- Nh÷ng c¶m xĩc cđa nh©n vËt. C- Nh÷ng diƠn biÕn t©m tr¹ng cđa nh©n vËt. D- C¶ A, B, C ®Ịu ®ĩng. 5. NghÞ luËn trong v¨n tù sù lµ: A- DiƠn ®¹t b»ng h×nh thøc lËp luËn lµm cho c©u chuyƯn thªm phÇn triÕt lÝ. B- §­a ra nhËn xÐt, ph¸n ®o¸n vỊ mét vÊn ®Ị,mét quan ®iĨm, t­ t­ëng nµo ®ã. C- C¶ A vµ B ®Ịu ®ĩng. D- C¶ A vµ C ®Ịu sai. Mèi liªn hƯ gi÷a kiĨu v¨n b¶n chÝnh víi c¸c ph­¬ng thøc biĨu ®¹t kh¸c. X X X X X X X X X X X X X X Tù sù Mèi quan hƯ gi÷a kiÕn thøc vỊ kiĨu v¨n b¶n tù sù - TËp lµm v¨n víi phÇn thĨ lo¹i v¨n b¶n phÇn §äc hiĨu Miªu t¶ Miªu t¶ néi t©m : “KiỊu ë lÇu Ng­ng BÝch” NghÞ luËn §èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m NghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m Ng­êi kĨ chuyƯn Miªu t¶ : “C¶nh ngµy xu©n” NghÞ luËn: “KiỊu b¸o ©n b¸o o¸n”, “L·o H¹c” §èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m: “KiỊu ë lÇu Ng­ng BÝch”, “Lµng” NghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m: “L·o H¹c”. Ng­êi kĨ chuyƯn: “LỈng lÏ SaPa” Mèi quan hƯ gi÷a kiÕn thøc vµ kü n¨ng phÇn v¨n b¶n §äc hiĨu vµ phÇn TiÕng ViƯt víi bµi v¨n tù sù V¨n b¶n tù sù (§äc-hiĨu v¨n b¶n) TiÕng ViƯt Lµm v¨n tù sù tèt h¬n S¬ ®å vỊ mèi quan hƯ gi÷a kiĨu v¨n b¶n tù sù – TËp lµm v¨n víi v¨n b¶n tù sù - §äc hiĨu phÇn TiÕng ViƯt KiÕn thøc kü n¨ng vỊ kiĨu v¨n b¶n tù sù - TËp lµm v¨n KiÕn thøc v¨n b¶n tù sù - §äc hiĨu v¨n b¶n KiÕn thøc TiÕng ViƯt Vai trò, vị trí, tác dụng của các biện pháp nghệ thuật và yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh : + Kết hợp các biện pháp nghệ thuật và các yếu tố miêu tả để bài viết sinh động. + Khi thuyết minh về một ®èi t­ỵng người thuyết minh có khi phải sử dụng những liên tưởng, tưởng tượng, so sánh, nhân hóa để khơi gợi sự cảm thụ về đối tượng thuyết minh, đồng thời vận dụng miêu tả để người nghe hình dung ra ®èi t­ỵng thuyÕt minh -> tránh sự khô khan, nhàm chán. Phân biệt văn bản thuyết minh có yếu tố miêu tả, tự sự với văn miêu tả, tự sư: 1- Văn bản thuyết minh: - Trung thành với đặc điểm của đối tượng, sự vật một cách khách quan khoa học. - Cung cÊp đầy đủ tri thức về đối tượng cho người nghe, người đọc. - Yếu tố miêu tả – tự sự là yếu tố phụ giúp cho văn bản thuyết minh thêm sinh động. 2- Văn miêu tả: - Xây dựng hình tượng về một đối tượng nào đó thông qua quan sát, liên tưởng, so sánh và xúc cảm chủ quan của người viết. - Mang cho người đọc, người nghe một cảm nhận mới về đối tượng . ¸ n h t r ¨ n g T ø c n ­ í c v ì b ê Qua ng«n ng÷ ®éc tho¹i néi t©m vµ nh÷ng c¶m xĩc, suy t­ëng, t¸c gi¶ ®· thøc tØnh vỊ lÏ sèng ©n t×nh, thủ chung? Søc sèng tiỊm tµng cđa nh©n vËt ®­ỵc thĨ hiƯn qua ng«n ng÷ ®èi tho¹i vµ hµnh ®éng? ® é c t h o ¹ i n é i t © m BiƯn ph¸p nghƯ thuËt nµy ®· thĨ hiƯn sinh ®éng t©m tr¹ng d»n vỈt, ®au ®ín cđa nh©n vËt «ng Hai? s ù p h ¸ t t r i Ĩ n c đ a t õ v ù n g Bµi häc nµy giĩp häc sinh cã ý thøc tù trau dåi, lµm phong phĩ thªm vèn tõ cđa m×nh.