Bài giảng Tiết 67 : lặng lẽ sa pa ( nguyễn thành long )

Bài giảng Người thực hiện: Trần Thị Mai Chương trình : Ngữ văn 9 TR­êng thcs thôy viÖt NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em Thụy Văn, ngày : 29/11/2012 I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : (1925 – 1991)  Hình ảnh các nhân vật phụ : KIỂM TRA BÀI CŨ - Góp phần tôn lên vẻ đẹp, vẻ sinh động của nhân vật chính - Góp phần thể hiện tư tưởng chủ đề tác phẩm. Chủ đề “ Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa , Sa Pa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước .” ? Em hãy kể lại những nhân vật phụ được nói đến trong tác phẩm “ Lặng lẽ Sa Pa ”, và cho biết : dụng ý của tác giả Nguyễn Thành Long khi đưa các nhân vật phụ đó vào trong tác phẩm của mình?  Hình ảnh các nhân vật phụ : ? Tác phẩm này, theo lời tác giả là “ một bức chân dung”. Theo em thì đó là bức chân dung của ai, hiện ra trong cái nhìn của nhân vật nào ?  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 1 2 3 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ : 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa :  Hình ảnh các nhân vật phụ : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN: + Hoàn cảnh sống và làm việc 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : + Hoàn cảnh sống và làm việc : - Anh làm việc một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét : “ đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất” . Khí hậu khắc nghiệt, lạnh quanh năm , phải “ốp” cả ngày lẫn đêm . - Đồng hồ sinh học bị đảo lộn: lúc mọi người nghỉ ngơi lại là những khi anh phải thức để làm việc.  Khó khăn, gian khổ : Thiếu thốn về vật chất, về tình cảm, thiệt thòi về đời sống tinh thần . Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : + Suy nghĩ về công việc và cuộc sống : - Vả, khi ta làm việc, ta với công việc là đôi. Sao gọi là một mình được ? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy , chứ cất nó đi cháu buồn đến chết mất. + Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu , mình vì ai mà làm việc? Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : + Suy nghĩ về công việc và cuộc sống : “Còn người thì ai mà chả thèm hả bác.Cháu bỗng dưng tự hỏi: cái nhớ xe, nhớ người ấy thật ra là cái gì vậy? Nếu là nỗi nhớ phồn hoa đô hội thì xoàng”. - “Chú ấy nói : nhờ cháu có góp phần phát hiện một đám mây khô mà ngày ấy, tháng ấy , không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng…Nhưng từ hôm ấy, cháu sống thật hạnh phúc”. Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : + Suy nghĩ về công việc và cuộc sống : - Công việc : Không cô đơn nữa khi có công việc, công việc gắn liền với mọi người, công việc gian khổ nhưng không thể thiếu, làm việc là để cống hiến. Cuộc sống : Không cô đơn vì anh còn những nguồn vui khác : sắp xếp cuộc sống ngăn nắp, gọn gàng, trồng hoa, nuôi gà, đọc sách ...  Biết sống đẹp, sống có lí tưởng, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, yêu cuộc sống. Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : - Biết sống đẹp, sống có lí tưởng, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, yêu cuộc sống. I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : + Cách cư xử với mọi người: - Với bác lái xe : biếu bác gái củ tam thất Với ông họa sĩ và cô kĩ sư : mời lên nhà chơi, tặng hoa, mời nước, biếu bác và cô làn trứng lúc chia tay… Anh là người ân cần, cởi mở, khao khát được gặp gỡ và trò chuyện với mọi người. Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : - Biết sống đẹp, sống có lí tưởng, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, yêu cuộc sống. - Ân cần, cởi mở, chân thành, quí trọng tình cảm của mọi người. Ấn tượng về anh trong lòng mọi người: - Với bác lái xe : quí mến, cảm phục. - Với ông họa sĩ : sau giây phút xúc động và bối rối, họa sĩ cảm thấy người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. -Với cô gái :…cảm giác bàng hoàng, một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô. Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long )  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long )  Đó là sự bừng thức của những tình cảm lớn lao, cao đẹp khi người ta gặp được ánh sáng đẹp đẽ tỏa ra từ cuộc sống, từ tâm hồn của người khác. Ấn tượng về cuộc sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp của người thanh niên ở ông họa sĩ và cô kĩ sư có điểm gì trùng lặp ? THẢO LUẬN -“ Những điều suy nghĩ đúng đắn bao giờ cũng có những vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác…” (họa sĩ nghĩ) - “Những điều cô cùng nghe, cộng với những điều cô khám phá thấy trên hai trang sách hay đang đọc dở của người con trai làm cô bàng hoàng… Một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô gái” .( cô gái nghĩ) Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long )  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng :  Ấn tượng của anh trong lòng mọi người: Với bác lái xe : quí mến, cảm phục. Với ông họa sĩ : sau giây phút xúc động và bối rối, họa sĩ cảm thấy người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với cô kĩ sư : :…cảm giác bàng hoàng, một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô.  Một người khiêm tốn, đáng yêu, đáng mến, đáng cảm phục. 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : - Biết sống đẹp, sống có lí tưởng, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, yêu cuộc sống. - Ân cần, cởi mở, chân thành, quí trọng tình cảm của mọi người. - Khiêm tốn, đáng yêu, đáng mến, đáng cảm phục .  Hình ảnh anh thanh niên tiêu biểu cho những con người lao động miệt mài, đang âm thầm dựng xây đất nước bằng tất cả tuổi trẻ và lòng nhiệt huyết của mình. I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng :  Ấn tượng của anh trong lòng mọi người: Với bác lái xe : quí mến, cảm phục. Với ông họa sĩ : sau giây phút xúc động và bối rối, họa sĩ cảm thấy người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với cô kĩ sư : :…cảm giác bàng hoàng, một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô.  Một người khiêm tốn, đáng yêu, đáng mến, đáng cảm phục. 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : - Biết sống đẹp, sống có lí tưởng, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, yêu cuộc sống. - Cởi mở, chân thành, quí trọng tình cảm của mọi người. - Khiêm tốn, cảm thấy đóng góp của mình là bình thường, nhỏ bé .  Hình ảnh anh thanh niên tiêu biểu cho những con người lao động miệt mài, đang âm thầm dựng xây đất nước bằng tất cả tuổi trẻ và lòng nhiệt huyết của mình. I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) - Tất cả họ đã trở thành một tập thể những con người sống và làm việc lặng lẽ, quên mình cho mọi người quên mình vì Tổ quốc. 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : - Hình ảnh anh thanh niên tiêu biểu cho những con người lao động miệt mài, đang âm thầm dựng xây đất nước bằng tất cả tuổi trẻ và lòng nhiệt huyết của mình. I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : - Hình ảnh anh thanh niên tiêu biểu cho những con người lao động miệt mài, đang âm thầm dựng xây đất nước bằng tất cả tuổi trẻ và lòng nhiệt huyết của mình. I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 3.Ý nghĩa văn bản: a. Nghệ thuật: b. Nội dung : xây dựng tình huống xây dựng nhân vật cách kể chuyện Kết hợp các PTBĐ Hình ảnh con người lao động Ý nghĩa của lao động thầm lặng LẶNG LẼ SA PA  Ghi nhớ: SGK ( Trang 189). Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : - Hình ảnh anh thanh niên tiêu biểu cho những con người lao động miệt mài, đang âm thầm dựng xây đất nước bằng tất cả tuổi trẻ và lòng nhiệt huyết của mình. I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 3.Ý nghĩa văn bản: a.Giá trị nghệ thuật: b.Giá trị nội dung :  Ghi nhớ: SGK ( Trang 189). III. LUYÊN TẬP : Bài tập 1: Qua nhân vật anh thanh niên, tác giả muốn gửi gắm điều gì? Bài tập 2: Người ta nói phong cách viết của tác giả là phản ánh hiện thực qua cách viết trữ tình. Em hiểu điều đó như thế nào ? Nêu một số dẫn chứng để minh hoạ ? Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) 1 2 3 4 Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : - Hình ảnh anh thanh niên tiêu biểu cho những con người lao động miệt mài, đang âm thầm dựng xây đất nước bằng tất cả tuổi trẻ và lòng nhiệt huyết của mình. I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 3.Ý nghĩa văn bản: a.Giá trị nghệ thuật: b.Giá trị nội dung :  Ghi nhớ: SGK ( Trang 189). III. LUYÊN TẬP : Bài tập 1: Qua nhân vật anh thanh niên, tác giả muốn gửi gắm điều gì? Bài tập 2: Người ta nói phong cách viết của tác giả là phản ánh hiện thực qua cách viết trữ tình. Em hiểu điều đó như thế nào ? Nêu một số dẫn chứng để minh hoạ ? Bài tập 3 : Vẽ sơ đồ tư duy củng cố kiến thức cho tác phẩm “ Lặng lẽ Sa Pa” “ Trong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa , Sa Pa mà chỉ nghe tên người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước .” Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 3.Ý nghĩa văn bản: a.Giá trị nghệ thuật: b.Giá trị nội dung :  Ghi nhớ: SGK ( Trang 189).  HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ 1. Học thuộc tác giả, tác phẩm, ghi nhớ. 2. Qua văn bản “Lặng lẽ Sa Pa” em hãy chứng minh nhận dịnh sau đây : “Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riêng, không bao giờ nhòa đi, ánh sáng ấy bây giờ biến thành của ta, và chiếu tỏa lên mọi việc ta sống, mọi người ta gặp , làm cho ta thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ ” ( Vũ Khoan). 3. Hoàn thành sơ đồ tư duy cho bài học . * Soạn văn bản : “Chiếc lược ngà ”. Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 3.Ý nghĩa văn bản: a.Giá trị nghệ thuật: b.Giá trị nội dung :  Ghi nhớ: SGK ( Trang 189). Ng÷ v¨n 9 Tiết 67 : ( Nguyễn Thành Long ) 1) Tác giả: 2) Hoàn cảnh ra đời tác phẩm: 1) Tìm hiểu nghệ thuật tự sự : 2) Nội dung văn bản : b. Vẻ đẹp tâm hồn của những con người nơi Sa Pa lặng lẽ : a. Vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Sa Pa : I. ĐỌC, HIỂU CHÚ THÍCH: II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:  Hình ảnh các nhân vật phụ :  Nhân vật anh thanh niên – một tâm hồn tỏa sáng : 3.Ý nghĩa văn bản: a.Giá trị nghệ thuật: b.Giá trị nội dung :  Ghi nhớ: SGK ( Trang 189).  HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ 1. Học thuộc tác giả, tác phẩm, ghi nhớ. 2. Qua văn bản “Lặng lẽ Sa Pa” em hãy chứng minh nhận dịnh sau đây : “Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riêng, không bao giờ nhòa đi, ánh sáng ấy bây giờ biến thành của ta, và chiếu tỏa lên mọi việc ta sống, làm cho ta thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ ”( Vũ Khoan). 3. Hoàn thành sơ đồ tư duy cho bài học . * Soạn văn bản : “Chiếc lược ngà ”.