Bài giảng Tiết 46: Đồng Chí- Chính Hữu

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP Người thực hiện: Bùi Thị Dịu – GV Trường THCS Hòa Phú – Tp.BMT KIỂM TRA BÀI CŨ Đọc thuộc đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn” và phân tích nghệ thuật miêu tả tính cách nhân vật? _ Tính cách nhân vật được bộc lộ qua hành động, lời nói, đặt trong quan hệ với nhân vật khác. TIẾT 46: ĐỒNG CHÍ Chính Hữu Đọc - hiểu chú thích Tác giả, tác phẩm:  a. Tác giả _ Tên thật là Trần Đình Đắc, sinh năm 1926 _ Quê ở Can Lộc- Hà Tĩnh. _ Là nhà thơ quân đội. _ Thơ ông chủ yếu viết về người lính. b. Tác phẩm _ Tác phẩm ra đời vào đầu năm 1948 sau chiến dịch Việt Bắc _ Đựơc in trong tập Đầu súng Trăng treo. Khái quát đôi nét về tác giả Chính Hữu? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? II. Đọc _ hiểu cấu trúc Văn bản Đọc văn bản. Bố cục văn bản: Chia làm ba đoạn 3. Thể thơ: _ Tự do III. Phân tích 1. Cơ sở nảy sinh tình đồng chí Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu đại ý từng phần ? Có thể chia làm 3 đoạn: + Đ1: Lí giải về cơ sở nảy sinh tình đồng chí + Đ2. Biểu hiện của tình đồng chí + Đ3. Hình ảnh giàu chất lãng mạn về người lính Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Mở đầu bài thơ tác giả đã giới thiệu điều gì? Anh nước mặn đồng chua Tôi đất cày lên sỏi đá Cùng quê nghèo Ra trận quen nhau Như vậy những người lính trong bài thơ đã gặp nhau ở điểm nào? Từ những phương trời xa lạ họ gặp nhau vì lí do gi? Như vậy họ còn có điểm gì chung nữa? Chung lí tưởng “súng bên súng… Đêm rét chung chăn” Câu 5, 6 cho biết tình đồng chí còn nảy sinh từ cơ sở nào nữa? Đồng chí Đó chính là cơ sở cùng giai cấp xuất thân, cùng lí tưởng chung nhiệm vụ đã khiến họ từ mọi phương trời tập hợp trong hàng ngũ quân đội và trở nên thân quen nhau. Họ cùng chia sẻ mọi gian lao vất vả “đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ” , chia sẻ cả những tâm tư tình cảm và trỏ thành ttri kỉ. Nhận xét nghệ thuật thuật tác giả đã sử dụng trong đoạn đầu bài thơ ? Quê hương anh nước mặn đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá. Anh với tôi đôi người xa lạ Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau, Súng bên súng đầu sát bên đầu, Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ Đồng chí! _ Đối _ Thành ngữ _ Điệp ngữ Từ đồng chí có ý nghĩa gì trong đoạn thơ Như một nốt nhấn, một sự phát hiện, khẳng định đồng thời là bản lề gắn đoạn 1 với đoạn 2 III. Phân tích Cơ sở nảy sinh tình đồng chí  _ Bắt nguồn từ sự tương đồng về hoàn cảnh xuất thân ngèo khó. _ Cùng chung lí tưởng, chung nhiệm vụ, sát cánh bên nhau. _ Chia sẻ mọi gian lao cũng như niềm vui trong cuộc đời người lính. Đó là cội nguồn hình thành nên tình đồng chí keo sơn. * Nghệ thuật: Đối. Thành ngữ. Điệp ngữ. Tìm những chi tiết, hình ảnh, biểu hiện tình đồng chí, đồng đội làm nên sức mạnh của người lính cách mạng? Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính Hãy phân tích ý nghĩa những câu thơ trên? Người lính ra trận với những gì hồn nhiên nhất, chân chất nhất và sự quyết tâm cao nhất họ gác lại tất cả những gì thuộc về cá nhân để hi sinh cho cái chung, cho tổ quốc. Đó còn là sự cảm thông sâu xa trong tâm tư nỗi lòng của nhau. III. Phân tích 1. Cơ sở nảy sinh tình đồng chí 2. Biểu hiện của tình đồng chí “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính” Hình ảnh giếng nước gốc đa gợi lên điều gì? Gợi lên thời trai trẻ, gợi nhớ ngưòi thân, nhớ quê hương. Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì trong những câu thơ sau? Nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ Tình đồng chí còn được biểu hiện như thế nào? Cùng nhau chia sẻ mọi gian lao thiếu thốn trong cuộc đời người lính. “ Áo anh rách vai Quần tôi có vài mảnh vá Miệng cười buốt giá Chân không giày ” Và đặc biệt là cùng trải qua những cơn sốt run người (những cơn sốt rét rừng hành hạ người lính. Để diễn tả sự gắn bó sẻ chia Với nhau trong mọi cảnh ngộ của người lính nghệ thuật xây dựng các câu thơ ở đây dựng đăc biệt? Câu thơ sóng đôi diễn tả sự gắn bó sẻ chia, sự giống nhau về mọi cảnh ngộ của người lính=> đó là hình ảnh chân thực giản dị. Phân tích hình ảnh “tay nắm lấy bàn tay” để thấy được sự gắn bó giữa những người lính? Đó là sự động viên, sưởi ấm của tình đồng chí. _ Truyền cho nhau hơi ấm nơi chiến trường. III. Phân tích 2. Biểu hiện của tình đồng chí  _Đó là sự thông cảm sâu xa trong tâm tư nỗi lòng của nhau. _ Cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn trong cuộc đời người lính. => Những câu thơ sóng đôi giàu hình ảnh bình dị chân thực, gợi cảm thể hiện tình cảm ấm áp giữa những người lính trong cuộc chiến đầy gian khổ. 3. Bức tranh đẹp về tình đồng chí Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo. Ba câu thơ cuối gợi cho em suy nghĩ gì về người lính và cuộc chiến đấu của họ? Đó là cuộc chiến đấu đầy những gian lao, đất nước khó khăn thiếu thốn. Nhưng họ những người anh hùng chân đất, áo vá sẵn sàng vượt qua vì đất nước Hình ảnh đặc sắc nhất là hình ảnh nào? Đó là hai hình ảnh thực người lính, khẩu súng và một hình ảnh lãng mạn vầng trăng. Ba hình ảnh đó gắn kết với nhau nổi bật trong bức tranh về tình đồng chí. Súng_trăng, xa_gần, hiện thực _lãng mạn, chiến sĩ_thi sĩ =>Tạo nên bức tranh đẹp về tình đồng chí. Sức mạnh của tình đồng chí có Ý nghĩa như thế nào? Trong cảnh rừng hoang sương muối, những người lính phục kích chờ giặc đứng bên nhau siết chặt tay nhau. Chính tình đồng đội đã giúp họ vượt Lên sự khắc nghiệt của thời tiết và mọi gian khổ, thiếu thốn. Tình đồng chí đã sưởi ấm lòng họ giữa cảnh rừng hoang giá rét III. Phân tích 3. Bức tranh đẹp về tình đồng chí  Vầng trăng làm tươi mát tâm hồn người lính giúp họ vựợt qua cái khắc nghiệt của thời tiết, sự thiếu thốn gian khổ của chiến trường. Hiện thực và lãng mạn, thi sĩ và chiến sĩ hòa quyện vào nhau. Tóm tắt nội dung của bài thơ? IV Tổng kết Nội dung  _ Tình đồng chí được thể hiện tự nhiên, bình dị mà sâu sắc tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng. 2. Nghệ thuật  _ Hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm. Tình đồng chí được thể hiện tự nhiên , bình dị mà sâu sắc tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng. Nhận xét nghệ thuật? Hình ảnh, ngôn ngữ bình dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm. 1- Bài thơ “Đồng chí” ra đời vào thời kỳ nào? A. Trong kháng chiến chống Pháp. B. Trước cách mạng Tháng tám. C. Trong kháng chiến chống Mỹ. D. Sau đại thắng mùa xuân năm 1975. 2- Nhận định nào nói đúng nghĩa gốc của từ “đồng chí”? A. Là những ngưồi cùng một nòi giống. B. Là những người sống cùng một thời đại. C. Là những người cùng một chí hướng chính trị. D. Là những người cùng theo một tôn giáo. 3- Từ “Đồng chí!” được tách thành một câu thơ riêng, điều đó có ý nghĩa gì? A. Là sự phát hiện, lời khẳng định tình cảm của những người lính trong 6 câu thơ đầu. B. Nâng cao ý thơ của đoạn trước và mở ra ý thơ của đoạn sau. C. Tạo nên sự độc đáo trong giọng điệu cho bài thơ. D. Cả A, B, C đều đúng. 10 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 BÀI TẬP CỦNG CỐ V. Luyện tập Đọc thuộc lòng bài thơ? Bài tập về nhà Học thuộc lòng bài thơ. Viết một đoạn văn trình bày cảm xúc về bài thơ “Đồng chí”. Soạn bài “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. Chào tạm biệt