Bài giảng Tiết 40: Thày bói xem voi

TIẾT 40 TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRUNG GV: Trần Thị Thanh Thuý Thầy bói Chuyện gẫu Đòn gánh Quạt thóc Chổi sể Người làm nghề chuyên đoán những việc lành dữ cho người khác. Nói chuyện linh tinh cho qua thời gian Quạt lớn bằng tre phất vải hoặc giấydùng để quạt thóc Chổi làm bằng cây thanh hao dùng quét sân Câu 1,2,3 Tiếp theo ... như cái chổi sể cùn. Còn lại Bố cục ngắn gọn, chặt chẽ Tìm hiểu chung . Tìm hiểu văn bản. 1. Hoàn cảnh xem voi. * Đặc điểm chung của năm thầy bói: - Các thầy đều bị mù. - Chưa biết gì về hình thù con voi. * Hoàn cảnh: - ế hàng, đang ngồi chuyện gẫu, có voi đi qua. Cách mở truyện ngắn gọn , hấp dẫn. Sờ vòi Sờ vòi Sờ ngà Sờ đuôi Sờ tai Sờ chân 2. Cách xem voi và phán về voi. a. Cách xem voi. Dùng tay để sờ Nhấn mạnh cách xem voi. Mỗi người xem một bộ phận của con voi. - Điệp ngữ “thầy thì sờ…”: b. Cách phán về voi. Nó sun sun như con đỉa. Nó chần chẫn như cái đòn càn Nó bè bè như cái quạt thóc Nó sừng sững như cái cột đình. Chính nó tun tủn như cái chổi sể cùn. b.Cách phán về con voi: Sờ vòi: sun sun như con đỉa. Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn. Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc. Sờ chân: sừng sững như cái cột đình. Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn. Sử dụng từ láy tượng hình, phép so sánh khiến cho sự vật trở nên cụ thể, sinh động. b.Cách phán về con voi: Sờ vòi: sun sun như con đỉa. Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn. Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc. Sờ chân: sừng sững như cái cột đình. Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn. Đưa ra nhận định khác nhau Tại sao năm thầy bói đã sờ tận tay vào con voi mà lại có ý kiến trái ngược nhau về nó. Họ đã đúng ở chỗ nào, sai ở chỗ nào? * Năm thầy bói đều đúng: * Sai lầm của các thầy bói: Cả năm thầy đều đúng, nhưng chỉ đúng với từng bộ phận của cơ thể con voi. Những hình ảnh được miêu tả đầy ấn tượng với những so sánh "sừng sững như cái cột đình"....là chính xác không có gì phải bàn cãi. Sờ vào một bộ phận của con voi mà đã tưởng, đã phán đó là toàn bộ con voi. . Hình dáng con voi thực sự là tổng hợp những nhận xét của cả năm thầy. b.Cách phán về con voi: Sờ vòi: sun sun như con đỉa. Sờ ngà: chần chẫn như cái đòn càn. Sờ tai: bè bè như cái quạt thóc. Sờ chân: sừng sững như cái cột đình. Sờ đuôi: tun tủn như cái chổi sể cùn. Nhận định khác nhau - Dùng bộ phận để nói toàn thể => Nhận xét chủ quan, phiến diện. * Thái độ của năm ông thầy bói. + Tưởng … thế nào ... hoá ra ... + Không phải, ... + Đâu có!... + Ai bảo !... + Các thầy nói không đúng cả! Chính nó... => Sử dụng hàng loạt câu phủ định nhằm tăng kịch tính của câu chuyện. => Nhấn mạnh thái độ chủ quan, bảo thủ của các thầy bói. 3. Kết quả: “Cả năm thầy không ai chịu ai thành ra xô xát, đánh nhau toác đầu, chảy máu.” => Sử dụng biện pháp nghệ thuật phóng đại. Gây cười Tô đậm cái sai lầm vì lí sự, thái độ bảo thủ của các thầy bói. Chọn ý nghĩa đúng cho truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi? A. Muốn kết luận đúng về sự vật cần xem xét nó một cách toàn diện. B. Phải có cách xem xét sự vật phù hợp với sự vật đó và phù hợp với mục đích xem xét. D. Cả A, B và C D C. Phải không ngừng học tập, trau dồi nhận thức và có phương pháp nhận thức đúng. “ ... Truyện không nhằm nói về cái mù thể chất, mà muốn nói đến cái mù về nhận thức và cái mù về phương pháp nhận thức của các thầy bói. Truyện chế giễu luôn cả các thầy bói và nghề thầy bói một cách nhẹ nhàng nhưng sâu sắc.” III. Tổng kết. * Nội dung * Nghệ thuật Tình huống truyện độc đáo. Lời kể ngắn gọn, dễ nhớ. Chi tiết chọn lọc, gây cười. Bài học về cách nhận thức, đánh giá sự vật và con người. Phê phán tính bảo thủ, chủ quan, đoán mò. * Thành ngữ : “ Thầy bói xem voi” TRÒ CHƠI: “NHỮNG BÔNG HOA XINH” Bài tập 1: Giải thích ý nghĩa của thành ngữ “Thầy bói xem voi” ? Phê phán cách nhận xét, đánh giá chủ quan, phiến diện; thấy bộ phận mà không thấy toàn thể, không phản ánh đúng bản chất của sự vật. Bài học chính của truyện “Thầy bói xem voi” là gì? ? Tình huống nào sau đây ứng với thành ngữ “Thầy bói xem voi” ? Một lần bạn An không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy học yếu. Một lần không vâng lời, con bị mẹ mắng. A. Một lần bạn An không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy học yếu. C. Bạn hát không hay, cô giáo nói rằng bạn ấy không có năng khiếu ca hát. Tìm thành ngữ có nội dung tương tự như thành ngữ “Thầy bói xem voi” ? Bài tập 2. Em hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai truyện “Ếch ngồi đáy giếng” và “Thầy bói xem voi” ? * Điểm giống nhau: * Điểm khác nhau : Cả 2 truyện đều nêu ra những bài học về nhận thức ( tìm hiểu và đánh giá sự vật, hiện tượng), nhắc người ta không được chủ quan trong việc nhìn sự việc, hiện tượng xung quanh. - “Ếch ngồi đáy giếng”: nhắc nhở con người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được kiêu ngạo, coi thường những đối tượng xung quanh. - “Thầy bói xem voi”: là bài học về phương pháp tìm hiểu sự vật, hiện tượng. -> Những điểm riêng trong 2 truyện bổ trợ cho nhau trong bài học về nhận thức. Cả hai truyện đều thể hiện rất rõ đặc trưng của truyện ngụ ngôn: Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.