Bài giảng tiết 30, 31 - Văn bản: cây bút thần (truyện cổ tích trung quốc)

Ng÷ v¨n 6 Ng­êi tr×nh bµy: Ng« ThÞ H­êng TPM Giê thao gi¶ng KiÓm tra bµi cò Em h·y lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm sau: Bµi tËp 1:Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn “Em bÐ th«ng minh” thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? a. Nh©n vËt dòng sÜ. b. Nh©n vËt th«ng minh. c. Nh©n vËt bÊt h¹nh ®­îc phï trî. d. Nh©n vËt ngèc nghÕch gÆp may. Bµi tËp 2: Sù th«ng minh cña em bÐ ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh thøc thö th¸ch nµo? a. ChiÕn ®Êu víi qu¸i vËt. b. Tr¶ lêi c©u ®è. c. LËp c¸c k× tÝch. Bµi tËp 3: Môc ®Ých chÝnh c©u truyÖn “em bÐ th«ng minh” lµ g×? a. Ca ngîi sù th«ng minh. b. Ca ngîi tµi trÝ cña nh©n vËt lao ®éng. c. §¶ kÝch bän quan l¹i ngèc nghÕch. d. Ca ngîi tµi dïng ng­êi cña nhµ vua. §¸p ¸n Em h·y lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm sau: Bµi tËp 1:Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn “Em bÐ th«ng minh” thuéc kiÓu nh©n vËt nµo? a. Nh©n vËt dòng sÜ. b. Nh©n vËt th«ng minh. c. Nh©n vËt bÊt h¹nh ®­îc phï trî. d. Nh©n vËt ngèc nghÕch gÆp may. Bµi tËp 2: Sù th«ng minh cña em bÐ ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh thøc thö th¸ch nµo? a. ChiÕn ®Êu víi qu¸i vËt. b. Tr¶ lêi c©u ®è. c. LËp c¸c k× tÝch. Bµi tËp 3: Môc ®Ých chÝnh c©u truyÖn “em bÐ th«ng minh” lµ g×? a. Ca ngîi tµi trÝ cña nh©n vËt lao ®éng. b. §¶ kÝch bän quan l¹i ngèc nghÕch. c. Ca ngîi tµi dïng ng­êi cña nhµ vua. Tiết 30, 31 - V¨n b¶n: C©y bót thÇn (TruyÖn cæ tÝch Trung Quèc) Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần (Truyện cổ tÝch Trung Quốc) I. T×m hiểu chung:  Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần (Truyện cổ tÝch Trung Quốc) I. T×m hiểu chung:1. Đọc, kÓ,giải nghĩa từ:  a. Đọc. b.KÓ,tãm t¾t. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần (Truyện cổ tÝch Trung Quốc) I. T×m hiểu chung: 1. Đọc, kÓ,giải nghĩa từ: a. §äc(SGK) b. KÓ tãm t¾t Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần (Truyện cổ tÝch Trung Quốc) I. T×m hiểu chung:1. Đọc, kÓ,giải nghĩa từ: a. §äc(SGK) b.KÓ tãm t¾t c. Gi¶i nghÜa tõ Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung:1. Đọc, kÓ,giải nghĩa từ: 2. Bố cục: Gồm 3 phần : Phần1: từ đầu “....lấy làm lạ”: Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. Phần 2:tiếp “...sóng hung dữ”: Mã Lương sö dông bút thần. Phần 3:còn lại: Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc)I.Tìm hiểu chung:1.Đọc, giải nghĩa từ:2.Bố cục:  3. Kiểu nhân vật chính: Nhân vật có tài năng kỳ lạ. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc)I,Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương vẽ giỏi và có được cây bút thần. a. Nguyên nhân giúp Mã Lương vẽ giỏi: Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương vẽ giái và có được cây bút thần. a.Nguyªn nh©n gióp M· L­¬ng vÏ giái: - Nguyªn nh©n thùc tÕ: -Cha mÑ mÊt sím ­íc m¬ cã ®­îc c©y bót vÏ. - Th«ng minh cã n¨ng khiÕu vÏ. - Say mª vÏ giái,kiªn tr× khæ luyÖn.  Yªu cuéc sèng cã ý chÝ,nghÞ lùc,tµi n¨ng,say mª nghÖ thuËt. Thảo luận : Mã Lương ước mơ có được cây bút thần. ? Ai là người giúp em thực hiện ước mơ đẹp đó? ? Sự việc diễn ra như thế nào? + Được thần cho bút quý. +Bút thần có khả năng biến ước mơ thành sự thật. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. a.Nguyªn nh©n gióp M· L­¬ng vÏ giái: - Nguyªn nh©n thùc tÕ: - Nguyªn nh©n thÇn k×: - §­îc thÇn cho bót. - Bót thÇn cã kh¶ n¨ng biÕn ­íc m¬ thµnh sù thËt.  Chi tiÕt k× ¶o hoang ®­êng(§Æc ®iÓm cña truyÖn cæ tÝch). Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. a.Nguyên nhân giúp Mã Lương vẽ giỏi: - Nguyên nhân thực tế : Nguyên nhân thần kỳ: ý nghÜa: - Lµ kÕt qu¶ qu¸ tr×nh khæ häc thµnh tµi cña M· L­¬ng. - Là phần thưởng xứng ®¸ng cho chó bÐ th«ng minh cÇn cï nghÞ lùc. - Là sù kÕt hîp tµi n¨ng,®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng tiÖn. - Chøng minh ch©n lÝ d©n gian “Cã c«ng mµi s¾t cã ngµy nªn kim”. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. a.Nguyên nhân giúp Mã Lương vẽ giỏi: - Nguyên nhân thực tế : - Nguyên nhân thần kỳ: Những nguyên nhân trên có quan hệ mật thiết với nhau. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. a.Nguyên nhân giúp Mã Lương vẽ giỏi: - Nguyên nhân thực tế : - Nguyên nhân thần kỳ: Những nguyên nhân trên có quan hệ mật thiết với nhau. Ph¶i cã ®ñ c¸c yÕu tè trªn th× M· l­¬ng míi thµnh tµi thùc sù.Hai yÕu tè ®ã kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau mµ cã quan hÖ g¾n bã mËt thiÕt víi nhau,hç trî cho nhau ®Ó lµm nªn tµi n¨ng k× l¹ cña nh©n vËt. - ThÓ hiÖn quan niÖm cña nh©n d©n:NghÖ thuËt ®­îc nu«i d­ìng tõ thùc tÕ. ?Từ khi có bút thần, Mã Lương đã vẽ được tác phẩm như thế nào? -> Vẽ chim – chim tung cánh; Vẽ cá – cá trườn xuống nước bơi lội... Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. a.Nguyên nhân giúp Mã Lương vẽ giỏi: - Nguyên nhân thực tế : - Nguyên nhân thần kỳ: Những nguyên nhân trên có quan hệ mật thiết với nhau. *T¸c phÈm ®¹t ®Õn tr×nh ®é tuyÖt vêi vÒ nghÖ thuËt. (Ước mơ về khả năng kỳ diệu của con người.) III. LuyÖn tËp Th¶o luËn nhãm bµi tËp sau: Bµi t©p 1: TruyÖn “C©y bót thÇn” lµ truyÖn cæ tÝch n­íc nµo? a. ViÖt Nam. b. Trung Quèc. c. Nga. d. Lµo. III. LuyÖn tËp Th¶o luËn nhãm bµi tËp sau: Bµi t©p 1: TruyÖn “C©y bót thÇn” lµ truyÖn cæ tÝch n­íc nµo? a. ViÖt Nam. b. Trung Quèc. c. Nga. d. Lµo. III. LuyÖn tËp Th¶o luËn nhãm bµi tËp sau: Bµi t©p 2: TruyÖn “C©y bót thÇn” cã bao nhiªu sù viÖc chÝnh? a. Ba. b. Bèn. c. N¨m. d. S¸u. III. LuyÖn tËp Th¶o luËn nhãm bµi tËp sau: Bµi t©p 2: TruyÖn “C©y bót thÇn” cã bao nhiªu sù viÖc chÝnh? a. Ba. b. Bèn. c. N¨m. d. S¸u. III. LuyÖn tËp Th¶o luËn nhãm bµi tËp sau: Bµi t©p 3: Nh©n vËt M· L­¬ng thuéc kiÓu nh©n nµo? a. Nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹. b. Nh©n vËt må c«i. c. Nh©n vËt th«ng minh. d. Nh©n vËt dòng sÜ. III. LuyÖn tËp Th¶o luËn nhãm bµi tËp sau: Bµi t©p 3: Nh©n vËt M· L­¬ng thuéc kiÓu nh©n nµo? a. Nh©n vËt cã tµi n¨ng k× l¹. b. Nh©n vËt må c«i. c. Nh©n vËt th«ng minh. d.Nh©n vËt dòng sÜ. ?Sau khi thành tài, Mã Lương dùng tài năng nghệ thuật của mình để làm gì? A. Thỏa mãn khát vọng cá nhân; B. Trả thù cá nhân đối với bọn địa chủ, vua quan; C. Phục vụ lũ người tham tham lam độc ác; D. Làm điều thiện thực hiện ước mơ công lý: giúp người nghèo, diệt kẻ ác. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: ?Dựa vào văn bản và sự quan sát tranh, em hãy thuật lại việc Mã Lương vẽ giúp người nghèo những gì? Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: - Công cụ lao động hữu ích. - Đồ dùng sinh hoạt. Thảo luận nhóm:?Mã Lương vẽ cho người nghèo không phải là vàng bạc, châu báu, không phải thóc lúa. Vì sao vậy? ?Việc làm của Mã Lương thể hiện điều gì??Mục đích của tài năng mà Mã Lương hướng tới là gì? - Phải tự lực lao động; không ăn bám; - Hãy lao động chân chính, tạo ra của cải chứ không hưởng thụ công sức của người khác; - Có công cụ lao động sẽ làm ra vật chất. =>Quan điểm lao động chân chính. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: Công cụ lao động hữu ích. Đồ dùng sinh hoạt. Quan điểm lao động chân chính. Thể hiện tấm lòng nhân hậu của Mã Lương. Mục đích của tài năng nghệ thuật là phục vụ nhân dân. - Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. Tay làm hàm nhai, tay quai, miệng trễ. Có làm thì mới có ăn Không dưng ai dễ đem phần đến cho. - Giàu đâu đến kẻ ngủ trưa Sang đâu đến kẻ say sưa tối ngày. .......... Đối với người lao động lương thiện, Mã Lương yêu quý, tạo điều kiện giúp họ có cuộc sống ấm no. Còn đối với kẻ tham lam cậy quyền thế, Mã Lương xử sự ra sao, chúng ta chuyển sang phần tiếp. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a.Giúp cho người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: Với tên địa chủ Bị bắt vẽ ...... không vẽ. Bị nhốt vào ...... vẽ lò sưởi, chuồng ngựa vẽ bánh để ăn. Kẻ thù đến ........... vẽ thang giết, cướp bút ....... trèo để thoát thân. Kẻ thù đuổi ......... vẽ tuấn mã để chạy, vẽ cung tên diệt kẻ ác. Với tên vua Bắt vẽ rồng .......vẽ cóc ghẻ Bắt vẽ phượng .....vẽ gà trụi lông Bị cướp bút ....... vàng biến bị nhốt vào thành đá, ngục mãng xà. Giả vờ vẽ ......... vẽ gió to, biển, cá, sóng lớn thuyền dìm chết kẻ ác. . Sơ đồ hai cuộc đấu tranh của Mã Lương và bút thầnđể trừng trị bọn tham lam, độc ác. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a. Giúp người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: - Chiến đấu với tên địachủ: + Kiên quyết không theo yêu cầu của hắn. + Dùng bút thần để tự vệ. -> Kể chuyện hấp dẫn, trí tưởng tượng phong phú, cách giải quyết tình huống bất ngờ... Tạo sự hấp dẫn, thích thú cho người đọc. Sau khi giết chết tên địa chủ, Mã Lương đi đến mọt nơi rất xa vẽ tranh để kiếm sống. ? Nhưng vì sao Mã Lương bị vua bắt về cung? Mã Lương vẽ con cò, nhưng sơ ý đánh rơi giọt mực vào mắt cò, cò vỗ cánh bay đi, việc đến tai nhà vua. ?Em có nhận xét gì về chi tiết nghệ thuật này?  Đây là một chi tiết hoang đường ly kỳ hấp dẫn, làm cho câu chuyện phát triển hợp lý, hợp tính cách nhân vật. Chi tiết này còn mang đậm tính chất cổ tích, bởi nó mở đầu cho cuộc đấu tranh mới, thử thách mới..., đấu tranh chống lại tên vua độc ác. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a. Giúp người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: Chiến đấu với tên địa chủ: - Chiến đấu với tên vua: + Vẽ ngược lại yêu cầu của tên vua. +Dùng mưu để giết chết tên vua tham lam, độc ác. Sự kiện dồn dập, bất ngờ, bút thần được dùng nhiều, tạo ra sự hứng thú liên tiếp. Nghệ thuật tăng cấp. Hai tuyến nhân vật đối kháng... Tài năng, mưu trí, dũng cảm, khảng khái...là phẩm chất của Mã Lương. ? So với cuộc chiến đấu chống tên địa chủ, cuộc chiến đấu với tên vua có gì giống và khác nhau về thái độ, cách thức? So sánh: Giống:- Đều căm ghét kẻ tham lam, không vẽ theo yêu cầu của chúng. - Tìm cách để trừng trị. Khác: - vẽ trái lệnh vua, làm vua tức giận. - vờ vâng lệnh vua khi hắn dỗ dành, nhưng em đã chủ động dùng chính vật đã vẽ để chôn vùi hắn. ? Em có nhận xét gì những sự kiện, chi tiết ở phần này? Nhận xét: - ML trải qua thử thách gay go hơn, khó khăn hơn.(đặc điểm của nh,vật cổ tích) - Từ bị động, ML chủ động tiêu diệt kẻ ác, trừ hoạ cho dân. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I. Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: a. Giúp người nghèo: b. Đấu tranh chống cái ác: Chiến đấu với tên địa chủ: Chiến đấu với tên vua: Thể hiện khí phách, bản lĩnh của mình. Ghét cường quyền bạo lực. Kiên quyết diệt trừ cái ác. Bút thần trở thành vũ khí đấu tranh giai cấp.  Nghệ thuật thuộc về nhân dân, phục vụ nhân dân => Mã Lương như người được trao sứ mệnh vô cùng vẻ vang là thực hiện công lý, đem công bằng đến cho xã hội. Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I.Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1.Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2.Mã Lương sử dụng bút thần: 3. Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần: - Không ai biết Mã Lương đi đâu. - Mã Lương cùng bút thần đi nhiều nơi phục vụ người nghèo. Kết truyện:+ tạo sự suy tư nhiều chiều trong lòng người đọc; + giúp cho hình tượng Mã Lương càng lung linh hơn . + Bút thần cùng Mã Lương tiếp tục phục vụ nhân dân. => Kết mở . Tiết 30, 31-Văn bản : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc) I.Tìm hiểu chung: II. Đọc, hiểu văn bản: 1. Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. 2. Mã Lương sử dụng bút thần: 3.Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần: 4. Ý nghĩa của truyện: - Thể hiện khát vọng công lý xã hội. - Ước mơ và niềm tin về khả năng kỳ diệu của con người. - Khẳng định: nghệ thuật chân chính phải thuộc về nhân dân. Ghi nhớ III. Tổng kết: 1.Nghệ thuật: 2. Nội dung: Luyện tập: ? Giả sử được Mã Lương trao lại bút thần cho em, em sẽ vẽ gì? 1. Em hãy nhắc lại tên 4 truyện cổ tích đã học? 2. Thế nào là truyện cổ tích? Luyện tập:3. Dùng các truyện cổ tích để làm sáng tỏ đặc điểm của thể loại cổ tích: Nối tên nhân vật trong các truyện cổ tích đã học, đọc thêm đúng với kiểu nhân vật: Bất hạnh Dũng sỹ Thông minh Tài năng kỳ lạ Em bé thông minh Sọ Dừa Thạch Sanh Mã Lương Kiểu nhân vật Nhân vật cổ tích Luyện tập:3. Dùng các truyện cổ tích để làm sáng tỏ đặc điểm của thể loại cổ tích: b. Nối những hình tượng nghệ thuật được sử dụng trong cổ tích đúng với nhân vật: Hướng dẫn về nhà