Bài giảng Tiết 25+ 26 bài 7: Em bé thông minh

Phoøng GD & ÑT Quaän Goø VaápTröôøng THCS Nguyeãn Vaên Nghi Chaøo Möøng Quyù Thaày Coâ Vaøo Lôùp Döï Giôø Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tieát 25,26 – Vaên baûn Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 I ) Muïc tieâu caàn ñaït Giuùp hoïc sinh:  Hieåu ñöôïc noâi dung, yù nghóa cuûa truyeän “ Em beù thoâng minh ” vaø moät soá ñaëc ñieåm tieâu bieåu cuûa nhaân vaät thoâng minh trong truyeän  Keå laïi ñöôïc truyeän Thaïch Sanh laø truyeän coå tích veà ngöôøi duõng só dieät chaèn tinh, dieät ñaïi baøng cöùu ngöôøi bò haïi, vaïch maët keû vong aân boäi nghóa vaø choáng quaân xaâm löôïc. Truyeän theå hieän öôùc mô, nieàm tin veà ñaïo ñöùc, coâng lí xaõ hoäi & lí töôûng nhaân ñaïo, yeâu hoaø bình cuûa nhaân daân ta. Truyeän coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng thaàn kì ñoäc ñaùo. 1 ) Em haõy neâu noäi dung yù nghóa truyeän THAÏCH SANH 1 ) Em haõy neâu noäi dung yù nghóa truyeän THAÏCH SANH 2 ) Neâu ñònh nghóa TRUYEÄN COÅ TÍCH Truyeän coå tích laø loaïi truyeän keå veà cuoäc ñôøi cuûa moät soá kieåu nhaân vaät : Nhaân vaät baát haïnh. Nhaân vaät duõng só vaø nhaân vaät coù taøi naêng laï. Nhaân vaät thoâng minh vaø nhaân vaät ngoác ngheách. Nhaân vaät laø ñoäng vaät Truyeän coå tích thöôøng coù yeáu toá hoang ñöôøng, theå hieän öôùc mô, nieàm tin cuûa nhaân daân veà caùi thieän ñoái vôùi caùi aùc, caùi toát ñoái vôùi caùi xaáu , söï coâng baèng vôùi söï baát coâng. SGK / 67 Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 I ) Kieåm tra baøi cuõ II ) Ñoïc – Hieåu chuù thích 1) Tìm hieåu sô löôïc Nhân vật chính trong truyện “ Em bé thông minh” thuộc kiểu nhân vật nào ? A. nhân vật dũng sĩ . B. nhân vật thông minh. C. nhân vật bất hạnh. D. nhân vật có tài năng kỳ lạ. Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 I ) Kieåm tra baøi cuõ II ) Ñoïc – Hieåu chuù thích 1) Tìm hieåu sô löôïc _Theå loaïi : Truyeän coå tích sinh hoaït, loaïi truyeän traïng. - Kiểu nhân vật thông minh. Taùc giaû laø ai ? A. Nguyeãn Hieán Leâ B. Nguyeãn Ñoång Chi C. Nguyeãn Ñoång Chi & Vuõ Ngoïc Phan D. Nguyeãn Hieán Leâ & Nguyeãn Ñoång Chi. Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 I ) Kieåm tra baøi cuõ II ) Ñoïc – Hieåu chuù thích 1) Tìm hieåu sô löôïc _Theå loaïi : Truyeän coå tích sinh hoaït, loaïi truyeän traïng. Kiểu nhân vật thông minh. _Taùc giaû laø Nguyeãn Ñoång Chi _Nhaân vaät chính : Hai cha con em beù 2) Ñoïc _Gioïng vui veû, hoàn nhieân. _Ñoïc dieãn caûm. _Ñoïc to, roõ, hay vaø coù caûm xuùc. 3) Toùm taét _Ngaøy xöa, coù moät oâng vua anh minh bieát chaêm lo vieäc nöôùc. Vua sai moät vieân caän thaàn ñi khaép nôi ñeå doø la phaùt hieän nhaân taøi, vôøi ra giuùp ñaát nöôùc nhöng vaãn chöa tìm ñöôïc ngöôøi naøo thaät taøi ba, loãi laïc. Nhôø moät caâu hoûi oaùi oaêm cuûa vieân quan vaø caâu ñoái ñaùp nhanh nhaïy raát thoâng minh cuûa em beù, vieân quan phaùt hieän taøi naêng ôû em beù con nhaø thöôøng daân. _Ñöùc vua taïo ra nhöõng tình huoáng oaùi oaêm môùi ñeå thöû taøi em. Nhôø thoâng minh, em beù chieám ñöôïc loøng tin yeâu, caûm phuïc cuûa ñöùc vua vaø caùc quan laïi. Laàn thöû thaùch cuoái cuøng, em ñaõ thaéng möu saâu cuûa söù thaàn nöôùc laùng gieàng, goùp phaàn giöõ yeân bôø coõi cuûa ñaát nöôùc. _Em ñaõ trôû thaønh vò coá vaán treû tuoåi, giuùp vua trong coâng vieäc trieàu chính. Ñoaïn 1:Töø ñaàøu ñeán ” veà taâu vua ” -Ñoaïn 2:Tieáp theo ñeán “ aên möøng vôùi nhau roài ” . -Ñoaïn 3:Tieáp theo ñeàn thöôûng raát haäu. -Ñoaïn 4: phaàn coøn laïi Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 II ) Ñoïc – Hieåu chuù thích 1) Tìm hieåu sô löôïc 2) Ñoïc 3) Toùm taét 4 ) Boá cuïc : 4 phaàn 5 ) Caùc töø khoù hieåu : Sgk trang 73 6 ) Phöông thöùc bieåu ñaït chính Töï söï Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 III ) Tìm hieåu vaên baûn * Caùch em beù giaûi ñoá 1. Laàn ñoá thöù nhaát Nhoùm 1+2 : Söï thoâng minh, möu trí cuûa em beù ñöôïc thöû thaùch qua maáy laàn ? Nhoùm 3+4 : Noäi dung caâu ñoá cuûa vieân quan laø gì ? Noù khoù khaên ôû ñieåm naøo ? Nhoùm 5+6 : Ñieàu baát ngôø & lyù thuù gì ñaõ dieãn ra ? Caâu hoûi 1 : Söï thoâng minh vaø möu trí cuûa em beù ñöôïc thöû thaùch qua 4 laàn. Caâu hoûi 2 : Noäi dung caâu hoûi laø : _Traâu caøy moät ngaøy maáy ñöôøng ? Khoù khaên ôû choã : Phaûi laøm sao ñeå coù theå ñeám ñöôïc soá ñöôøng caøy. Caâu hoûi 3 : Ñieàu baát ngôø lyù thuù dieãn ra : Em beù laø ngöôøi traû lôøi vaën laïi ” gaäy oâng ñaäp löng oâng ” Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 III ) Tìm hieåu vaên baûn * Caùch em beù giaûi ñoá 1. Laàn ñoá thöù nhaát _Quan ñoá : “…traâu caøy maáy ñöôøng…” _Giaûi ñoá : “…ngöïa ñi maáy ñöôøng…” Giaûi ñoá baèng caùch ñoá laïi. Ñaåy theá bí veà ngöôøi ñoá (gaäy oâng ñaäp löng oâng). ÖÙng xöû nhanh trí. 2. Laàn ñoá thöù hai Nhoùm 1+2 : Laàn thöù 2, khi vua thöû taøi em beù, leänh vua ban coù gì kì quaëc ? Nhoùm 3+4 : So vôùi laàn thöù nhaát thì tính chaát cuûa laàn thöù 2 theá naøo ? Nhoùm 5+6 : Veà thôøi ñieåm chuaån bò giaûi ñaùp caâu ñoá, so vôùi laàn tröôùc thì laàn thöù hai coù gì khaùc ? Vua ban cho làng ba con trâu đực và ba thúng gạo nếp, truyền lệnh cho dân làng phải làm cho ba con trâu đực ấy đẻ thành chín con trong vòng một năm. Caâu hoûi 1 : Nuoâi laøm sao cho 3 con traâu ñöïc ñeû thaønh 9 con. Caâu hoûi 2 : N Oaùi aêm, traùi quy luaät töï nhieân N Tính chaát nghieâm troïng: neáu khoâng thöïc hieän ñöôïc leänh vua thì caû laøng chòu toäi Caâu hoûi 3 : - Laàn tröôùc phaûi phaûn öùng töùc Laàn naøy thì coù thôøi gian chuaån bò tröôùc : möu keá ñaõ ñöôïc em beù saép saün trong ñaàu “ töông keá töïu keá ” Caùch em beù giaûi ñoá Em bé giải câu đố của vua bằng cách tạo tình huống để vua tự nói ra điều vô lý trong câu đố của mình. Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 III ) Tìm hieåu vaên baûn * Caùch em beù giaûi ñoá 2. Laàn ñoá thöù hai _Vua ñoá : “ba traâu ñöïc 9 con”. _Giaûi ñoá : “... ñoøi cha ñeû em beù ...” ñeû Vua töï noùi ñieàu phi lí. Ngöôøi ñoá töï nhaän thaáy ñieàu phi lí (töông keá töïu keá). Laáy caùi phi lí ñeå trò caùi phi lí. 3. Laàn ñoá thöù ba Yêu cầu của em bé là lời giải hay câu đố ? Vì sao ? TRAO ĐỔI: Yêu cầu của em bé vừa là lời giải vì vạch ra được sự vô lý, khó khăn tương tự ; vừa là câu đố vì cũng khó, thậm chí không thể làm được. Có phải vua muốn thử tài dọn cỗ của em bé không ? Không phải ! Mà vua thử trí tuệ của em bé. Em bé giải đố như thế nào ? Cách đó có gì hay ? Người thông minh là người biết chọn cách tốt nhất, hay nhất trong nhiều cách. Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 III ) Tìm hieåu vaên baûn * Caùch em beù giaûi ñoá 3. Laàn ñoá thöù ba _Vua ñoá : “…thòt chim seû…” _Giaûi ñoá : “…reøn caây kim may…con dao” Ñoá laïi doàn vua vaøo theá bí. Nhận xét điểm giống nhau giữa ba cách giải mà em bé đưa ra trong ba thử thách. - Đều giải đố bằng cách đố lại. -> Đẩy thế bí về phía đối phương. Vua ban thưởng cho em bé rất hậu hónh. Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 III ) Tìm hieåu vaên baûn * Caùch em beù giaûi ñoá 3. Laàn ñoá thöù ba _Vua ñoá : “…thòt chim seû…” _Giaûi ñoá : “…reøn caây kim may…con dao” Ñoá laïi doàn vua vaøo theá bí. Ñieåm gioáng nhau giöõa ba laàn tröôùc _Ñeàu giaûi ñoá baèng caùch ñoá laïi. => Ñaåy theá bí veà phía ñoái phöông. 4. Laàn ñoá thöù tö Bang giao nghĩa là gì ? -> Sự giao hảo, thân thiện giữa hai nước. Vì sao nước láng giềng lại cử sứ thần sang nước ta ? Nước láng giềng muốn chiếm bờ cõi nước ta nên sai sứ thần đến thăm dò xem nước ta có nhân tài hay không. Nếu không trả lời được câu đố oái oăm ấy thì sẽ dẫn đến hậu quả gì ? Nếu không trả lời được tức là tỏ ra thua kém và thừa nhận sự thần phục của triều đình đối với nước láng giềng. ? Nhận xét tính chất, mức độ nghiêm trọng của lần thử thách này so với ba lần trước ? Lần thử thách thứ tư có tính chất nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến thể diện và vận mệnh Quốc gia. -> Nguy cơ mất nước. EM BÉ THÔNG MINH - Sứ thần ra câu đố hóc hiểm: “ Xâu sợi chỉ mảnh xuyên qua đường ruột ốc. ” - Em bé giải đố bằng câu hát đùa vui một cách ung dung. -> Kiến thức từ đời sống. -> Cậu bé dựa vào kinh nghiệm đời sống dân gian vì rất đơn giản, dễ hiểu mà lại hiệu nghiệm; thể hiện qua một bài hát đồng dao. Qua đó bộc lộ điều gì ở cậu bé ? -> Cậu bé có trí tuệ hơn người, thông minh, sáng láng THẢO LUẬN: Cậu bé giải đố dựa vào kiến thức sách vở hay kinh nghiệm đời sống ? Vì sao em biết ? 4. Laàn ñoá thöù tö -> Theå hieän trí khoân, kinh nghieäm daân gian. Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 III ) Tìm hieåu vaên baûn *Nhaän xeùt : Caâu ñoá caøng khoù thì trí thoâng minh caäu beù caøng ñeà cao * Keát quaû Em beù ñöôïc phong traïng nguyeân, ôû trong dinh thöï. Phaàn thöôûng xöùng ñaùng. * Ngheä thuaät Ngheä thuaät tieâu bieåu “xaâu chuoãi” caùc söï vieäc. IV ) Toång keát _Noäi dung. _YÙ nghóa. _Ngheä thuaät. Truyeän ñeà cao söï thoâng minh vaø trí khoân daân gian (qua hình thöùc giaûi nhöõng caâu ñoá, vöôït nhöõng thaùch ñoá oaùi aêm, … ). Ñaây laø truyeän coå tích veà nhaân vaät thoâng minh – Kieåu nhaân vaät raát phoå bieán trong truyeän coå tích Vieät Nam vaø theá giôùi. Töø ñoù taïo neân tieáng cöôøi vui veû, hoàn nhieân trong ñôøi soáng haèng ngaøy. LƯU Ý: - Đây là truyện cổ tích về kiểu nhân vật thông minh, - Đề cao sự thông minh và trí khôn dân gian; tạo nên tiếng cười vui vẻ hồn nhiên trong đời sống. Thöù ba ngaøy 7 thaùng 10 naêm 2008 Tuaàn 7 – Tieát 25, 26 III ) Tìm hieåu vaên baûn V ) Luyeän taäp 1. Bài tập 1: Kể diễn cảm truyện. 2. Bài tập 2: Kể một truyện em bé thông minh mà em biết. 1. Bài tập 1: Kể diễn cảm truyện này. ( về nhà tự luyện tập) 2. Bài tập 2: Kể một truyện em bé thông minh mà em biết. -> Gợi ý: Xem “ Chuyện Lương Thế Vinh ” ở phần Đọc thêm. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ -Hoïc ghi nhôù Saùch Giaùo Khoa trang 74. Naém khaùi nieäm truyeän coå tích, taäp keå dieãn caûm truyeän EM BEÙ THOÂNG MINH Laøm Baøi taäp SGK / 74. -Ñoïc baøi CHUYEÄN LÖÔNG THEÁ VINH . - Soaïn baøi CHÖÕA LOÃI DUØNG TÖØ (TT) .