Bài giảng Tiết 19: Cách dẫn trực tiếp cách dẫn gián tiếp

Tiết 19: CÁCH DẪN TRỰC TIẾP CÁCH DẪN GIÁN TIẾP Giáo viên dạy :Phạm Thị Duyệt Trường THCS Nguyễn Chí Thanh ĐăkMil-ĐăkNông Tiết 19 CÁCH DẪN TRỰC TIẾP CÁCH DẪN GIÁN TIẾP Tiết 19: I – Cách dẫn trực tiếp 1.Ví dụ:Sgk. 2.Nhận xét. * Nội dung in đậm trong các câu: * Dấu hiệu hình thức: a.Lời nói được nhắc lại một cách nguyên vẹn. b.Ý nghĩ được nhắc lại một cách nguyên vẹn. Nằm trong dấu ngoặc kép và đứng sau dấu hai chấm. Cách dẫn trực tiếp a.Ch¸u ë liÒn trong tr¹m hµng th¸ng. Bác l¸i xe bao lÇn dõng, bãp cßi toe toe, mÆc, ch¸u gan l× nhÊt ®Þnh kh«ng xuèng. Ấy thÕ lµ mét h«m, b¸c l¸i ph¶i th©n hµnh lªn tr¹m ch¸u. Ch¸u nãi: “§Êy, b¸c còng ch¼ng thÌm ng­êi lµ g× ”? b.Hoạ sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất ngờ,chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp,chưa kịp gấp chăn chẳng hạn”. * Khi chuyÓn ®æi vÞ trÝ hai bé phËn ë (b), ta cã: “Kh¸ch tíi bÊt ngê, ch¾c cu cËu ch­a kÞp quÐt t­íc dän dÑp, ch­a kÞp gÊp ch¨n ch¼ng h¹n” – Ho¹ sÜ nghÜ thÇm. =>Khi chuyển dùng dấu ngoặc kép và dấu gạch ngang để ngăn cách giữa hai bộ phận . Ví dụ: Nam nói: “Ngày mai tôi đi Hà Nội”. Lưu ý: Ngoài ra lời đối thoại của các nhân vật cũng được xem là lời dẫn trực tiếp Ví dụ: “Ông lão ôm thằng con út lên lòng, vỗ nhè nhẹ vào lưng nó khẽ hỏi: - Húc kia! Thầy hỏi con nhé, con là con ai? - Là con thầy mấy lị con u Thế nhà ta ở đâu? - Nhà ta ở làng chợ Dầu” (Làng – Kim Lân) “Ngày mai tôi đi Hà Nội”- Nam nói. Tiết 19: II– Cách dẫn gián tiếp * Nội dung in đậm trong các câu: * Dấu hiệu hình thức: a.Lời nói được nhắc lại một cách nguyên vẹn. b.Ý nghĩ được nhắc lại một cách nguyên vẹn. Nằm trong dấu ngoặc kép và đứng sau dấu hai chấm. 1.Ví dụ. 2 Nhận xét. I – Cách dẫn trực tiếp 1.Ví dụ. 2 Nhận xét. a) L·o t×m lêi lÏ gi¶ng gi¶i cho con trai hiÓu. L·o khuyªn nã h·y d»n lßng bá ®¸m nµy, ®Ó dïi gi¾ng l¹i Ýt l©u, xem cã ®¸m nµo kh¸ mµ nhÑ tiÒn h¬n sÏ liÖu; ch¼ng lÊy ®øa nµy th× lÊy ®øa kh¸c; lµng nµy ®· chÕt hÕt con g¸i ®©u mµ sî. b) Nh­ng chí hiÓu lÇm r»ng B¸c sèng kh¾c khæ theo lèi nhµ tu hµnh, thanh tao theo kiÓu nhµ hiÒn triÕt Èn dËt. * Nội dung in đậm trong các câu: * Dấu hiệu hình thức: a. Lời nói được thuật lại . b.Ý nghĩ được thuật lại. Không được đặt trong dấu ngoặc kép. Cách dẫn gián tiếp chuyển từ lời dẫn trực tiếp sang lời dẫn gián tiếp. Ví dụ: Nam nói :“Ngày mai, tôi đi Hà Nội.” Nam nói rằng ngày mai, bạn ấy đi Hà Nội. *Cách chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp: 1/Bỏ dấu hai chấm ,dấu ngoặc kép. 2/chuyển chủ ngữ ở lời dẫn trực tiếp theo ngôi thích hợp. Cách dẫn trực tiếp b) Nh­ng chí hiÓu lÇm là B¸c sèng kh¾c khæ theo lèi nhµ tu hµnh, thanh tao theo kiÓu nhµ hiÒn triÕt Èn dËt. * Ghi nhí -DÉn trùc tiÕp, tøc lµ nh¾c l¹i nguyªn v¨n lêi nãi hay ý nghÜ cña ng­êi hoÆc nh©n vËt; lêi dÉn trùc tiÕp ®­îc ®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp. -DÉn gi¸n tiÕp, tøc lµ thuËt l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña ng­êi hoÆc nh©n vËt, cã ®iÒu chØnh cho thÝch hîp; lêi dÉn gi¸n tiÕp kh«ng ®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp. Tiết 19: I – Cách dẫn trực tiếp I – Cách dẫn gián tiếp III – Luyện tập Bµi tËp 1: T×m lêi dÉn trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau (TrÝch tõ truyÖn ng¾n L·o H¹c cña Nam Cao). Cho biÕt ®ã lµ lêi nãi hay ý nghÜ ®­îc dÉn, lµ lêi dÉn trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp?  DÉn ý nghÜ: C¸ch dÉn: trùc tiÕp.  DÉn ý nghÜ: C¸ch dÉn: trùc tiÕp. a) Nã cø lµm in nh­ nã tr¸ch t«i; nã kªu ­ ö, nh×n t«i, nh­ muèn b¶o t«i r»ng: “ A! L·o giµ tÖ l¾m! T«i ¨n ë víi l·o nh­ thÕ mµ l·o xö víi t«i nh­ thÕ nµy µ ”? b) Sau khi th»ng con ®i, l·o tù b¶o r»ng: “C¸i v­ên lµ cña con ta. Håi cßn må ma mÑ nã, mÑ nã cè th¾t l­ng buéc bông, dÌ sÎn m·i, míi ®Ó ra ®­îc n¨m m­¬i ®ång b¹c tËu. Håi Êy, mäi thøc ®Òu rÎ c¶ …” b) Sau khi th»ng con ®i, l·o tù b¶o r»ng: “C¸i v­ên lµ cña con ta. Håi cßn må ma mÑ nã, mÑ nã cè th¾t l­ng buéc bông, dÌ sÎn m·i, míi ®Ó ra ®­îc n¨m m­¬i ®ång b¹c tËu. Håi Êy, mäi thøc ®Òu rÎ c¶ …” Bµi tËp 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn cã néi dung liªn quan ®Õn mét trong ba ý kiÕn trong sgk. TrÝch dÉn ý kiÕn ®ã theo hai c¸ch: dÉn trùc tiÕp vµ dÉn gi¸n tiÕp. c) Ng­êi ViÖt Nam ngµy nay cã lÝ do ®Çy ®ñ vµ v÷ng ch¾c ®Ó tù hµo víi tiÕng nãi cña m×nh. (§Æng Thai Mai, TiÕng ViÖt, mét biÓu hiÖn hïng hån cña søc sèng d©n téc) Bµi t©p 2: c) Ng­êi ViÖt Nam ngµy nay cã lÝ do ®Çy ®ñ vµ v÷ng ch¾c ®Ó tù hµo víi tiÕng nãi cña m×nh. (§Æng Thai Mai, TiÕng ViÖt, mét biÓu hiÖn hïng hån cña søc sèng d©n téc) * DÉn gi¸n tiÕp: Trong tác phẩm “Tiếng Việt một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc”, gi¸o s­ §Æng Thai Mai ®· nãi r»ng ng­êi ViÖt Nam ngµy nay cã lÝ do ®Çy ®ñ vµ v÷ng ch¾c ®Ó tù hµo víi tiÕng nãi cña m×nh. §o¹n v¨n mÉu: * DÉn trùc tiÕp:Trong tác phẩm “Tiếng Việt một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc”,gi¸o s­ §Æng Thai Mai ®· nãi: “Ng­êi ViÖt Nam ngµy nay cã lÝ do ®Çy ®ñ vµ v÷ng ch¾c ®Ó tù hµo víi tiÕng nãi cña m×nh”. Sắp xếp các câu văn sau thành hai đoạn mở bài theo hai kiểu :Cách dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp. 1.Vì thế, ngay trong năm học đầu tiên dưới chế độ mới, Bác Hồ đã gửi thư cho học sinh đã có những lời căn dặn: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không , dân tộc Việt Nam có được sánh vai cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. 2.Nhân dân ta vốn có truyền thống hiếu học,học để làm người,học để giúp đời giúp nước. Sắp xếp các câu văn sau thành hai đoạn mở bài theo hai cách dẫn tiếp và dẫn gián tiếp. Nhân dân ta vốn có truyền thống hiếu học,học để làm người,học để giúp đời giúp nước.Vì thế, ngay trong năm học đầu tiên dưới chế độ mới, Bác Hồ gửi thư cho học sinh đã có những lời căn dặn: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không , dân tộc Việt Nam có được sánh vai cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. => CÁCH DẪN TRỰC TẾP Nhân dân ta vốn có truyền thống hiếu học,học để làm người,học để giúp đời giúp nước.Vì thế, ngay trong năm học đầu tiên dưới chế độ mới, Bác Hồ gửi thư cho học sinh đã có những lời căn dặn là non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không , dân tộc Việt Nam có được sánh vai cường quốc năm châu hay không, điều đó là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.=>CÁCH DẪN GIÁN TIẾP H«m sau Linh Phi lÊy mét c¸i tói b»ng lôa tÝa, ®ùng m­êi h¹t minh ch©u, sai sø gi¶ XÝch Hçn ®­a Phan ra khái n­íc. Vò N­¬ng nh©n ®ã còng ®­a göi mét chiÕc hoa vµng mµ dÆn: - Nhê nãi hé víi chµng Tr­¬ng, nÕu cßn nhí chót t×nh x­a nghÜa cò, th× xin lËp mét ®µn gi¶i oan ë bÕn s«ng, ®èt c©y ®Ìn thÇn chiÕu xuèng n­íc, t«i sÏ trë vÒ. (NguyÔn D÷, ChuyÖn ng­êi con g¸i Nam X­¬ng) Bµi tËp 3: H·y thuËt l¹i lêi nh©n vËt Vò N­¬ng trong ®o¹n trÝch sau ®©y theo c¸ch dÉn gi¸n tiÕp: H«m sau Linh Phi lÊy mét c¸i tói b»ng lôa tÝa, ®ùng m­êi h¹t minh ch©u, sai sø gi¶ XÝch Hçn ®­a Phan ra khái n­íc. Vò N­¬ng nh©n ®ã còng ®­a göi mét chiÕc hoa vµng mµ dÆn: - Nhê nãi hé víi chµng Tr­¬ng, nÕu cßn nhí chót t×nh x­a nghÜa cò, th× xin lËp mét ®µn gi¶i oan ë bÕn s«ng, ®èt c©y ®Ìn thÇn chiÕu xuèng n­íc, t«i sÏ trë vÒ. (NguyÔn D÷, ChuyÖn ng­êi con g¸i Nam X­¬ng) * C¸ch dÉn gi¸n tiÕp: H«m sau Linh Phi lÊy mét c¸i tói b»ng lôa tÝa, ®ùng m­êi h¹t minh ch©u, sai sø gi¶ XÝch Hçn ®­a Phan ra khái n­íc. Vò N­¬ng nh©n ®ã còng ®­a göi mét chiÕc hoa vµng vµ dÆn Phan nãi hé víi chµng Tr­¬ng r»ng nÕu cßn nhí chót t×nh x­a nghÜa cò, th× xin lËp mét ®µn gi¶i oan ë bÕn s«ng, ®èt c©y ®Ìn thÇn chiÕu xuèng n­íc, Vò N­¬ng sÏ trë vÒ. * C¸ch dÉn trùc tiÕp: - Thế nào là cách dẫn trực tiếp – Cách dẫn gián tiếp ? - Có thể chuyển từ cách dẫn trực tiếp sang cách dẫn gián tiếp (hoặc ngược lại) được không – khi chuyển cần lưu ý điều gì? Củng cố bài học - Học thuộc nội dung ghi nhớ - Tập đặt lời dẫn trực tiếp sau đó chuyển thành lời dẫn gián tiếp - Đọc trước và soạn bài: “Sự phát triển của từ vựng’ – Lưu ý: + Đọc kĩ phần ví dụ và trả lời các câu hỏi + Chuẩn bị hệ thống bài tập DẶN DÒ