Bài giảng Tiết 18: từ hán việt

GIÁO VIÊN : PHAN TẤN QUAN TRƯỜNG THCS BÌNH MỸ KIỂM TRA BÀI CŨ Đại từ là gì ? - Kể tên các loại đại từ. - Tìm đại từ trong ví dụ sau và cho biết đó là đại từ nào ? Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu. ( Ca dao ) TRẢ LỜI - Đại từ dùng để trỏ người, sự vật, hoạt động, tính chất … được nói đến trong một ngữ cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi. - Có 2 loại đại từ : Đại từ dùng để trỏ và đại từ dùng để hỏi. - Đại từ trong bài ca dao trên là : + Bao nhiêu  đại từ dùng để hỏi. + Bấy nhiêu  đại từ dùng để trỏ. HÁN VIỆT TỪ I/ Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt : Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhiên định phận tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư Hán Tự Từ Hán Việt 1/ Các tiếng Nam, quốc, sơn, hà có nghĩa là gì ? Nam : phương nam, nước Nam quốc : nước sơn : núi hà : sông 1. Nhà tôi ở hướng nam. 2. Cuï laø nhaø thô yeâu nöôùc. 3. Môùi ra tuø Baùc ñaõ taäp leo nuùi. 4. Noù thích tắm soâng. 1. Quê tôi ở miền nam. 2. Cuï laø nhaø thô yeâu quoác. 3. Môùi ra tuø Baùc ñaõ taäp leo sôn. 4. Noù thích tắm haø.  Từ Nam có thể dùng độc lập.  Các từ quốc, sơn, hà không thể dùng độc lập mà dùng để tạo từ ghép. 2/ Yeáu toá thieân trong : - thieân thö : trôøi - thieân nieân kyû : thieân ñoâ veà Thaêng Long : nghìn dôøi Em coù nhaän xeùt gì veà caùc yeáu toá Haùn Vieät treân ? Các yếu tố Hán Việt trên đồng âm nhưng khác nghĩa. Ghi nhớ SGK/69 II/ Từ ghép Hán Việt : 1/ Các từ sơn hà, xâm phạm, giang san thuộc loại từ ghép chính phụ hay đẳng lập ?  Từ ghép đẳng lập 2/ a/ Các từ ái quốc, thủ môn, chiến thắng thuộc loại từ ghép gì ?  Từ ghép chính phụ - Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có giống trật tự của các tiếng trong từ ghép thuần việt không ?  giống trật tự từ ghép thuần việt ở chỗ yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau. b/ Các từ thiên thư, thạch mã, tái phạm thuộc loại từ ghép nào ? - Trật tự của các yếu tố từ ghép Hán Việt này có gì khác với các tiếng trong từ ghép thuần việt ?  từ ghép chính phụ  khác ở chỗ yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.  Ghi nhớ SGK/70 III/ Luyện tập : 1/ Phân biệt nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm trong các từ ngữ sau : Hoa1 : hoa quả, hương hoa Hoa2 : hoa mĩ, hoa lệ Phi1 : phi công, phi đội Phi2 : phi pháp, phi nghĩa Phi3 : cung phi, vương phi Tham1: tham vọng, tham lam Tham2 : tham gia, tham chiến Gia1 : gia chủ, gia súc Gia2 : gia vị, gia tăng => cơ quan sinh sản hữu tính => phồn hoa bóng bẩy => bay => trái lẽ phải pháp luật => vợ thứ vua => nhà => thêm vào => ham muốn => dự vào 2/ Tìm những từ ghép Hán Việt có chứa yếu tố Hán Việt quốc, sơn, cư, bại VD : quốc : quốc gia, cường quốc... Quốc : lục quốc, quốc tế, quốc thể … Sơn : sơn hà, giang sơn, sơn cước .... Cư : cư trú, an cư, cư dân ..... Bại : thất bại, đại bại, bại tướng ... quoác sôn cö huy kì gia ngöõ laâm kheâ thuûy giang chung daân xaù truù ñònh cöôùc 3/ Xeáp caùc töø gheùp höõu ích, thi nhaân, ñaïi thaéng, phaùt thanh, baûo maät, taân binh, haäu ñaõi, phoøng hoûa vaøo nhoùm thích hôïp : a. Töø coù yeáu toá chính ñöùng tröôùc, yeáu toá phuï ñöùng sau. b. Töø coù yeáu toá phuï ñöùng tröôùc, yeáu toá chính ñöùng sau. a. Töø coù yeáu toá chính ñöùng tröôùc, yeáu toá phuï ñöùng sau : höõu ích, phaùt thanh , phoøng hỏa, baûo maät. b. Töø coù yeáu toá phuï ñöùng tröôùc, yeáu toá chính ñöùng sau : thi nhaân, ñaïi thaéng, taân binh, haäu ñaõi. 4/ Tìm 5 từ ghép Hán Việt có yếu tố phụ đứng truớc, yếu tố chính đứng sau. - 5 từ ghép Hán Việt có yếu tố chính đứng truớc, yếu tố phụ đứng sau : huyết hồng, tứ sắc, tam giác, bất tử, vô ý … hỏa xa, bạch mã, hoàng tử, hắc y, thiên long DẶN DÒ - Tìm hiểu nghĩa của các yếu tố Hán Việt xuất hiện nhiều trong các văn bản đã học. - Tiết sau Trả bài tập làm văn số 1 XIN CHÀO TẠM BIỆT